Delphi yaklaşımıyla Teknolojik öngörü

... konulu sunumlar: "Delphi yaklaşımıyla Teknolojik öngörü"— Sunum transkripti:

1 Delphi yaklaşımıyla Teknolojik öngörü
Japon – Alman İşbirliği OĞUZ GÜRAL CİCERALİ DOĞAN ÖZTÜRK FATMA BULGUR

2 İçerik: Giriş Delphi Yöntemi Japon Delphi Araştırması
Alman Delphi Araştırması Japon Bulgularıyla ilgili Alman Sonuçları Genel Bulgular Her Alt Alan İçin Bulgular Veri Yorumlama ve Gelecek Araştırması Türkiye İçin Yapılabilecek Çıkarımlar

3 Bu makale Japon Ulusal Bilim ve Teknoloji Politik Enstitüsü (NISTEP) ile Alman Fraunhofer Sistem ve Yenilik Araştırma Enstitüsü (ISI) tarafından 1991’den 1993’e kadar yapılmış ortak bir projeyi anlatmaktadır.

4 Japon Delphi anketi her 5 yılda bir yapılmaktadır
Japon Delphi anketi her 5 yılda bir yapılmaktadır. İlk olarak 1971’de yapılmıştır. 1992’de de NISTEP ve ISI ortak bir projede anlaşmışlardır.

5 Yaklaşık 3000 Japon uzman 16 farklı teknolojik alanda 1000’den fazla soruyu cevaplandırdı. Japonca sorular tercüme edilip 1000’den fazla Alman uzmanlara sorularak anket yapıldı.

6

7 DELPHİ YÖNTEMİ: Bir moderatör tarafından seçilen uzman gruplara sorular sorularak gerçekleştirilir.

8 Japon Delphi Araştırması

9 Japon Delphi Araştırması
Bu araştırma metodik olarak Delphi metodunu kullanmaktadır. Delphi metodu uzman görüşlerinin tek mevcut bilgi kaynağı olduğundan özellikle uzun vadedeki tahminler için faydalıdır.

10 Bu araştırmanın amacı uzun vadeli bakış açısının Japonya’da ki teknolojik büyümenin gidişatını araştırma, böylece geleceğin bilimsel ve teknolojik politikalarının gelişimine katkıda bulunmak ve özel teşebbüsün bilimsel ve teknolojik çalışmalarına çıkarım sağlamaktır.

11 Gerçekleştirme Zamanı:
1995’ten önce 2001 – 2005 2005 – 2010 2011 – 2015 2016 – 2020 2020’den önce değil Fikri yok

12 Doğru Zaman Belirleme:
Yüksek Orta Düşük Uluslararası İşbirliğinin Gerekliliği: Kesinlikle gerekli Gerekli Yararlı Gerekli değil

13 Gerçekleştirme Sınırları:
Teknolojik problemler Yasal hususlar Kültürel etkenler Geliştirme maliyetleri Yatırım – Sermaye eksikliği İnsan Kaynağı AR&GE sistem yada değerleri

14 Teknolojik alan Japonların soruları cevaplama sayısı
Almanların soruları cevaplama sayısı 1 Malzeme ve Malzeme İşleme 108 2 Elektronik ve bilgi teknolojisi 107 3 Biyofizik 98 4 Temel parçacıklar 40 5 Deniz ve yerbilimleri 82 6 Kaynak ve Su yönetimi 39 7 Enerji 51 8 Ekoloji 50 9 Tarım-Ormancılık-Balıkçılık 74 73 10 Üretim teknolojisi 72 11 Kentleşme İnşaat 65 12 İletişim Teknolojisi 13 Havacılık ve Uzay 46 14 Taşıma 62 15 Sağlık 109 16 Toplum ve Kültür 81 Toplam 1150 1147

15 Alman Delphi Araştırması
1990’dan beri ISI ve NISTEP birlikte çalışmaktadır. Federal Alman Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı (BMFT)’nın maddi yardımıyla bir Alman Delphi araştırması planlandı. Bu araştırma Japon yaklaşımı örnek alınarak yapıldı.

16 Alman Delphi araştırması Japon Delphi araştırmasına göre 1 yıl gecikmeli başladı. Bunun temel sebebi de tercüme sıkıntısı ve coğrafi farklılıkların getirmiş olduğu problemlerdir. Gecikmeyi gidermek ve araştırmayı çabuk bitirebilmek amacıyla iki online veri tabanı kullanılmıştır. Bir ön test olarak kullanılan Enerji (Tek.Aln.7) dahil edilmedi.

