SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI

... konulu sunumlar: "SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI"— Sunum transkripti:

1 SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI
T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM YÖNETİMİ, TEFTİŞİ, PLANLAMASI VE EKONOMİSİ BİLİM DALI EĞİTİM YÖNETİMİNDE ÖRNEK OLAY İNCELEME DERSİ TAKIM YÖNETİMİ Hazırlayan Bahattin KARAHAN

2 SUNUŞ PLANI TAKIM ÇALIŞMASI VE YÖNETİMİ
Takım Kavramı, Türleri ve Oluşumu Takım Çalışmasının Amacı ve Önemi Etkin ve Verimli Bir Takımın Özellikleri Takım Yönetimi

3 TAKIM ÇALIŞMASI VE YÖNETİMİ
Günümüz toplum anlayışında örgütlerin başarısı çevresel değişimlerin etkili yönetimi ile mümkündür. Bu bağlamda etkili yönetim, örgütlerin mali ve fiziki kaynakları kadar insan kaynaklarının da etkili kullanılmasına bağlıdır. Örgütsel verimliliğin ve etkinliğin arttırılmasında, misyon ve vizyon kararlarının oluşturulmasında ve amaçların gerçekleştirilmesinde, kararlı, tatmin duygusuna sahip ve motive olmuş insan kaynağının varlığı bir zorunluluktur. Bu amaçla günümüzde örgütlerde takım olgusu motive olmuş insan kaynağının sinerjik etkisinden yararlanmanın bir aracı olarak görülmelidir.

4 Takım Kavramı “Takım önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmak için bir araya gelmiş, birbirine bağımlı ve birlikte hareket eden iki veya daha fazla kişinin oluşturduğu topluluktur.” Bu tanımda üç önemli öğe bulunmaktadır: 1) Takımın oluşması için iki veya daha fazla kişi gerekir. 2) Takımı oluşturan kişiler birbirine bağımlıdır veya birlikte hareket ederler. 3) Takımı oluşturan kişiler belli bir amacı gerçekleştirmek için çalışırlar.

5 Takım Türleri Yapılan çalışmaların vardığı ortak sonuca göre takımlar ikiye ayrılır: Biçimsel takımlar: Belirli görevleri yerine getirmek amacıyla örgüt tarafından kurulan takımlardır. Biçimsel olmayan takımlar: Sosyal iletişim ihtiyacını karşılamak üzere iş çevresinde oluşan doğal yapılanmalardır.

6 Biçimsel Takımlar Biçimsel takımlar örgüt içerisindeki ilişkiler bakımından ele alındığında; Dikey takım; bir yöneticiden ve biçimsel bir emir-komuta zincirinden, ona bağlı kişilerden oluşan takımlar, Yatay takım; aynı hiyerarşik seviyeden ancak değişik uzmanlık alanlarından gelen elemanların oluşturduğu takımlar olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca; Özel amaçlı takımlar; resmi örgütlerde örgütün biçimsel yapısı dışında kalan özel öneme sahip ve yaratıcılık gerektiren projelerin gerçekleştirilmesi için kurulan takımlar söz konusudur.

7 Takımların Oluşum Evreleri -1-
Araştırma sonuçları takımların şu beş evreden geçerek olgunluğa eriştiğini ortaya koymuştur: Kuruluş Evresi: Tanışma ve yöneliş evresidir. Üyeler birbirlerini tanımaya ve birbirlerine ısınmaya çalışırlar. Bu evrede grup üyeleri resmi ve gayrı resmi liderlerin gücünü ve otoritesini kabullenme eğilimindedirler.

8 Takımların Oluşum Evreleri -2-
Karışıklık veya Karmaşa Evresi: Takım üyeleri kendilerinden beklenenler ve takım içindeki rolleri konusunda daha bilinçlidirler. Çatışma ve anlaşmazlıklar bu evrenin en önemli özelliğidir. Bu evrede lider her elemanı takım amaçlarını gerçekleştirme yolunda aktif rol almaya teşvik etmelidir.

9 Takımların Oluşum Evreleri -3-
Biçimlenme Evresi: Davranış biçimleri yerleşmeye başlar. Çatışmalar çözüme kavuşur ve takımda birlik ve uyum hakim olur. Liderin kim olduğu, gücün kimin elinde olduğu ve takım elemanlarının rolleri hakkında fikir birliğine varılır. Elemanlar arasında takım ruhu gelişir.

10 Takımların Oluşum Evreleri -4-
Başarma Evresi: Sorunların çözümü ve takımdan beklenen görevlerin yerine getirildiği evredir. Amaca ulaşmak için bütün sorunlar tek tek ele alınmalı ve çözüme ulaşılmalıdır. Bu evrede liderin görevi takımdan yüksek bir verim elde etmek olmalıdır.

11 Takımların Oluşum Evreleri -5-
Dağılma Evresi: Takımın görevi süreklilik arz ediyorsa bu durum icra aşamasında belirtilmelidir. Aksi taktirde görevin sona ermesi ile takım dağılır.

12 Takım Çalışmasının Amacı ve Önemi
Günümüze kadar, geleneksel tepe yönetimi odaklı klasik örgüt modelleri olarak; formalleşmiş ve bölümlere ayrılmış örgüt anlayışları uygulanmıştır. Bu anlayış günümüzde yerini, dış çevreye duyarlı ve yüksek performanslı yapılanmalara yani takım çalışması uygulamalarına ve farklılıkların yönetiminden değer elde etmeye dayalı örgüt yaklaşımlarına bırakmaktadır.

