DOLAYSIZ VERGİLER VAKIFLARIN VERGİLENDİRİLMESİ

... konulu sunumlar: "DOLAYSIZ VERGİLER VAKIFLARIN VERGİLENDİRİLMESİ"— Sunum transkripti:

1 DOLAYSIZ VERGİLER VAKIFLARIN VERGİLENDİRİLMESİ

2 BAKANLAR KURULUNCA VERGİ MUAFİYETİ TANINAN VAKIFLARI VERGİLEME REJİMİNİN İYİLEŞTİRİLMESİNE DÖNÜK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ HAZİRAN, 2003

3 MEVCUT DURUM GELİR, KURUMLAR VE KATMA DEĞER VERGİLERİ
MALVARLIKLARININ İŞLETİLMESİNDEN ELDE ETTİKLERİ GELİRLER STOPAJ YOLUYLA VERGİLENİYOR (FAİZ, REPO GELİRİ, TEMETTÜ VE KİRA GELİRLERİ) KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ OLMADIKLARI İÇİN STOPAJ NİHAİ VERGİLEME OLARAK KALIYOR İKTİSADİ İŞLETMELERİ KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ İKTİSADİ İŞLETMELERDEN VAKFA AKTARILAN VERGİ SONRASI GELİRLERİN DE TEMETTÜ OLARAK VERGİLENME DURUMU SÖZ KONUSU KDV TAHSİL ETMEYENLER KDV ÖDEDİKLERİ İÇİN İNDİRİLEMEYEN KDV’LER OLUŞUYOR

4 MEVCUT DURUM DİĞER VERGİLER VE HARÇLAR
VERGİDEN MUAF VAKIFLAR VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNDEN, EMLAK VERGİSİNDEN, DAMGA VERGİSİNDEN, TAPU VE NOTER HARÇLARINDAN MUAF- ANCAK BAZI KONULARDA FAALİYET GÖSTEREN VAKIFLAR İÇİN VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ VE DAMGA VERGİSİ MUAFİYETLERİ VERGİDEN MUAF OLMALARI HALİNDE SÖZ KONUSU VERGİDEN MUAF OLMAYAN ANCAK EĞİTİM, SAĞLIK, KÜLTÜR, SANAT, BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME KONULARINDA FAALİYETTE BULUNAN VAKIFLAR BU VERGİLERDEN MUAF DEĞİL- MUAFİYETİN SAĞLANMASI BU TÜR VAKIFLARA AZ DA OLSA BİR TEŞVİK SAĞLAYABİLECEKTİR.

5 MEVCUT REJİMİN GELİŞİMİ- 1967 YILINDA ÇIKARILAN 903 SAYILI YASA İLE
BELLİ MİKTARDAKİ BAGIŞLARIN GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ MATRAHLARINDAN İNDİRİLMESİ SAĞLANMIŞ, BAKANLAR KURULUNCA VERGİ MUAFİYETİ TANINAN VAKIFLARIN MALVARLIKLARININ İŞLETİLMESİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLER VERGİ DIŞI BIRAKILMIŞ- STOPAJA TABİ TUTULMAMAK SURETİYLE- DERNEK VE VAKIFLARA AİT EĞİTİM, SAĞLIK VE SOSYAL AMAÇLI İKTİSADİ İŞLETMELER İLE BAKANLAR KURULUNCA VERGİ MUAFİYETİ TANINAN VAKIFLARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELER KURUMLAR VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLMİŞTİR.

6 MEVCUT REJİMİN GELİŞİMİ
1982 YILINDA VERGİ MUAFİYETİ OLAN VAKIFLARIN İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI KALDIRILMIŞ, 1992 YILINDA VERGİDEN MUAF VAKIFLARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELERİN VERGİ MUAFİYETİ KALDIRILMIŞ, 1993 TARİHİNDE MALVARLIKLARININ İŞLETİLMESİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLER STOPAJ YOLUYLA VERGİLENMEYE BAŞLANMIŞ, 1999 YILINDA DERNEK VE VAKIFLARA AİT EĞİTİM, SAĞLIK VE SOSYAL AMAÇLI İKTİSADİ İŞLETMELERİN KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYETİ KALDIRILMIŞTIR.