17

18 Delphi prosedürünün büyük ölçüde ulusal etkilere ve özelliklere bağlı olmadığı Alman ve Japon araştırmalarının örtüşmesiyle kanıtlanmıştır. Teknolojideki gelişme başlıca endüstri ülkelerinde bilgi eksikliği olmaksızın doğası gereği ‘uluslararası’ niteliğe sahiptir.

19 Japon Bulgularıyla ilgili Alman Sonuçları
Elektronik ve Bilgi Teknolojisi Soruları: Bu alan Japon komite üyeleri tarafından toplamda 106 soru içeren 5 alt alanda incelenmiştir. Bu alanlar: Mikroelektronik Optoelektronik Bioelektronik Bilgi Sistemleri Yazılım

20 Anketin analizinde soruların farklı gelişim evreleriyle ilgili olduğu dikkate alınmalıdır.
Bu evreler: Keşif Endüstriyel gelişim İlk uygulama Genel uygulama

21 Elektronik ve bilgi teknolojisi alanında sorulan sorular genellikle endüstriyel gelişim ve ilk uygulamaya aittir. Mikroelektronik alt alanı 12’si ilk uygulama 5’i genel uygulamaya ait 21 soruyu kapsamaktadır. Diğer 4 alanla karşılaştırıldığında daha çok uygulamaya dönük bir alandır.

22 Tablo 3 Mikroelektronikten Seçilen Sorular
No Sorular Gelişim aşaması 2 Desen işlemeyi teknolojinin pratik kullanımıyla 10nm’ye kadar çıkaran yöntem İlk uygulama 3 1 Gb hafıza kapasiteleri ile VLSI pratik kullanımı. 5 Cihazların en az 10 kat ile çok tabakalı VLSI cihazların yaygın kullanımı Genel uygulama 7 1 ya da daha az olan bir anahtarlama hız ile entegre devre ve mantık cihazlarının pratik kullanımı. 9 Erişim süresi 1 ns olan büyük ölçekli entegre bellek ve silikon cihazların geliştirilmesi. Endüstriyel gelişim 19 En az % 30 verimlilik ile güneş pillerinin yaygın kullanımı Tablo 3 Mikroelektronikten Seçilen Sorular

23 Toplam 18 sorudan 6’sı endüstriyel gelişim ve ilk uygulamaya ait olan optoelektronik mikroelektronikten daha az uygulamaya dönüktür.

24 Tablo 4 Optoelektronikten Seçilen Sorular
No Sorular Gelişim aşaması 25 500 x 500 piksel çözünürlüğe sahip görüntü işleme için üç-boyutlu optik elektronik entegre devrelerin pratik kullanımı. İlk uygulama 26 En az 2000 x 2000 piksel çözünürlüğe sahip renkli video görüntü panelleri yaygın kullanımı. Genel uygulama 29 Optik çip arası bağlantıları ile bilgi işleme sistemlerinin pratik kullanımı. 35 10 / A sırasındaki dalga boyları ile yumuşak X-ışını lazerler salınım gelişimi Endüstriyel gelişim 38 görüntü terminalleri anahtarlama yeteneğine sahip optik değiştirgeçlerinin gelişimi. Tablo 4 Optoelektronikten Seçilen Sorular

25 Bioelektronik, 8’i endüstriyel gelişime ait 13 sorusuyla en küçük alt alandır ve bu da mikroelektronik ve optoelektronikten daha çok gelişim odaklı olduğunu göstermektedir.

26 Tablo 5 Biyoelektronikten Seçilen Sorular
No Sorular Gelişim aşaması 40 Moleküler seviyede yazma ve büyük miktarlarda okumayı sağlayan bellek teknolojisinin gelişmesi. Endüstriyel gelişim 46 İnsan duygusu ile karşılaştırılabilir bir duyarlılıkla koku sensörlerinin pratik kullanımı. İlk uygulama 48 Otomatik çoğalma yeteneği ile biyosensör geliştirilmesi. 51 Yetenekli bilgisayar tomografi cihazlarının geliştirilmesi. Tablo 5 Biyoelektronikten Seçilen Sorular

27 Bilgi sistemleri alt alanında sorulan sorular endüstriyel gelişim, ilk uygulama ve genel uygulama kategorilerinde neredeyse eşit dağılmış 27 sorudan oluşmaktadır.

