VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI

... konulu sunumlar: "VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI"— Sunum transkripti:

1 VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI
Fen Bilimleri Enstitüsü Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği DOKTORA SEMİNER Hüseyin TURGUT Danışman Prof. Dr. Akif KUTLU Bahar Dönemi 22 Mayıs 2015

2 Veri Madenciliği Tanım Amaç Süreci Uygulamalar Giriş Veri Madenciliği
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Veri Madenciliği Tanım Amaç Süreci Uygulamalar Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler

3 Veri madenciliğini tanımlayabilmek için bilinmesi gerekenler
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Veri madenciliğini tanımlayabilmek için bilinmesi gerekenler Bilişim sistemlerinin temeli insan ve sosyal iletişimdir. İnsan zihninin temeli veri ve bilgi arasındaki ilişkidir. Çevremizdeki her şey birer veri olarak algılanır. Baykal & Beyan, 2004

4 Veri madenciliğini tanımlayabilmek için bilinmesi gerekenler
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Veri madenciliğini tanımlayabilmek için bilinmesi gerekenler İnsanlar ve bilgisayarlar arasındaki işleyiş benzerliği YAPAY ZEKA ile sağlanabilmektedir. Yapay Zeka, insanın düşünme yapısını anlayan bilgi edinme, algılama, görme düşünme ve karar verme gibi insan zekasına özgü kapasitelerle donatılmış bilgisayar sistemidir. Kaya & Engin, 2003

5 Veri madenciliğini tanımlayabilmek için bilinmesi gerekenler
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Veri madenciliğini tanımlayabilmek için bilinmesi gerekenler Veri madenciliği, verilerle bilgi arasındaki ilişkinin doğruluk değeri geçerli ve en yüksek yapay zeka algoritmalarıyla taklit edilmesidir. (Han, Kamber, & Pei, 2011)

6 Veri Tabanları 1980’li yıllarda ortaya çıkan veri tabanı kavramı
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Veri Tabanları 1980’li yıllarda ortaya çıkan veri tabanı kavramı birbiriyle ilişkili olan verilerin tutulduğu kullanım amacına uygun olarak düzenlendiği veriler topluluğu mantıksal veya fiziksel olarak tanımlanabilen veri depolarıdır. Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Şentürk, 2006)

7 Veri Ambarları ilişkili verilerin sorgulanabildiği ve
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Veri Ambarları ilişkili verilerin sorgulanabildiği ve analizlerinin yapılabildiği bir depo olarak tanımlanmaktadır. Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Şentürk, 2006)

8 Veri terim olarak kayıt altına alınmış
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Veri terim olarak kayıt altına alınmış her türlü olay, durum veya fikirdir. herhangi bir anlam ve doğruluk değeri olmayan işaret, sembol ya da sinyal olarak kabul edilmektedir Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Öğüt, 2015) (Baykal & Beyan, 2004)

9 Enformasyon verinin anlamlandırılması sürecindeki bir üst basamaktır.
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Enformasyon verinin anlamlandırılması sürecindeki bir üst basamaktır. verilerin ilişkilendirilmiş, düzenlenmiş, anlamlandırılmış, işlenmiş halidir. potansiyel olarak içinde bilgi barındırabilen bir veridir. Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Öğüt, 2015) (Baykal & Beyan, 2004)

10 VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT
Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Bilgi bireyin onu anlaması, algılaması ve sonuç çıkartabilmesi olgusudur. Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Öğüt, 2015) (Baykal & Beyan, 2004)

11 VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT
Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Bilge Verinin bilgiye dönüşüm süreci, eğitim bilimlerine göre “öğrenme” olarak ifade edilmektedir. Öğrenme, bilinçli ya da bilinçsiz olarak etkileşimde bulundukları yaşantılar sonucunda meydana gelmesi ya da bilişsel, duyuşsal ve devinişsel değişimlerin ortaya çıkmasıdır. Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Öğüt, 2015) (Baykal & Beyan, 2004)

12 Bilge MAKİNE ÖĞRENMESİ
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Bilge MAKİNE ÖĞRENMESİ bilgisayarların bir olay ile ilgili bilgileri ve deneyimleri öğrenip, gelecekte olabilecek olaylar hakkında karar verebilmesi ya da problemlere çözüm üretebilmesi olarak tanımlanmaktadır Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Öğüt, 2015) (Baykal & Beyan, 2004)