7 MEVCUT VERGİLEME REJİMİNİN NEDENLERİ
DEVLETİN GELİR İHTİYACI VAKIFLARIN ETKİN BİR MALİ DENETİME TABİ TUTULAMAMALARININ SONUCU OLARAK VERGİ MUAFİYETİNİN SUİSTİMAL EDİLDİĞİNE DAİR İNANIŞ GÖNÜLLÜLÜK BİLİNCİNİN ZAYIFLIĞI NEDENİYLE VERGİDEN MUAF VAKIFLARIN POLİTİK BİR TALEP OLUŞTURAMAMASI KAMUYA YARARLI VAKIFLARI VERGİLEMENİN VATANDAŞLARIN KAMU YARARINA FAALİYETLERİ DESTEKLEMEMELERİNE, BU NEDENLE KAMU YARARINA DÖNÜK GÖNÜLLÜ YATIRIMLARIN YAPILMAMASINA NEDEN OLDUĞUNUN ANLAŞILAMAMASI SAĞLIK, EĞİTİM VE SOSYAL AMAÇLARA DÖNÜK GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR ALEYHİNE KAMUNUN AYNI TÜRDEKİ FAALİYETLERİNİN REKABET EŞİTSİZLİĞİ YARATACAK ŞEKİLDE DESTEKLENMESİ

8 MEVCUT VERGİLEME REJİMİNİN ETKİLERİ
KAMUYA YARARLI ALANLARDA VATANDAŞLARIN MALVARLIKLARINI TOPLUMUN MENFAATİNE SUNMASINI TEŞVİK ETMİYOR. KAMU YARARINA DÖNÜK HİZMETLERİ DEVLETLE PAYLAŞMAK İSTEYEN GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR GELİŞEMİYOR. MEVCUT VAKIFLARIN AMAÇLARINA TAHSİS ETTİKLERİ MALVARLIKLARI ÖDENEN VERGİLERLE AŞINIYOR. BAĞIŞLARIN ARTMAMASI VE ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENMESİ NEDENİYLE VAKIFLAR BÜYÜYEMİYOR, FAALİYETLERİNİ ARTTIRAMIYOR VE MALVARLIKLARI AMACI KARŞILAMAYA YETMİYOR. TOPLUMDAKİ GÖNÜLLÜLÜK BİLİNCİNİN ARTMASINI TEŞVİK ETMİYOR. AVRUPA VAKIFLAR MERKEZİNİN AB ÜLKELERİ İÇİN ÖNERDİĞİ KAMUYA YARARLI VAKIFLARA İLİŞKİN OLARAK ÖNGÖRÜLEN MODELE UYMUYOR.

9 MEVCUT VERGİLEME REJİMİNİN ETKİLERİ
GELİR VERGİSİNDE BAĞIŞLARIN BEYANNAME ÜZERİNDE MATRAHTAN İNDİRİME TABİ OLMASI NEDENİYLE ÜCRETLİLER BEYANNAME VEREMEDİKLERİ İÇİN YAPTIKLARI BAĞIŞLARI VERGİ MATRAHLARINDAN İNDİREMİYOR GELİRLERİ STOPAJA TABİ VE BEYANNAME VERİLMESİNİ GEREKTİRMEYEN GELİRLERDEN OLUŞAN GERÇEK KİŞİLER YAPTIKLARI BAĞIŞLARI BEYANNAME VERMEK SURETİYLE İNDİREMİYOR

10 ÇÖZÜM ÖNERİLERİ- GELİR VERGİSİ KANUNUNDAKİ
MALVARLIKLARININ İŞLETİLMESİNDEN ELDE EDİLEN MENKUL VE GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARININ VERGİ DIŞI BIRAKILMASINI TEMİN ETMEK İÇİN , GELİR VERGİSİ KANUNUNUN 94’ÜNCÜ MADDESİNDEKİ STOPAJLARIN KALDIRILMASI

