Boat DIGEST Tekne Söküm Eğitimi Ünite 2 Tekne Söküm Prosesi Gezinti Teknelerinin Sökümü ve Geri Dönüşüm Prosedürleri.

... konulu sunumlar: "Boat DIGEST Tekne Söküm Eğitimi Ünite 2 Tekne Söküm Prosesi Gezinti Teknelerinin Sökümü ve Geri Dönüşüm Prosedürleri."— Sunum transkripti:

1 Boat DIGEST Tekne Söküm Eğitimi Ünite 2 Tekne Söküm Prosesi Gezinti Teknelerinin Sökümü ve Geri Dönüşüm Prosedürleri

2 ÜNİTENİN AMACI Bu ünite, Tekne Söküm Endüstrisinde uygulama düzeyinde çalışan ve bağlantısı olan adaylara göredir. Bu üniteyi tamamlayan adaylar aşağıdaki yeteneklere sahip : Tekne söküm prosedürlerinin adımlarını tanımlamak ve açıklamak ve bunları uygulamak Çevreye dost ve güvenli geri dönüşüm için temel bir tekne söküm planı hazırlamak Tekne Söküm Uygulamalarında kullanılan çeşitli aletler ve ekipmanın uygun elleçlenmesi ve güvenli çalıştırılması Tehlikeli materyalleri ve bunların bir teknedeki olası yerlerini tanımlamak/ belirlemek Bertaraf için uygun bir yola karar vermek ve ya tekne kaynaklı atığı geri dönüştürmek

3 GİRİŞ

4 Kullanım Ömrünü Tamamlamış Gezinti Tekneleri (ELRC)’nin arkasında yatan GERÇEK Gezinti tekneleri (RC)’ nin geri dönüşüm faaliyetleri ticari bir faaliyet olarak sayılamaz ama bir atık yönetimi faaliyetidir. Çelikten ve alüminyumdan inşa edilen tekneler ticari nedenlerle sökülebilir, ama çoğu teknenin, özellikle ısı dayanıklı polimer kompozit materyalden yapılan teknelerin, geri dönüşümü sadece çevresel kaygılar ve yasal gereklilikler altında yürütülmektedir. Her halükarda, ELRC’ ler AB atık direktifi tanımlarına göre atık, tehlikeli materyaller içerdiğinden de Tehlikeli Atık’ dır.

5 Tehlikeli Materyaller Tehlikeli madde, insanlara, hayvanlara veya çevreye kendi başına ya da diğer faktörlerle etkileşimi olması durumunda zarara sebep olma potansiyeli olan herhangi bir madde veya ajandır (biyolojik, kimyasal, fiziksel). (Tehlikeli Materyalleri Yönetim Enstitüsü, 2014). Tehlikeli Materyallerin Özellikleri

6 TEKNE SÖKÜM PROSESİ VİDEO 1’İ İZLE

7 1. Genel süreç Prosesin ana adımları aşağıdaki gösterilmiştir: Adım 1- İdari iş Adım 2- Hazırlık işi Adım 3- Gazdan Arındırma ve Ön- Arıtma Adım 4- Söküm Adım 5- Atık Yönetimi Gezinti teknesinin geri dönüşümü süreci, karışık ama aşırı zor veya tehlikeli bir prosedür değildir. Geri dönüşümdeki tüm adımlar sıkı çevresel kontrol ve güvenlik için dikkat altında yürütülmelidir. Geri dönüşüm uygun eğitim ve temel hazırlıkla başarıyla yapılabilir.

