Emre ZENGİN Ankara Yeminli Mali Müşavirler Odası Tarihli Sunum

... konulu sunumlar: "Emre ZENGİN Ankara Yeminli Mali Müşavirler Odası Tarihli Sunum"— Sunum transkripti:

1 YURT DIŞI İNŞAAT ONARIM, MONTAJ ve TEKNİK HİZMETLERİN VERGİLENDİRİLMESİ
Emre ZENGİN Ankara Yeminli Mali Müşavirler Odası Tarihli Sunum 32 sayılı karar 13. madde: Türkiye'de yerleşik kişilerin, yurt dışında yatırım yapmak veya ticari faaliyette bulunmak amacıyla şirket kurmaları, ortaklığa katılmaları ve şube açmaları için, nakdi sermayeyi bankalar aracılığıyla, ayni sermayeyi ise gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde ihraç etmeleri serbesttir. Emre ZENGİN- Vergi Müfettişi (Eski Hesap Uzmanı), Ankara YMM Odası Sunum, 20 Şubat 2015

2 YURT DIŞI İNŞAAT ONARIM İŞLERİNİN ÖNEMİ

3 Dünyanın En Büyük 225 Müteahhitlik Firmasın İçersindeki Türk Firmalarının Sayısına İlişkin Liste
Yıllar Türk Firmalarının Sayısı 2003 8 2004 11 2005 14 2006 20 2007 22 2008 23 2009 31 2010 33 2011 2012 2013* 38 2014* 42

4 Yıllar Proje Sayısı Top. Proje Bedeli ($) Ort. Proje Bedeli ($) 2002 137 2003 273 2004 432 2005 411 2006 521 2007 573 2008 622 2009 474 2010 582 2011 506 2012 484 2013 406 2014 (1-11) 209

5 ÜLKELERE GÖRE DAĞILIM ( Kasım Sonu) Ülkeler Toplam Proje Bedeli (Dolar) Pay (%) Rusya Fed. 18,2% Türkmenistan 15,1% Libya 9,7% Irak 7,3% Kazakistan 6,5% Katar 5,1% S. Arabistan 4,6% Cezayir 3,7% Azerbaycan 3,2% BAE 3,1% Diğer Ülkeler 23,6% TOPLAM

6 Vergilendirilmesi Söz Konusu Olan Yurtdışı İşler
İnşaat Onarım Montaj Teknik Hizmetler KVK 5-1/ b ve h de düzenlenmiştir.

7 İnşaat TDK’ya göre İnşaat: Yapma işi, yapım.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4’üncü maddesine göre; Yapım : Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım işlerini, Gemi yapımı bir inşaat hizmeti olarak değerlendirilebilir mi? İdare bir çok özelgesinde de bu konu ile ilgili görüşünü VUK 271’de yer alan inşa edilen binalarda ve gemilerde, imal edilen makine ve tesisatta, bunların inşa ve imal giderleri, satın alma bedeli yerine geçer. Hükmüne dayandırmakta ve inşaat olarak kabul etmektedir. (İVDB tarih ve KVK sayılı özelge.. Ayrıca; bu özelgede gemi inşaatınında istisnadan yararlanabileceği belirtiliyor.)

8 Onarım TDK’ya göre onarım: Onarma işi, tamirat, tamir

9 Montaj TDK’ya göre montaj: Bir makine, cihaz veya mobilyanın parçalarını yerli yerine takma, monte İzmir VDB özelgesi tarihli, Demonte vaziyette ihraç edilen makinenin montajı nedeniye sağlanan kazanç 5-1-h den yararlanamaz.. Mevzuatta yer alan yurt dışında yapılan montaj işi kapsamında kabul edilemeyeceğinden diyor özelge. AVDB nin tarihli özelgesi prefabrik inşaatının 5/1-h den yararlanabileceğini söylüyor.

10 Teknik Hizmetler: Teknik Hizmetler 1 Seri no’lu KVK G.T.’de : Teknik hizmetler esas itibariyle inşaat, onarım ve montaj işleriyle ilgili olarak yürütülen planlama, projelendirme, mimarlık ve mühendislik, etüd, fizibilite, harita tasarım, metraj, keşif, idari ve teknik şartname ile ihale dosyası hazırlama, ihale değerlendirme, mesleki kontrollük, inşaat kontrollüğü, tasarım kontrollüğü, işletmeye alma danışmanlığı, proje ve yatırım yönetimi ve benzeri hizmetleri kapsamaktadır. şeklinde tanımlanmıştır. -Proje danışmanlığı ve teknik danışmanlık hizmetleri teknik hizmet -

11 İş yeri: VUK 156’da : Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette iş yeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zirai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir.

