SANAYİDE ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ ALANINDAKİ MEVZUAT

... konulu sunumlar: "SANAYİDE ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ ALANINDAKİ MEVZUAT"— Sunum transkripti:

1 SANAYİDE ENERJİ TÜKETİMİ ENERJİ ALANINDAKİ MEVZUAT
TÜLİN KESKİN Makina Mühendisleri Odası Enerji Verimliliği Danışmanı Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Denetleme Kurulu Üyesi

2 Birincil Enerji Arz ve Talebinin Karşılanması
1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 TALEP 52.987 63.679 80.501 75.403 78.354 83.826 87.818 91.362 99.590 ÜRETİM* 25.656 26.749 26.156 24.681 24.324 23.783 24.332 24.549 26.802 İTHALAT 30.936 39.779 56.342 52.780 58.629 65.239 67.885 73.480 80.514 İHRACAT 2.104 1.947 1.584 2.620 3.162 4.090 4.022 5.171 6.572 İHRAKİYE 355 464 467 624 1.233 644 631 628 588 NET 28.477 37.368 54.291 49.536 54.234 60.505 63.232 67.681 73.354 TUKO* (%) 48,1 42 33,1 32,6 31 28,4 27,7 26,9 Türkiye enerji ihtiyacının sadece %26 sını karşılıyor.

3 Arz ve Talebin Gelişimi
Enerji Tüketimi ve İhtiyacı karşılamaya yönelik yerli enerji üretimi arasındaki açık her geçen gün artıyor.

4 Enerji İthalatının Ödemeler Dengesindeki Payı Milyon $
* 2000 2004 2005 2006 ENERJİ İTHALATI Kömür 676,254 1316,62 1686,89 1977,9 Petrol ve ürünleri 5642,69 8635,9 12398,1 18337,1 Petrol gazları, doğal gaz 3078,66 4438,86 7130,57 8514,5 Elektrik enerjisi 132 16 18 19 TOPLAM 9.529 14.407 21.234 28.848 TOPLAM İTHALAT 54.503 97.540 ENERJİ İHRACATI 2 3 5 292 1.111 2.027 15 255 505 128 20 60 103 329 1.429 2.641 TOPLAM İHRACAT 27.775 63.167 73.472 85.534 NET ENERJİ İTHALATI ÖDEMESİ 9.200 12.978 18.593 28.720 TOPLAM İHRACAT GELİRLERİ İÇİNDE ENERJİ İTHALATININ PAYI 33% 21% 25% 34% TOPLAM İTHALAT İÇİNDE ENERJİ İTHALATININ PAYI 17% 13% 16% Türkiye 2006 yılında enerji ithalatı için 29 milyar dolar ödedi bu değer ihracat gelirlerimizin %34 üne denk geliyor.

5 İthal Kaynaklar olan Petrol ve Doğal Gaz Enerji tüketiminde önemli bir pay almaktadır ve bu payın da çok fazla düşmesi beklenmemektedir. Ancak Kömürün ileride payını en çok arttıran tüketim kaynağı olması beklenmektedir. 50 100 150 200 250 2003 2006 2009 2012 2015 2018 Doğal Gaz Petrol Kömür Hidro Nükleer Yenilenebilir 2020 Mtep 80 61 52 222 Mtep İthal kaynaklara özellikle petrol ve doğal gaza bağımlılığımız azalmayacak artacak

6 Birincil Enerji Üretimi ve Tüketiminin Yapısı
Petrol ve doğal gaz toplam tüketimiz içinde %62 yer tutuyor. Bu kaynaklarda da dış bağımlığımız çok yüksek Üretim Tüketim Doğalgaz ,3 milyar m % 2 si yerli üretim Petrol milyon ton % 6 si yerli üretim Linyit milyon ton % 100 yerli üretim

7 Hidrolik Kurulu güçte %33 paya sahip ancak üretimde %25 Doğal gaz ise %45
Kurulu Güç(MW) Üretim (Gwh) Termal Hidro Jeoterm + Rüzgar Toplam Artış 1990 9535,8 6764,3 17,5 16317,6 34314,9 23148,0 80,1 57543,0 2000 16052,5 11175,2 36,4 27264,1 4,4 93934,2 30878,5 108,9 124921,6 7,3 2001 16623,1 11672,9 28332,4 3,9 98562,8 24009,9 152,0 122724,7 -1,8 2002 19568,5 12240,9 31845,8 12,4 95563,1 33683,8 152,6 129399,5 5,4 2003 22974,4 12578,7 33,9 35587,0 11,7 105101,0 35329,5 150,0 140580,5 8,6 2004 24144,7 12645,4 36824,0 3,5 104463,7 46083,7 150,9 150698,3 7,2 2005 25902,3 12906,1 35,1 38843,5 5,5 122242,3 39560,5 153,4 161956,2 7,5 2006 27420,2 13062,7 81,9 40564,8 131835,1 44244,2 220,5 176299,8 8,9 Elektrik üretiminde termik üretim ağırlıklı ve talepte her yıl %7-8 civarında bir artış var.

