Rahandusministeerium Denetime ilişkin Topluluk Müktesebatını Benimseme, Uygulama ve Uygulatma – Alınan Dersler Veiko Tali 14.06.2005.

... konulu sunumlar: "Rahandusministeerium Denetime ilişkin Topluluk Müktesebatını Benimseme, Uygulama ve Uygulatma – Alınan Dersler Veiko Tali 14.06.2005."— Sunum transkripti:

1 Rahandusministeerium Denetime ilişkin Topluluk Müktesebatını Benimseme, Uygulama ve Uygulatma – Alınan Dersler Veiko Tali 14.06.2005

2 Rahandusministeerium Konular Mevcut sistem Sorunlar ve alınan dersler –Zorunlu denetimin kapsamı –Denetçilerin niceliği ve niteliği –Gözetim sistemi tasarımı –Sorumluluk ve yaptırımlar Sekizinci Direktif - Endişelerimiz

3 Rahandusministeerium Estonya Yüzölçümü 45 227 km 2 Nüfus 1 347 000 GSMH (2004) 139 milyar Kr) (8,9 milyar EUR) Kişi başına gelir (2004) 102 bin Kr (6,5 bin EUR) Devlet bütçesi (2005) 53 milyar Kr (3,4 milyar EUR)

4 Rahandusministeerium Estonya’da denetim düzenlemesinin tarihi 1990 – Estonya’da Geçici Denetim Düzenlemesi Denetim Konseyi 1995 – Ticaret Kanunu 1999 – Denetim Kanunu Denetçiler Kurulu 2000 – Denetim Standartları (MoF) 2006? – Yeni Denetim Kanunu taslağı

5 Rahandusministeerium Zorunlu denetimin kapsamı 01.01.1991’den 01.01.1995’e kadar –Uygulamada zorunlu değil 01.01.1995’den 01.01.2003’e kadar –Net cirosu 1M Kr’dan (64 bin EUR)’dan fazla olan 01.01.2003’ten 01.01.2005’e kadar –Net ciro 6M Kr (383 bin EUR) –Bilanço toplamı 3M Kr (192 bin EUR) –Çalışan sayısı 5

6 Rahandusministeerium Zorunlu denetimin kapsamı (2) 01.01.2005’ten itibaren * –Net ciro 10M Kr (639 bin EUR) –Bilanço toplamı 5M Kr (320 bin EUR) –Çalışan sayısı 10 *Aynı eşikler konsolide hesapların hazırlanmasına da konulmuştur *Kamu limited şirketleri (6.132) ve diğer bazı kurumların hepsinin denetim yükümlülüğü vardır

7 Rahandusministeerium Zorunlu denetimin kapsamı (3) 2002 yıllık hesaplarına göre –01.01.2005’e kadar yürürlükte olan denetim eşikleri 6.854 tüzel kişilik tarafından aşılmıştır –01.01.2005’ten itibaren yürürlükte olan denetim eşikleri 4.368 tüzel kişilik tarafından aşılmış olacaktır 01.05.2005’te Ticaret Sicilinde kayıtlı ortaklık sayısı 69.984 idi

8 Rahandusministeerium Zorunlu denetimin kapsamı (4) Dördüncü Direktife göre –Net ciro 114M Kr (7.300 bin EUR) –Bilanço toplamı 57M Kr (3.650 bin EUR) –Çalışan sayısı 50

9 Rahandusministeerium Zorunlu denetimin kapsamı (5) Denetim kapsamı –Finansal hesaplar veya komple finansal rapor İlave hizmetler –İzin vermek veya yasaklamak –Hangi ölçüde? Etkinlik karşısında açık dürüstlük ilkeleri

10 Rahandusministeerium Denetim kapsamından alınan ana dersler Başlangıçta düşük eşikler Denetim kültürünü sürekli yükseltme Denetim kültürünü geliştirme, zorunlu denetim için eşikleri yükseltme imkanı tanır Değişiklikler için en uygun noktalar?

11 Rahandusministeerium Denetçilerin miktar ve kalite karşılaştırması 31.05.05’te denetçilere verilen sertifika sayısı 521 idi Bu denetçiler arasında: –384’ü halen faal, aralarında  254 bayan  130 bay –116’sı denetçilikten emekli olmuştur –21’i ise halen denetçilikten askıya alınmıştır

12 Rahandusministeerium Denetçilerin miktar ve kalite karşılaştırması (2) Verilen sertifikalar Halen faal denetçiler

13 Rahandusministeerium Denetçilerin miktar ve kalite karşılaştırması (3) Halen faal denetçiler Verilen sertifikalar

14 Rahandusministeerium Denetçilerin miktar ve kalite karşılaştırması (4) Optimal denetçi sayısı? Denetimin kalitesi karşısında yeterli denetim sayısı Denetçileri gözetim karmaşık hale gelebilir Faal denetçilerin kalite kontrolü (raporlama, değerlendirme)

15 Rahandusministeerium Mevcut Gözetim Sistemi Maliye Bakanlığı Denetçiler Kurulu Ehliyet Komitesi

16 Rahandusministeerium Fonksiyonlar Maliye Bakanlığı –Mevzuat –Denetçiler Kurulu üzerinde gözetim Ehliyet Komitesi –Yasal denetçilerin onaylanması –Denetçi sınavlarını yapma –Denetçiler Kurulunun bazı disiplin kararlarını onaylama – denetçi onayını iptal veya askıya alma veya geri verme –Devlet Bütçesinden finanse edilir (sınav ücretleri)

17 Rahandusministeerium Fonksiyonlar (2) Denetçiler Kurulu –Kamu tüzel kişiliği –Öz-düzenleyici kurum –Tüm denetçilerin üye olması zorunludur –Ana organlar: Genel kurul (yıllık) Yönetim Kurulu (9 üye) Gözden Geçirme Komisyonu –Esas olarak üyelik aidatlarından finanse edilir

18 Rahandusministeerium Fonksiyonlar (3) Denetçiler Kurulu fonksiyonları: –Denetçiler üzerinde gözetim (Yönetim Kurulu tarafından yürütülür) –Denetçilerin sürekli eğitimini düzenleme –Denetçi listesini tutma –Denetçiler için yöntemsel talimatları yayınlama

19 Rahandusministeerium Muhtemel gözetim seçenekleri Tamamen öz-düzenleme? Tamamen kamu gözetimi? Öz-düzenleme + kamu gözetimi? PIE’lerin denetçileri için farklı sistem?

