BİLİMSEL ARAŞTIRMA ve YAZIM TEKNİKLERİ Yrd. Doç. Dr. Kenan Dağcı KOÜ, İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi.

... konulu sunumlar: "BİLİMSEL ARAŞTIRMA ve YAZIM TEKNİKLERİ Yrd. Doç. Dr. Kenan Dağcı KOÜ, İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi."— Sunum transkripti:

1 BİLİMSEL ARAŞTIRMA ve YAZIM TEKNİKLERİ Yrd. Doç. Dr. Kenan Dağcı KOÜ, İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi

2 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Bilimsel Çalışmanın Basamakları Veri Toplama Tahminler Yapma Kontrollü Deneyler Teori Problem Tespiti Hipotez Kurma

3 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Konu Belirlenmesi : Araştırmak istediğiniz konuyu belirleyin. Araştırmak istediğiniz konuyu belirleyin. (Hipotezinizi Oluşturun) Hipotez hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde doğrulanırsa, evrensel gerçek haline gelir. Buna KANUN(YASA) denir.  Hipotez kısmen doğrulanır, tamamen reddedilmezse ve yeni bulgularla desteklenirse TEORİ(KURAM) haline gelir.  Hipotez doğrulanmazsa, Hipotez değiştirilir ve kalan basamaklar yeniden uygulanır.

4 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Konu Belirlenmesi : Belirlediğiniz konuyla ilgili daha önce yazılmış olan kaynakları bulun. Belirlediğiniz konuyla ilgili daha önce yazılmış olan kaynakları bulun. Bulduğunuz kaynaklar yazacağımız çalışmanın “kaynakça” dizinini oluşturacaktır. Bulduğunuz kaynaklar yazacağımız çalışmanın “kaynakça” dizinini oluşturacaktır.

5 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Kaynak Taraması: Web üzerinden bir çok kütüphane kataloglarına, veritabanlarına erişilebilirsiniz. Web üzerinden bir çok kütüphane kataloglarına, veritabanlarına erişilebilirsiniz.Örneğin: - Scientific Literature Digital Library http://citeseer.ist.psu.edu/ - Milli Kütüphane http://www.mkutup.gov.tr - EBSCO

6 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Literatür okuma : Okuduklarınızdan ufak notlar alın. Okuduklarınızdan ufak notlar alın. Elinizde fotokopi olarak notlar varsa, fosforlu kalemlerle önemli yerleri işaretleyin. Elinizde fotokopi olarak notlar varsa, fosforlu kalemlerle önemli yerleri işaretleyin. Konunuzu ilgilendiren, önemli bulduğunuz referansları da araştırın. Konunuzu ilgilendiren, önemli bulduğunuz referansları da araştırın.

7 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Konunun gözden geçirilmesi : Yapacağınız çalışmanın basılmış başka bir metnin aynısı olmamasına özen gösterin. Yapacağınız çalışmanın basılmış başka bir metnin aynısı olmamasına özen gösterin. Konunuzu fazla derine inmeden detaylandırın. Konunuzu fazla derine inmeden detaylandırın. Değişik bir bakış açısı getirmeye çalışın. Değişik bir bakış açısı getirmeye çalışın.

8 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Yapacağınız Çalışmayı planlayın : Ana başlıkları ve alt başlıkları çıkartın. Ana başlıkları ve alt başlıkları çıkartın. Bunların sunumunun hangi sırada daha iyi olabileceğini düşünün. Bunların sunumunun hangi sırada daha iyi olabileceğini düşünün. Konular arasında bir bütünlük oluşturmaya çalışın. Konular arasında bir bütünlük oluşturmaya çalışın. Çalışmanızın “outline”nını sonuçlandırın Çalışmanızın “outline”nını sonuçlandırın

9 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Okunan Makalelerden notlar çıkartma : Her alt başlık için bir boş sayfa ayarlayın. Her alt başlık için bir boş sayfa ayarlayın. Kafanızdaki taslakla ilgili olan makaleleri tekrar gözden geçirin. Kafanızdaki taslakla ilgili olan makaleleri tekrar gözden geçirin. Önemli noktalar hakkında kaynağı ile beraber not düşün. Önemli noktalar hakkında kaynağı ile beraber not düşün. Bu adımlar araştırmanızın konularının birbiriyle bağlantısını görmek üzere diyagramlar ve akış şemaları oluşturmanızı sağlar. Bu adımlar araştırmanızın konularının birbiriyle bağlantısını görmek üzere diyagramlar ve akış şemaları oluşturmanızı sağlar.

