İMGELERİN DEĞERİ İmgelere toplumsal açıdan değer kazandıran nedir? Van Gogh, Irises, 1889 (1991’de Getty Müzesi’ne 53,8 milyon dolara satıldı)

... konulu sunumlar: "İMGELERİN DEĞERİ İmgelere toplumsal açıdan değer kazandıran nedir? Van Gogh, Irises, 1889 (1991’de Getty Müzesi’ne 53,8 milyon dolara satıldı)"— Sunum transkripti:

1 İMGELERİN DEĞERİ İmgelere toplumsal açıdan değer kazandıran nedir? Van Gogh, Irises, 1889 (1991’de Getty Müzesi’ne 53,8 milyon dolara satıldı)

2 Toplumsal bağlamda, imgenin çeşitli açılardan (maddi, toplumsal ve siyasal) değer kazanması. Sanat piyasasında, sanat yapıtının değeri ekonomik ve kültürel etkenlere bağlı olarak belirlenir. Yorumlama sırasında yüklenen anlam: - Yapıtın otantikliği ve biricikliği: Sanatçının imzasını taşıyor. Ünlü bir ressamın sınırlı sayıdaki yapıtından biri. - Estetik stili: Van Gogh’un tekniği, dönemin diğer yapıtlarına oranla üstün sayılıyor. - Sanat yapıtı ya da sanatçıyla ilgili üretilen toplumsal mitoloji: Örnekte, sanatçının uluslararası ünü (kişiliği ve yaşamı) yapıtının önünde yeralıyor. Kurumlar: Müze, müzayede, sanat tarihi söylemi

3 Marcel Duchamp, Fountain

4 Sanat yapıtı, biricikliğiyle olduğu kadar, yeniden üretim ve popüler tüketim yoluyla da değer kazanır. Geniş kitleler tarafından ulaşılabilirlik: ör. televizyon

5 İKONİK İMGE İkon: tek tek parçacıklarının ötesinde bir şeylere (ya da bir kimseye) göndermede bulunan, pek çok kişi için simgesel bir anlam taşıyan imge. İmgelerin çoğunlukla evrensel anlam taşıdıkları ve duygu ilettikleri varsayılır. Ör: Anne ve çocuk imgesi

6 İKONİK İMGE Raphael Joos van Cleeve The Small Cowper Madonna, c. 1505 Virgin and Child, 1525

7 İKONİK İMGE Dorothea Lange, Migrant Mothor, California, 1936

8 İKONİK İMGE

9 Zevk ve arzu uyandıran ikonik imgeler. İmgelerde kadın rolleri: anne, seks simgesi, bakire ya da vamp. Andy Warhol, Marilyn Diptych (1962)

10 İZLEYİCİ ANLAM ÜRETİYOR Anlam Üretimi: - İmgenin kendisi - İmgenin yaratıcısı - Toplumsal ilişkiler ağı - İzleyicilerin yorumlama ve deneyimlemeleri - İmgenin alımlandığı ortam/bağlam “Yapıt bana hitap ediyor”:… Yorumlama farkı: - Deneyimler ve çağrışımlar (kültürel) - Bağlam ya da ortamdan kaynaklanan anlam

11 İZLEYİCİ ANLAM ÜRETİYOR - Algılanan anlam - Hedeflenen anlam - Baskın anlam: Bir kültürde baskın olan anlamlar (çağrışımlar)

12 ESTETİK VE BEĞENİ Estetik Yargı: nitelik (güzellik vb.) ve etki kapasitesi Kültürel kodlar ve paylaşılan kavramlara bağımlı. Estetik: Nesnenin kendisine içkin mi, izleyicinin kafasında mı biçimleniyor? Beğeni (Taste): sınıfsal, kültürel arkaplan, eğitim ve kimliğin diğer özelliklerine bağlı deneyimler sonucu oluşur. Pierre Bourdieu, Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, Giriş.

13 ESTETİK VE BEĞENİ Pierre Bourdieu, Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, Giriş. “Karizma ideolojisi, meşru kültürde beğeniyi doğanın bir lütfu olarak değerlendirir. Ancak, bilimsel gözlemler göre, kültürel gereksinimler yetiştirilme biçimi ve eğitimin birer ürünüdür: araştırmalara göre, bütün kültürel uygulayımlar (müze ziyareti, konser, okuma vb.), ve edebiyat, resim ya da müzik alanındaki tercihler, (alınan diploma ya da öğretimin uzunluğuna bağlı olarak ölçülen) eğitim düzeyiyle ve, ikinci olarak da, toplumsal kökenle yakından ilişkilidir… Sanatın toplumsal açıdan kabullenilen hiyerarşisi içinde yeralan her bir tür, okul ve dönem tüketiciler toplumsal hiyerarşisine tekabül eder.”

14 Komar ve Melamid, Türkiye’nin en beğenilen ve en sevilmeyen resimleri. Ayrıntılı bilgi için bkz. www.diacenter.org/km/