Uzaktan Raporlama Dr.Oğuz Dicle Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi

... konulu sunumlar: "Uzaktan Raporlama Dr.Oğuz Dicle Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi"— Sunum transkripti:

1 Uzaktan Raporlama Dr.Oğuz Dicle Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi
XIV.Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayı Ankara Uzaktan Raporlama Dr.Oğuz Dicle Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji, Tıp Bilişimi

2 İçerik Tanım Kısa Tarihçe Dünyadaki uygulamalar
Türkiye’de Teleradyoloji Sorunlar Öneriler

3 Görüntü Transferi Kurum içi Kurum-Ev arası Kurumlararası Şehirlerarası
Ülkeler arası Kıtalar arası Dünya-Uzay

4 Teleradyoloji - Gereksinim
70’li yıllar sonrası görüntüleme teknolojilerinde patlama Aynı artışın radyolog sayısında olmaması 7/24 saat görüntüleme hizmeti gereksinimi Tanısal bilgiye hızla ulaşma isteği Konsültasyon gereksinimi İş gücünden daha ( verimli – ucuz) yararlanma (!) isteği

5 İşler İş arayanlar

6 Teleradyoloji - Gelişim
Kapalı devre sistemler Uzaya resim gönderme PACS uygulamaları Teleradyoloji piyasada İnternet 1960 1980 1990 2000 2010 2020 BT MR DR ÇDBT

7

8

9 Kullanım Yaygınlığı - ABD
Birden çok radyolog olan merkezlerin %75’inde + Konsültasyon amaçlı kullanımı % 5 Tek radyolog olan merkezlerin %30’unda + Konsültasyon amaçlı kullanımı %14 Yöntemlere göre kullanımı % 95 BT % 84 US % 69 Sintigrafi % 47 MR % 43 DG Kullanılan alanlar % 92 Evden ön raporlama % 20 Diğer radyologlarla konsültasyon % 18 Birincil raporlama

10 Gönderilme Yerine Göre Dağılım (2008 ABD)
 İşlem yüzdesi  Radyolog yüzdesi Kurum İçi Kurumdan eve Aynı kurumun Rad.birimleri arası Kurum dışı

11 Gece raporlaması %90 ön raporlama tercihi var
%75’inde tüm filmlerin %5 ve azı raporlamaya gönderiliyor %66’ında ödeme aynı ya da daha çok %33 hastanelerden finansal destek alıyor %40’ı denizaşarı ancak board sertifikalı ya da ABD’de eğitim almış radyologlar tarafından yapılıyor

12 ABD’de gece raporlaması yapan radyologların yüzdesi

13

14 Teleradyoloji – Raporlama Niteliği
124,870 radyolojik inceleme 10 teleradiolog İncelemelerin % 74’ü BT % 35’i beyin, %27 Abdomen Ortalama dönüş zamanı 12.2.dakika İncelemelerin %30’u 30 dk. , %99’u 1 saat içinde raporlanmış Toplam uyumsuzluk oranı % 1.09 En uyumsuz raporlar Abdomen BT %2.1

15 Düzenlemeler - ABD Hem gönderen hem alan servislerin lisanslanması zorunlu Eyaletlere göre bazı sınırlılıklar var (aciller hariç) Görüntü alınan eyaletlerden lisans almak ve ACR standartlarına uymak zorunlu Ülkelerarası uygulamalara geri ödeme yapılmıyor

16

17 ESR (European Society of Radiology) UEMS(European Union of Medical Specialties)
Teleradiology in the European Union MART 2007

18 ESR’ye göre teleradyoloji;
kontrolu yapılmamaktadır uluslar arası standartları mevcut değildir Ülkeler pan Avrupa sağlık provizyonuna uygun standartlarını geliştirmeli

19 ESR’ye göre teleradyoloji;
Esas olarak hasta sağlığını iyileştiren bir yöntem olmalı Radyolog sayısını azaltacak veya masrafları kısacak yöntem değildir Klinik teleradyoloji bir entegre tıbbi hizmettir ve sadece taşeron bir faaliyet olarak görülmemelidir.

20 ESR’e göre teleradyoloji
Kalifiye radyolog tarafından yapılmalı Akredite ve kayıtlı kurumlarda yapılmalı Otoriteler tarafından izlenmeli EUROTOM direktifine uygun olmalı Raporlar kesin ve imzalı olmalı

21

22 Kullanım Yaygınlığı - Türkiye
İlk bağlantı: MGH-İstanbul 1997 PACS Uygulamaları Teleradyoloji özel sektör uygulamaları Sağlık Bakanlığı Projesi İstanbul İl Teleradyoloji Prj 2009 Askeri Teleradyoloji Projesi 2010

23 Sağlık Bakanlığı Teleradyoloji Projesi
12 Gönderici 7 Alıcı

24 ....

25

26 Sorunlar Teknik Tıbbi Yasal Etik
Entegrasyon, bilgi kaybı, yetersiz donanım, hız vb Tıbbi Yetersiz klinik bilgi transferi Kopuk Klinisyen-Radyolog iletişimi Hatalı ve “muğlak” raporlamalar Yasal Yetersiz yasal düzenlemeler Ruhsatsız uygulamalar Geri ödeme belirsizlikleri Malpraktis sorunları Etik Kişisel bilgilerin korunamama riski

27 Sorumlu Radyolog Çalışma ruhsatı Sertifikasyon Donanım Standardı Kalite Kontrol DICOM Sorumlu Radyolog Çalışma Ruhsatı Donanım Standardı Veri güvenliği Klinik geribildirim-Kontrol Sorumlu IT elemanı Donanım Standardı Veri güvenliği HL7 IHE HIPAA Sorumlu IT elemanı Donanım Standardı Veri güvenliği HL7 IHE HIPAA

28 Görüntüleme - Standartlar
DICOM HL7 IHE HIPAA NEMA EURATOM JCI

29 Tetkik kararı Tetkik seçimi İncelemenin planlanması Radyografik
Kalite Kontrol Hasta ve bilgileri ile değerlendirme Görüntü eldesi Doz Kontrol Koruma Eski tetkiklerle karşılaştırma Yazılı rapor Raporun klinisyenlerle tartışılması Girişimsel işlemler Uygun Arşivleme

30 Başağrısı MR ricasıyla… Glioma Metastaz Abse MS

31 Teleradyoloji Raporlama-Sorunlar
Tetkik sırasında vertebral arterde diseksiyon kuşkusu nedeni ile eklenen boyun yağ baskılı T1 kesitler ile diseksiyon doğrulanmıştır. Olguda vertebral arter diseksiyon kuşkusu mevcut olup Doppler, DSA, BTA veya boyun MRG (yağ baskılı T1) incelemeleri önerilir

32 Teleradyoloji Raporlama-Sorunlar
Leptomeningeal kuşkulu lezyonlar ulaşılan lab bulguları ve eski filmleri ile değerlendirilmiş ve normal olarak kabul edilmiştir Kuşkulu leptomeningeal enhansman

33 Hastaya ait kişisel bilgilerin düzenlenmesi
TC Anayasası Madde 20 TCK 5237 Madde 135 Kişisel Verilerin Otomatik İşlenmesinde Bireylerin Korunması Sözleşmesi 1981 Kişisel veriler ancak devletler tarafından gerekli iç hukuk düzenlemeleri ve güvenlik önlemleri alınmış ise toplanabilir Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı (Madde 8) “Herkes kendisini ilgilendiren kişisel verilerin korunması hakkına sahiptir” Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi 1981 BİYOTIP sözleşmesi 2003 Dünya Tabipler Birliği Amsderdam Birdirgesi 1994 Hasta Hakları Yönetmeliği Madde 23 Hekimlik Mesleği Etiği Kuralları Madde 5 ve 9 Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Madde 4

34 Öneriler Uygulama Yasal düzenlemeler Denetim Eğitim Etik
Ruhsata tabi olmalı, İkincil görüş almaya dayalı olmalı, sonuç ve imza zorunluluğu bulunmalı, radyolog bulunmayan yerde görüntü elde edilmemeli Yasal düzenlemeler Donanım standartları, Veri güvenliği, Lisanslama, Geri ödemeler alanında düzenlemeler yapılmalı Denetim Eğitim Uzmanlık eğitim programlarına konu ile ilgili öğrenme hedeflerinin konulması HL7, IHE eğitimleri Alana hizmet edecek ara eleman yetiştirilmesi Etik Elektronik verilerin transferi, saklanması, paylaşılması ile ilgili bilinçlendirme

35 Görüntüleme Bilişimi Çalışma Grubu PACS-Teleradyoloji Çalışma Grubu

36 ÖZET Uzaktan raporlama hızlı gelişen ve kaçınılmaz bir olgudur
Çeşitli avantaj ve dezavantajları birlikte içermektedir Uygun kullanılması halinde katkı potansiyeli büyüktür Alanla ilgili teknik, tıbbi, yasal ve etik düzenlemelere, standart çalışmalarına gereksinim vardır

37 ÖZET Yöntemin tıbbi danışma, eğitim ve acil tanı alanındaki katkıları radyologları devre dışı bırakacak, emeği ucuzlatacak yöndeki kullanımlarla yok edilmemelidir Teşekkürler