10 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Okunan Makalelerden notlar çıkartma : Zihninizde bir resim oluşturduğunuza emin olun (açık olmayan fulu noktalar varsa daha fazla okuyun). Zihninizde bir resim oluşturduğunuza emin olun (açık olmayan fulu noktalar varsa daha fazla okuyun). Hipotezler için deneysel kanıtı not alıp almadığınıza emin olun. Hipotezler için deneysel kanıtı not alıp almadığınıza emin olun. Çelişen bilgileri netleştirmeye çalışın (fakat sonuçta ortaya doğru bir cevap çıkmayabileceğini göz önünde bulundurun.) Çelişen bilgileri netleştirmeye çalışın (fakat sonuçta ortaya doğru bir cevap çıkmayabileceğini göz önünde bulundurun.)

11 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Yazmaya başlama : Kısa notlarınızı kullanın. Kısa notlarınızı kullanın. Giriş ve diğer bölümleri sıra ile yazmanız gerekli değildir. Giriş ve diğer bölümleri sıra ile yazmanız gerekli değildir. Yazdıkça referansları dahil edin. Yazdıkça referansları dahil edin. Sizin alanınızda uzmanlığı olmayanlar için bir resim oluşturmaya çalışıyorsunuz, bu yüzden yazınıza yeteri kadar açıklama ekleyin. Sizin alanınızda uzmanlığı olmayanlar için bir resim oluşturmaya çalışıyorsunuz, bu yüzden yazınıza yeteri kadar açıklama ekleyin.

12 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Yazmaya başlama : Aristo gibi düşünüp ninenize anlatır gibi anlatın.

13 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Giriş Kısmı: Çalışmada çözümlenmesi amaçlanan bilimsel sorun/sorunsal etraflıca tanımlanmalı Çalışmada çözümlenmesi amaçlanan bilimsel sorun/sorunsal etraflıca tanımlanmalı Kullanılan Kavramsal çerçeve Kavramsal çerçeve Yöntem Yöntem Teknik ve -eğer varsa- paradigmalar da yeterince açıklanmalıdır. Teknik ve -eğer varsa- paradigmalar da yeterince açıklanmalıdır.

14 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Gelişme/Tartışma Kısmı: Gerek duyulan ayrıntı düzeyine bağlı olarak çalışmayı sonuca götürecek bilgi ve açıklamaları, uygun düşünce silsilesi içinde ortaya koyun. Gerek duyulan ayrıntı düzeyine bağlı olarak çalışmayı sonuca götürecek bilgi ve açıklamaları, uygun düşünce silsilesi içinde ortaya koyun.

15 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Sonuç Kısmı: Girişte açıklanan çalışmanın amacı ve/veya hipotezinden başlayarak Girişte açıklanan çalışmanın amacı ve/veya hipotezinden başlayarak Çalışmanın yöntemi Çalışmanın yöntemi Tekniği Tekniği Sınırlılıkları çerçevesinde çalışmada ulaşılan çözüm Sınırlılıkları çerçevesinde çalışmada ulaşılan çözüm Çalışmanın çeşitli bölümlerinde varılan sonuçlardan da yararlanarak açıklanır. Bu açıklamalar mümkünse veya gerek varsa daha sonraki çalışmalara ışık tutacak çeşitli önerilerle desteklenir. Çalışmanın çeşitli bölümlerinde varılan sonuçlardan da yararlanarak açıklanır. Bu açıklamalar mümkünse veya gerek varsa daha sonraki çalışmalara ışık tutacak çeşitli önerilerle desteklenir. Ayrıca, yapılan araştırmada çözümlenemeyen sorunlar varsa, bunların gelecekte hangi tür veya konudaki araştırmalarla çözümlenebileceğine ilişkin bilgiler de verilir Ayrıca, yapılan araştırmada çözümlenemeyen sorunlar varsa, bunların gelecekte hangi tür veya konudaki araştırmalarla çözümlenebileceğine ilişkin bilgiler de verilir

16 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Anlatım : Açık ve yalın, üçüncü tekil şahıs ağzından, edilgen (pasif) biçimde yapılır. Açık ve yalın, üçüncü tekil şahıs ağzından, edilgen (pasif) biçimde yapılır. Yazım kuralları konusunda kararsız kaldığınızda kaynak olarak Türk Dil Kurumu İmla Kılavuzu ve kurumun internet adresini Yazım kuralları konusunda kararsız kaldığınızda kaynak olarak Türk Dil Kurumu İmla Kılavuzu ve kurumun internet adresini http://www.tdk.gov.tr/imlahttp://www.tdk.gov.tr/imla kullanınız. http://www.tdk.gov.tr/imla

17 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Anlatım : Bilimsel bir çalışmada duygusal, senli benli ifadelerden kaçınılır. Bilimsel bir çalışmada duygusal, senli benli ifadelerden kaçınılır. Metni bilimsel yapan nesnel yani objektif olmasıdır. Metni bilimsel yapan nesnel yani objektif olmasıdır. Subjektif ifadeler çalışmanın bilimselliğine gölge düşürür. Subjektif ifadeler çalışmanın bilimselliğine gölge düşürür.

