SAĞLIK HİZMETLERİNDE DENETİM Prof. Dr. Recep AKDUR.

... konulu sunumlar: "SAĞLIK HİZMETLERİNDE DENETİM Prof. Dr. Recep AKDUR."— Sunum transkripti:

1 SAĞLIK HİZMETLERİNDE DENETİM Prof. Dr. Recep AKDUR

2 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 20082 YÖNETİMİN SÜREÇLERİ/İŞLEVLERİ 1. PLANLAMA P lanning 2. ÖRGÜTLEME O rganization 3. İNSANGÜCÜ S taffing 4. YÖNLENDİRME D irection 5. EŞGÜDÜLEME Co ordination 6. DENETLEME R eporting 7. BÜTÇELEME B udgetting

3 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 20083 DENETİM / KONTROL GEREKLİDİR Sektörde-örgütlerde -birimde ne olup bittiğinin bilinmesi/ farkında olunması için; işin kontrol edilmesi /denetlenmesi gerekir.

4 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 20084 KİŞİ VE ÖRGÜTLERİN BAŞARILI OLUP OLMADIĞINI BİLMEK, BAŞARI ve VERİMLİLİKLERİNİ ARTTIRMAK İÇİN İZLENMELERİ ve KONTROL EDİLMELERİ GEREKİR

5 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 20085 DENETİMDE/KONTROLDE İKİ YÖNTEM Teftiş - Bürokratik Denetim Çağdaş Denetim- Eğitici Denetim

6 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 20086 TEFTİŞ Bir alandaki iş ve işlemlerin yürürlükteki yasalara uygun olarak yürütülüp yürütülmediğini inceleyerek, kurallara uymayan kişi ve kuruluşlar hakkında yaptırım uygulamaktır

7 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 20087 TEFTİŞ Sıkı ve değişmez kuralların uygulanmasıdır Mutlak itaati esas alır Katı bir hiyerarşi içinde ve yukarıdan aşağıya doğrudur Katılım sınırlı, resmidir Asgari standartlarda başarıyı öngörür Bireysel başarı odaklıdır Geçmişe yöneliktir İcra yetkisi olmayanların işidir

8 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 20088 ÇAĞDAŞ DENETİM Kişi ve kuruluşları gözlemek, üretim düşüklüğü ve sağlık sakıncaları doğuran nedenleri / sorunları saptayarak bunlar konusunda ilgilileri eğitmek ve onlara yol göstermek suretiyle gıda işleklerinin / sektörünün verimliliğini ve halk sağlığına uygunluğunu sağlamaktır.

9 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 20089 ÇAĞDAŞ DENETİM Değişebilir ve esnek kural ve ölçütlere dayalıdır İkna etmeyi ve eğitimi esas alır Esnek bir hiyerarşi ve işbirliğine dayalıdır Katılım yaygın/ iki yönlü ve gayrı resmidir Standartlarda sürekli yükseltmeyi öngörür Grupsal ve sistem başarısı odaklıdır Geleceğe yöneliktir İcra yetkisi olanların ve herkesin işidir.

10 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200810 DENETİM NEDİR? 1. Yönetimin işlevlerinden birisidir 2. Verimliliği sağlama aracıdır 3. İşin istenen sonucu verip vermediğini bilmenin aracıdır 4. İstenen başarı ile gerçekleşen başarının kıyaslanmasıdır ÖZÜNDE ÖLÇME ve KIYASLAMADIR 5. Başarısızlığın nedenlerini bulma- çözme çabasıdır 6. ÖZÜNDE İLETİŞİMDİR 7. ÖZÜNDE EĞİTİMDİR 8. ÖZÜNDE SORUN BULMA ve ÇÖZMEDİR 9. ÖZÜNDE PLANDIR

11 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200811 DENETİMİN İŞLEVLERİ NEDİR? Ölçme ve kıyaslama İletişim Eğitim Sorun bulma ve çözme Planlama

12 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200812 DENETİM SÜREÇLERİ 1. Amaçların belirlenmesi 2. Ölçütlerin / Standartların belirlenmesi 3. İstenen başarının belirlenmesi (planlanması) 4. Gerçekleşen başarının ölçülmesi 5. Kıyaslama ve değerlendirme 6. Başarısızlık nedenlerini (sorun) bulma 7. Düzeltici eylemde bulunma (sorun çözme) 8. Yeniden planlama

13 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200813 AMAÇ 1. Belirle 2. Tanımla