12 Daimi Temsilci: GVK 8’inci madde de; Bir hizmet veya vekalet akdi ile temsil edilene bağlı olup, onun nam ve hesabına muayyen veya gayrimuayyen bir müddetle veya müteaddit ticari muameleler ifasına yetkili bulunan kimsedir. Aşağıda yazılı kimseler, başkaca şartlar aranmaksızın temsil edilenin daimi temsilcisi sayılırlar. 1. Ticari mümessiller, tüccar vekilleri ve memurları ile Ticaret Kanunu'nun hükümlerine göre acenta durumunda bulunanlar; 2.  Temsil edilene ait reklam giderleri hariç olmak üzere, giderleri devamlı olarak kısmen veya tamamen temsil edilen tarafından ödenenler; 3. Mağaza veya depolarında temsil edilen hesabına konsinyasyon suretiyle satmak üzere devamlı olarak mal bulunduranlar. Bir kimsenin birkaç kişiyi aynı zamanda temsil etmesi, daimi temsilcilik vasfını değiştirmez. şeklinde tanımlanmıştır.

13 Yurtdışındaki inşaat onarım ve montaj ve teknik hizmetlerin Türkiye'de vergilenmesi GVK 3 ve KVK 3’üncü maddesi gereğidir. Ancak; GVK 3- Aşağıda yazılı gerçek kişiler Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler: 1. Türkiye'de yerleşmiş olanlar; 2. Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısiyle yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları (Bu gibilerden, bulundukları memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısiyle Gelir Vergisi'ne veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş bulunanlar, mezkur kazanç ve iratları üzerinden ayrıca vergilendirilmezler.) KVK 3- (1) Tam mükellefiyet: Kanunun 1 inci maddesinde sayılı kurumlardan kanunî veya iş merkezi Türkiye'de bulunanlar, gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler.

14 KVK’nın 5/1-h Maddesi Uyarınca Yurt Dışı İnşaat Onarım Montaj Ve Teknik Hizmetlerden Elde Edilen Gelirler İstisna Kapsamındadır. İstisna şartlı bir istisna değildir. KVK 5/1- g’den farklıdır. 5/1-h Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlar. Şarta bağlı olmayan bir istisnadır. Madde de yer alan sonuç hesaplarına intikal ettirme deyimi bir şartı ifade etmez, bu malumun ilanıdır. Çünkü gelir olarak kayıtlarınıza intikal ettirmediğiniz bir kazancı istisna olarak ta dikkate alamazsınız. Tebliğde geçen Benzer şekilde, anılan fıkranın (h) bendi ile de yurt dışında bulunan işyerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla yapılan ve yurt dışında vergilendirilen inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançların (vergi yükü oranına bakılmaksızın), ayrıca yurt içinde de vergilendirilmesinin önüne geçilmesi amacıyla bu kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. ifadesi kimileri tarafından bu istisnaya ilişkin, kazanç üzerinde yurt dışında bir vergilemenin yapılmasının gerekli bir şart olduğunu söyleseler de bu bir şart değil sadece istisnanın gerekçesidir. - 5/1-g ‘deki gibi vergi yükü ve kazancın Türkiye’ye transferi şartlarını içermez.

15 Teknik Hizmetler Teknik hizmetlerden elde edilen kazançların da anılan istisnadan yararlanabilmesi için bu işlerin yurt dışında bulunan işyerleri veya daimi temsilciler aracılığıyla yapılması; yurt dışında ayrıca bir işyeri veya daimi temsilci olmadan yapılan teknik hizmetlerin, hizmet ihracatı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, teknik hizmetlerin yurt dışındaki inşaat, onarım ve montaj işlerine bağlı olarak yapılma şartı bulunmamaktadır. -Teknik hizmetler yurtdışındaki işyeri veya daimi temsilcilik aracılığı ile gerçekleştirilecek, yurtdışında sadece iş bulan kişi işyeri veya daimi temsilci olamaz işin de orda yapılması gerekir… Daimi temsilcilik anlaşmasının teknik hizmet faaliyetinin ifasıyla ilgili olması gerekir. (AVDB tarih ve kvk sayılı özelge) Teknik hizmet yurt dışında bulunan işyeri veya daimi temsilciniz tarafından yapılmalı. (AVDB tarih ve kdv-2: ) (Bu özelge teknik hizmeti hizmet ihracına dahil etmiyor hizmet yurtdışında yapılıyor verginin konusuna girmez diyor.)

16 Teknik Hizmetler Yurt dışına yapılan İnşaat, onarım ve montaj işlerinin yurt dışında gerçekleştirilmesi için yurt dışında bir işyeri bulunması gerekirken, bu işlere bağlı teknik hizmetlerin yurt dışında herhangi bir işyeri olmaksızın Türkiye’den gerçekleştirilebilmesi de mümkün olabilmektedir. Proje hazırlanması gibi teknik hizmetler, inşaat ve onarma işinin tamamlayıcı bir unsuru olmasına karşın; kurumların yurt dışında devam eden bir inşaat ve onarma işi olmadığı ya da ayrıca bir işyeri veya daimi temsilci bulundurulmadığı durumlarda, bu faaliyetin ihracat olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup yurt dışındaki inşaat işine bağlı olarak Türkiye’de yapılan teknik hizmetlerden sağlanan kazançların bu istisnadan yararlandırılması mümkün bulunmamaktadır. - İlk paragrafta istisna olmasından değil hizmetin özelliğinden bahsediyor.

17 Teknik Hizmetler Kurumların yurt dışında bir inşaat ve onarım işi varsa, buna bağlı teknik hizmetler ister Türkiye’de isterse yurt dışında yapılsın, elde edilen kazançlar istisnadan yararlanabilecektir. Kurumların yurt dışında yaptıkları bir inşaat ve onarım işinin bulunmaması halinde ise ancak yurt dışında bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla yaptıkları teknik hizmetlerden elde edilen kazançlar istisnadan yararlanılabilecektir. tarihli AVDB özelgesi teknik hizmetin yurtdışındaki daimi temsilci ve işyeri tarafından yapılması halinde istisnadan yararlanacağını söylüyor. Kurumların yurtdışında bir inşaat onarım işi varsa teknik hizmet nerden yapılırsa yapılsın istisna Kurumların değil başkasının yurt dışında bir inşaatı var ve teknik hizmet yapılıyor eğer yurt dışında iş yeri yada daimi temsilcilik yoksa istisna değil…

18 Diğer İndirimler ğ) Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın %50'si. Bu indirimden yararlanılabilmesi için fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şarttır. tarihli düzenleme. Bu indirimden yararlanacakların ana sözleşmelerinde yazılı esas faaliyet konuları arasında mimarlık ve mühendislik yer alacak. Bu tür hizmetlerin yurt içinde de verilmesi indirimden yararlanılmasına engel değil. Ancak indirim yurt dışı kazançlara uygulanacak. Bu hizmetlere fiilen verilecek yoksa aracılıktan elde edilen kazançlar indirimden yararlanamaz. Fatura yurt dışındaki müşteri adına düzenlenecek. Hizmetten yurt dışında yararlanılacak. Kazancın %50 si indirilecek, hasılatın değil. Sonraki yıla arge gibi devretmez

19 İstisna Uygulanması Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançların Türkiye’ye getirilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Söz konusu kazançların Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi istisnadan yararlanılması için yeterlidir.

20 İstisnanın Uygulanacağı Dönem-1
GVK’nın 85.maddesi hükmüne göre; Yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlar: 1. Mükellefin bunları Türkiye'de hesaplarına intikal ettirdiği yılda; 2. Türkiye'de hesaplara intikal ettirilmemesinin mükellefin iradesi dışındaki sebeplerden ileri geldiği tevsik olunan hallerde, mükellefin bunlara tasarruf edebildiği yılda; Elde edilmiş sayılır.

21 İstisnanın Uygulanacağı Dönem-2
Faaliyette bulunulan yabancı ülkenin mevzuatına göre hesap döneminin kapandığı tarih itibarıyla ilgili ülke mevzuatına göre tespit edilen faaliyet sonucu, Türkiye’de de aynı tarih itibarıyla genel sonuç hesaplarına kaydedilecektir. Bu hususun Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesinde, kazancın kambiyo mevzuatına göre fiilen Türkiye’ye getirilmesinin herhangi bir etkisi olmayacaktır. Faaliyette bulunulan yabancı ülkede kazanca tasarruf edilebilmesi yeterlidir.

22 İstisna Konusu Kazancın TL Tutarının Tespiti
Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazanç, hesaplara intikal ettirilmesi gereken tarihte T.C. Merkez Bankasının o gün için tespit ve ilan ettiği döviz alış kurlarıyla değerlendirilecektir. T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan olunmayan yabancı paralarda ise Maliye Bakanlığının Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit ve ilan ettiği kurlar dikkate alınacaktır.