8 Doğal Gaza Dayalı Elektrik Üretimi
Elektrik üretimimiz çok ağırlıklı olarak doğal gaza dayandırılmış durumda %45, kendi doğal gazı olan ülkelerin bazılarında bu durum görülüyor. Örneğin Hollanda

9 2010 ve 2020 yılarına ilişkin öngörülen elektrik enerjisi üretimi (TEİAŞ)

10 NİHAİ SEKTÖRLER TÜKETİM PAYLARI 1990 yılında bina sektörü enerji tüketimi sanayi sektöründen daha fazla iken sanayileşme sonucunda sanayi sektörünün tüketim payı % 40 çıkmıştır. Bu nedenlede enerji verimliliği çalışmalarında da önceliklidir. 1990 1995 2000 2004 2005 2006 Sanayi 14.542 17.372 24.501 28.789 28.282 30.984 Bina 15.358 17.596 20.058 20.952 23.013 23.726 Ulaşım 8.723 11.066 12.008 13.775 13.849 14.884 Tarım 1.956 2.556 3.073 3.314 3.359 3.610

11 Sektörel Tüketimde Sanayi En Büyük Paya Sahip

12 Sektörel Tüketim Değişimi

13 Sanayide Enerji Tüketiminin Enerji Kaynakları Dağılımı 2006

14 Sanayi dallarının enerji tüketimi açısından dağılımı

15 Elektrik tüketiminin sektörlere göre gelişimi

16 Elektrik Tüketiminin Sektörel Dağılımı, 2006

17 Sanayi de Elektrik Kullanımının Sanayi Alt sektörlerine Dağılımı

18 ENERJİ YOĞUNLUĞU E/GSYİH
tüm dünyada enerji verimliliğinin takip ve karşılaştırılmasında yaygın olarak kullanılan bir araç ülkelerin ekonomilerindeki yapısal değişikliklere özelliklede sanayi sektöründeki diğer ülkelerden ithal edilen malların özelliklerine enerji karışımındaki değişimlere döviz kurlarındaki ve paritelerdeki değişimlere de duyarlı !!!

19 Seçilmiş Bazı Ülkelere Ait Enerji Göstergeleri IEA 2005

20 Kaynak: EİE

21 AB ve Türkiyede Enerji Yoğunluğu Karşılaştırması
Kaynak: EUROSTAT

22 Bazı ülkelerde enerji yoğunluğu trendleri (http://www
İngiltere arasında sanayi enerji verimliliği % 17 iyileşti. Almanya Sanayide enerji verimliliği1991 yılına göre 2004 yılında % 23 iyileşmiş durumda

23 İmalat Sanayii Enerji Yoğunluğundaki Gelişmeler (K. Kavak DPT)

24 ENERJİ VERİMLİLİĞİ EĞİLİMİ ENERJİ YOĞUN SEKTÖRLER (Kaynak :EİE)

25 SEKTÖREL ENERJİ YOĞUNLUKLARI
(EİE)

26 Kaynak: EİE

27 Sanayide Enerji Verimliliği Potansiyel Tahmini

28 Sanayide Enerji Verimliliği Potansiyeli
Sanayi sektörümüzde karşılığı yaklaşık yıllık 2.2 milyar Dolar olan 5.9 milyon TEP enerji tasarrufu potansiyeli olduğu tahmin ediliyor 250 civarında alan tasarruf potansiyeli olan alan Yardımcı Hizmetler Proses Kademeleri

29 ENERJİ SEKTÖRÜNDE MEVZUAT

30 AB ENERJİ MEVZUATI Elektrik Doğal Gaz Hidrokarbonlar Kömür
Directive 2003/54/EC: Elektrik Piyasası Direktifi Regulation (EC) 1228/2003: Sınırlar Arası Elektrik Takasında Ulusal Şebekelerin Kullanımı ile ilgili Düzenleme Directive 2005/89/EC: Elektrik Arz Güvenliği ve Enerji Yatırımlarının Güvenceye Alınması Direktifi Doğal Gaz Directive 2003/55/EC: Gaz Piyasası Direktifi Directive 2004/67/EC: Doğal Gaz Arz Güvenliği ile ilgili Önlemler Regulation (EC) No 1775/2005: Doğal Gaz Iletim Hatlarına Erişim ile ilgili Düzenleme Hidrokarbonlar Directive 68/414/EEC: Üye Ülkelerin Bulundurması Gereken Petrol ve Ürünleri Stokları Direktifi Council Decision 77/706/EEC:Petrol Ürünlerinde Sıkıntı Olması Halinde Alınacak Önlemlerle ilgili Komisyon Kararı Council Decision 1999/280/EC: Ham Petrolun Arz ve Petrol Ürünlerinin Tüketici Fiyatları Konusunda Bilgi Değişimi Kömür Council Regulation (EC) 405/2003: Üçüncü Ülkelerden Taş Kömürü ithalatının Komisyonca İzlenmesi ile ilgili Düzenleme Kömür Sektörüne devlet desteği Council Regulation (EC) 1407/2002: Kömür Sektörüne Devlet Desteği Ile Ilgili Düzenleme

31 AB ENERJİ MEVZUATI Yenilenebilir Enerji ve Talep Tarafı Yönetimi
Intelligent Energy Europe (Avrupa Akıllı Enerji Programı) Decision 1230/2003/EC: Enerji alanında Çok Uluslu bir faaliyet programının yürütülmesi ile ilgili Direktif Yenilenebilir Enerji Kaynakları ·        Directive 2001/77/EC: Elektrik İç Pazarında Yenilenebilir Kaynaklardan Üretilen Elektrik Enerjisinin Teşviki Directive 2003/30/EC: Ulaşımda Biyoyakıtların Veya Diğer Yenilenebilir Kaynaklardan Üretilen Yakıtın Teşviki Talep Yönetimi Directive 92/75/EEC: Ev cihazlarınn Enerji Ve Diğer Kaynak Kullanımı Ile ilgli Bilgilendirme Etiketleri Direktifi Directive 92/42/EEC: Gaz ve Sıvı Yakıtlı Yeni Sıcak Su Kazanlarının Verimlilik Kriterleri Direktifi Directive 96/57/EC : Ev Tipi Buzdolapları Ve Derin Dondurucuların Verimlilik Kriterleri Direktifi Directive 2000/55/EC: Florasan Lamba Balastlarının Verimlilik Kriterleri Direktifi Directive 2002/91/EC: Bina Enerji Performansı Direktifi Directive 2004/8/EC: Enerji Piyasasında Kojenerasyonun ve Diğer Isıların Kullanımının Teşvik Edilmesi Direktifi Directive 2005/32/EC: Enerji Kullanan Ekipmanların Ekolojik Dizayn Kriterlerinin Belirlenmesi Direktifi Directive 2006/32/EC: Nihai Sektörlerde Enerji Verimliliği ve Enerji Hizmetleri Direktifi

32 Avrupa Birliği Enerji Verimliliği
GREEN PAPER A European Strategy for Sustainable, Competitive and Secure Energy - 8 Mart 2006 DOING MORE WITH LESS Green Paper on energy efficiency- 22 Haziran 2005 COMMUNICATION FROM THE COMMISSION Action Plan for Energy Efficiency: Realising the Potential -19 Ekim 2006 The Directive 2006/32/EC of 5 April 2006 on Energy End-Use Efficiency and Energy Services

33 Enerji Verimliliği Yeşil Bildirisinde Sektör odaklı politikalar
Binalar Bina Performans Direktifi uygulamaları. Elektrikli ev aletleri enerji tüketim etiketleri, minimum tüketim standartları, Eko-Dizayn Direktifi, stand-by ışığı Taşıtlar: Binek araçlarının CO2 emisyonunun 2012 de ortalama 120 gr/km (2008/09 da 140 gr/km-5.8 lt/100 araç lastikleri Ulaşım: Tek Gökyüzü inisiyatifi, GAlLILEO, Karayollarına alternatif kombine taşıma, MARCO POLO programı. Sanayi: hem proses ekipmanlarında hem de motor, kompresör gibi yardımcı ekipmanlarda daha fazla tasarruf, gönüllü anlaşmalar Topluluk eko-etiket ödülü ve eko-yönetim ve enerji taraması (EMAS) yönetmelikleri ile enerji verimliliğini dolaylı olarak desteklemektedir. Elektrik: İletim ve dağıtımdaki kayıpların düşürülmesi verimli tüketim, elektrik üretim verimliliklerinin yükseltilmesi, yeni kurulacakların mutlaka en verimli kombine çevrimli olmasının sağlanması, enterkonnekte sisteme bağlı olmayan üretim sistemlerinin yaygınlaştırılması, Kojenerasyon, Beyaz sertifika.

34 Eylem Planı Hedefleri arasında yılda % 3.3 bir enerji verimliliği iyileştirilmesinin yapılması hedeflenmektedir. Eylem planı daha çok maliyet etkin önlemlere odaklanmıştır. Bu önlemlerin AB ekonomisine katkısının 50 milyar € olacağı hesaplanmaktadır.