14 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200814 ÖLÇME Tanımlamaktır; özellik ve bu özelliğin derecesini tanımlamaktır 1. Somut/ olgusal ölçü birimleri 2. Soyut/ yargısal ölçü birimleri 1. Doğrudan ölçme; büyüklüğü kendi birimleri ile ölçme olayı ve araçları 2. Dolaylı ölçme; büyüklüğü başka birimlerle ölçme olayı ve araçları

15 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200815 ÖLÇÜTLER /SATANDARTLAR 1 MUTLAK SAYILAR GÖRECELİ SAYILAR 1. Oran (ratio) 2. Orantı (proportion) 3. Hız (rate)

16 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200816 ÖLÇÜTLER/STANDARTLAR 2 1. Belirlenir, seçilir 2. Tanımlanır 3. İstenen başarı (hedefleri) belirlenir 4. Gerçekleşen başarıyı ölçülür 5. İkisi Kıyaslanır 6. Değerlendir (sapmaları ölçülür)

17 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200817 ÖLÇÜTLER /STANDARTLAR 3 1. Basit ve anlaşılır olmalı 2. Açık seçik ve nesnel olmalı 3. Akılcı ve güvenilir olmalı 4. Gerçekçi olmalı 5. Olayın zaman boyutu ile uygun olmalı

18 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200818 BAŞARI İstenen başarı Gerçekleşen başarı Kıyaslama - değerlendirme Kabul edilebilir sapmalar Başarısızlık

19 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200819 BAŞARISIZLIK / SORUN 1. Sorunları tanımla 2. Nedenlerini bul; 5M’in hangisinden ileri geldiğine karar ver. Bunun kendi içindeki nedenlerini bul. Çözümler üret, dene, uygula ve başarıya uygun 5M oluştur 3. Yeniden planla

20 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200820 DENETİM TÜRLERİ ZAMANINA GÖRE YERİNE GÖRE YAPAN KİŞİYE GÖRE

21 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200821 ZAMANINA GÖRE DENETİM TÜRLERİ 1. Ön denetim 2. Yönlendirici denetim 3. Evet / Hayır denetimi 4. Son denetim

22 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200822 YERİNE GÖRE DENETİM TÜRLERİ 1. Hizmet başı (yerinde) denetim 2. Masa başı (uzaktan) denetim

23 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200823 Yapan Kişiye Göre Denetim Türleri Hiyerarşik Denetim – Süpervision (üstün astı denetlemesi) Özdenetim /Otokontrol (kişinin kendini ve işini denetlemesi)

24 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200824 DENETİMİN İLKELERİ AMACA UYGUNLUK İLKELERİ GÜVENİLİR OLMA İLKELERİ PLANLI OLMA İLKELERİ KİŞİ VE KURUMUN BAŞARISINI YÜKSELTME İLKELERİ

25 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200825 AMACA UYGUNLUK İLKELERİ Başarının Verimliği arttırmanın ARACIDIR Sorun bulma ve çözmenin Kuruma ve kişiye uygun olmalıdır Ekonomik olmalıdır Örgütün ana hedefleri ile uyumlu olmalıdır Esnek olmalıdır Geleceğe yönelik olmalıdır

26 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200826 GÜVENİLİR OLMA İLKELERİ Nötr ve nesnel olmak zorundadır Nicel ve evrensel ölçekler kullanmalıdır Ölçütler denetlenen olaya uygun olmalıdır

27 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200827 PLANLI OLMA İLKELERİ 1. Sürekli, düzenli ve resmi bir takvime bağlanmalıdır 2. Resmi takvime bağlanmalı ve takvimi tüm taraflar bilmeli ve haber verilmelidir 3. Zamanında olmalı- ölçülen olayın zaman boyutu ile uyumlu olmalıdır

28 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200828 Kişi ve Kurumun Başarısını Yükseltme İlkeleri 1. İki eşit insan ilişkisidir 2. Cezalandırma değil eğitimdir 3. Eleştirmekten çok destekleyici olmalıdır 4. Olumsuzlardan çok olumluları ön plana çıkarır 5. Yıkıcı değil yapıcıdır 6. Açık ve basit bir iletişime dayanır 7. Basit ve anlaşılır ölçeklere dayanır 8. Tüm çalışanların görev ve sorumluluğudur, tüm trafların katılımını sağlamalıdır

29 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200829 DENETİM TÜRLERİ ZAMANINA GÖRE YERİNE GÖRE YAPAN KİŞİYE GÖRE

30 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200830 ZAMANINA GÖRE DENETİM TÜRLERİ 1. Ön denetim 2. Yönlendirici denetim 3. Evet / Hayır denetimi 4. Son denetim

31 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200831 YERİNE GÖRE DENETİM TÜRLERİ 1. Hizmet başı (yerinde) denetim 2. Masa başı (uzaktan) denetim