13 Bilge Öğrenme etkinliğini gerçekleştirmiş
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Bilge Öğrenme etkinliğini gerçekleştirmiş Problem çözme ve yorum yapabilme yetisine sahipliktir. Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Öğüt, 2015) (Baykal & Beyan, 2004)

14 Bilge Aristotales’e göre bilgelik,
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Bilge Aristotales’e göre bilgelik, kesin ilkeler ile ilk nedenlerin bilgisine sahip olmaktır. bilgi topluluğunun yani bilimin ışığında verilerin, enformasyonun ışığında bütüne ek yapmaktır ya da daha önceki kurallara göre yazılmış eski bilgiye yeni bilgi katmaktır. Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Öğüt, 2015) (Baykal & Beyan, 2004)

15 VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT
Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler VERİ MADENCİLİĞİ Daha önceden bilinmeyen ve potansiyel olarak yararlı olma durumuna sahip verinin keşfedilmesidir. Veri madenciliğini, ham verinin tek başına sunamadığı bilgiyi çıkaran veri analizi sürecidir. Veri madenciliği büyük hacimli verilerdeki örüntüleri araştıran matematiksel algoritmaları kullanarak, hipotezleri keşfeder; sonuçları birleştirmek için insan yeteneğini kullanır dolayısıyla yalnız bir bilim olmadığı, aynı zamanda bir sanattır. Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Albayrak, 2008)

16 VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT
Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler VERİ MADENCİLİĞİ Geniş veritabanlarındaki birliktelikleri araştırmaktır. İstatistik, veritabanı teknolojisi, örüntü tanıma, makine öğrenme ile etkileşimli yeni bir disiplin ve geniş veritabanlarında önceden tahmin edilemeyen ilişkilerin ikincil analizidir. Oldukça tahminci anahtar değişkenlerin binlerce potansiyel değişkenden izole edilmesini sağlama yeteneğidir. İnsanın asla bulmayı hayal bile edemeyeceği trendlerin keşfedilmesini sağlamaktadır. Veri Tabanları Veri Ambarları Veri Enformasyon Bilgi Bilge (Albayrak, 2008)

17 Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Verilerin Hazırlanması Modelin Kurulması Modelin Kullanılması

18 Verilerin Hazırlanması
(Turgut, 2012) VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Verilerin Hazırlanması Bu işlem basamağı Veri toplama Veri temizleme Veri dönüştürme aşamalarından oluşmaktadır. sürecin toplam zaman ve enerjisinin %50 - %75 ini kapsamaktadır. Verilerin Hazırlanması Modelin Kurulması Modelin Kullanılması (Turgut, 2012)

19 Modelin Kurulması birçok modelin denenerek başarının en yüksek olduğu
(Turgut, 2012) VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Modelin Kurulması birçok modelin denenerek başarının en yüksek olduğu modelin tercihi Verilerin Hazırlanması Modelin Kurulması Modelin Kullanılması Bu süreç için tamamlanabilmesi için gerekirse model kurmanın yanında veri hazırlama en uygun olduğu düşünülen model oluşturuluncaya kadar tekrarlanabilir. (Turgut, 2012)

20 Modelin Kullanılması ve İzlenmesi
(Turgut, 2012) VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Modelin Kullanılması ve İzlenmesi kararın niçin verildiğinin anlaşılır olması gerekmektedir sonuçların analitik olarak ifade edilmesi anlaşılabilirliğini arttırmaktadır. Verilerin Hazırlanması Modelin Kurulması Modelin Kullanılması grafiksel sonuçlar modelin izlenmesi ve değerlendirilmesinde çok daha yararlı yöntemlerdir (Turgut, 2012)

21 Uygulama Alanları İşletme alanındaki uygulamalar Pazarlama
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları İşletme alanındaki uygulamalar Pazarlama Bankacılık, sigortacılık ve borsa Eğitim alanındaki uygulamalar Kütüphanecilik alanındaki uygulamalar Spor alanındaki uygulamalar Turizm alanındaki uygulamalar Endüstri ve mühendislik uygulamaları Web Elektronik ticaret Telekomünikasyon Kriminoloji alanındaki uygulamalar Sağlık veya tıp alanındaki uygulamalar İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

22 Uygulama Alanları İŞLETME alanındaki uygulamalar
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları İŞLETME alanındaki uygulamalar Rekabet temeline dayalı Karlılığı arttırmak Müşteri kaybını azaltmak Yeni müşteri eklemek İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

23 Uygulama Alanları PAZARLAMA alanındaki uygulamalar
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları PAZARLAMA alanındaki uygulamalar Müşteri ilişkilerini arttırmak Uygun ürünü doğru müşteriyle buluşturmak Satışı arttırmak için ek kampanyalar düzenlemek İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

24 Uygulama Alanları BANKACILIK, SİGORTACILIK ve BORSA
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları BANKACILIK, SİGORTACILIK ve BORSA alanındaki uygulamalar Kredi satışını sağlamak Hesap kontrollerini kolaylaştırmak Yeni müşterileri eklemek Eski müşterileri elde tutmak Poliçe takibi Poliçeleri müşteriye uygun düzenlemek Hisse senedi takibi Fiyat tahminleri İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

25 Uygulama Alanları EĞİTİM alanındaki uygulamalar
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları EĞİTİM alanındaki uygulamalar Öğrenci başarısı takibi Kişi-branş uyumunu tahmin etmek Başarı ve başarısızlık nedenlerini tahmin etmek KÜTÜPHANECİLİK alanındaki uygulamalar kişi – kitap arası ilişkiyi belirlemek Tarih ve kitap türü tahmini Teslim süreçlerine göre dağıtım yapmak İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

26 Uygulama Alanları SPOR alanındaki uygulamalar
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları SPOR alanındaki uygulamalar Oyuncu – performans eşleşmesini sağlamak TURİZM alanındaki uygulamalar Müşteri – mekan – tarih tahminini, Beldelerin fiyat tahmini yapmak İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

27 Uygulama Alanları ENDÜSTRİ – MÜHENDİSLİK alanındaki uygulamalar
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları ENDÜSTRİ – MÜHENDİSLİK alanındaki uygulamalar Ürün ve kalite arasındaki ilişkinin sebeplerini araştırmak ve tahmin etmek Üretim sürecinde masraf tahmini Üretim sürecinde zaman tahmini Maliyet düşüşü İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

28 Uygulama Alanları WEB alanındaki uygulamalar
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları WEB alanındaki uygulamalar Web siteleri – ziyaretçiler arası ilişki tahmini Reklamların hedef kitleye ulaşması Ziyaretçi/müşteri profillerini incelemek Ziyaretçinin erişim tarih-saat verileriyle güvenliğini sağlamak İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

29 Uygulama Alanları E-TİCARET alanındaki uygulamalar
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları E-TİCARET alanındaki uygulamalar Pazarlama stratejisi geliştirmek Ziyaretçi – müşteri ayrımını sağlamak Ziyaretçi davranışlarının analizi ile müşterileştirme TELEKOMÜNİKASYON alanındaki uygulamalar Kaçak hatların çözümlenmesi ve bölge tahmini Müşteri paketleri oluşturulması Kullanıcı davranışlarının analizi ile kampanyalar düzenlemek İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

30 Uygulama Alanları KRİMİNOLOJİ alanındaki uygulamalar
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları KRİMİNOLOJİ alanındaki uygulamalar İstihbarat birimlerinde tahmin Suç eğilimlerinin tahmini Gelecekteki suçları azaltmak İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

31 Uygulama Alanları SAĞLIK – TIP alanındaki uygulamalar
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Uygulama Alanları SAĞLIK – TIP alanındaki uygulamalar Hasta tanısı tahmini yapabilmek Hastane masraflarını düşürülmesi Yalnız uygun tahlillerin yapılması İyileşme sürecinin analizi Hastalanma süreci tahmini Bölgesel salgınlar hakkında analizler İşletme Pazarlama Bankacılık Sigortacılık ve Borsa Eğitim Kütüphane Spor Turizm Endüstri ve Mühendislik Web Telekomünikasyon Kriminoloji Sağlık