13 Takım Çalışmasının Amacı ve Önemi
Takımlara dört açıdan gereksinim duyulur: 1) Takımlar, çalışanlarının yetenek ve deneyimlerini kullanarak daha üstün tamamlayıcı beceri ve yetenekleri bir araya getirmektedir. Yeteneklerin ve işin nasıl yapılacağı konusundaki bilginin geniş bir tabanda birleşmesi; takımların yenilenme, kalite ve vatandaşa hizmet götürme gibi çok yönlü zorluklarla daha kolay baş edebilmelerini sağlamaktadır.

14 Takım Çalışmasının Amacı ve Önemi
2) Takımlar, kesin hedef ve yaklaşımları takım çalışanlarıyla birlikte beraberce geliştirmek suretiyle, gerçek zaman çözümünü ve inisiyatif kullanmayı destekleyerek iletişim sağlamayı kolaylaştırmakta, değişen olaylar ve taleplere karşı duyarlı yani esnek oldukları için yeni bilgi ve değişimlere daha çabuk, daha doğru, daha hızlı ve daha etkili olarak uyarlanabilmektedirler. 3) Takımlar, işin ekonomik ve yönetsel yönlerini geliştiren eşsiz bir sosyal boyut yaratmaktadırlar. 4) Takımların performansları onlar için bir eğlence haline gelebilmekte ve takım başarısı üyelerin motivasyonunu ve bağlılıklarını artırmaktadır.

15 Etkin ve Verimli Bir Takımın Özellikleri
Son yıllarda yapılan araştırmalar etkin ve verimli bir takımda bulunması gereken nitelikleri şu şekilde ortaya koymaktadır: Üyelerce açıkça bilinen takım hedefleri vardır. Takım üyeleri amaçlara uygun becerilere sahiptir. Üyeler karşılıklı olarak birbirlerine güven duyarlar. Takım amaç ve misyonuna bağlılığın yanı sıra üyeler birbirlerine de bağlıdırlar. Üyeler arası iyi bir iletişim vardır. Görev dağılımı esnek ve yeni ayarlamalara açıktır. Başarıyı destekleyici ve ödüllendirici bir alt yapı vardır.

16 ETKİN TAKIMIN ÖZELLİKLERİ
Destekleyici ve Ödüllendirici Tutum Takım Amaç ve Misyonuna Tam Bağlılık Üyeler arası Açık ve İyi İletişim Yol Gösterici,Yardım Edici, Destek Sağlayıcı Liderler Üyelerce Açıkça Bilinen Takım Hedefleri Esnek Görev Dağılımı ve Yeni Ayarlamalara Açıklık Amaçlara Uygun Becerilere Sahip Üyeler Üyelerin Birbirlerine Karşılıklı Güveni

17 Takım Yönetimi Günümüzde yöneticiliğin en belirgin başarısı bireyleri tek tek yönetmekten çok, takım kurabilmek ve otokratik olmayan bir biçimde onlara liderlik edebilmektir. Takımı yönetmenin çeşitli yolları vardır. İyi bir lider çeşitli yönetim tarzlarını bilir ve bunları duruma göre uygular. Takım yönetim biçimleri daha çok otoritenin takım elemanlarıyla paylaşımı oranında ve insana mı yoksa işe mi odaklandığına bağlıdır.

18 Takım Çalışmasında Bir Liderin Başarılı Olabilmesi İçin Gerekli Nitelikler
İletişim: Yöneticinin bireyler arası ilişki kurma ve haberleşme yeteneğine sahip olmasıdır. Yönetici çalışanları ikna edebilmeli ve etkileme gücüyle onları daha fazla yapabilir hale getirebilmelidir. İlgi: Yönetici işlerin ve görevlerin yapılması zorunluluğu ile kişilerin insan olarak sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarına dengeli bir biçimde önem vermelidir. Dinleme: Yönetici, hep kendisi konuşup olayları ve konuşmaları kontrol altına almaya çalışmak yerine dinleyen ve anlayan, hak veren bir yönetici olmalı, tarafları anlayarak, onları konuşturarak onların birbirlerini anlamalarını sağlamalıdır. Hedefler: Yönetici amaç ve hedefler üzerinde odaklanmalı, başarının yavaşlamasına, ertelenmesine veya başarıdan vazgeçilmesine izin vermemelidir.

19 Takım Çalışmasında Bir Liderin Başarılı Olabilmesi İçin Gerekli Nitelikler
Davranışlarda tutarlılık: Liderler takım üyelerine karşı davranışlarında tutarlı olmalıdırlar. Takımı bazen cesaretlendirme, bazen de takımın çalışmasıyla alay etme halinde üyelerden hiçbirinde takımı ciddiyeti kalmayacaktır. Takıma örnek olma: Yönetici, takıma tutum ve davranışlarıyla örnek olmalıdır. Üyeleri dinlememe, kişiler arası kurallara uymama, toplantıya geç kalma, takım çalışmasını küçültücü espriler yapma sonuçta liderin takım çalışanları tarafından ciddiye alınmamasına neden olur. Sorunların çözümüne yardımcı olma: Bazen takım belli bir sorunun çözümünde bir darboğaza girebilir. Bir üyenin işbirliği yapmak istememesi, kaynak sorunu, yetenek ve bilgi yetersizliği gibi konularda yönetici gruba yardımcı olmalı ve destek vermelidir.

20 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER
SUNUM SONA ERDİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER