YAPI İŞLETMESİ VE MALİYET HESABI

... konulu sunumlar: "YAPI İŞLETMESİ VE MALİYET HESABI"— Sunum transkripti:

1 YAPI İŞLETMESİ VE MALİYET HESABI
Yrd. Doç. Dr. Tahir AKGÜL

2 DERSİN İÇERİĞİ Giriş ve Genel Tanımlar İş programları
HAFTA DERS PLANI 1 Giriş ve Genel Tanımlar 2 İş programları 3 Yapı üretim yöntemleri 4 Şantiye organizasyonunu ve şantiye defterleri 5 İş kabulleri 6 Proje değerlendirme ve aşamaları 7 Metraj hesapları 8 9 ARA SINAV 10 Birim fiyat analizleri 11 Kaynak analizleri 12 Yapı maliyeti ve keşif işlemleri 13 14 Hakediş ve Uygulamarı

3 ÖĞRENME ÇIKTILARI DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI
1) İnşaat projelerinin proseslerini planlayabilecektir. 2) Şantiye organizasyonlarını kurgulayabilecektir. 3) İnşaat metraj ve keşif hesaplarını yaparak hakkedişleri hazırlayabilir. 4) İş programı hazırlayıp, Kritik Yolu tanımlayabilecektir. 5) İhaleler, sözleşmeler gibi çeşitli yönlendirmelere açık konularda meslek etiği ve bilincini uygulayabilecektir. ÖĞRENME ÇIKTILARI

4 KAYNAKLAR 1. A. Pancarcı, E Öncal, Yapı İşletmesi ve Maloluş Hesapları Birsen Yayınevi, İstanbul, 2014 2. Rıfat Akbıyıklı, İnşaat Yönetimi Metraj ve Maliyet Hesapları, Birsen Yayınevi, İstanbul, 2008

5 DEĞERLENDİRME YIL İÇİ ÇALIŞMALARI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 50
Kısa Sınav 30 Proje/Tasarım 20 Toplam 100 Finalin Başarıya Oranı Yıl içinin Başarıya Oranı DEĞERLENDİRME

6

7 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE YAPI İŞLETMESİNİN YERİ VE ÖNEMİ

8

9

10

11

12

13

14

15

16 GİRİŞ VE TANIMLAR

17 GENEL TANIMLAR: ANALİZ (GENEL FİYAT ANALİZİ): Yapılan bir imalatın içerinde ne kadar işçilik, ne kadar malzeme veya makine kullanıldığını araştıran çalışmalardır. ARTIRMA: İdarenin satmak veya kiraya vermek için, işi yaptırırken daha fazla kazanabilmek için uyguladığı ihale yöntemleridir. ATAŞMAN: Yapı işlerinde imâlat, ihzarat, taşıma ve diğer önemli işleri, yapının rötret kotu altında ileride görülmeyecek, ölçülüp hesaplanamayacak veya kontrol edilemeyecek imalat kısımlarını perspektif, plan, kroki, kesit çizi ve şekilleriyle (veya resimleriyle) kendi özel ve onaylı defterlerine nüshalarıyla, hesap ve tablolarıyla kaydetmek ve taraflarca onaylama işlemine denir.

18 AVANS: Ön ödeme anlamına gelen, Fransızca’dan Türkçe’ye geçmiş bir sözcüktür. Yapılan bir hizmet, bir üretim veya harcanan bir emekten önce, ödenecek toplam paranın yüzdesi oranında ve işi yapacak kişiye ödenen paradır. Avanslar, daha sonra ara ödeme ve son ödeme niteliğindeki alacaklardan mahsup edilir (hesaplanıp kesilir). (Örnek: İhaleyi kazanan isteklinin işe başlarken % 10’a kadar avans talep etmesi, işçilerin bir sonraki aylıklarının belli bir bölümünü bir önceki ayda avans olarak istemeleri gibi.). AYNÎ VE NAKDÎ GİDERLER: Nakit(=para) ve ayın(=para dışında) sözlük anlamlarına göre bir üretim, ürün veya bütün için harcanan para ve bunun dışındaki diğer giderler (masraflar) bütününe denir. (Ör: İşçilere yapılan giyecek ve yakacak yardımları aynî, izin paraları, fazla çalışma ödemeleri nakdî’dir.)

19 KEŞİF = Σ(METRAJ x BİRİM FİYAT)
BİRİM FİYAT TARİFİ (SERİDÖPRİ TARİFİ): Bayındırlık İşleri Birim Fiyat Listeleri’nde gösterilen ve poz numaralarıyla belirtilen, imalatlarda kullanılan malzeme miktarları, yapım tarzı ve sırası, uygulama koşulları ve kapsamıyla birim fiyat ödemelerine nelerin girip girmediğini gösteren, imâlatların ölçü tarzlarını veren bir dokümandır. BİRİM FİYAT: yapılan imalatların işçilik, hammadde, genel giderler ve yüklenici kârını içeren fiyatıdır. Yapılan bir işte imalatın metrajıyla birim fiyatları çarpımlarının toplamı keşif bedelini verir. KEŞİF = Σ(METRAJ x BİRİM FİYAT)

20 BİRİM MALİYET: Yapının birim ölçüsünün (binalarda birim alan, m2) Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca her yıl, mimarlık ve mühendislik hizmetlerine esas olan sınıflar için ayrı ayrı tespit ederek ilan ettiği güncel ve ortalama maliyet bedelleridir. (TL m2 ) DEVİR: Bir işin, bir kazanç, fayda yada hakkın, sorumluluğuyla birlikte ve üst yönetiminde onayı ile bir başkasına (aynı koşullar altında) verilmesidir. ECRİMİSİL: Bir malın, sahibinin rızası dışında ve onun bu malı kullanmamakla bir zarara uğrayıp uğramayacağı söz konusu edilmeksizin bu maldan işgal, tasarruf veya her ne şekilde olursa olsun yararlanılması sebebiyle ödenen veya idarece talep edilen tazminata denir.

21 EKSİLTME: İdarenin almak ve yaptırmak istediği işlerde, işi daha ucuza getirmek için uyguladığı ihale yöntemleridir. ESKALASYON (FİYAT FARKI): Uygulama yılı içerisinde, sözleşme ve şartnamelerde öngörülen ve yıl içerinde imalatlarda kullanılan malzemelerin imalata girdikleri tarihteki satın alma fiyatı ile uygulama yılı başındaki rayiç fiyatı arasındaki fark. Bu fark hakedişlere ek olarak ihale tenzilatına tabi olmayan ödemeler olarak verilir. FESİH: Kişiler, kurumlar yada her ikisi arasında yapılan sözleşme, yazılı anlaşma yada protokollerin, çeşitli nedenlerle bozulması ve işlem hale gelmesi sonucu bu anlaşmaların resmî yoldan (hukuken) ortadan kaldırılmasına denir. Fesihler, yazılı olarak, onaylı ve belli gerekçeler de içinde yer almak kaydıyla usulüne uygun yapılmalıdır. Fesih kararları, taraflarca imzalanmış olmalıdır.

22 FUZULÎ ŞÂGİL: Kusuru aranmaksızın kendisine ait olmayan ve sahibinin de rızası veya muvafakatı bulunmayan bir malın zilyedliğini ele geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu maldan tasarrufda bulunan kimselere denir. GERÇEK KİŞİ: İnsanlardan oluşan ve Medenî Kanun’un öngördüğü, bilinen yaşantıyı sürdüren kişi hükmiyetidir. Gerçek kişinin belirlenmesinde isim, bir sicile ilişkin durum, hısımlık ve ikametgâh gibi konular önemli rol oynar. HAFRİYAT (KAZI): Binanın sıfır kotundan temel sömeli altına kadar olan derinlikte ve bina oturduğu alandan m fazla olacak şekilde toprağın kazılması ve temellerin gelecekleri yerlerin boşaltılmasına denir. Elle yada makine ile yapılır.

23 HAKEDİŞ (İSTİHKAK-SİTÜASYON): Yüklenicinin, yaptığı imalat ve ihzarat karşılığı alacağını gösteren hesaplar toplamıdır. İDARE (İŞVEREN): Bir inşaat işini yapan yada yaptıran devlet veya özel kurum / kuruluşlarına denir. İFRAZ: İmar Kanunu ve buna bağlı yönetmelik uygulamalarında birden çok mülkiyet, ortaklık yada zilyetliğe sahip taşınmaz malların (arsa, arazi, bina vb.) yasalar nezdinde ve bilirkişiler aracılığıyla ayrıştırarak uygun parçalara bölünmesi işlemidir. İHALE (TENDER): İşin yapılmasını isteyen tarafın, işi yaptırmak için uygulamak zorunda olduğu çalışmalar topluluğudur. (İlan vermek, sözleşme dosyası hazırlamak, istekliler arasında seçim yapmak, ihaleyi onaylatmak vs.)

24 İHALE BEDELİ: Keşif bedelinden tenzilat miktarını indirdikten sonra elde edilen rakamdır.
(İHALE BEDELİ = 1. KEŞİF BEDELİ – TENZİLAT MİKTARI) İHZARAT: Yapım sırasında kullanılmak üzere işyerine getirilen malzemelerdir. İMALAT: Proje, sözleşme ve eklerine bağlı olarak yapılan üretimdir. İRTİFAK: İmar Kanunu’na göre “kullanım”, pay veya hak sahipliği anlamına gelmektedir. (İrtifak hakkı=kullanım yada mülkiyet hakkı).

25 İŞ KALEMİ (POZ=POZİSYON): İnşaat işlerinin her birini ayrı ayrı tanımlamak ve ayırt edebilmek üzere, bu sektörde ortak bir dil ve kullanım oluşturmaya yönelik olarak devletin resmî ve yetkili makamlarınca belirlenmiş, standart ve sistemli kodlamalar, numaralandırmalar ve bunların tanımlamalarına verilen isimdir. (Örnek: İmâlat iş kalemi, birim fiyat yada rayiç pozları gibi). İZALE-İ ŞÜYU: Belirsizliğin giderilmesi olup; arsa, arazi, vs. gayri menkullerde, mülkiyet yada kullanım hakkının tam olarak ortaya çıkarılmasına yönelik ortak yada mal sahiplerince mahkemeler yoluyla açılan davaların konunun uzmanları bilirkişilerce çözümlenmesine denir.

26 KABUL: Sözleşme süresinin sonunda, işin sözleşme ve eklerine bağlı olarak yapılıp yapılmadığını kontrol etmek amacıyla uygulanan bir işlemdir. Geçici ve kesin olmak üzere iki tür kabul vardır KAYYUM: Bir anlaşmazlık, ölüm, doğal afet vb. sebebe dayalı olarak sözleşme hükümleri sona ermiş, arızalı ve yarım kalmış resmi işleri tamamlatmak, sonuçlandırmak yada değerlendirmek üzere işin konuyla ilgili kişi yada kişilerce yada kurumlardan yetkili uzman birisine özel izin ve görevle devredilmesidir. KONTROL (DENETLEME=MURAKABE): İşim teknik kurallara uygun olup olmadığını izleyen organlardır. İşveren namına çalışırlar.

27 KEŞİF (PRICING OF THE BILL OF QUANTITY): İhaleye çıkarmak üzere hazırlanan keşfe denir.
1. KEŞİF: Arsa, proje, kontrollük giderleri dışındaki tüm giderlere denir. 2. KEŞİF: Fiilî imalatlara bakılarak sürekli keşif hazırlanır. Bu keşif gerçek değerleri verir ve 2. Keşif olarak adlandırılır. MAHAL LİSTESİ: Bir inşaat imâlatının tamamında kullanılacak ve her ortamda yapılacak tüm uygulamaları ayrı ayrı gösteren imâlat listeleri (duvar kaplamaları, döşeme kaplamaları, boyalar vs.) bütünüdür. MALİYET (EDER): Arsa, proje, kontrollük, işçilik ve malzeme gibi giderlerin tamamına denir.

28 METRAJ (BILL OF QUANTITY): yapılan imalatların birim miktarlarını gösteren rakamlara denir. Bunlar mt, m2 , m3 , kg, adet, ton vb. gibi birimlerle belirtilir. MUVAFAKATNAME: Bir kişinin kendi dışında bir başka özel yada tüzel kişiliğe, üzerindeki çıkar ve haklarını kullanabilmesini sağlamak üzere verdiği özel bir izin, kabul veya yetki belgesine denir. NEFASET: Hatalı veya kusurlu imalatın kuruşlandırılması yapılarak güncel fiyatlarla yada parça iş yapım özel fiyatlarıyla yüklenici hakedişlerinden kesilen para cezasına denir.

29 PLANKOTE: İnşaat mahallinde yapılacak olan hafriyatın yapımında yardımcı olacak röper noktalarının ve kotlarının bulunduğu kuşbakışı ölçekli planlardır. PURSANTAJ USULÜ HAKEDİŞ: Yüklenimlerin bir bölümünde, sözleşmesinde belirtildiği üzere, işi yapan yükleniciye, her ay yapmış olduğu imalat, ihzarat ve taşımalarla ilgili olarak, hakkedişlerde ödenecek olan alacaklarının, toplam iş tutarının (bedelinin) yüzdesi (pursantajı) çıkartılarak, global biçimde ve basit yöntemle ödenmesi biçimidir. RAYİÇ: İşçilik, makine ve hammadde (malzeme) birim değerlerini veren bedellerdir. Bu değerler kârsız değerlerdir.

30 RÖLÖVE: Bir imâlatı, bir büyüklük veya şekli, mevcut durumuyla kaybolup bozulmadan, azalmadan hemen ölçü, çizim ve kayıt altına almak ve tespit etmektir. Bu yazılım ve çizimler kroki biçiminde, tablolarla belirli kayıt defterlerine, isim, unvan, tarih belirterek ve imzalayarak yazılır. Rölöve defterinde genellikle ataşman defterindeki hususların ilkel şekil ve tespitleri ile ön kayıtları yer alır. SİRKÜLER: Bir kurumun uyguladığı sistem, yöntem, idari prensipler ve kuralları gösteren resmi tebliğler ya da gerçekliği ispatlanacak (genellikle noter onaylı) resmî evrak, belge, imza, mühür vb. yazılara denir. SÖZLEŞME (MUKAVELE, PROTOKOL, KONTRAT): İdare ile yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşmadır.

31 SUBASMAN KOTU: Yapının temel ve bodrum dahil zemin yada giriş katı döşeme kaplaması üst yüzeyine kadar olan, genellikle inşaat işinden sonra toprak altında kalıp kapanacak ve gözlenemeyecek olan kısımlarının en üst seviyesidir. SÜRVEYAN (YAPI DENETİMCİ): İnşaat imalatları yapım esnasında idare adına; yapılan imalatların ve ihzaratların (beton, demir döşenmesi, kum, çakıl çimento, kalıp alınması, vb.) güvenlik ve çalışma düzeninin şartnamelere uygun olarak yapılıp yapılmadığını kontrol eden en alt düzeydeki teknik örgüt elemanına denir. ŞANTİYE ŞEFİ: Kişi yada kuruluşlar adına işi teknik yönden yaptıran kişidir.

32 ŞANTİYE: Bir yapıyı en düşük maliyet ve ekonomik olarak oluşturmak üzere o yapıya ait makine, malzeme ve insan gücü arasındaki optimum dengenin sağlanması amacıyla proje ünitelerinin inşa edileceği yerlere denir. ŞARTNAME: Yapılacak işlerin genel, özel, teknik ve idari esas ve usullerini gösteren belge yada belgelerdir TAŞERON: Yüklenicinin nam ve hesabına ve onun izniyle işi yapan, yürüten küçük yüklenicilerdir. TECHİZAT (DONATI=DONANIM): Bir bütünü oluşturmak, kurmak yada tamamlamak üzere gerekli olan ve ona bağlı her türlü asıl yada yardımcı araç, gereç, parça, makine ve unsurlardır.

33 TEKLİF MEKTUBU: Bir ihaleli iş için başvuruda bulunan istekli(ler)nin ilgili ihale komisyonuna vermek durumunda oldukları, işi ne kadar bir bedelle yada yüzde kaç indirimle yapacaklarına dair, matbu, kısa ve öz mektuplardır. TEMİNAT (GÜVENCE): İşi üstlenen yüklenicinin, işi sözleşme ve eklerine uygun olarak yapacağına ve işin yapılmasından vazgeçmeyeceğine dair alınan kıymetlerdir TEMİNAT MEKTUBU: Yüklenicinin, işi sözleşme ve eklerine uygun olarak yapmasını sağlama bağlamak için alınabilecek kıymetlerden birisidir. Teminat mektubu, Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nca belirtilecek bankalarca verilir ve bankaların daha önce verdiği miktara, ödenmiş sermayelerine bağlıdır

34 TEMLİK: Bir taşınır yada taşınmaz mal, eşya veya unsurun yada kullanım hakkının bir başka kullanıcı veya hak sahibine, belirli koşul ve hükümlerle devredilerek terk edilmesi işlemidir. Genellikle devirden önceki koşullar devirden sonra da geçerli sayılmaktadır. TESVİYE: Bir düzensizliğin, topoğrafik engebelerin düzeltilerek yüzey oluşturulması işlemidir. Bu işlemde fazla yada yüksek olan kısımlar kesilerek boşluk yada çukurluk alanlara dolgu yapılır (yol üst yapı tesviyesi, toprak tesviye kazısı vb.). TEVHİD: İfraz uygulamasının tam tersine, taşınmazın daha iyi, verimli ve yasal açıdan sağlam kullanımını temin etmek üzere söz konusu yasa ve kişiler çerçevesinde yapılan birleştirme yada bloklama işlemidir.

35 TUTANAK: Bir imâlat, bir olay, bir sonuç yada uygulamayı yerinde hemen tespit ederek gerekli kayıtları yapmaya verilen isimdir. Genel olarak yazılı yapılan tutanaklara, resim, şekil, tablo, grafik ve çizimler eklemek de mümkündür. Geçici yazılımlar sayılmakla birlikte taraflarca veya hazirun tarafından imzalandığında mahkemeye esas teşkil edecek belge niteliği kazanabilir; resmî evrak sayılabilir. (İhzarat tespit tutanağı, demir teslim tutanağı gibi.) TÜZEL KİŞİ: Belirli bir amacın gerçekleşmesi için, bağımsız bir özerk kişiliği, ismi ve ikâmetgâhı olan, sicil haklarından yararlanabilen ve onu kullanabilen, belirli yetki ve olanaklara sahip; maddî varlıları olmayan kişi yada kuruluşlardır. Kamu ve özel hukuk tüzel kişileri olarak ikiye ayrılırlar.

36 VAZİYET PLANI: İnşaat mahallinde var olan tüm öğelerin (Bina yeri, telefon direği, yol, yön durumu, ağaç, su ve elektrik hatları vs.) gösterildiği ölçekli planlardır. YEDDEMİN (YEDÎ EMİN): Bir işin, kıymetin yada varlığın ortada kalması, zarara uğraması ve buna benzer nedenlerle kamu yararının tehlikeye düşmesini önlemek amacıyla yine bu konu uzmanı ve güvenilir kişi ve kişilere (bazı durumlarda kuruluşa) teslim edilmesi işidir. İleride yeddemin, teslim aldığı iş veya değeri aynı şekilde, eksiksiz, noksansız ve ziyansız teslim etmek sorumluluğundadır. YÜKLENİCİ (MÜTEAHHİT): İşi, para karşılığında, kâr amacıyla başkasının adına yapan kişidir.

37 YÜKLENİCİ (MÜTEAHHİT) KARNESİ: Yüklenicinin daha önce yapmış olduğu işlerin parasal toplamı veya cinslerini gösteren belgedir. Bu belgeye dayanılarak daha sonra hangi işleri yapabileceği tespit edilir. YÜKLENİCİ KÂR VEYA ZARARI: İkinci keşiften, tenzilatın (indirimin), işçilik, malzeme ve diğer giderlerin düşürülmesi sonucu elde edilen rakamdır. Diğer bir deyişle, ihale bedelinden işçilik, malzeme ve diğer genel giderlerin düşürülmesi sonucu elde edilen rakam yüklenicinin kâr veya zararıdır. YÖNETMELİK: Bir kuruluşun çalışmalarında uymak üzere ortaya çıkardığı ve uyulacak ilkeleri kapsayan basılı yayınlara, talimatnamelere denir.

38 TEKNİK ŞARTNAMELERDE KULLANILAN TANIMLAR
AMBAR: Yapılacak olan işin büyüklüğüne ve yapının cinsine göre kapalı yada açık olarak raflı yada rafsız yapılan ve malzemelerin (çimento, demir, kereste, vs.) konulduğu yerlere denir. ANTREPO: Malzemelerin büyük kütleler halinde uzun sürelerle yüklenmek yada sevk edilmek üzere bekletildiği yerlere denir. ATİKA DUVAR: Eğik yüzeyli her türlü çatı örtüsü ve örtü altı ahşap kaplamaları üzerine, çeşitli nedenlerle devam eden (yangın duvarı, parapet duvar, ayırıcı duvar, montaj ve ankraj duvarları, gizli çatı yan duvarları vb.) her türlü yalıtım ve çinko işçiliği isteyen, üst yüzüne harpuşta yapılması gereken duvarlara denir.

39 BAĞDADÎ SIVA: Mevcut veya yeniden yapılmış ağaç veya madeni taşıyıcı konstrüksiyonlar üzerine 20*20 mm veya 25*15 mm en kesitli çıtalar çakılıp, bu çıtalı kısımlara yapılan sıvalara denir. Bu tür sıvalar eski Selçuklu dönemi kârgir inşaat duvar harcı ve sıvası olarak bilinirler. Bu harca kil, su, kum, kireç, ot, çöp, saman, tuğla kırıntıları, ve belirli oranlarda yumurta akı katılarak yapılan bir sıvadır. BLOKFİLLER: Sıva pütürlerini doldurup alçı sıva ayarında bir yüzey hazırlamak için kullanılan yüzey kaplama malzemelerine denir. BRÜT BETON İŞLERİ: Sonradan üzeri sıvanmayacak ve olduğu gibi bırakılacak, yüzeyi çok düzgün ve şekilli olması istenilen, boya malzemelerle boyanabilen, vibrasyonu iyi yapılmış, genellikle çelik yada fiber kalıp içerisine dökülmüş olan betonlara denir.

40 DENİZLİK, PARAPET, LİMONLUK, KÜPEŞTE, DUVAR HARPUŞTASI V. B
DENİZLİK, PARAPET, LİMONLUK, KÜPEŞTE, DUVAR HARPUŞTASI V.B. İMALATLAR: Mozaik kaplanacak yüzey iyice temizlendikten sonra mevcut sıvadan 5 cm taşımak, öngörülmüş kalınlığı 5 cm arkaya doğru kalınlık % 10 eğimle artmak suretiyle mozaik dökmek veya aynı şekilde tesviye betonu yapıldıktan sonra üzeri detay resimlerine göre mozaik harcı ile kaplanması işlerine denir. DEPO: Yapım esnasında imalatı daha geç başlanacak olan malzemelerin (sıhhî tesisat, kalorifer tesisatı, hazır sıva, kapı, pencere doğramaları vs.) saklandığı kapalı yada açık yerlere denir. EDELPUTZ SIVA: Homojen renkte ve büyüklükte elenmiş özel çakıl (Edelputz Çakılı) ve en az söndükten sonra bir ay dinlendirilmiş beyaz kireç (mermer) hamuru ve renkli çimento (edelputz çakılı ile aynı renkli) kullanılarak hazırlanan dekoratif amaçlı sıvalara denir.

41 EMPRENYE İŞLEMİ: Ahşap malzemelerin bünyesinde oluşabilecek çürüme ve böcek tahribatı ile yanma, deformasyon ve benzerlerini önlemek amacıyla belirli standartlara göre çeşitli kimyasal maddelerin fiziksel olarak uygulanmasına denir. GEÇME, PROFİL ÇELİK, TELESKOPİK YAPI İSKELESİ: Betonarme, beton ve diğer kalıp malzemeleri taşıyacak olan veya dış sıva, iç sıva, tavan sıvası gibi işlerde iş iskelesi olarak kullanılacak iskelelerin çeşitli boy ve ebatlardaki profil çelik malzeme ve fitingler kullanılarak yapılmış iskelelere denir. GLAZOL: Sıva yüzeylerinin geçirimsizlik özelliğini, darbe, sürtünmeye dayanıklı ve temizlenmeye müsait bir yüzey haline getirilmesini sağlayan kimyasal yüzey kaplama malzemelerine denir.

42 KARO FAYANS: Kil, kaolin, kuvars, kalker gibi seramik hammaddelerinin muhtelif oranlardaki karışımının özel kalıplarda preslenerek şekillendirilmesinden sonra 900 ºC’den yüksek sıcaklıklarda pişirilmesiyle elde edilen, bir yüzü sırlanmış, diğer yüzü oluklu, tırtırlı ve gözenekli, kalınlığı 4-6 mm olan seramik plaklardır. Yatay ve düşey kaplama malzemesi olarak kullanılırlar. KARO MOZAYİK-KAROSİMAN: Taşların tabiî veya sunî olarak parçalanması ile meydana gelen agregaya; istenildiğinde bir veya iki tabaka halinde normal veya beyaz çimento harcı ile imal edilen plaklardır. Yatay döşeme kaplama malzemesi olarak kullanılır. MALA PERDAHLI VEYA MASTARLI YÜZEY YAPILMASI: Beton, betonarme, tesviye betonu döküldükten sonra yada serildikten sonra, prizlerini almadan önce m2 ye 2.5 kg çimento serpilerek mala veya mastar ile yüzeyin düzeltilerek şap görünüşü elde edildiği işlere denir.

43 METAL DEPLUVAYE (RABİTZ): Mevcut veya yeniden yapılmış ağaç veya madeni taşıyıcı konstrüksiyonlar üzerine yapılacak olan sıvanın tutmasını sağlayan metal levhalara verilen addır. METAL PRİMER: Demir oksit ve çinko kromatla hazırlanan ve metal yüzeylerin korozyon direncini artırıcı yüzey kaplama malzemelerine denir. NİRENGİ: Ülke çapında kot, semt açısı, denizden yükseklik, mesafe ve röperlemeleri yapılmış ve bağlanmış, belirli topoğrafik ve kartografik tepe ve üst noktalara (tepe üstü, bölge üst noktaları, bağlantı zirveleri vs.) denir.