8 2. İdari İş (Adım 1) Bu adım, teknenin geri dönüşüm tesisinde olduğu an tekne sahibi, marina, yasal sahipleri vs. ile ilk teması kapsar. Teknenin tipine, boyutlarına, sistemine, durumuna, bölgesine ve sahibine göre ADIM 2 (tekne hazırlama) bu adımın bir parçası olabilir ya da diğer adımlarla değişebilir. 2.1- Tekneleri bulma Tekne geri dönüşümcüsünün tekneleri alması için çeşitli yollar bulunur: Sahibi ile direkt irtibat: Bilinçli tekne sahipleri, eğer imkan varsa, yerel geri dönüşüm tesisleri ile irtibata geçerler.. Marinalar ve özel limanlar, terkedilmiş botlar için ya da müşterilerine ekstra hizmet için irtibata geçerler.. İdare tarafından terkedilmiş ya da hacizli tekneler için irtibata geçilir: örn. halka açık ihale çağrısı. Bir teklif geri dönüşümcüye ulaştığı an, tesisin o teknenin geri dönüşümünü yapıp yapamayacağına ve nasıl karlı hale getirilebileceğine dair çalışma anıdır. Tesislere göre kabul edilebilecek maksimum tekne boyutu değişebilmektedir. Geri dönüşümcü tekneleri kabul etmeden önce, teknenin uzunluğunun ve genişliğinin taşıma ve bahçe sınırlarını geçmediğinden emin olmalı, teknenin tipini ve şeklini kontrol etmelidir. Before taking boats in, a dismantler will have to be certain both height and length do not exceed transport or yard limitations and should check the type and shape of the boat (direkler, katamaran genişliği, vs.). Tüm bunlar son geri dönüşüm maliyetini etkileyebilecek önemli konulardır.

9 2.2- Tekne transferi ve çevre sertifikası Avrupa’da genel olarak ve bir çok Avrupa Birliği ülkesinde (MS), sökülecek tekneler, taşıtların ömür sonu olarak değerlendirilmektedir (ELV). Böyle bir kavram altında, söküm tesisine ulaşıncaya kadar toksik atık olarak değil “kentsel atık” olarak değeğrlendirileceğinden dolayı transferi hakkında çevre yetkililerini bilgilendirmeye gerek bulunmamaktadır. Eğer mevcut üye ülkede teknenin ömür sonu olarak değerlendirilmiyorsa o zaman toksik atık olarak değerlendirilir (atık çerçevesi direktifi 2008/98) ve taşınması için izinler gerekmektedir. ELV mevzuatına göre tekne sahibinin taşıma için hazırlaması gereken bazı evraklar vardır: - Tekne kayıt numarası ya da kimlik kodu - Tekne dökümanları ya da yeminli kayıp evrağı - Tekne sahibinin kimliği, ya da temsilci beyanı Taşıma çok önemli bir konudur. Teknenin tipine ve boyutlarına göre sürecin en pahalı kısmı olabilir. Mevzuatlar ve düzenlemeler her ülke için farklılık göstermektedir. Taşıma öncesinde rota, köprülerin yükseklikleri, alt geçitlerin genişlikleri ya da yolların genişliği gibi bilgiler dikkate alınmalıdır. Bunula birlikte, eğer boyutlar yasal limitlerin üzerindeyse taşıma sırasında ekstra önlemler alınmalıdır. Her önlem taşıma maliyetini arttırmaktadır.. 2. İdari İş (Adım 1)

10 2.2- Tekne transferi ve çevre sertifikası (devamı) Tekne transfer öncesinde dikkatlice tetkil edilmelidir. Özellikle tanklardaki, tehlikeli ve zehirli maddeler tanımlanmalıdır. Eğer tanklarda patlayıcı akışkan bulunuyorsa ve mevzuat buna izin veriyorsa, sıvı tanklardan boşaltılmalıdır. Eğer mevzuat, tanklardaki atıkların tesis dışında bir yerde bulundurulmasına izin vermiyorsa transfer süreci ekstra önelmler alınarak gerçekleştirilmelidir. Teknenin direkleri gibi, transfer esnasında tehlike oluşturabilecek parça ve ekipmanları harekete başlamadan önce sökülmelidir. Tekne bir vinç aracılığı ile kamyona yüklendiğinde, geri dönüşümcü teknenin güvenli bir şekilde sabitlendiğinden emin olmalıdır. Kaldırma esnasında işçiler teknenin çevresinde ya da altında bulunmamalıdır. Tekne kamyona yüklendikten sonra transferin güvenliğinden emin olmak için sabitlenmelidir. 2. İdari İş (Adım 1)

