Türkiye’deki Yoksullukla Mücadele ve Sosyal İçerme Politikaları

... konulu sunumlar: "Türkiye’deki Yoksullukla Mücadele ve Sosyal İçerme Politikaları"— Sunum transkripti:

1 Türkiye’deki Yoksullukla Mücadele ve Sosyal İçerme Politikaları
Aralık, 2006

2 Gelir Dağılımına İlişkin Göstergeler Yoksulluğa İlişkin Göstergeler
İÇERİK Büyümeye İlişkin Göstergeler Gelir Dağılımına İlişkin Göstergeler Yoksulluğa İlişkin Göstergeler İşgücü Piyasasına İlişkin Göstergeler Yoksulluk ve Sosyal İçermeye İlişkin Politikalar Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme

3 Büyümeye İlişkin Göstergeler
2001 2002 2003 2004 2005 GSMH (Milyar YTL) 176.5 275.0 356.7 428.9 486.4 GSMH Büyüme Hızı (%) -9,5 7,9 5,9 9,9 7,6 Kişi başına GSMH (Dolar) 2.105 2.619 3.390 4.172 5.008

4 Gelir Dağılımına İlişkin Göstergeler

5 Yüzde 20’lik Hanehalkı Dilimlerine Göre Yıllık Kullanılabilir Gelirlerin Dağılımı (%)
Yüzde 20’lik Dilimler 1994 2002 2003 2004 Birinci %20 4,9 5,3 6,0 İkinci %20 8,6 9,8 10,3 10,7 Üçüncü %20 12,6 14,0 14,5 15,2 Dördüncü %20 19,0 20,8 20,9 21,9 Beşinci %20 54,9 50,1 48,3 46,2  Toplam 100,0  100,0 Gini Katsayısı 0,49 0,44 0,42 0,40

6 AB-25 ve Türkiye’de Gelir Dağılımı
AB: En zengin %20’lik dilimin aldığı pay en fakir %20’lik dilimin payının 4,6 katı. AB-25 Gini katsayısı= 0.29 (2003) Türkiye: 2003’de aynı oran 8,1 kat, 2004’de 7,7 kat. Gini Katsayısı=0.42 (2003), 0.40 (2004).

7 Yoksulluğa İlişkin Göstergeler

8 Yoksulluk Oranları (%)
2002 2003 2004 Gıda yoksulluğu (açlık) 1,35 1,29 Gıda+gıda dışı (yoksulluk) 26,96 28,12 25,60 Kişi başı günlük 1 $‘ın altı 0,20 0,01 0,02 Kişi başı günlük 2,15 $‘ın altı 3,04 2,39 2,49 Kişi başı günlük 4,3 $‘ın altı 30,30 23,75 20,89 Göreli yoksulluk 14,74 15,51 14,18

9 Çeşitli Kriterlere Göre Gıda ve Gıda-Dışı Yoksulluk Bakımından En Yoksul Kesimler (%)
2002 2003 2004 Yerleşim Yeri Kırda yaşayan 34,5 37,1 40,0 Cinsiyet Kadın 27,2 28,3 26,0 Eğitim Okur-yazar olmayan 41,1 42,4 45,1 Hanehalkı Kompozisyonu Ataerkil veya geniş aile 34,3 32,7 32,0 İktisadi Faaliyet Tarım sektörü 36,4 39,9 40,9 Genel Yoksulluk Oranı (gıda+gıda dışı yoksulluk) 27,0 28,1 25,6

10 Sosyal Dışlanma ve Sosyal İçerme
işsizlik, yoksulluk, eğitimsizlik, özürlülük gibi nedenler eğitim, sağlık ve kültürel olanaklardan yararlanamamak, üretim etkinlikleri içinde yer alamamak ve karar alma süreçlerine katılamamak Sosyal içerme; Sosyal dışlanmaya maruz kalan birey veya grupların ekonomik ve sosyal hayatta yer almalarına engel olan faktörlerin ortadan kaldırılarak yaşam seviyesinin toplumda kabul edilebilir bir düzeye getirilerek, toplumla bütünleşmenin sağlanması

11 İşgücü Piyasasına İlişkin Göstergeler

12 İstihdama İlişkin Temel Göstergeler (Bin Kişi)
2001 2002 2003 2004 2005 İşgücü 23.491 23.818 23.640 24.289 24.565 İstihdam 21.524 21.354 21.147 21.791 22.046 İşsiz 1.967 2.464 2.493 2.498 2.520

13 İşgücüne Katılma, İstihdam ve İşsizlik Oranları (%)
2001 2002 2003 2004 2005 İşgücüne Katılma Oranı 49,8 49,6 48,3 48,7 İstihdam Oranı 45,6 44,4 43,2 43,7 43,4 İşsizlik Oranı 8,4 10,3 10,5

14 İstihdamın Sektörel Dağılımı (Bin Kişi)
2001 2002 2003 2004 2005 Tarım 8.088 7.458 7.165 7.400 6.493 Sanayi 3.774 3.954 3.846 3.988 4.281 Hizmetler 9.662 10.900 11.100 10.403 11.272 Toplam 21.524 22.312 22.111 21.791 22.046

15 Sektörler İtibariyle İstihdam, GSYİH ve Kişi Başı Katma Değer
TARIM SANAYİ HİZMETLER İstihdam (Bin Kişi) GSYİH Payı (Bin YTL) Kişi Başı Katma Değer (YTL) GSYİH Payı (Bin YTL) İstihdam (Bin Kişi) 2001 8.088 14.923 1,85 3.774 31.207 8,27 9.662 63.755 6,59 2002 7.458 15.498 2,08 3.954 34.142 8,63 9.942 68.522 6,89 2003 7.165 15.549 2,17 3.846 36.793 9,57 10.135 73.143 7,22 2004 7.400 15.863 2,14 3.988 40.234 10,09 10.403 80.596 7,74 2005 6.493 16.756 2,58 4.281 42.840 10,01 11.272 87.185 7,73