35 Enerji Verimliliğini Destekleyen Topluluk Programları
Avrupa için Akıllı Enerji (2007–2013) Programı, 7. Çerçeve Programı (2007–2013) LIFE III Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu gibi bazı fonlar Emisyon Ticaret Programı (ETP)

36 AB YEK Politikaları Bildiriler :
1997 yılında Beyaz Bildiri (White Paper) 2000 Yılında Yeşil Bildiri (Green Paper) Direktifler: 2001/77/EC İç Elektrik Piyasasında YEK den Elektrik Üretimini Teşvik eden Direktif 2003/30/EC Ulaşımda Biyoyakıtların veya Diğer Yenilenebilir Yakıtların Kullanımının Teşvik eden Direktif 2003/96/EC Enerji ürünleri ve elektriğin vergilenmesi için Topluluk çerçevesinin yeniden yapılanması Direktifi

37 YEK da AB Hedefleri AB-15’in brüt enerji tüketimi içindeki yenilenebilir enerji payını 2010 yılına kadar %6’dan % 12’ye çıkarmak AB-15’de YEK üretilen elektriğin brüt elektrik tüketimindeki payını 2010 yılında % 14’den % 22’ye ulaştıracak bir çerçeve oluşturmak (AB-25 % 21) 2010 yılında AB’de ulaşımda kullanılan biyoyakıt oranının % 5.75’e ulaşmasını sağlamak

38 2 Mayıs 2007 tarihinde sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu enerji verimliliği çalışmalarının etkin olarak yürütülmesi, izlenmesi ve koordinasyonu konusunda idari yapının oluşumunu, enerji verimliliği hizmetlerinin yürütülmesi konusunda yapılacak yetkilendirmeleri, görev ve sorumlulukları, toplumun eğitim ve bilinçlendirilmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırmasına yönelik ve sektörel uygulamalara ilişkin çeşitli destekleme mekanizmalarını, teşviklerle ilgili konuları ve yasal gerekleri yerine getirmeyenlere uygulanacak para cezalarını kapsıyor.

39 Türkiye’de Enerji Sektöründeki Yasal Düzenlemeler (Kanunlar)
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu- 3 Mart 2001 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu-18 Nisan 2001 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu - 20Aralık 2003 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu-02 Mart 2005 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun- 18 Mayıs 2005 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu -2 Mayıs 2007 Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu- 13 Haziran 2007 5710 Sayılı Nükleer Güç Santrallarının Kurulması ve İşletilmesi İle Enerji Satışına İlişkin Kanun- 21 Kasım 2007

40 Kanun ile Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu (E. V. K
Kanun ile Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu (E.V.K.K) oluşturulmuştur. Kanunda Enerji Verimliliği çalışmalarının ülke genelinde tüm ilgili kuruluşların katılımıyla etkin olarak yürütülmesi ve ulusal düzeyde enerji verimliliği stratejilerini, planlarını ve programlarını hazırlama için kurul oluşumuna yer verilmiştir. Kurul, EİE nin bağlı olduğu ETKB müsteşar yardımcısı başkanlığında; İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskan, Ulaştırma, Sanayi ve Ticaret ve Çevre ve Orman Bakanlıkları DPT, Hazine Müsteşarlığı, EPDK, TSE, TUBİTAK, TOBB, TMMOB ve Türkiye Belediyeler Birliğinin birer üst düzey temsilcisinden oluşur

41 Enerji Yöneticisinin Görevlendirilmesi
Sanayi tesislerinde; yıllık enerji tüketimi bin TEP’den fazla olan ellibin TEP ve üzeri olan endüstriyel işletmelerde, enerji yöneticisinin sorumluluğunda enerji yönetim birimi Binalarda; toplam inşaat alanı en az yirmi bin m2 veya yıllık enerji tuketimiı beşyüz TEP (Ton Eşdeğer Petrol) olan ticari binalar; toplam inşaat alanı en az onbin m2 veya yıllık toplam enerji tüketimi ikiyüzelli TEP ve üzeri olan kamu binaları Organize sanayi bölgelerinde bulunan ve yıllık enerji tüketimi bin TEP’in altında olan işletmelere hizmet vermek üzere OSB’lerin de enerji yönetim birimi oluşturulması şarttır. Bu birimlerde, enerji yöneticisi dışında, en az bir makina ve bir elektrik veya elektrik-elektronik mühendisi çalıştırılır