11 Tekne tesise güvenle ulaştıktan sonra, tüm dökümanlar kontrol edilerek ödeme gerçekleştirilir ve teknenin yetkili bir geri dönüşüm tesisine gittiğine dair bir sertifika düzenlenir. Bunların gerçekleşmesinin ardından tekne sahibinin hiç bir sorumluluğu kalmamaktadır (arabalar için özel bir resmi imha belgesi, diğer araçlar için söküm şirketleri tarafından imzalanan bir iç belgeye çevre sertifikası denir). YEREL VE ULUSAL PROSEDÜRLERİ ÖĞRENMEK İÇİN YEREL ÇEVRE ACENTESİ İLE İRTİBATA GEÇİN 2. İdari İş (Adım 1)

12 3. Hazırlık İşleri (Adım 2) Bu adım, teknenin söküm tesisine ulaştığı ve indirildiği anı ve operasyonların başlamaya hazır olduğu anı kapsamaktadır. Tekne hazırlık aşaması, orta ve büyük teknelerdeki risk konularının fazla olmasından dolayı bu prosesin bir aşamasıdır. Bu arada, küçük tekneler biraz daha basit olduğundan dolayı envanter hazırlanması ve söküm planı oluşturulması gerekmemektedir.

13 3.1- Varış öncesi düzenlemeler Teknenin varışı öncesindeki, sağlık ve çevre için potansiyel tehlikelerin tanımlanması gibi tüm hazırlıkları kapsamaktadır. Tekne geri dönüşüm tesisi, teknenin varışı öncesinde uygun olarak planlanmalıdır. Teknenin geri dönüşüm operasyonları süresince nerede bulundurulacağı, varışın ve güvenli yerleştirilmenin planlanması ve kullanılacak olan tüm gerekli ekipman ve araçların hazırlanması gerekmektedir. 3.2- Teknenin Varışı Tekne geri dönüşüm tesisinin izleyeceği prosedürler: -Potansiyel herhangi bir çevresel ya da güvenlik sorunlarını tanımlamak -Giriş ve çıkış güvenliğini kontrol etmek Tehlikelerin yerlerinin işaretlenmesi önerilmektedir. Tekne üzerindeki tehlike karakteristiği bilinmeyen tüm maddeler işaretlenmeli ve gerekirse ek olarak bir örnekleme yapılmalıdır. 3. Hazırlık İşleri (Adım 2)

14 Tekne sahibi tarafından sunulsa bile, tesis içerisinde tam bir bilgi ve tekne anlayışı ile TME ve EME hazırlanması, mesleki ve çevre güvenlik derecesini arttırarak maliyetlerin etkili bir şekilde düşmesine ve faydaların artmasını sağlar. TME, geri dönüşüm tesisinin özel ihtiyaçlarının, işçiler için özel durumların, geri dönüşüm sürecinin, tekne özelindeki yasal gereklilikler doğrultusunda tanımlanmasını sağlamaktadır. Tekne türüne göre değişmekle birlikte, tam malzeme tanımlanması aşağıdaki görevleri içermektedir: Evrakların uygunluğunun kontrolü ve denetim için tekne planının hazırlanması, örnekleme* planı ve kontrol. *Dökümantasyonun yetersiz olduğu ya da tehlikeli madde bulgularının olması durumunda, ekstra bir denetime ve örneklemeye ihtiyaç vardır. *Örnek analizleri ve döküman hazırlanması Tekne ekipman listesi TME/EME hazırlanması ve özel gereksinimlere göre rapor hazırlanması *Sadece Büyük Tekneler 3.3- Tehlikeli Madde Envanteri (TME) & Ekipman ve Malzeme Envanteri (EME) 3. Hazırlık İşleri (Adım 2)