20 Rahandusministeerium Gözetim sorunları ve dersler Gözetimde uygulayıcıların rolü? Gözetim sisteminin finansmanı? PIE’lerin denetçileri ile diğer şirketlerin denetçileri arasında ayırım? Karar vermenin dağıtıldığı melez yapının etkili olmadığı görülmüştür Mümkün ve makul ise – başlangıçtan itibaren tamamen kamu gözetimi seçmeli (Norveç)

21 Rahandusministeerium Muhtemel yeni Gözetim Sistemi? Maliye Bakanlığı + + haklar Denetçiler Kurulu + + haklar 3+2 üye FSA Etik Komitesi Ehliyet Komitesi

22 Rahandusministeerium Fonksiyonlar FSA –Mali gözetim konularında denetçilerin bağımsızlığı üzerinde gözetim Ehliyet Komitesi –Denetçi sınavlarını yapma Etik Komitesi –Disiplin kararlarını çözüme bağlar, örneğin denetçi onayını iptal veya askıya alma ve geri verme

23 Rahandusministeerium Fonksiyonlar (2) Her iki komite Denetçiler Kurulu Bütçesinden finanse edilir Her iki komitenin usul tüzüğü Maliye Bakanı tarafından onaylanır

24 Rahandusministeerium Sorumluluk ve yaptırımlar İdari veya hukuki sorumluluk Uygulanacak yaptırım türleri –Cezai/hukuki cezalar –Disiplin önlemleri –Tekrar sınav etme Hangi organların ne gibi yetkileri olmalıdır? Gözetimi ifa eden organın yeterli yetkisi olmalıdır!

25 Rahandusministeerium Bağımsızlık Denetçinin bağımsızlığını sağlamak Denetçilerin rotasyonu –Dahili ve harici rotasyon –Rotasyon süresi? Müşterilere diğer hizmetler sağlanmalı mı?

26 Rahandusministeerium Bilgi gereksinimi Yeterli bir düzenleme ve gözetim çerçevesi yaratmak için güvenilir veriler zorunludur!! Sahada bilgi sınırlıdır –Rekabet? (Pazar payları?) –Farklı sektörlerde hacim ve karlılık? –Gelişim eğilimleri? Optimal denetçi sayısı? Belki de raporlama şartları koymalı mı?

27 Rahandusministeerium Uluslararası Standartlar Küçük bir ülke olarak, uluslararası standartları mümkün olduğunca büyük ölçüde benimsemeye çalışıyoruz –IAS/IFRS yanı sıra ISA –Gelecekte benimseme maliyetleri daha düşük –Karşılaştırılabilirlik daha iyi

28 Rahandusministeerium ROSC Raporu 2004’te Dünya Bankası tarafından Estonya’da Standartlara ve Kodlara Uyma Raporu hazırlanmıştır Denetimde ortaya çıkan ana sorunlar: –Denetim için oldukça düşük eşikler –Denetçiye bağlı olarak değişen denetim kalitesi –Kalite kontrolü ve gözetimi güçlendirmek –İlave bağımsızlık şartları gereksinimi

29 Rahandusministeerium Sekizinci Direktif Estonya büyük ölçüde mevcut direktifin şartlarına uyumludur Yeni direktifte aşağıdaki sorunlarla daha fazla ilgileniyoruz: –Kamu Gözetim sistemini tasarımlamada şartların yorumlanması –PIE’lerin Denetim Komitesine sahip olma yükümlülüğü (KOBİ sorunu) –Denetçi ücretlerinin yayınlanması

30 Rahandusministeerium Yeni Sekizinci Direktifin yorumlanması Md 31 3. Kamu gözetim sistemi, yasal denetim konusuna ilişkin konularda bilgili olan uygulayıcı olmayan kişiler tarafından yönetilmelidir. Ancak, Üye Devletler, kamu gözetim sisteminin yönetilmesine azınlık miktarda uygulayıcının katılmasına izin verebilir. Kamu gözetim sisteminin yönetimine katılan kişiler, bağımsız ve şeffaf bir seçim sürecine göre seçilmelidir. 4. Kamu gözetim sistemi, aşağıdakilerin gözetiminde nihai sorumluluk taşımalıdır: (a) yasal denetçiler ve denetim firmalarının onay ve tescili ve (b) etik, denetim firmalarının iç kalite kontrolü ve denetim standartlarının benimsenmesi, ve (c) sürekli eğitim, kalite güvence ve tahkikat ve disiplin sistemleri.

31 Rahandusministeerium Genel Dersler Kendi durumunuzu dikkate alınız –Yapay modeller yaratmayınız –Bir ülkede etkili olan başka birinde işlemeyebilir Yalnızca entegre önlemler işe yarar –Yasal çerçeve içinde muhasebe ve denetim sistemi bir bütündür ve bu şekilde işletilmelidir Ekonomik etkinlik karşısında açık dürüstlük ilkeleri

32 Rahandusministeerium Dikkatiniz için teşekkürler!