18 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Bilimsel Yazım ile ilgili Temel İlkeler Çalışma metninde kullanılan terimlerde birlik sağlanmalıdır. (Örneğin, çalışma metninde ‘kanun’/ ‘yasa’, ‘tabiat’/’doğa’, ‘teori’/’kuram’ gibi aynı anlama gelen terimlerin hangisi tercih edilecekse, o terim kullanılmalıdır. Başka kaynaklardan aynen yapılan aktarmalar, bu kuralın dışındadır.) Çalışma metninde kullanılan terimlerde birlik sağlanmalıdır. (Örneğin, çalışma metninde ‘kanun’/ ‘yasa’, ‘tabiat’/’doğa’, ‘teori’/’kuram’ gibi aynı anlama gelen terimlerin hangisi tercih edilecekse, o terim kullanılmalıdır. Başka kaynaklardan aynen yapılan aktarmalar, bu kuralın dışındadır.)

19 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Bilimsel Yazım ile ilgili Temel İlkeler - Üslûp birliği sağlanmalıdır. - Bir veya birden fazla kaynaktan yapılan aktarma veya alıntılar, birbiri ardı sıra bir sayfa veya daha fazla yer tutacak şekilde verilmemelidir. Bunun yerine, ya alıntı/aktarmalar arasında, çalışmayı hazırlayanın eleştiri, yorum veya açıklamaları da yer almalı veya bu tür uzun aktarmalar, Ekler’ kısmında gösterilmelidir.

20 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Bilimsel Yazım ile ilgili Temel İlkeler - Üslûp birliği sağlanmalıdır. - Bir veya birden fazla kaynaktan yapılan aktarma veya alıntılar, birbiri ardı sıra bir sayfa veya daha fazla yer tutacak şekilde verilmemelidir. Bunun yerine, ya alıntı/aktarmalar arasında, çalışmayı hazırlayanın eleştiri, yorum veya açıklamaları da yer almalı veya bu tür uzun aktarmalar, Ekler’ kısmında gösterilmelidir.

21 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Yazıların Font ve Puntoları: Fontlar: Times New Roman (Türkçe), Arial Tur, Courier Tur karakterler kullanılabilir. Times New Roman (Türkçe), Arial Tur, Courier Tur karakterler kullanılabilir.Puntolar: Tez metni12 punto Tez metni12 punto Çizelgeler 12 punto (duruma göre 8’e kadar düşürülebilinir.) Çizelgeler 12 punto (duruma göre 8’e kadar düşürülebilinir.) Alıntılar (münkünse italik tercih edilmelidir) 10 punto Alıntılar (münkünse italik tercih edilmelidir) 10 punto Dipnotlar, şekil altı ve resim altı yazılar10 punto Dipnotlar, şekil altı ve resim altı yazılar10 punto

22 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Atıflar: - Kaynaktan aynen alınan bilgiler (quotation), çift tırnak içinde gösterilirler. Ör: “Her bilimin konusu ‘buluşlar’ yapmaktır. ") - Çalışmayı hazırlayanın, kaynaktaki bilginin özünü değil, biçimini değiştirerek yaptığı alıntılar ise, çift tırnak arasına alınmadan gösterilirler. - Her iki alıntı türünde de, ilgili kaynağa mutlaka atıf yapılır ve atıfların her birine, bir birini izleyen numaralar verilir.

23 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Atıflar: - Herhangi bir kaynağın muhtelif yerlerinden aynen yapılan atıfların önüne üç nokta (...) konur. - Kaynaklardan aynen yapılan alıntılar, bir cümleyi aşmayacak uzunluktaysa, çalışma metni içinde verilirler. - Daha uzun alıntılarda, alıntının ilk ve son satırları ile çalışma metni arasında en az çift aralıklı boşluk bırakılarak, alıntı ile metnin ayırt edilmesi sağlanır. Bu tür alıntılar için, çalışma metninde kullanılan puntodan daha küçük punto kullanılır.

24 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Dipnotlar ile ilgili kurallar: - Bibliyografik BilgilerUluslararasıTürkçe BakınızV.Bkz.: KarşılaştırınızCf.Karş. Karşı görüşvs.k.g. Aynı eser/yerIbid.a.e. Adı geçen eserop.cita.g.e. Yazara ait son zikredilen yerloc.cita.y. Eserin kendi içinde yukarıya atıfsuprabkz.: yuk. Eserin kendi içinde aşağıya atıfinfrabkz.: aş. Eserin bütününe atıfpassimb.a. Basım yeri yokw.placey.y. Basım tarihi yokw.datet.y. Çok yazarlı eserlerde ilk yazardan sonrakileret. al.v.d. Sayfa/sayfalarp. / pp.s. Editör/yayına hazırlayanEd. byEd. veya Haz. ÇevirenTrans. byÇev.