15 3.4- Atık ve Tehlikeli Maddelerin Doğru Yönetim Düzenlemeleri TME’de tanımlanmış her bir tehlikeli madde için, geri dönüşüm mevzuatının öngördüğü ve tespit edilen tehlikeli maddelerin tipi ve miktarı, nasıl idare edileceği, taşınması ve depolanması konularında geri dönüşümcü tesisin yaklaşımını belirtmelidir. Tehlikeli maddeleri yönetmek için tekneye özgü koşulların, normal uygulamalardan sapma olacaksa, belirlenmesi gerekir. Karışıklığa yol açmaması için alıcılar tarafından TME’de kullanılan isimlendirme ve şemalandırma kullanılmalıdır. Tehlikeli maddelerin kaldırılması, eğitimli ve yetkili personel tarafından yapılmalıdır. 3. Hazırlık İşleri (Adım 2)

16 TME/EME hazırlanmasından sonra, güvenli ve çevre dostu geri dönüşüm planı yapılabilmesi için tehlikeli maddelerin türleri ve miktarları belirlenmiş olacaktır. Bu bilgi, geri dönüşüm tesisi tarafından karşılanması gereken şartları ve kombinasyonları geçerli yöntemlerle tanımlamak için kullanılır. Bu döküman Tekne Geri Dönüşüm Planı (TGP) olarak adlandırılır.. Zorunlu bir döküman olmamakla birlikte süreç boyunca sökümcüye yardımcı olacaktır. TGP Nedir? TGP tekne geri dönüşüm tesisinin tüm süreç boyunca olan adımlarını ve bunların sırasını kapsayarak, tekneyi nasıl güvenli ve çevreye zarar vermeyecek şekilde geri dönüştüreceğini açıklamaktadır.. Tekne Geri Dönüşüm Planı özellikle, kesmeden önce tehlikeli maddelerin boşaltılması, kesme süreci, ayrılma, depolama, taşıma ve bertaraf / malzemelerin geri dönüşümü, malzemelerin ve sürecin bilgisi gibi teknenin nasıl hazırlanacağına dair detaylı tanımlamalar içermektedir. 3.5- Tekne Geri Dönüşüm Planı (BRP) 3. Hazırlık İşleri (Adım 2)

17 Kimler tekne geri dönüşüm planı geliştirmek zorundadır (TGP)? Tekne sahibi ile geri dönüşüm tesisi arasındaki bir işbirliği ile hazırlanması gereken BRP’nin hazırlanması sorumluluğu tekne geri dönüşüm tesisine aittir. Tekne Geri Dönüşüm Tesisi, geri dönüşüm operasyonlarında yararlanılacak yöntem ve süreçleri anlamak ve tanımlamak için en doğru adrestir. Ayrıca tesisler, diğer tesisler ve onların kapasiteleri ile ilgili bilgilere sahiptir. Bu kapasiteler, geri dönüşüm sırasında karşılaşılan tüm zararlı malzemelerin ve atıkların güvenli ve çevreye duyarlı bir şekilde sökümü konusundaki yeterlilikleri de kapsar. Ayrıca ellerindeki iş gücünün, yerel destek hizmetlerinin varlığının, ilgili yasal düzenlemeler zemininin etkilerinin de kapasiteyi oluşturmaya katkısı önemlidir. TGP TEMELİ İŞÇİ GÜVENLİĞİ VE ÇEVRE KORUMASIDIR 3.5- Tekne Geri Dönüşüm Planı (TGP) 3. Hazırlık İşleri (Adım 2)

18 İşçi sağlığı ve güvenliği ile ilgili ana başlıklar: Sağlık ve güvenlik ile ilgili kilit personel İşyeri tehlikelerinin değerlendirilmesi İnsanlarda olumsuz sağlık etkilerinin önlenmesi: -Giriş için güvenli koşullar prosedürü -Güvenli çalışma için prosedürler (örn: sıcak kesme veya basınçlı kaplar) -Yüksekten düşme önlenmesi -Malzeme elleçleme için cihaz ve ekipmanlar -Temizlik, genel düzen ve aydınlatma -Acil durumlar için hazırlık ve müdahale planı -Önelme, yangın ve patlamaların tespiti 3.5.1. Tekne Geri Dönüşüm Planı (TGP) – İşçi Güvenliği 3. Hazırlık İşleri (Adım 2)