42 Bildirim zorunluluğu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olanlar en geç 2 Mayıs 2009 tarihine kadar EY atayacak ve bildirecek 2 Mayıs 2009 tarihinden sonra devreye giren bina ve endüstriyel işletmeler ile organize sanayi bölgeleri takip eden doksan takvim günü içerisinde , Enerji yöneticisi değişiklikleri otuz takvim günü içerisinde Enerji yöneticisi değişiklikleri otuz takvim günü içerisinde EİE ye bildirilecek Endüstriyel işletmeler ve Binalar enerji tüketimine ilişkin bilgileri, her yıl Mart ayı sonuna kadar bildirecek ve portala kaydedecek Endüstriyel işletmeler, Genel Müdürlüğün yerinde yapacağı incelemelere imkân tanıyacak CEZASI: İstenen bilgilerin ve inceleme yapma imkânının verilmemesi halinde istenen bilgi ve/veya iznin verilmesi için otuz günlük süre tanınır. Verilen süre sonunda istenen bilgilerin yanlış veya noksan verilmesi halinde Türk Lirası, hiçbir bilgi verilmemesi ve/veya yerinde inceleme imkânının tanınmaması halinde Türk Lirası Kanun ve ilgili yönetmelikler kapsamında istenen gerekli diğer bilgilerin otuz gün içinde, doğru olarak ve gerektiği şekilde verilmemesi halinde 500 Türk Lirası idarî para cezası verilir.

43 Enerji Yöneticileri / Enerji Yönetim Birimlerinin Görevleri
Tüketim alışkanlıklarının iyileştirilmesine ve ısrafın önlenmesine yönelik önlemleri ve prosedürleri belirlemek, tanıtımını yapmak ve gerektiğinde eğitim programları düzenlemek. Enerji tüketen sistemler, süreçler veya ekipmanlar üzerinde yapılabilecek tadilatları belirlemek ve uygulanmasını koordine etmek. Enerji etüdlerinin ve VAP’ların hazırlanması ve uygulanması ile ilgili pazar araştırmaları yapmak, anlaşmaları hazırlamak ve uygulamayı kontrol etmek. Enerji tüketen ekipmanların verimliliklerini izlemek, bakım ve kalibrasyonlarının zamanında yapılmasını koordine etmek. Enerji ihtiyaçlarının ve verimlilik artırıcı uygulamaların planlarını, bütçe ihtiyaçlarını, fayda ve maliyet analizlerini hazırlamak ve üst yönetime sunmak. Enerji tüketimini ve maliyetleri izlemek, değerlendirmek ve periyodik raporlar üretmek. Enerji tüketimlerini izlemek için ihtiyaç duyulan sayaç ve ölçüm cihazlarının temin edilmesini ve montajını sağlamak üzere girişimlerde bulunmak. Endüstriyel işletmelerde, özgül enerji tüketimini, mal üretimi ile enerji tüketimi ilişkisini, enerji maliyetlerini, işletmenin enerji yoğunluğunu izlemek; bunları iyileştirici öneriler hazırlamak. Enerji kompozisyonun değiştirilmesi ve alternatif yakıt kullanımı ile ilgili imkanları araştırmak; çevrenin korunmasına, emisyonların azaltılmasına ve sınır değerlerin aşılmamasına yönelik önlemleri hazırlamak; bunların uygulamasını koordine etmek. Enerji ikmal kesintisi durumunda uygulanmak üzere ve Genel Müdürlük tarafından istenmesi halinde petrol ve doğal gaz kullanımını azaltmak amacıyla alternatif planlar hazırlamak. Kanun kapsamında her yıl Mart ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğe verilmesi gerekli bilgileri hazırlamak ve Genel Müdürlüğe gönderilmek üzere yönetime sunmak.

44 Kimler Enerji Yöneticisi olabilir ? (kesinleşmemiş taslaktan)
Endüstriyel işletmelerde, organize sanayi bölgelerinde ve binalarda enerji yöneticisi görevlendirmesinde, En az iki yıllık mesleki tecrübeye sahip, Meslek odalarına kayıtlı makina, elektrik veya elektrik-elektronik mühendislerine öncelik tanınır. Bu meslek dallarında görevlendirmenin mümkün olmadığı durumlarda, endüstriyel işletmelerde ve organize sanayi bölgelerinde mühendislik, binalarda mühendislik, mimarlık veya teknik eğitim fakültelerinde lisans eğitimi görmüş veya lisans üstü eğitimini enerji veya enerji teknolojileri bilim dalında yapmış kişiler arasından enerji yöneticisi görevlendirilebilir. Bina sahipleri veya yönetimleri, makina, elektrik veya elektrik-elektronik mühendisliği branşlarındaki enerji yöneticilerinden hizmet alabilir. Enerji yöneticisi eğitim programlarında, binalar ve sanayi sektörlerine göre ayrı program uygulanır Türk Silahlı Kuvvetleri, Millî Savunma Bakanlığı ve bağlı kuruluşları ile Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından Genel Müdürlük işbirliği ile bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak düzenlenen enerji yöneticisi eğitimlerine katılan en az lisans eğitimi almış kişilere, Genel Müdürlük tarafından enerji yöneticisi sertifikası verilir.

45 Kimler Enerji Yöneticisi olabilir ?
Genel Müdürlük, yetkilendirilmiş kurumlar veya şirketler tarafından düzenlenen enerji yöneticisi eğitim programlarına katılarak başarılı olan, En az iki yıllık mesleki tecrübeye sahip, Meslek odalarına kayıtlı Makina, elektrik veya elektrik-elektronik mühendisleri (öncelikli) Mümkün olmadığı durumlarda, endüstriyel işletmelerde ve organize sanayi bölgelerinde; mühendislik, binalarda ; mühendislik, mimarlık veya teknik eğitim fakültelerinde lisans eğitimi görmüş veya lisans üstü eğitimini enerji veya enerji teknolojileri bilim dalında yapmış kişiler arasından enerji yöneticisi görevlendirilebilir. Bina sahipleri veya yönetimleri, makina, elektrik veya elektrik-elektronik mühendisliği branşlarındaki enerji yöneticilerinden hizmet alabilir Enerji yöneticisi eğitim programlarında, binalar ve sanayi sektörlerine göre ayrı program uygulanır Türk Silahlı Kuvvetleri, Millî Savunma Bakanlığı ve bağlı kuruluşları ile Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından Genel Müdürlük işbirliği ile bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak düzenlenen enerji yöneticisi eğitimlerine katılan en az lisans eğitimi almış kişilere, Genel Müdürlük tarafından enerji yöneticisi sertifikası verilir.

46 Etüt-Proje Sertifikasını Kimler Alabilir ?
Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar tarafından düzenlenen etüt-proje eğitim programlarına katılarak başarılı olan, En az iki yıllık mesleki tecrübeye sahip Meslek odasına kayıtlı Mühendislik, mimarlık veya teknik eğitim fakültelerinde lisans eğitimi görmüş veya lisans üstü eğitimini enerji veya enerji teknolojileri bilim dalında yapmış kişilere, etüt–proje sertifikası verilir. Yetkilendirilmiş kurumlar tarafından verilen etüt-proje sertifikaları, veriliş tarihini takip eden onbeş gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir. Etüt-proje sertifikası, Hizmet ve VAP sertifikası olarak iki kategoride verlir. Etüt-proje eğitimleri ile ilgili eğitim programlarında, teorik ve/veya uygulamalı kısımları olan derslerden oluşan ve bu Yönetmeliğin Ek-1’inde tanımlanan müfredat uygulanır.

47 Etüt-Proje Sertifikasını Kimler Alabilir ?
Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar tarafından düzenlenen etüt-proje eğitim programlarına katılarak başarılı olan, En az iki yıllık mesleki tecrübeye sahip Meslek odasına kayıtlı Mühendislik, mimarlık veya teknik eğitim fakültelerinde lisans eğitimi görmüş veya lisans üstü eğitimini enerji veya enerji teknolojileri bilim dalında yapmış kişilere, etüt–proje sertifikası verilir. Yetkilendirilmiş kurumlar tarafından verilen etüt-proje sertifikaları, veriliş tarihini takip eden onbeş gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir. Etüt-proje sertifikası, Hizmet ve VAP sertifikası olarak iki kategoride verlir. Etüt-proje eğitimleri ile ilgili eğitim programlarında, teorik ve/veya uygulamalı kısımları olan derslerden oluşan ve bu Yönetmeliğin Ek-1’inde tanımlanan müfredat uygulanır.

48 Enerji Verimliliği Kanunu Yetkilendirme Sistemi

49 Kurumların Yetkilendirilmesi
Üniversitelere ve meslek odalarının şubelerine, uygulamalı eğitim yapabilmeleri ve şirketleri yetkilendirebilmeleri için Kurul onayı ile Genel Müdürlük tarafından yetki belgesi verilir. Bu belgeler, aykırı bir durum olmadıkça, her beş yılda bir yenilenir. 2 Mayıs 2009 tarihi itibarı ile yetkilendirilmiş kurum sayısının onu aşması halinde yetkilendirme sona erecek.

50 Yetkilendirilmiş kurumlar;
endüstriyel işletmelere ve binalara yönelik enerji yöneticisi eğitimi şirketlere yönelik olarak, etüt-proje eğitimi verir. enerji yöneticisi ve etüt-proje eğitimlerini A sınıfı, enerji yöneticisi eğitimini B sınıfı yetki belgesi ile yürütür şirketlerle yaptıkları yetkilendirme anlaşması kapsamında yetki belgesi verdikleri şirketler tarafından düzenlenen enerji yöneticisi eğitimlerinin uygulama kısmı için laboratuvar kullanım desteği sağlar. Hazırladıkları faaliyet raporunu her yıl Mart ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğe gönderir. Şirketlerin izlenmesinde ve denetiminde tespit edilen ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık teşkil eden diğer hususlar, en geç otuz takvim günü içerisinde EİE e bildirilir

51 Başvuru Yetki belgesi alabilmek veya yetki belgesi sınıfını değiştirmek için, her yıl Nisan ve Ekim aylarında Genel Müdürlüğe aşağıdaki belgelerle birlikte başvurulur. İstediği yetki belgesi sınıfına giren eğitimleri, bu Yönetmeliğin Ek-1’indeki istekleri sağlamak suretiyle yürüteceğine dair bildirimi içeren başvuru yazısı, Yetki belgesi sınıfına giren eğitimlerde kullanacağı dokümanların basılı ve elektronik ortamdaki birer sureti, Eğitimlerde kullanacağı kapalı alan, tefriş, araç, gereç ve laboratuvar imkanlarının bu Yönetmeliğin Ek-1’indeki istekleri karşıladığını gösteren belgeler, İstediği yetki belgesi sınıfına giren eğitimlerin her birinde eğitici olacak en az üç kişinin özgeçmişleri ve Genel Müdürlükten alınmış enerji yöneticisi ve/veya etüt-proje sertifikaları, EK1:Enerji yöneticisi sertifikası alan kişilerden beklenen yetkinlikler

52 Şirketlerin Yetkilendirilmesi
Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar şirketlere yetki belgesi veriyor. Başvuru her yıl Ocak ve Temmuz aylarında Bu belge, her üç yılda bir yenilenebilecek Şirketlere verilen yetki belgesi bina, enerji yoğun sanayi sektörleri, ısı-mekanik elektrik kategorilerinde olabilecek EİE daha sonra tebliğ ile düzenleme yapacak ve başvuru sırasındaki tercih formuna göre belirlenir.

53 Şirketler, endüstriyel işletmelere, bina sahiplerine veya yönetimlerine aşağıdaki hizmetleri sunar.
Hizmet anlaşması kapsamında, enerji yöneticisi eğitimi, enerji etüdü ve VAP hazırlama, proje uygulama, danışmanlık ve binalara yönelik enerji yöneticisi hizmeti Uygulama anlaşması kapsamında, enerji tasarruf miktarını garanti etmek suretiyle, VAP’ın uygulanması

54 Şirketler yetki belgesi alabilmek veya yetki belgesinin kategorisini değiştirmek için Genel Müdürlüğe veya yetkilendirilmiş kurumlara aşağıdaki belgelerle birlikte başvurur: Enerji verimliliği hizmetlerini, bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda yerine getireceğine dair bildirimi içeren başvuru yazısı, Enerji yöneticisi eğitimlerinde kullanacağı dokümanların basılı ve elektronik ortamdaki birer sureti, Enerji verimliliği hizmetlerini de içine alan şirket sözleşmesi ve ilgili odalara kayıt belgeleri, Hangi sektörlerde enerji etüdü, VAP uygulaması ve danışmanlık hizmetleri vereceğini gösteren tercih formu, Enerji yöneticisi eğitimlerinde; bu Yönetmeliğin Ek-1’indeki istekleri karşıladığını gösteren belgeler, eğitici olacak en az üç kişinin özgeçmişleri ve enerji yöneticisi ve/veya etüt-proje sertifikaları,

55 Şirketlerin Başvuru şartları (devam)
Etüt-proje hizmetlerinde, en az ikişer kişi olmak üzere, her bir yetki belgesi kategorisinde görevlendireceği personelinin veya hizmet alacağı kişilerin özgeçmişleri ve etüt–proje sertifikaları, Enerji etüdü hizmetlerinde kullanılmak üzere bu Yönetmeliğin Ek-3, Tablo 1’de listesi ve özellikleri verilen cihazlara sahip olunduğuna dair faturaları veya bu cihazların yetki süresi boyunca kullanılabileceğine dair sözleşmeyi, Mevcut yetki belgesindeki tercihlerini yenilemek suretiyle yetki belgesini değiştirmek isteyen şirket için değişiklik gerekçesi, ISO laboratuvar akreditasyon yeterlilik belgesi veya ölçümlerin bu belge sahibi tüzel kişilerden hizmet alınmak suretiyle yapılacağına ilişkin sözleşme,

56 Yetki belgesi, Genel Müdürlük tarafından Resmî Gazetede yayımlanacak tebliğde tanımlanan formata uygun olarak düzenlenir. ISO laboratuvar akreditasyon yeterlilik belgesini almak üzere ilgili kurum veya kuruluşa müracaat edildiğine dair belgeyi başvuru dosyasında sunan şirkete yetki belgesi verilebilir. Ancak, yetki anlaşmasının yapılmasını takip eden bir yıl içinde ISO laboratuvar akreditasyon yeterlilik belgesini alamayan şirketin yetki belgesi durdurulur. Yetki anlaşmasının yapılmasını takip eden ikinci yılın sonunda ISO laboratuvar akreditasyon yeterlilik belgesinin alınamaması halinde, şirketin yetki belgesi iptal edilir.