16 Tarım Sektörünün Toplam İstihdam ve GSYİH İçindeki Payları

17 Kadın-Erkek ve Kent-Kır Ayrımında İstihdam ve İşgücüne Katılma Oranları (2005) (15+yaş)
Toplam İstihdam Oranı İşgücüne Katılma Oranı Kent 16,0 19,3 63,2 71,5 39,7 45,5 Kır 32,3 33,7 67,6 73,5 49,5 53,1 Türkiye 22,3 24,8 64,8 72,2 43,4 48,3

18 Yoksulluğu Etkileyen Faktörler

19 Tarım ve Yoksulluk Tarım kesiminde yoksulluk oranı: 2002 yılında %36,4, 2003 yılında %39,9 ve 2004 yılında %40 Tarım sektörünün toplam istihdam içerisindeki payı 2005 yılında %29,5 iken AB-15 ortalamasında %3-4’ler seviyesindedir.

20 İşteki Durum ve Yoksulluk
Çalışanlar içinde en yoksul kesimler: Ücretsiz aile işçileri: %38,73 Yevmiyeliler: %37,52

21 2005-2006 öğretim yılında ilköğretimde okullaşma oranı;
Eğitim Durumu ve Yoksulluk öğretim yılında ilköğretimde okullaşma oranı; erkek çocuklar % 98,8, kız çocuklar % 92,2 Kırsal alanda yaşayan kadınların % 31’i kentte yaşayan kadınların % 18,7’si okuma yazma bilmemektedir.

22 Yoksulluk ve Sosyal İçermeye İlişkin Politikalar
Makro Ekonomik Politikalar Sektörel Politikalar Doğrudan Yapılan Sosyal Yardımlar

23 Yoksullukla Mücadelede Sosyal Yardım Programları
SYDGM SHÇEK T.C. Emekli Sandığı 2022 sayılı 65 Yaş Aylığı Uygulaması (SGK) Sağlık Bakanlığı Yeşil Kart uygulaması (SGK) Vakıflar Genel Müdürlüğü Mahalli İdareler ve Sivil Toplum Kuruluşları

24 Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme

25 Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-1
IX. Kalkınma Planı Orta Vadeli Program Yıllık Programlar Ortak Değerlendirme Belgesi (JIM) Stratejik Çerçeve Belgesi

26 Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-2
IX.Kalkınma Planı Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-2 Rekabet İstihdam Beşeri Gelişme Eğitim Sisteminin Geliştirilmesi Sağlık Sisteminin Etkinleştirilmesi Gelir Dağılımının İyileştirilmesi, Sosyal İçerme ve Yoksullukla Mücadele Sosyal Güvenlik Sisteminin Etkinliğinin Artırılması Kültürün Korunması, Geliştirilmesi ve Toplumsal Diyaloğun Artırılması Bölgesel Gelişme Kamuda Etkinlik

27 Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-3
Orta Vadeli Program Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-3 İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi ve İstihdam Edilebilirliğin Artırılması Sosyal İçerme ve Yoksullukla Mücadele İşletmelerin Rekabet Gücünün Geliştirilmesi Bölgesel Gelişme ve Bölgesel Gelişmişlik Farklılıklarının Azaltılması Kamuda İyi Yönetişim

28 Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-4
2007 Yılı Programı Resmi Dökümanlarda Yoksulluk ve Sosyal İçerme-4 Yoksulluğa ve sosyal dışlanmaya maruz veya bu risk altında olan birey ve grupların ekonomik ve sosyal hayata aktif katılımlarının artırılması ve yaşam kalitelerinin yükseltilerek toplumsal dayanışma ve bütünleşmenin sağlanması temel amaçtır.

29 AB’de Sosyal İçerme Ekim 1997 Amsterdam Antlaşması (136 ve 137. Maddeler) Mart 2000 Lizbon Zirvesi Haziran 2000 Feira Zirvesi Aralık 2000 Nice Zirvesi Aralık 2001 “Sosyal Dışlanma İle Mücadele Topluluk Eylem Programı”

30 AB Sosyal Dışlanma ile Mücadele Topluluk Programına Katılım
Türkiye, Sosyal Dışlanmayla Mücadele Topluluk Eylem Programına Avrupa Topluluğu ve Türkiye arasındaki 26 Şubat 2002 tarihli Çerçeve Anlaşması ve 3 Şubat 2003 tarihli Mutabakat Zaptının 2-4. maddeleri uyarınca katılmıştır.

31 Ortak İçerme Belgesi-JIM
Yoksulluk ve sosyal dışlanma ile ilgili başlıca engellerin belirlendiği Sosyal dışlanma ve yoksulluk konusunda mevcut veya öngörülen politikaların yer aldığı

32 Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA)
döneminde tüm katılım öncesi AB mali yardım programlarını birleştiren mali araçtır. IPA, 5 bileşenden oluşmaktadır: Kurumsal Yapılanma Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği Bölgesel Kalkınma İnsan Kaynaklarını Geliştirme Kırsal Kalkınma IPA’nın 3. ve 4. Bileşenlerine ilişkin Stratejik Çerçeve Belgesi hazırlanmaktadır.

33 Stratejik Çerçeve Belgesi’nin Kapsadığı Alanlar
Bölgesel Kalkınma Ulaştırma Çevre Bölgesel Rekabet Edebilirlik KOBİ Teknoloji ve inovasyon Bilgi Toplumu Turizm İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Eğitim İstihdam Sosyal İçerme

34 Teşekkürler...