23 İstisna Konusu Kazancın İntikalinde Geçici vergi
Yurt dışı faaliyet sonucunda elde edilen kazançlar elde edildiği dönem itibarıyla, Türkiye’de ilgili olduğu geçici vergi matrahının tespitinde de dikkate alınacaktır. Örneğin; Türkiye’de 1 Temmuz – 30 Haziran özel hesap dönemini kullanan bir kurumun, yurt dışında yaptığı inşaat işlerine ilişkin olarak tabi olduğu hesap dönemi ilgili ülke mevzuatına göre takvim yılıdır. Buna göre, bu şirketin yurt dışı şubesinin, 2012 takvim yılına ilişkin kazancı, Türkiye’de 31/12/2012 tarihi itibarıyla elde edilmiş sayılacağından, 1/7/2012 – 30/6/2013 özel hesap döneminin ikinci geçici vergi dönemi matrahının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

24 Yurt Dışı İnşaat İşleri İle İlgili Olarak Kullanılan Krediler
1 Seri Nolu KVGT göre; Yurtdışı İnşaat İşlerine ait Kredilere ilişkin olarak yurt dışındaki inşaat işlerinin sona ermesinden sonra doğan kur farkı ve faizler, (hasılatın, yurt dışı inşaat için harcanan kredi tutarı kadar kısmın Türkiye’ye getirilmesi koşuluyla)merkezdeki kurum için ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılmış bir gider niteliğinde olduğundan, genel esaslar çerçevesinde kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilecektir.

25 Yurt Dışında Yapılan İnşaat İşleri Nedeniyle, Merkez Ve Şube Arasındaki Cari Hesapların Değerlemesi-1 Yurt dışındaki işyerine merkez tarafından fatura düzenlenmek suretiyle ihraç olunan emtia ile yurt dışına yönelik olarak fatura düzenlenmek suretiyle yapılan hizmetlerden doğan dövize bağlı alacak ve borçların aynen mal veya hizmet ihracından doğan alacak ve borçlarda olduğu gibi değerlemeye tabi tutulacak ve değerleme farkları vergi matrahının tespitinde dikkate alınacaktır.

26 Yurt Dışında Yapılan İnşaat İşleri Nedeniyle, Merkez Ve Şube Arasındaki Cari Hesapların Değerlemesi-2 Türkiye’de bulunan merkez ile yurt dışındaki işyeri arasında gerçekleşen diğer para hareketlerinden doğan alacak ve borçların ise gerçek bir alacak ve borç niteliği taşımadığından, bu nedenle, söz konusu para hareketlerine dayalı cari hesap bakiyelerinin değerlemesine gerek bulunmamaktadır. Bence bu tutarlarında değerlenmesi gerekir, Çünkü: mal alış satış işlemlerinin ayrı bir birim olarak düşünülüp değerlenmesi mümkünken ve transfer fiyatlandırması açısından mal satışları dikkate alınacakken (çünkü kar yurtdışına aktarılabilir). Para hareketlerinin ayrı bir hareket olarak dikkate alınmaması olmaz… gerçek bir alacak borç değil diye transfer fiyatlandırması açısından dikkate almayacak mıyız….Tebliğde aslında kendi içersinde çelişki yaşıyor te ayrı tüzel kişiler kabul edip amortismanı merkez ve şube arasında ayırırken, te merkezle şube arasında gider paylaşımı yaptırırken yine ayrı tüzel kişilik ancak cari hesabın değerlenmesine gelince de aynı tüzel kişilik kabul edip değerlemeye izin vermiyor.

27 Yurtdışı Kazanç veya Hasılatın Türkiye'ye Döviz Olarak Getirilmesi Halinde Doğacak Kur Farklarının Durumu Tamamlanmış işlere ilişkin kazançların Türkiye'ye getirilmesi halinde kur farklarının durumu? Yurt dışında devam etmekte olan işlere ilişkin hasılatın Türkiye'ye getirilmesi halinde kur farklarının durumu? İstisna uygulamasına konu olan ve yurt dışında yapılıp tamamlanan işlerden doğan kazancın Türkiye'ye getirilmesi halinde, söz konusu yabancı paraların değerlemesinden kaynaklanan kur farklarının istisna kazançla ilişkilendirilmesi mümkün değildir. Yurt dışında yapılmakta olan işlerden elde edilen hasılatın Türkiye'ye döviz olarak getirilmesi halinde, anılan işlerin tamamlandığı geçici vergilendirme dönemine kadar söz konusu yabancı paraların değerlemesinden kaynaklanan kur farkları istisna kapsamında değerlendirilebilecektir. Bununla birlikte söz konusu uygulamada yurt dışında gerçekleştirilen her bir işin bağımsız olarak değerlendirileceği tabiidir.