19 Çevresel uygunluk ile ilgili ana başlıklar: Tehlikeli Maddeler Yönetimi (TME için analiz edilen örnekler) -Asbest ve asbest içeren malzemeler-PCB ve PCB içeren malzemeler -Ozon tabakasını incelten maddeler-Boyalar ve kaplamalar -Tehlikeli atıklar ve sedimentler (örnek: yağlar, sintine suyu ve balast) -Ağır metaller (kurşun, civa, kadmiyum ve altı değerlikli krom) -Teknede bulunan diğer sıvılar-diğer Tehlikeli Maddeler Kimlik, işaretleme, etiketleme ve teknedeki muhtemel yerleri belirleme Güvenli çıkarma işlemleri Çıkardıktan sonra depolama ve markalama Arındırma, taşıma ve imha Çevreye karşı zararı önleme Sızma kontrolü, önelnmesi ve düzeltilmesi Yağmur suyu kaynaklı kirliliğin önlenmesi / Yıkayarak ayrıştırma Kalıntı kontrolü ve önlenmesi Raporlama ve sızıntılar için prosedürler 3.5.2. Tekne Geri Dönüşüm Planı (TGP) – Çevresel Uygunluk 3. Hazırlık İşleri (Adım 2)

20 Giriş-güvenliği ve sıcak işlem-güvenliği prosedürleri BRP ile giriş güvenliği ve sıcak işlem güvenliği teknenin yapısı,özellikleri, konfigürasyon gibi özellikleri dikkate alınarak teknede uygulanacak prosedürlerin detaylı tarifi yapılmalıdır. Tekne geri dönüşüm tesisi, yasal H&S yönergelerini gözden geçirerek, güvenlik konularına özgü teknik önerileri bulmak için teşvik edilmektedir. Sökme Dizisi TGP her tekneye özgü olacak şekilde, kesme işlemlerinin, tehlikeli maddelerin yerlerini içeren bir söküm dizisi içermelidir. Kesme faaliyetleri sırasında azami ölçüde tehlikeli maddelerin çıkartılması söküm sürecinin önemli bir bileşenidir. Teknenin yaşına ve mevcut tehlikeli maddelerin miktarlarına bağlı olarak kesme faaliyetlerinin başlamasından önce tüm tehlikeli maddeleri kaldırmak mümkün olmayabilir. Diğer Gerekli Unsurlar Yukarıda tarif edilen unsurlara ek olarak, TGP içerisinde tekne geri dönüşümü için gerekli olan ve tekneye özgü olacak şekilde tekne geri dönüşüm işlemleri bulunmalıdır. Örneğin, bir tekne geri dönüşüm tesisinin ilave işçi veya taşeron kullanması gerekebilir ya da tekne içerisinde başa çıkılması gereken bir sorun için ek donanımlar gerekebilir. 3.5.3 Tekne Geri Dönüşüm Planı (TGP) – Son Aşamalar 3. Hazırlık İşleri (Adım 2)