32 Finans Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
(Şimşek Gürsoy, 2009) (Şimşek Gürsoy, 2009) (Şimşek Gürsoy, 2009). (Şimşek Gürsoy, 2009). VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Finans Sektörü Müşterilerinin davranış modelleri hakkında bilgi sahibi olmak Kredi Kartı (Bonus), müşterilerinin seçiciliği müşteri karakterleri arasındaki ilişkiyi incelemekte elde ettiği sonuçlarla Pazar araştırması yaparak, uygun ve başarılı promosyon uygulamaktadır. Örneğin TANSAŞ firması pazarında müşterilerin alışveriş imkanları araştırılarak, müşterilerine ürün, tarih ve saat temelinde ek fırsatlar sunmaktadır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

33 Finans Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Finans Sektörü operasyonel verimliliği ve sonuçlara göre kampanya başarısını arttırmak müşterilerinin bankacılık davranışları analiz edilmiş ve elde edilen bilgiler sayesinde müşteri grupları oluşturularak bu gruplara özel imkanlar ve ilgi çekici kampanyalar oluşturulmuştur (Şimşek Gürsoy, 2009)

34 Finans Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Finans Sektörü müşterileri sayısının ve müşteriden elde edilen kârın kaybolmaması ve hatta arttırılması için TEB de veri madenciliği uygulamaları kullanmaktadır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

35 Finans Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Finans Sektörü Başarılı ve yenilikçi pazarlama kampanyaları oluşması Müşterilerinin vereceği tepkiler daha önceden tahmin edilerek başarı katlanarak arttırılmıştır. Bu alandaki araştırmaları 1997 yılında başlamış ve başarılı bir sadakat programı oluşturmuştur. Programa göre analizi yapılan 2,5 milyon müşteriden elde edilen 400den fazla özellik tanımlanmış ve müşteri ile ilgili başarıya ulaşılmıştır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

36 Finans Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Finans Sektörü Bulunduğu bölge sebebiyle tüketicilerin kar otomobili, kar kayağı, bot gibi araçlarını almak amacıyla bankaya gelen kredi taleplerini karşılamaktadır. Banka veri madenciliği çalışmalarıyla internet üzerinden kullanılabilen başarılı bir değerlendirme ölçeği kullanmaktadır. Bu çalışma sonucunda bankanın bayilerde sağlanan otomatik borç onayları sayesinde bankanın başarısı birkaç ay içerisinde %33 oranında artmış ve bu oranda ek yatırım geliri elde etmiştir. (Şimşek Gürsoy, 2009)

37 Perakende Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Perakende Sektörü Migros, Migros Club Kart üyeliği ile müşterilerine yönelik sadakat programı geliştirmiştir. 2004 yılında başlayan bu projede, müşteriler öncelikle demografik özelliklerine göre sınıflandırılmaktadır. Sağlıklı beslenme, gurme, hazır yemek ve çocuklu ailelere yönelik stratejiler geliştirmiştir. Ürünler bu gruplandırmalara göre standlara yerleştirilmiştir. (Şimşek Gürsoy, 2009)

38 Perakende Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Perakende Sektörü Gima hazırlamış olduğu özel kartlar ve oluşturmuş olduğu kulüpler sayesinde müşterileri gruplandırabilmiştir. Gima karlı müşterilerini bu konuda ödüllendirerek müşteri sadakatini arttırmaya yönelik çalışmalarını veri madenciliği teknikleri ile sağlamaktadır. Çalışmalar sonucunda %15lik bir müşteri sadakati değeri artışı sağlamıştır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

39 Perakende Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Perakende Sektörü Tesco card bilgileri ile büyük bir veri ambarı oluşturmuştur. 1995 yılında veri madenciliği analiz tekniği ile müşteri sadakatini %1’a kadar ödüllendirme kampanyası kullanarak başarmıştır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

40 Perakende Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Perakende Sektörü Japonya’da bulunan sofmap firması 40’dan fazla mağaza ile japonyanın en ünlü kişisel bilgisayar ve yazılım perakendecisidir Pek çok müşterinin yazılım ile donanım arasındaki satın alma kararlarında zorluk çektiğini ve bunun online satışlarda başarısızlığa sebep olduğunu tespit etmiştir Müşterilerin satın alma alışkanlarını veri madenciliği yöntemleri ile inceleyerek %18’lik bir artışlar başarı sağlamıştır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