28 Yurt Dışına Geçici Olarak Gönderilen Amortismana Tabi Kıymetler-1
1 Nolu KVGT göre, geçici olarak ihraç edilen ve işin bitiminde Türkiye’ye getirilen makine ve teçhizat ile ilgili olarak Türkiye’de amortisman ayrılmasına son verilecek; işin bitiminde söz konusu makine ve teçhizatların Türkiye’ye ithalinde ise amortisman uygulaması kaldığı yerden devam edecektir.

29 Yurt Dışına Geçici Olarak Gönderilen Amortismana Tabi Kıymetler-2
Örnek; 2011 yılında alınan ve amortisman süresi 5 yıl olan bir iş makinesi 2012 yılında yurt dışına geçici olarak götürüldü ve 2016 yılında tekrar getirildi, VUK 320: Her yılın amortismanı ancak o yıla ait değerlemede nazara alınabilir.

30 Amortismanlar-3 Yurt dışında temin edilen kıymetlerin iş bitiminde Türkiye’ye getirilmesi durumu; Türkiye’den tamamen çekilerek yurt dışına gönderilen iktisadi kıymetlerin durumu; 1-Türkiyede amortisman ayrılır. 2-Amortisman uygulamasına son verilir.

31 Türkiye’deki Merkez Genel Giderlerinden Yurt Dışında Yapılan İnşaat İşlerine Pay Verilmesi
Türkiye’deki merkez genel giderlerinden, yurt dışında yapılan inşaat işlerine pay verilmesi gerekiyor ise yurt dışında gider kaydedilen bu payların Türkiye’de gider kaydedilmesi KVK’nın 5.maddesinin son fıkrasına göre mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla bu tutarın KKEG olarak dikkate alınması gerekmektedir. Kdv si ne olacak……………………..

32 İstisnaya Konu Kazançların Dağıtılması
Türkiye’ye getirilen istisnaya konu kazançların dağıtılması durumunda genel hükümlere göre işlem yapılacaktır.

33 BAZI ÖZELLİKLİ DURUMLAR

34 Yurtdışı İnşaat Onarım ve Montaj İşlerinin Ortak Girişimle Yapılması
İş Ortaklığı Adi Ortaklık Yurt dışında şirket kurulması - 5/1-b de yer alan istisna: Yurt dışındaki inşaat, onarım, montaj işleri ve teknik hizmetlerin yapılabilmesi için ilgili ülke mevzuatına göre ayrı bir şirket kurulmasının zorunlu olduğu durumlarda, özel amaç için kurulduğunun ana sözleşmelerinde belirtilmesi ve fiilen bu amaç dışında faaliyetinin bulunmaması şartıyla, söz konusu şirketlere iştirak edilmesinden elde edilen kazançlar için bu bentte belirtilen şartlar aranmaz. - Yukarıdaki duruma girmeyen zaten artık 5/1-h değil, 5/1-b’ye giriyor.

35 Yurt Dışındaki İnşaat İşlerinin Yapılabilmesi İçin İlgili Ülke Mevzuatına Göre Ayrı Bir Şirket Kurulmasının Zorunlu Olduğu Durumlarda İstisna Uygulaması Yurt dışındaki inşaat, onarım, montaj işleri ve teknik hizmetlerin yapılabilmesi için ilgili ülke mevzuatına göre ayrı bir şirket kurulmasının zorunlu olduğu durumlarda, söz konusu şirketlere iştirak edilmesinden elde edilen kazançlara, herhangi bir şart aranmaksızın yurt dışı iştirak kazançları istisnası uygulanacaktır. Ancak, yurt dışındaki inşaat, onarım, montaj işleri ve teknik hizmetlerin yapılabilmesi için ilgili ülke mevzuatına göre kurulan şirketin ana sözleşmesinde, inşaat, onarım, montaj işleri ve teknik hizmetlerin yapılması için kurulduğunun belirtilmesi ve fiilen bu amaç dışında faaliyetinin bulunmaması şarttır. Bu şartları taşımayan veya başka faaliyet konularıyla da uğraşan şirketlerin bu kapsamda değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. 5-1-b %15, transfer