32 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200832 Yapan Kişiye Göre Denetim Türleri Hiyerarşik Denetim – Süpervision (üstün astı denetlemesi) Özdenetim /Otokontrol (kişinin kendini ve işini denetlemesi)

33 DENETİCİ- BAŞARILI OLMASI İÇİN Prof Dr. Recep AKDUR

34 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200834 DENETİCİNİN UYMASI GEREKEN KURAL KÜMELERİ ERDEMLİLİK KURALLARI İNSANLAR ARASI İLİŞKİ KURALLARI İLETİŞİME ÖZGÜ KURALLAR YETİŞKİN EĞİTİMİNE ÖZGÜ KURALLAR DENETİME ÖZGÜ KURALLAR

35 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200835 ERDEMLİLİK KURALLARI 1. Dürüstlük 2. Özerklik 3. Eşitlik 4. Yararlılık 5. Saygı

36 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200836 İnsanlar arası ilişkilerde diğer bazı kurallar İçtenlik Tutarlılık Kendine güven Önyargısızlık, nesnellik Hoşgörü ve kabullenme

37 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200837 DENETİME ÖZGÜ KURALLAR 1. Kendini tanıtma 2. Amacın anlatılması 3. Kılık kıyafet ve tavırlar 4. Tarafsızlık düşüncesi yaratma 5. Önderlik ve inisiyatif 6. Sonuçları bildirme 7. Ödüllendirme özendirme 8. Ceza 9. Süreklilik düzenlilik

38 DENETÇİNİN BAŞARILI OLMASI DENETİMİN İŞLEVLERİNİ BİLMESİ VE BUNLARA İLİŞKİN BİLGİ, BECERİYE SAHİBİ OLMASI GEREKİR Ölçme ve kıyaslama Eğitim İletişim Sorun bulma ve çözme Planlama

39 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200839 Denetici, iyi bir eğitici olmalıdır MUHATABININ YETİŞKİN OLDUĞUNU ASLA UNUTMAMALIDIR Öğrenme süreci daha yavaştır Benlik ve sorumluluk duygusu gelişmiştir Bilgi birikimi ve deneyimi olan insanlardır Pratik düşünür, gereksindiği konuları öğrenir

40 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200840 EĞİTİMDE AMAÇ; İNSANIN Kişinin Ailenin Örgütün Toplumun Ulusun insanlığın GELİŞTİRİLMESİDİR

41 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200841 EĞİTİM MECUT HALİYLE Kendisine Ailesine Örgütüne Toplumuna Ulusuna İnsanlığa YETERSİZ OLAN KİŞİNİN DEĞİŞTİRİLEREK YETERLİ HALE GETİRİLMESİDİR

42 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200842 YETİŞKİNİN ÖZELLİKLERİ 1. Sorumluluk duygusu gelişmiştir 2. Benlik duygusu gelişmiştir 3. Gereksinim duyduğu konuyu öğrenir 4. Pratik düşünür 5. Birikimli ve deneyimlidir 6. Sonuçları bilmek ister

43 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200843 YETİŞKİNDE ÖĞRENME SÜREÇLERİ 1. Farkına varma 2. İlgilenme 3. Değerlendirme 4. Deneme 5. Uygulama

44 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200844 GÖNDERİCİ 1.İstek düşünce 2.Süzgeçleme 3.İleti İLETİŞİM KANALI 1.Sözlü 2.Sözsüz 3.Yazılı 4.Elektronik GERİ BİLDİRİM ALICI İstek,düşünce Deşifre ileti/ yorum

45 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200845 Denetici, iletişim alanlarının farkında ve bilincinde olmalıdır İLETİŞİM ALANLARI A(-) B(-) A(+) B(-) A(-) B(+) A(+) B(+)

46 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200846 Denetici, iyi bir iletişimci olmalıdır İLETİŞİMDE ETKİLİLİĞİ ARTTIRICI DAVRANIŞLAR SERGİLEMELİDİR Gözlem İlgi ve odaklaşma Dinlemeyi bilme Empati Tekrarlama, netleştirme Özetleme, pekiştirme Geri bildirim

47 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200847 Denetici, iyi bir iletişimci olmalıdır DENETİCİ İLETİŞİMDE BAŞARIYI AZALTAN DAVRANIŞLARDAN KAÇINMALIDIR Anlatım yetersizliği Güvensizlik Öğüt verme Reddetme, küçük görme Savunma Sempati Uzaklık Zamanlama Örgüt İklimi

48 AKDUR, SM DENETİM Mayıs 200848