41 İletişim Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler İletişim Sektörü Müşteri kayıplarını önlemek için veri madenciliği yöntemlerini analiz amacıyla kullanmaya başlamıştır. Müşteri ile tarife ve kampanyaların arasındaki uygunluğun sağlanması için müşterilerin profillerini ve müşterilerinin kullanım alışkanlarını veri ambarlarında toplamış ve topladığı bu verilerle hedeflerinde başarı sağlamıştır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

42 İletişim Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler İletişim Sektörü Özellikle yaz ayları ve lig aylarının bitiminde kayıpları engelleyebilmek için müşterilerinin hangi pakete yakın olduğu eğer ki öyle bir paket bulunmuyorsa oluşturmayı planlamıştır. Veri madenciliği yöntemlerinin kullanmasıyla müşteri sayısını 4 ile 5 kat arasında arttırmıştır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

43 İletişim Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler İletişim Sektörü Bu telekomünikasyon firması birleşik devletlerinde alanındaki devlerden biridir. US WEST firması sektöründeki birçok firma gibi düzensizlik nedeniyle Pazar payında düşüşler yaşamıştır. Firma müşteri karlılığını, pazardaki payını arttırmak ve eski müşterileri tekrar kazanmak amacıyla veri madenciliği çalışmalarına başlamış ve bu sayede günümüzde uygun bir stratejik planlar geliştirmeyi başarmıştır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

44 Sağlık Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Sağlık Sektörü Amerika’da her yıl yaklaşık 3000 çocuğa beyin tümörü tanısı konmaktadır. Chicago’da bulunan bu hastane ilgili hastalık ile geçmiş vakalar ve deneysel çalışma verileri üzerinde araştırmalar yapmıştır. Veri madenciliği yöntemi kullanılarak başarı sağlanmış, hasta için uygulanacak gereksiz yöntemlerinden uzak durulması ve ihtiyacı olan çalışmaların yapılması hedefinde büyük başarılar sağlanmıştır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

45 Sağlık Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Sağlık Sektörü Merkezi Almanya’da bulunan bu firma insan ve hayvan sağlığına yönelik ilaçların üretimleri ve pazarlanmasında uzmanlaşmıştır. Cirosunun %95’ini insan sağlığı alanındaki ürünler oluşturmaktadır. VM sayesinde müşteri ilişkileri ve doğru eczaneler gibi karlılığı arttırıcı değerlere sahip olmuştur. (Şimşek Gürsoy, 2009)

46 Sağlık Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Sağlık Sektörü Kore tıbbi sigorta kurumu tarafından hazırlanan bir veri tabanı ile yüksek tansiyon ile ilgili veri madenciliği çalışması yapılmıştır. Yüksek tansiyonu olan ve olmayan hasta kayıtları dikkate alınarak veri madenciliği yöntemi ile yüksek tansiyon hastalığı üzerindeki etkin değişkenler belirlenmiştir. (Şimşek Gürsoy, 2009)

47 Sağlık Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Sağlık Sektörü Bu hastane yapılan harcamaların azaltılması ve daha uygun alanlarda kullanılması amacıyla istatistiksel analiz ve veri madenciliği algoritmaları kullanarak ilk yılında 180bin dolarlık başarı sağlamıştır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

48 Sağlık Sektörü Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Sağlık Sektörü Hasta sonuçlarının iyileştirilmesi, hastaların hastanede kalma sürelerinin azaltılması amacıyla bir çalışma başlatmış ve geçmiş verilere dayanarak veri madenciliği algoritmaları kullanmıştır. Hasta geçmişi, laboratuar sonuçları ve hastanın demografik verileri arasında ilişkiler tespit etmiş ve medikal verilerden amaca uygun bilgiler tespit etmiştir. (Şimşek Gürsoy, 2009)

49 Sahtekarlık tespiti ve yönetimi Sektörü
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Sahtekarlık tespiti ve yönetimi Sektörü Axa Oyak firması veri madenciliği ile çözüm arayışı çalışmalarına başlamıştır. Müşterilerin kişisel verileri ile alışkanlıkları arasında analizler yaparak bireylerin sigorta ödemeleri veya masrafları konusunda başarı sağlamıştır. Bu başarı %5lik bir artışa sebep olmuştur. Bu kazanç haksızlıkların tespiti ile gerçekleşmiştir. (Şimşek Gürsoy, 2009)

50 Sahtekarlık tespiti ve yönetimi Sektörü
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Sahtekarlık tespiti ve yönetimi Sektörü Kredi kartı dolandırıcılığı konunda veri madenciliği çalışmaları yapan Vakıfbank, kendine ait pos cihazlarından yapılan satışların, satışı yapılan ürünlerin ve müşterilerin verileri arasındaki ilişkilerin tespiti ile başarıya ulaşmıştır. Pazar, satış sıklığı ve miktarı konusunda incelemeler bu konuda kaynak olmuştur. (Şimşek Gürsoy, 2009)

51 Diğer Alanlar ve Sektörler
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Diğer Alanlar ve Sektörler İnternet sitesi adresi üzerinden sipariş alarak, adrese teslim eder. Tamamen müşteri odaklı çalışmakta olup, kendi bünyelerinde oluşturdukları veri tabanları üzerinden veri madenciliği çalışması yapmaktadır. Siparişler, müşterinin demografik verileri, sipariş biçimleri, restoranlara verdikleri puanlama değerleri, yorum, şikâyet ve önerileri incelenmektedir. Belirtilen verilerle müşteri, sipariş ve iş yeri arasındaki ilişkiler tahmin edilerek öneriler sunulmaktadır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

52 Diğer Alanlar ve Sektörler
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Diğer Alanlar ve Sektörler Amerikan Federal soruşturma daire tarafından 11 Eylül saldırılarından sonra veri madenciliği uygulamalarını başlatmıştır. Bu sayede internet, telefon gibi iletişim yollarında anahtar kelimeler ve tarihler oluşturarak, bu değerleri kullananların vatandaşlık sınıflandırılmasını değiştirmekte ve bir tehdit unsuru kabul etmektedir. Sistemin çalışması hakkında detaylı bilgiler ise paylaşılmamaktadır. (Şimşek Gürsoy, 2009)

53 Diğer Alanlar ve Sektörler
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Diğer Alanlar ve Sektörler Bu şirket, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’da 450’den fazla mağaza ve internet ve katalog sistemi ile müşterilerine hizmet vermektedir. Pazarlama kampanyalarını yürütmek için veri madenciliği yöntemini kullanmaktadır. müşterilerle temas kurarak veya kurmadan hangi tanıtım kanallarıyla başarılı olunacağı, nasıl kampanyaların müşteriyle daha etkin olacağı gibi amaçlara ulaşmaktadır. Kişilerin davranışları modellenmekte, zamanlama, sıklık ve yöntemler önceden tahmin edilebilmektedir. (Şimşek Gürsoy, 2009)

54 Diğer Alanlar ve Sektörler
VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT Giriş Veri Madenciliği temel kavramlar süreci Uygulama alanları Örnekler Diğer Alanlar ve Sektörler Firma yüksek kalitede buzdolabı ve saklama araçları üretmektedir. Ayrıca gazla çalışan ocaklar ve fırınlara ait parçaları da imal etmektedir. Ürünler yüksek kaliteli ve 2,5 veya 10 yıllık garanti kapsamında servis edilmektedir. Veri madenciliğinin bir çalışma yöntemi olan metin madenciliği ile şikayetlerin içerikleri analiz edilebilmiş ve kategorilere ayrılabilmiştir. Bu sayede 4000 saatlik bir zaman tasarruf edilmiş ve hata oranı minimuma yakın değerlere indirilebilmiştir. (Şimşek Gürsoy, 2009)

55 VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI – Hüseyin TURGUT
SONUÇ Veri madenciliği işe yarar bilginin daha önceden tahmin edilemez bir şekilde elde edilmesi olarak tanımlanabilir. Geçmiş ve bugünün verilerine bakarak gelecekte olası olay ya da durumlarında daha önceden tahmin edilebilmesi, veri madenciliğini önümüzdeki zamanlarda bilimin ve çoğu sektörün vazgeçilmez bir olgusu durumuna getirebileceği söz konusudur. Bu özelliği sayesinde işletme, eğitim, spor, turizm, web, kriminoloji ve daha önemlisi sağlık alanında da kullanılabilir ve işe yarar bir yöntemdir.

56 VERİ MADENCİLİĞİ UYGULAMA ALANLARI
Fen Bilimleri Enstitüsü Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği DOKTORA SEMİNER Hüseyin TURGUT Danışman Prof. Dr. Akif KUTLU Bahar Dönemi 22 Mayıs 2015