28 Tablo 6 Bilgi Sistemlerinden Seçilen Sorular
No Sorular Gelişim aşaması 53 3D TV nin özel gözlük olmadan kullanılabilirliği Endüstriyel gelişim 57 işlemciden oluşan genel amaçlı bilgisayarın pratik kullanımı. İlk uygulama 59 En azından 1:10 kontrast oranı ile renk panelinin (ekran boyutu 100 inç olan) yaygın kullanımı. Genel uygulama 62 Cep telefonlar aracılığıyla her yerde Japonya / Almanya dan bağlantısını sağlayan ağların tamamlanması. 67 Endüstriyel kompleksler ve yangını söndürme sürecinde insan tespit ve tahlisiye yeteneğine sahip yangın söndürme robotlarının yapılabilirliği 68 Deprem, heyelan ve çığ kurbanları için arama yeteneğine sahip yüksek fonksiyonlu ve yüksek performanslı, sensörlerin yapılması. 69 Hareketli nesneleri tespit eden, hareketli desenleri ve değişiklikleri tanıma yeteneğine sahip 3D görüntü işleme teknolojisinin yaygın kullanımı. 76 Bir seferde yaklaşık 1 saat boyunca çalışabilen taşınabilir motorsuz kayıt-oynatma cihazının pratik kullanımı. Tablo 6 Bilgi Sistemlerinden Seçilen Sorular

29 Yazılım alt alanı da bilgi sistemleri alt alanı gibi 27 sorudan oluşmaktadır ve keşif başlığı altında sınıflandırılmıştır. Bu alt alanın konuları yazılım dizaynı ve mühendisliği, ses tanımlama gibi insan arabirimi ve yaratıcılık, karar alma ve tabi ki yazılım güvenliği gibi akıllı yazılım özellikleriyle ilgilidir.

30 Tablo 7 Yazılımdan Seçilen Sorular
No Sorular Gelişim aşaması 81 Beyinlerin kimyasal ve fiziksel açıdan insan karar mekanizmasını aydınlatması. İşletme 84 Tat mekanizmasının aydınlatılmasına dayalı ve insan şehvetli testlere bağımlı olmayan koku yöntemlerinin geliştirilmesi. Endüstriyel gelişim 85 88 Bilgisayar ağlarının pratik kullanımı ile bilinmeyen kişilere ait coğrafi yer tayini yapabilme İlk uygulama 91 Çizimleri (örneğin, patent bilgilerinin özeti) içeren metin yeteneğine sahip sistemlerinin pratik kullanımı. 93 Her iki taraf için basit bir konuşma yorumlama yeteneği için portatif otomatik yorumlama makinelerinin ticarileşmesi Genel uygulama 96 Otomatik öğrenme ile bilgisini artırmak için bilgi tabanlarının pratik kullanımı. 104 Sorunları metinler veya grafikler kullanarak tarif edilebilir yüksek seviyeli dilin genel amaçlı gelişimi Tablo 7 Yazılımdan Seçilen Sorular

31 Genel Bulgular Japon ve Alman uzmanların tahminlerinin yeterliliği, gerçekleştirme zamanı ile kuvvetli ve olumlu anlamda bağlantılı olmuştur. Daha önce yapılması gereken konuların tahmini daha kolaydır ve kararın doğruluğu daha yüksektir Kısa vadedeki yeniliklerin öngörüsü uzun vadede yapılacak yeniliklerden daha kolay olduğundan bu bulgu ortaya çıkmıştır.

32 Önümüzdeki 10 yılda yapılacak yenilikler bugünden laboratuarlarda mevcuttur, bu sebeple uzmanların gerçekleştirme zamanı ile ilgili tahminleri örtüşmüştür. AR&GE için yeniliğin önemi, gerçekleştirme zamanı ile bağlantılı ekonomi ve toplum kavramları incelendiğinde önem tanımı Japon ve Almanlar açısından farklıdır.

33 Gerçekleştirmede görülen sınırlılıklar düşünüldüğünde ortaya atılan 7 sınırlılıktan en önemlisi teknolojik öğelerdir. Japonlar uzun vadeli yeniliklerde uluslararası işbirliği yapmayı amaçlamaktadır. Geliştirme ve ilk uygulama aşamalarındaki gerçekleştirme zamanı Japonya’da Almanya’dan 3 yıl erken hesaplanmaktadır.

34 Genel uygulama aşamasında gerçekleştirme zamanının hesabında iki ülke arasında fark yoktur.
Japon uzmanlar Alman uzmanlardan daha fazla teknolojik problem öngörürler. Bu Japonların fazla tecrübesi ve büyük hüsranın bir göstergesidir. Japonlar daha çok başarısız oldukları konuların üzerine giderek değişikliklere gitmektedirler.

35 Her Alt Alan İçin Bulgular: Mikroelektronik:
Alman ve Japon uzmanların bu alanda vardığı kararlar gerçekleştirme zamanı değişkeni düşünüldüğünde farklılık gözetmemektedir. Yenilik aşamalarının gerçekleştirme zamanı üzerinde hiçbir etkisi görünmemektedir.

36 Tablo 8 Gerçekleştirme Zamanı Benzeyen Mikroelektronik Soruları
No Sorular Almanya Japonya 4 Yarı iletken belleklerde 100 Gb ın pratik kullanımı. 2006 2007 15 500 ° C kadar ısıya dayanıklı IC yapay mantığının pratik kullanımı. 2005 17 Kendini kurtarma yetenekleri ile donatılmış gelişmiş çok işlemcili sistemlerin yaygın kullanımı. 19 En az % 30 verimlilik ile güneş pillerinin yaygın kullanımı 2004 Tablo 8 Gerçekleştirme Zamanı Benzeyen Mikroelektronik Soruları

37 Japon ve Alman uzmanlar erken gerçekleştirilecek konularda Japonya’nın daha baskın olduğun konusunda hemfikirdir. Uluslararası işbirliğinin önemi düşünüldüğünde uzmanlar arasında fikir farklılıkları gözle görülür seviyededir. Japon uzmanlar sadece uzun vadede uluslararası işbirliği yapmaktan yanadırlar. Alman uzmanlar ise Japonların açık ara lider olduğunu düşündükleri konularda işbirliği yapmaktan yanadırlar. Japonlar için maliyet bir önem teşkil etmezken; Almanlar maliyet açısından işbirliği yapmak isterler.

38 Optoelektronik: Alman analizlerinin sonucunda Japonların bu alanda da lider oldukları görünmektedir. Japon uzmanların , optoelektronikte uluslararası iş birliğinin tek nedeni, AR&GE açısından uzun vadeli yeniliklerde yetersiz kalmasıdır.

39 Tablo 9 Gerçekleşme Zamanı Farklı Olan Optoelektronik Soruları
Almanya Japonya 22 Işık faz bilgilerini kullanarak ikili çalışmasını yürüten optik dijital mantık devrelerinin gelişimi. 2007 2002 23 Işığın kuantum durumunu kontrol için teknoloji geliştirme. 2009 2006 27 Fotokimyasal delik-yanma yoluyla bir kayıt yoğunluğu ile optik belleklerin geliştirilmesi. 2005 2008 33 Elektrik sinyalleri ile kontrol edilen herhangi bir dalga boyu yayma kapasitesine sahip parlak bir cihazının pratik kullanımı. 2010 36 Çok uzun mesafeler boyunca tekrarlayıcı gerektirmeyen optik haberleşme sistemlerinin pratik kullanımı (örneğin, trans-Pasifik). 2004 Tablo 9 Gerçekleşme Zamanı Farklı Olan Optoelektronik Soruları

40 Alman ve Japon uzmanların kararına göre mikroelektronik ve optoelektronik alt alanlarında gerçekleşme süreleri bakımından oldukça homojendir. Bunun nedeni de bu alt alanların, geleneksel olması gerçeğidir.

41 Bioelektronik: Amacı elektronik uygulamalar için biyolojik unsurları kullanmaktır. Yeni ortaya çıkan bir alan olduğundan gerçekleştirme zamanındaki öngörüler, geleneksel olanlardan daha uzundur. İlk uygulama aşamasındaki konularda Almanlar Japonlardan çok daha karamsardır.

42 Tablo 10 İlk Uygulamaya ait Gerçekleştirme Zamanı - Biyoelektronik
No Sorular Almanya Japonya 44 İnsan dokunma hissi ile karşılaştırılabilir yoğunluk ile dokunsal sensörlerin pratik kullanımı. 2010 2007 45 İnsan duygusu ile karşılaştırılabilir hassasiyet ile lezzet sensörlerinin pratik kullanımı. 2017 2008 46 İnsan duygusu ile karşılaştırılabilir duyarlılıkla koku sensörlerinin pratik kullanımı. 2016 50 Tıbbi tedavi ve sağlık yönetimini yürüten cihazın pratik kullanımı. 2005 2006 Tablo 10 İlk Uygulamaya ait Gerçekleştirme Zamanı - Biyoelektronik

43 Gelecekteki gelişmelerin sınırlılıklarının analizi,
Japonlar için; Teknik öğeler Geliştirme maliyetleri Sermaye eksikliği Eğitim ve kalifiye eleman Almanlar için; Kültürel öğeler Yetersiz AR&GE sistemleri

44 Bilgi Sistemleri: Esas olarak günlük hayatta kullanılacak ürün vizyonlarına değinen soruları kapsar. Özellikle insanların gözetimine değinen konular söz konusu olduğunda, mahremiyet ve ferdiyet Almanlar için Japonlardan daha önemlidir. Dolayısıyla Almanlara göre kültürel öğelerin etkisi Japonlara göre daha etkilidir.