36 İstisnaya Konu İşin Türk Firmasına Yapılması
Yurtdışında yapılacak taşeronluk işinin bir Türk müteahhidine karşı üstlenilmiş olması istisna uygulamasına engel değildir. Önemli olan söz konusu işin inşaat, onarım, montaj ve teknik hizmet kapsamında olup yurt dışında yapılmış olmasıdır. Bu durumdaki iş yıllara sari mahiyette olsa dahi GVK’nın 94 ve KVK’nın 15.maddesine göre tevkifat uygulaması söz konusu olmayacaktır. Yurtdışı taşeronluk işinin faturası Türkiyedeki firma adına kesilirse faturalara yurtdışındaki iş için yapıldığına ilişkin şerh konulacak, zaten inşaat yurt dışında yapıldığında taşeron kazancıda istisna. (Kocaeli VDB tarihli özelge) İstihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben % 15 oranında kesinti yapılır. Zaten kurumlar vergisi ödenmeyeceği için tevkifat ta olmayacak Tevkifat yapılmayacağına dair çok sayıda özelgede var.

37 Yurt Dışında Elde Edilen Zararlar
Kurumların yurt dışı faaliyetlerinden zarar doğması halinde, KVK’nın 9.mad. belirtilen koşullar dahilinde yurt dışı zararların kurum kazancından indirilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, kazançları Türkiye’de kurumlar vergisinden istisna edilen faaliyetlere ilişkin yurt dışı zararların mahsup imkanı yoktur. (KVK 5/3, KVK 9/1-b) Buna göre, yurt dışı inşaat ve onarım işlerinden elde edilen kazançlar Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendine göre Türkiye’de kurumlar vergisinden istisna edilmiş olduğundan, bu faaliyetlerden zarar doğması halinde, bu zararlar diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlardan indirim konusu yapılamaz.

38 Yurt Dışındaki İşçilere Ödenen Ücretler
İlgili ülkede tahakkuk ettirilerek ödenen ve bu ülkede kazancın tespiti sırasında gider olarak dikkate alınan ücretler üzerinden vergi tevkifatı yapılmayacaktır. Bu ücretlerin Türkiye’deki bir bankaya transfer edilerek bu banka aracılığı ile ödenmesi söz konusu uygulamayı etkilemeyecektir. Ancak, ücret ödemesinin yurt dışındaki şantiyesinde tahakkuk ettirilmekle birlikte ödemenin Türkiye’de şirket merkezinden yapılması ve merkez hesaplarında gider olarak gösterilmesi halinde,( KKEG olacaktır) bu ücret ödemesinin  vergi tevkifatına tabi tutulacağı tabiidir. -GVK 95/1-1 Ücretlerini yabancı bir memleketteki işverenden doğrudan doğruya alan hizmet erbabı için tevkifat yapılamaz.. -GVK 95/2 Bunlar gelirlerini, bu kısmın 2'nci bölümündeki hükümlere göre, yıllık beyanname ile bildirirler. Yurtdışındaki firmanın hesabından tr bankaya transfer olacak (AVDB özelgesi) VUK 123 Yabancı Memleketlerde Ödenen Vergilerin Mahsubu

39 Yurt Dışındaki İnşaatlarda Çalışan TC Vatandaşlarının Elde Ettikleri Ücretler
Yurt dışı inşat işlerinde çalıştırılmak üzere yurt dışına götürülen Türk vatandaşlarının ikametgahlarının Türkiye’de bulunması sebebiyle tam mükellef esasında vergilendirilmeleri gerekmektedir. Gelir Vergi Kanunu’nun 3. maddesi hükmüne göre Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları, bulundukları memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla gelir vergisine veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş bulunanlar, mezkur kazanç ve iratları üzerinden ayrıca Türkiye’de vergilendirilmezler.

40 Yurt Dışındaki İnşaat İşiyle İlgili Transit Ticaret
Tam mükellefiyete tabi gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri her türlü kazanç ve iratları, Türkiye’de vergilendirilmektedir. Dolayısıyla, tam mükelleflerin transit ticaret dolayısıyla kâr elde etmeleri durumunda bu karın tamamı Türkiye’de vergiye tabi tutulmaktadır. Yurt dışındaki inşaat bulunan ülkeye başka ülkeden mal gönderilmesi durumunda da emsaline uygun durumunda Türkiye’de kar beyan edilmesi makul olacaktır. İstisna sadece inşaat işlerine uygulanır.