11 ÇÖZÜM ÖNERİLERİ- GELİR VERGİSİ KANUNUNDAKİ
GERÇEK KİŞİLERİN İNDİRİME KONU OLABİLEN BAĞIŞLARI YAPABİLME SINIRININ GELİRLERİNİN %5’İNDEN %10’UNA ÇIKARILMASI ÜCRETLİLERE DE BORDROLARI ÜZERİNDEN İNDİRİM HAKKI TANINMASI GELİRLERİNİN TÜRÜ NEDENİYLE BEYANNAME VERMEK DURUMUNDA OLMAYANLARIN DA BEYANNAME VEREREK DAHA FAZLA BAĞIŞ YAPABİLMELERİ -ORTAYA ÇIKMA HALİNDE İADE EDİLECEK VERGİNİN DE BAĞIŞLANMASININ TEMİNİ-

12 ÇÖZÜM ÖNERİLERİ- KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDAKİ
TÜZEL KİŞİLERİN İNDİRİME KONU OLABİLEN BAĞIŞLARI YAPABİLME SINIRININ GELİRLERİNİN %5’İNDEN %10’A ÇIKARILMASI DERNEK VE VAKIFLARA AİT EĞİTİM, SAĞLIK VE SOSYAL AMAÇLI İKTİSADİ İŞLETMELER İLE BAKANLAR KURULUNCA VERGİ MUAFİYETİ TANINAN VAKIFLARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELERİN GÜTTÜKLERİ KAMU YARARI AMACI KONUSUNDAKİ FAALİYETLERİNİ GERÇEKLEŞTİREN İKTİSADİ İŞLETMELERİNİN KURUMLAR VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLMESİ

13 ÇÖZÜM ÖNERİLERİ- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDAKİ
DERNEK VE VAKIFLARA AİT EĞİTİM, SAĞLIK VE SOSYAL AMAÇLI İKTİSADİ İŞLETMELERE BAKANLAR KURULUNCA VERGİ MUAFİYETİ TANINAN VAKIFLARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELERİN GÜTTÜKLERİ KAMU YARARI AMACI KONUSUNDAKİ FAALİYETLERİNİ GERÇEKLEŞTİREN İKTİSADİ İŞLETMELERE KANUNLA KURULMUŞ HAYIR VE YARDIM KURULUŞLARINA YAPILAN HER TÜRLÜ MAL TESLİMİ VE HİZMET İFALARININ KATMA DEĞER VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLMESİ

14 ÇÖZÜM ÖNERİLERİ- EMLAK VERGİSİ KANUNUNDAKİ
VERGİ MUAFİYETİ OLMAMASINA RAĞMEN EĞİTİM, SAĞLIK, KÜLTÜR, SANAT, BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME KONULARINDA FAALİYETTE BULUNMAK ÜZERE KURULAN VE KURULUŞ GAYESİNE UYGUN OLARAK FAALİYETİNİ SÜRDÜREN VAKIFLARA AİT BİNALARIN EMLAK VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLMESİ

15 ÇÖZÜM ÖNERİLERİ- DAMGA VERGİSİ KANUNUNDAKİ
VERGİ MUAFİYETİ OLMAMASINA RAĞMEN EĞİTİM, SAĞLIK, KÜLTÜR, SANAT, BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME KONULARINDA FAALİYETTE BULUNMAYI AMAÇ EDİNMEK ÜZERE KURULAN VAKIFLARIN KURULUŞ İŞLEMLERİ SIRASINDA VEYA DAHA SONRAKİ İŞLEMLERİ SIRASINDAKİ FAALİYETLERİYLE İLGİLİ HER TÜRLÜ İŞLEMLERİN DAMGA VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLMESİ

16 ÇÖZÜM ÖNERİLERİ- NOTER HARÇLARINDAKİ
VERGİ MUAFİYETİ OLMAMASINA RAĞMEN EĞİTİM, SAĞLIK, KÜLTÜR, SANAT, BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME KONULARINDA FAALİYETTE BULUNMAYI AMAÇ EDİNMEK ÜZERE KURULAN VAKIFLARIN KURULUŞ İŞLEMLERİ İLE BU VAKIFLARA YAPILAN BAĞIŞLARIN NOTER HARCINA TABİ TUTULMAMASI