21 4. Gazdan arındırma ve Ön- Arıtma (Adım 3) Tersaneye varışından sonra bir teknenin geri dönüşümünün ilk bölümü, kolay erişimi olan, görünen kalıntıların kaldırılması operasyonudur. Bu IHM/IEM ile aynı aşamada yapılmaktadır. Tekne bünyesindeki farklı malzemeler ve zararlı maddeler, çoğu zaman birşeylerin içöinde, kaplı bir halde bileşenlerin, donanımların ve cihazların içinde bulunurlar ve sadece söküm prosesinde özel kalıntı/atık haline gelirler; temizleme haraketli veya sabit drenaj sistemini gerektirecektir ki bununla yakıt, su ve yağlar yeniden yönlendirilebilecektir ve böylelikle depolama ya da diğer proseslere girişilebilecektir. Bu bölümü aşağıdaki adımlar, fakat her zaman aynı sırayı takip etmeyecej-k şekilde izleyecektir: Temizleme planlaması ve çalışanlar ve çevre için emniyet sistemlerinin yerleştirilmesi, Elektrik, pnömatik, hidrolik devrelerin kapatılması, bataryaların çıkarılması, Gazların giderilmesi, eğer gerekli ise havalandırma kanallarının açılması, Ayrıştırılabilir / ulaşılabilir atıkların / malzemelerin çıkarılması, Bilinmeyen / az rastlanan kalıntıların / malzemelerin çıkarılması, Bezinin toplanması ve bertarafı, Mazotun toplanması ve bertarafı Atık yağların, çamurun (slaç) ve yağlı suyun toplanması ve bertarafı, Tank temizliği ve gazdan arındırma (özellikle büyük teknelerin sabit tankları için yaşamsaldır), Diğer sıvıların toplanması ve geçici olarak depolanması, Bilinen/zararlı atıkların giderilmesi.

22 5. Söküm İşleri (Adım 4) Tekneden tekneye farklılık gösteren söküm işlemi, teknenin özellikle boyutuyla ilgili olduğu gibi tesisten tesise elde bulunan donanımlar temelinde de değişmektedir. Burada sunulan süreç herhangi bir düzeydeki donanım ve söküm altyapısıyla uygulanabilirdir. Video 5 İzle

23 Orta ve büyük boyutlu teknelerde, söküm adımları üst yapıdan başlayarak omurgaya doğru ilerler. Teknenin iç kısmına ulaşmak için gerekli yan açıklıklar aynı zamanda havalandırmayı da sağlayacaktır ve malzemelerin, donanımların ve atıkların çıkarılmasında kullanılacaktır. Küçük teknelerde ise söküm işi doğrudan teknenin başından kıç tarafına doğru, ya da iskele sancak doğrultusunda ilerleyebilir. Genel süreç aşağıdaki gibidir: Teknenin genel temizliği gerçekleştirilir, temizlik kontrolü yapılır. Kolay ulaşımdaki malzemeler kaldırılır. Tekne üst yapıları kesilir. Dışarıda kalan malzemeler, kablolar, hidrolik devreler, vinçler, direkler, vb. sökülerek kaldırılır. Halihazırda kontamine olmuş ve potansiyel olarak zararlı alanlar yalıtılır ve sadece büyük tekneler için geçerli olmak üzere kesme yapılacak alanlar seçilir / işaretlenir. Çalışma alanlarındaki koşullar iyileştirilir (örneğin metalik teknelerin kesimi için gaz temini, ağaç ya da cam takviyeli teknelerin testere ile kesimiiçin tezgah / güçlendirici düzenlenir. Kesme bölgesindeki iş güvenliği düzenlemeleri yapılır. Çıkarılacak ağır malzemelerin sabitlenmesi planlanır ve uygulanır. Güvertelerin, ambar kapaklarının ve diğer yapısal elemanların kesimi yapılır. Geri kalan kesim işleri tamamlanır. 5.1- Kesme 5. Söküm İşleri (Adım 4)

24 Herbir bölgeye başlamadan önce, orada gaz birikimi olup olmadığı kontrol edilmeli, ön arıtma fazında bertaraf edilemeyen atık ve maddeler taşınmalı ve gerekirse havalandırma kapakları açılmalıdır. 5. Söküm İşleri (Adım 4)

25 Makina dairesine erişildiğinde, donanımlara hasar vermeden ilerlemek son derece önemlidir. Burada kalmış, potansiyel olarak tehlike arzeden malzemelerin tamamen giderilmesinden sonra, alan ana ve yardımcı makinaların ve buradaki tüm teçhizatın kaldırılmasının planması için gözden geçirilmelidir. Terminallerin, boruların, kabloların ve mekanik birleştirmelerin çözülmesi gerektiği unutulmamalı ve taşımadan önce tüm ekipmanların bağlanmasına / sabitlenmesine özel önem verilmelidir. 5.2- Ağır donanımların kaldırılması 5. Söküm İşleri (Adım 4)

26 6. Atık Yönetimi (Adım 5) Video 2 İZLE ZEHİRLİ SIVI ATIK GİDERİMİ - Yakıt (dizel/ benzin/gazyağı) - Makina yağı / Hidrolik yağı / Gres - A/C sıvıları - Anti-friz/soğutucu - Balast suları - Sintine suları - Diğer sıvılar PETROL ENDÜSTRİSİ KİMYA ENDÜSTRİSİ YAKMA SU ARITMA DİĞER ZEHİRLİ ATIK GİDERİMİ - Bataryalar - Katalitik konverteler / filtreler - Yanıcılar / patlayıcılar - Kontamine olmuş paketler - Organik atık - Diğer atıklar 2. EL MALZEMECİLER PETROL ENDÜSTRİSİ ENERJİ ELDESİ TOPRAĞA GÖMME ÖZEL GERİ DÖNÜŞÜM ENDÜSTRİLERİ GÖVDE SÖKÜMÜ - Yadek parçalar - Plastikler, Camlar, Ağaç malzemeler - Kauçuklar, lastikler - Demirdışı metaller (alüminyum, kablolardan çıkan bakırlar,...) - Demir kökenli metaller - Kompozitler - Diğer malzemeler GERİ DÖNÜŞÜMCÜLER Plastik endüstrisi Hurda metal endüstrisi Cam endüstrisi Ağaç, kauçuk, vb. alıcıları TOPRAĞA GÖMME ENERJİ ELDESİ 2. EL ALICILAR

27 6. Atık Yönetimi (Adım 5) Prosesin bu bölümü, bir önceki adımlardan elde edilen atığın elleçlenmesiyle / arıtılmasıyla ilgilidir. Bu aşamadaki süreçler atığa bağlı olarak birçok elleçleme / arıtma adımını içermektedir. KATI ATIKLAR Organikler, kağıt, karton, vb.: Evsel atıklarla benzer süreçlere tabidir. Ağaç, cam, plastik, vb.: Geri dönüştürülebilir malzeme olarak ayrıştırılarak ilgili geri dönüşümcüye gönderilmelidir. Elektrik ve elektronik atık: Elektronik donanımların genellikle tekne geri dönüşümünde ek bir değre yaratma potansiyeli vardır. Donanımın yeniden kullanımı, geri dönüşümcülere satışı ya da metal eldesi seçenekleri söz konusudur. Cam takviyeli plastikler / kompozitler: Bu tür malzemeler için oluşturulan çözümler, yöreden yöreye oldukça önmeli değişiklikler içermektedir. Gömmenin maliyeti ya da yakınlardaki geri dönüşüm tesisinin varlığı konuyla ilgili alınacak kararı doğrudan etkilemektedir. Her koşulda, doğru bir şekilde, özenle ele alınması gereken bir konudur. Metaller: Bu bağlamda çelik, paslanmaz çelik, alüminyum, bakır, pirinç önde gelen malzemelerdir, fakat görüldüğü gibi oldukça fazla metal çeşidiyle karşılaşılmaktadır. Bunların tamamı metal pazarında yüksek değer taşımaktadır. En yaygın olarak karşılaşılan ise bakır kablolardır. Plastik ile metalin ayrışması için kabloların yakılması kesinlikle yasaklanmıştır. Ayrıştırmada soyma ve parçalamaya yönelinmektedir. Malzeme hacmi çok yüksekse tesis içinde yapılan işlem daha yüksek getiriye sahip olacaktır. Diğerleri

28 6. Atık Yönetimi (Adım 5)

29 SIVI ATIKLAR Yağlı su ve çamur (slaç): Yağ ayrıştırıcıları bu amaçla kullanılmalıdır ve ayrıştırılan tuzlu olmayan su kanalizasyona verilmelidir. Tesiste arıtma varsa, arıtılan su denize deşarj edilebilmektedir. Aksi takdirde bu cins sıvı atık, bir arıtma tesisine uygun yöntemlerle taşınmalıdır. Kaçak sular ve yıkama suları: Yağ, yakıt, metal parçacıkları ve diğer atıklar yağlama yıkama suyuna karışmış olabilir. Seperatörler, parçacık filtrelemesi ve ardından arıtılmış sıvının bertarafı izlenmesi gereken sırayı oluşturur. Yakıtlar, mazot ve benzin: Benzin kullanan tekneler ATEX kurallarının gereğini yerine getirmelidirler. Filtrelenen tüm yakıtlardan tesis içi kullanımda yararlanılabilir. Kullanılmış yağlar: küçük hacimlerde oldukları için arıtılmaları amacıyla bir sistem, tesis içinde kurulamamaktadır. Çıkan atıklar lisanslı geri dönüşümcülerce elleçlenmelidir. Temiz yağlar: Büyük teknelerde ender de olsa yağ tankalrı bulunmaktadır. Bu yağlar tesis içi amaçlarla kullanılabileceği gibi, başlıbaşına ticari değere de sahiptirler. Diğerleri: Teknede bulunan bütün sıvı atıklar doğru bir şekilde yönetilerek uygun geri dönüşümcüye veya bertaraf tesisine teslim edilmelidir. Bu bağlamda biyolojik kontaminasyon (özellikle balsat suları yoluyla taşınan) ayrı bir önem atz etmektedir. 6. Atık Yönetimi (Adım 5)

30 Bir kez iş bittiğinde, oluşan tüm atıklar doğru yönetilmeli ve ilgili kurumlara yerel yasal yükümlülüklere göre bildirilmelidir (örneğin atık izleme belgeleri, yıllık bildirimler vs.) 6. Atık Yönetimi (Adım 5)

31 SONUÇ

32 Tekne sökümü karmaşık, fakat düzgün ilerleyen, herbirinin farklı maliyetleri ve gereklilikleri olan farklı aktivitelerde birçok adım içeren bir süreçtir. Her adım, gezi teknelerinin tip ve boyutuna olduğu kadar, dönüşüm tesisinin kapasitesine bağlı olarak değişiklikler ve uyarlamalar içerecektir.

33 Herhangi bir süreçte olduğu gibi, her adım bir seri işlev anlamına gelir: A.Planlama: Organizasyon için her adımın amaçlarının tanımlanmasını içerir ve aşağıdaki başlıklara erişmek hedeflidir: I.Önceki bir Tekne Geri Dönüşüm Planı’nı (TGP) yapmak suretiyle, organizasyonun izleyeceği bir genel güzergah oluşturur. II.Amaçlara ulşamak için organizasyonun ihtiyaç duyacağı kaynakları belirler ve onları oluşturur, ve III.Bu amaçlara ulşamak için hangi işlerin yapılması gerektiğine karar verir. B.Örgütlenme: Ne zaman karar alınacağını ve bunu kimin yapacağını belirleyen süreçtir. Nitelikşli personel, her bir adımı, hangi personelin dahil olacağını, kullanılacak malzemeyi v ediğer husuları tanımlamalı ve eşgüdümlemelidir. C.Yönetim: Yönetim kadrosu planlanan herşeyi gerçeklştirmek için, örgütün hedeflerine ulaşmak için gerekli adımları atmalı ve personeli motive temke için bir liderlik ortaya koymalıdır. D.Kontrol: Her adımın gerçekleşme performansını tanımlamak ve düzeltici eylemler gerçekleştirmek ve genel izleme yapmak da gerekecektir. Bu aşamalar her bir adımın ve tüm sürecin iyileşmesine hizmet eder, gelecekteki daha güvenli ve etkin bir tekne sökümü için geri besleme sağlar. Ayrıca çalışma saatlerinden ekonomi yapmak, maliyetlerini düşürmek suretiyle beraberinde daha yüksek karlar ve rekabetçilik de getirir.