45 Tablo 11 Bilgi Sistemlerine ait Alman Kültürel Kısıtlamaları
No Sorular Almanya Rank - % Japonya 63 Hane elektronik belge iletişiminin (elektronik gazete, vb) yaygın kullanımı. 4 – 42 3 – 34 64 Halk (örneğin, terörizm ya da kaçırma ile ilişkili şiddet veya yıkıcı davranış) üzerinde büyük bir etki yaratan suçları önlemek için tasarlanmış yaygın ekipman montajı. 5 – 35 4 – 32 65 Güvenlik yönetimi alanında bireylerin belirlenmesi için teknolojinin pratik kullanım. 2 – 54 5 – 39 70 Ev veya hastanelerde hemen hemen her türlü taşıma kapasitesine sahip robotların pratik kullanımı 3 – 53 7 – 16 77 Genel amaçlı temas çözme yeteneğine sahip kimlik kartı sistemlerinin yaygın kullanımı 1 – 76 1 – 47 Tablo 11 Bilgi Sistemlerine ait Alman Kültürel Kısıtlamaları

46 Yazılım: Japon ve Alman uzmanlar arasında gerçekleşme zamanı bakımından büyük farklılıklar vardır. Almanlar için kültürel yönlerin ve yetersiz AR&GE yapılması ; Japonlar için ise kalifiye işçi ve kısıtlı sermaye en önemli sınırlılıklardır. Yazılım tüm teknolojik bölgelere etkisi olan bir teknoloji olacaktır.

47 No Sorular Almanya Japonya
89 Doğal afetler veya insani nedenlerden dolayı zarar görmemek için güvenlik sistemlerinin pratik kullanımı. 2017 2004 90 Bireyler ya da gruplar için gizlilikte bilgi sızmasını ortadan kaldırmak için son derece güvenilir güvenlik sistemlerinin yaygın kullanımı. 2013 100 Kantitatif ölçümler, sürme ,konfor ve teknolojinin gelişimi gibi duyumların aydınlatılması. 2020 Tablo 12 Yazılım alt alanında Almanya için çok sonraları olan gerçekleşme zamanı

48 Veri Yorumlama ve Gelecek Araştırması
Sonuç olarak ulusal yenilenme modelleriyle ilgili bazı ön sonuçlar görülebilir. Japonlar gerçekleşmesi uzun vadeli olan konularda, uluslararası işbirliği yapma eğilimindedir. Alman sonuçlarına göre gerçekleşme zamanı ve uluslararası işbirliği arasında zorunluluk bağlantısı yoktur. Hiçbir teknolojik öngörü, gelecekteki sosyal ve ekonomik gelişme dikkate alınmadan, küresel çalışma entegre edilmemelidir.

49

50 “Türkiye İçin Yapılabilecek Çıkarımlar ”
Uygulama alanları: Eğitim, Turizm, Hayvancılık ve Şehir planlama gibi alanlarda kısmi olarak yapılmaktadır.

51 Temel Sorunlar: Delphi uygulamasının yaygın olarak kullanılamamasının temel nedenleri: Kalifiye eleman eksikliği Teknik sebepler Yüksek geliştirme maliyetleri Kısıtlı sermaye Türkiye’deki işletmelerin %90’ından fazlası KOBİ olduğundan bu tarz çalışmaların yapılabilmesi bir hayli güçlükler teşkil eder.

52 Öneriler; Türkiye’nin teknolojik düzeyindeki hedeflere ulaşabilmesi için öncelik verilmesi gereken faaliyet konularının şirketlerce belirlenmesi gerekir. Şirketlerce öngörülen sosyoekonomik hedeflerin erişilebilirliğinin teknolojideki ilerlemelere ve bu ilerlemeler paralelinde kazanılması gereken yeteneklerin belirlenmesi gerekir.

53 Öneriler; Meslek odası tarzında oluşumlarla bu tarz uygulamaları yapmak daha kolaydır. Kalifiye elemanlar yetiştirebilmek için kurslar açılabilir. Uzmanların farklı bakış açısı kazanmaları için yurtdışı eğitim ve seminerlere katılımları sağlanabilir. Teknolojide daha geride olup, sermaye katılımında bulunacak ülkelerle işbirliği yapılabilir. Bölgesel ve dini faktörler bu konuda yardımcı olabilir.

54 TEŞEKKÜRLER…