41 Yurt Dışı İşle İlgili Olarak Türkiye’den Gönderilen Malzemeler
Yurtdışında inşaat yapan firmanın Türkiye’den tedarik ederek, yurtdışında kurduğu şantiye’ye veya taşeronun yurtdışındaki şantiyesine göndermesi ihracat hükmündedir. Dolayısıyla ihracat faturası düzenlenmesi gerekir. Ancak burada önemli olan konu söz konusu malzemelerin maliyetinin altında gönderilmesi durumunda Transfer fiyatlamasına konu olabileceğidir. Bu nedenle mal hareketlerinin emsaline uygun olması gerekmektedir. - Serbest bölgede yer alan şubeye kar aktarım örneği ile açıklayabiliriz.

42 Yurt Dışı İşlerle İlgili Defter ve Belgeler
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde; Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir. Ancak söz konusu madde hükmü Türkiye sınırları içinde uygulanacağından yurt dışında yapılan inşaat işlerine ilişkin düzenlenecek defter ve belgelerin ise ilgili ülkenin vergi mevzuatına göre düzenlenmesi gerekmektedir.

43 Yurt Dışı İnşaat İşlerinin Türkiye’deki Defterlere Kayıt Durumu-1
Ülkelerarası vergi ve muhasebe kuralları da farklı olduğu için, dönem sonlarında hesapların Merkezde konsolidasyonu da mümkün değildir. Gelir İdaresi, işletmelerin ticari kazancını tam olarak ölçmek amacıyla merkezde hesapları konsolide etmelerini kabul etmemektedir. Dolayısıyla, yurt dışı şube kazançları yıl ya da dönem sonlarında sadece kâr payı ya da zarar olarak tek kalemde merkezin hesaplarına intikal ettirilebilecektir.

44 Yurt Dışı İnşaat İşlerinin Türkiye’deki Defterlere Kayıt Durumu-2
Ancak, merkezin şubeye sermaye olarak gönderdiği paralar, verdiği borçlar ve mal-hizmet alım-satımı ilişkileri merkezin Türkiye’deki kayıtlarında izlenecektir. Yurt dışı işlerle ilgili para hareketleri “393 Merkez ve Şubeler Cari Hesabı” nın alt hesabında izlenilmesi gerekir. Merkez ve Şubeler Cari Hesabı- Yurt içi Şubeler Merkez ve Şubeler Cari Hesabı- Yurt Dışı Şubeler

45 Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu
Kurumlar vergisi istisnasına konu olan yurtdışı taahhüt işlerinden sağlanan kazançlarla ilgili olarak, ilgili ülkede ödenmek zorunda kalınan kazanç vergisinin Türkiye’de hesaplanacak kurumlar vergisinden indirilmesi mümkün değildir. KVK 33/1- Yabancı ülkelerde elde edilerek Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlardan mahallinde ödenen kurumlar vergisi ve benzeri vergiler, Türkiye'de bu kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden indirilebilir. KVK 1 seri nolu Tebliğde belirtildiği üzere; Yurt dışında elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisna edilmiş olması halinde, bu kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen vergilerin yurt içinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi mümkün değildir.

46 Yurt Dışı İnşaat İşlerinin KDV Karşısındaki Durumu
Bir işlemin katma değer vergisine tabi olabilmesi için ; - KDVK 1’e göre: Teslim ve hizmetlerin Türkiye’de yapılması gerekir. - Türkiye’de yapılmaktan kasıt (KDVK 6) Malların teslim anında Türkiye’de bulunmasını, hizmetin Türkiye’de yapılması veya hizmetten Türkiye’de yararlanılması gerekir. Türkiye’de yapılmayan ya da yapılmış sayılmayan yurt dışı inşaat onarım işleri katma değer vergisine tabi değildir. -Teknik hizmet yurt dışında bulunan işyeri veya daimi temsilciniz tarafından yapılmalı. (AVDB tarih ve kdv-2: ) (Bu özelge teknik hizmeti hizmet ihracına dahil etmiyor hizmet yurtdışında yapılıyor verginin konusuna girmez diyor.) Bence de öyle çünkü kanun maddesi yurtdışında yapılan diye başlıyor, yurtdışına yapılan değil….. KDVK 12 hizmet ihracı için hizmet yurtdışındaki bir müşteri için yapılacak ve hizmetten yurtdışında faydalanılacak, bedelin döviz olarak getirilmesi iade işlemi için getirilen şart…

47 Yurt Dışı İnşaat İşleriyle İlgili Götürü Gider
GVK’nın 40/1.maddesi hükmüne göre yurt dışında inşaat, onarım, montaj faaliyetinden bulunanlar, bu faaliyetten döviz olarak elde ettikleri hasılatın binde 5 ini aşmamak şartıyla götürü gider indirim hakkından yararlanabileceklerdir. GVK 40/1-- İhracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, bu bentte yazılı giderlere ilaveten bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hâsılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri de indirebilirler. Yurtdışı inşaat işine ilişkin bir hasılat hesaplara intikal ettirilmediğinden ve kazançta istisna olduğundan yurtdışındaki işlerle ilgili giderlerine karşılık indirilecek bu gider merkez tarafından indirim konusu yapılamaz.

48 Şube İçin Merkezin Alımları Ve Kdv İndirimi
Merkezin, yurt dışı şubenin ihtiyacı için, yurt içinden alacağı mal ve hizmetler için yükleneceği KDV genel hükümlere göre yurt içinde indirim konusu yapılacaktır. Bu mal ve hizmetlerin yurt dışı şubeye gönderimi, İhracat Yönetmeliği hükümleri ve KDV Genel Tebliği uyarınca ihracat hükmündedir. Bu nedenle, KDV Kanunu’nun 11. maddesi çerçevesinde bu teslimler istisnaya tabidir. İhracat istisnasına tabi teslim ve ifalardan dolayı indirim konusu yapılamayan KDV’nin aynı Kanun’un 32. maddesi uyarıca iadesi mümkündür.

49 Kurumlar Vergisinden İstisna Edilen Kazançlara İlişkin Giderlerin Diğer Kazançlardan İndirilememesi
KVK’nın 5.maddesinin 3.fıkrasına göre İştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez Bu nedenle Yurt dışı inşaatlarla ilgili olarak Türkiyede kayıtlara gider olarak intikal ettirilen tutarlar vergi matrahının tespitinden gider olarak dikkate alınmayacak, bu tutar KKEG olarak matraha dahil edilecektir. Genel merkezden verilen paylar.

50 Şartname Bedeli Yurtdışında bir inşaat işi için ihaleye katılıp şartnameye ilişkin giderler yapıldıktan sonra bu ihalenin alınamaması durumunda katlanılan giderlerin durumu.

51 Damga Vergisi Ek 2’nci madde; Döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesnadır. Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilecek müteahhitlik, müşavirlik, yazılım ve mühendislik hizmetlerinde, işin proje safhası da dahil olmak üzere yapılan işlemlerle bu konuda düzenlenen kağıtlar, damga vergisi ve harç istisnasından yararlanacaktır. Döviz kazandırıcı faaliyetlerde damga vergisi ve harç istisnası uygulaması hakkında tebliğ Bunun için Vergi resim harç istisnası belgesinin alınması gerekir. İhale kararlarına tevsik edilmesi kaydıyla belge aranmaksızın re’sen istisna uygulanacaktır. Bunun dışındakileri için belge aranır. Döviz kazandırıcı faaliyetlerde, ihale makamı dışında kalan diğer işlem tarafları arasındaki muamelelere, her iki işlem tarafının da o işle ilgili olarak düzenlenmiş belgeye sahip olmasına bağlı olarak damga vergisi ve harç istisnası tatbik edilecektir. İhale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve  kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları binde 5,69 oranında damga vergisine tabi

52 Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşmaları
Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarında, şubeler işyeri olarak kabul edilmektedir. Prensip olarak ticari kazançlarda vergilendirme hakkı işyerinin sahibinin mukim olduğu yani kanuni veya iş merkezinin bulunduğu devlete aittir. Ancak şubelerde elde edilen kazançla sınırlı kalmak üzere, karşı ülkeye (yani şubenin bulunduğu ülkeye) vergilendirme hakkı tanınmaktadır. Yurt dışındaki şubede elde edilen kazancın merkezin bulunduğu ülkede mükerrer vergilendirilmemesi için anlaşmalarda istisna maddeleri yer almaktadır. Merkez ülkenin kaynak ilkesine göre yurt dışında vergilendirilen kazanç üzerinden ilave kazanç vergisi almak istemesi halinde, yurt dışında ödenen vergilerin mahsubu ile yine çifte vergilendirme engellenmektedir.

53 KATILIM İÇİN HERKESE TEŞEKKÜR EDERİM
Emre ZENGİN Vergi Müfettişi