25 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Dipnotlar: Kitaba atıf: Giovanni Sartori, Demokrasi Kuramı, Çev. Deniz Baykal, Ankara, Siyasi İlimler Türk Derneği Yayınları, t.y., s. 11. Talcott Parsons, The Social System, London, Routledge and Kegan Paul, 1964, pp. 3-23. Bülent Tanör, Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, 3. bs., İstanbul, BDS, t.y., s. 43. Bülent Tanör, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, İstanbul, Der, 1992, s. 25.

26 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Dipnotlar: Giovanni Sartori, Demokrasi Kuramı, Çev. Deniz Baykal, Ankara, Siyasi İlimler Türk Derneği Yayınları, t.y., s. 11. Aynı esere izleyen şekilde ikinci kez referans: Ibid.veya A.e. Aynı esere, fakat farklı sayfasına referans: Ibid., s. 40. veya A.e., s. 40.

27 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Dipnotlar: Araya başka referanslar girildiğinde, Sartori’nin kitabına yeniden referans: Sartori, Demokrasi Kuramı, s. 22. (Birden fazla eseri kullanılmışsa) veya Sartori, op. cit., s. 22. ya da, Sartori, a.g.e., s. 22.

28 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Dipnotlar: Edite edilmiş kitapta makaleye referans: George C. Homans, “Socia l Behavior as Exchange”, Small Groups, Ed. by. A. Paul Hare, Edgar R. Bogotta, Robert F. Bales, New York, Alfred A. Knopf, 1962, p. 175. Aynı esere izleyen referans: Ibid., p. 170. veya A.e., s. 170.

29 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Dipnotlar: Süreli yayında makaleye atıf: Ernst E. Hirsch, “İktidar ve Hukuk,” Çev. Hayrettin Ökçesiz, Hukuk Araştırmaları, C.II, No:3,Eylül-Aralık 1987, s. 44. İbrahim Ö. Kaboğlu, “Düşünce Özgürlüğü: Avrupa Ölçütleri ve Türkiye,” İnsan Hakları Yıllığı, C.XV,1993, s. 50. Yukarıda Homans’ın makalesinin aynı sayfasına tekrar atıf: Homans, loc. cit. veya Homans, a. y.

30 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Dipnotlar: Elektronik kaynağa atıf: John N.Berry, "Educate Library Leaders,” Library Journal, February 15, 1998, (Çevrimiçi) http//www.epnet.com/ehost, 3 Nisan 2000. veya Bill Crowley-Bill Brace, "A Choice of Futures: Is It Libraries Versus Information?”, (Çevrimiçi) http//www.epnet.com/ehost, 30 Mart 2000.

31 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Bibliyografya / Kaynakça Parsons, Talcott: The Social System, London, Routledge and Kegan Paul, 1964. Sartori, Giovanni: Demokrasi Kuramı, Çev. Deniz Baykal, Ankara, Siyasi İlimler Türk Derneği Yayınları, t.y. Berry, John N.: "Educate Library Leaders,” Library Journal, February 15, 1998, (Çevrimiçi) http//www.epnet.com/ehost, 3 Nisan 2000. Bohannan, Paul: “Law and Legal Institutions,” International Encyclopedia of Social Sciences, Vol.IX, Ed. by., David L. Shils, w. Place, McMillan and Free Press, © 1968, pp.73-77.

32 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Bibliyografya / Kaynakça Hirsch, Ernst, E.: “İktidar ve Hukuk,” Çev. Hayrettin Ökçesiz, Hukuk Araştırmaları, C.II, No:3, Eylül-Aralık 1987, s. 40-49.

33 Bilimsel Araştırma ve Yazım Teknikleri Yrd.Doç.Dr. Kenan Dağcı KOÜ Diğer Atıf ve Kaynakça Şekilleri : - Örnek a) Arı soyadlı bir yazarın kitabına yapılan atıf; (Arı, 2004: 68) Bütününe atıf yapılırsa sayfa numarası yazılmaz. -Örnek b) Magee soyadlı bir yazarın, yayın tarihi belirsiz kitabına yapılan atıf; (Magee, t.y.: 39-40) Kaynakça şekli: Arı, Tayyar. (2004), Uluslararası İlişkiler Teorileri : Çatışma, Hegemonya, İşbirliği. 3. Baskı. İstanbul: Alfa. Mouffe, Chantal. (1985), “Demokrasi ve Yeni Sağ,” Kriz Noeliberalizm ve Reagan Dosyası. Ragıp Zarakolu (der.) İstanbul: Alan Yayınları.