57 Uygulama anlaşması kapsamında garanti ettiği enerji tasarruf miktarını, uygulama öncesi ve sonrası yapacağı ölçümlerle müşterisinin ve yetkilendirildiği kurumun temsilcileri huzurunda kanıtlayamayan şirket, kendisine yetki belgesi veren Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurum tarafından internet üzerinden ilan edilir. En fazla üç uygulama anlaşmasındaki taahhüdünü yerine getiremeyen şirketin yetki belgesi bir yıl süre ile iptal edilir. Yetkilendirilmiş kurumlar tarafından yetki belgesi verilen, değiştirilen, durdurulan, yeniden kullanıma açılan veya iptal edilen şirketler, ilgili yetkilendirilmiş kurum tarafından, bu işlemlerin tamamlanma tarihinden itibaren beş işgünü içerisinde, Genel Müdürlüğe bildirilir. Genel Müdürlük bu bilgileri, kendisine intikal tarihinden itibaren beş işgünü içerisinde internet üzerinden yayınlar. Şirketlerin uygulama anlaşmaları kapsamında, ölçümlerle kanıtladıkları tasarruf miktarları, kendisine yetki belgesi veren Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar tarafından internet üzerinden ilan edilir.

58 Verimlilik Artırıcı Projelerin Desteklenmesi
Sanayi Kuruluşları projelerini, enerji etüt raporu ile birlikte, her yıl Şubat veya Temmuz aylarında Genel Müdürlüğe sunar. Endüstriyel işletmelerin hazırladıkları veya şirketlere hazırlattıkları VAP’lar aşağıdaki esaslara göre desteklenir: Endüstriyel işletmeler tarafından Genel Müdürlüğe sunulan, Genel Müdürlüğün uygun görüşü ile Kurul tarafından onaylanan, geri ödeme süresi en fazla beş yıl projesinde belirlenmiş bedelleri en fazla beşyüzbin Türk Lirası olan uygulama projeleri bedellerinin en fazla yüzde yirmisi oranında desteklenir. VAP’lar iki yıl içinde uygular. Bu süreyi aşan veya projesinden farklı yapılan uygulamalar desteklenmez. Uygulama öncesi ve sonrası bilgi ve görüntüleri ihtiva eden uygulama raporları Genel Müdürlüğe gönderilir. Uygulama sonuçları Genel Müdürlük tarafından yerinde kontrol edilir. Verimlik arttırıcı proje formatı, Bakanlık tarafından Resmî Gazetede yayımlanacak tebliğde belirlenir

59 Verimlilik Artırıcı Projelerin Desteklenmesi
Aynı yıl içinde bir endüstriyel işletme desteklerden yararlanmak üzere sadece bir kez ve en fazla iki VAP ile başvuruda bulunabilir. VAP’larının desteklenmesi Kurul tarafından onaylanan endüstriyel işletmeler, bu VAP’larına ilişkin uygulama raporları onaylanana kadar yeni bir VAP’ın desteklenmesi için başvuruda bulunamaz. İki yılı aşan veya projesinden farklı yapılan uygulamalar desteklenmez.

60 Verimlilik Artırıcı Projelerin Desteklenmesi
Uygulama öncesi ve sonrası bilgi ve görüntüleri ihtiva eden ve Genel Müdürlük tarafından belirlenen formata göre hazırlanmış uygulama raporları Genel Müdürlüğe gönderilir. Uygulama sonuçları Genel Müdürlük tarafından yerinde kontrol edilir.

61 Verimlilik Artırıcı Projelerin Desteklenmesi
Destek miktarı aşağıdaki formül ile belirlenir. Formülün uygulanmasında, altı ayı aşan geri ödeme süreleri bir yıla tamamlanır. D = [20-(5/4) x (S-1)]/100 x M D : Destek miktarı (Türk Lirası) M : Projede öngörülen uygulama bedeli (Türk Lirası) S : Geri ödeme süresi (Yıl), bir yılın altındaki geri ödeme süreleri bir yıla tamamlanır. En kısa sürede kendisini geriye ödeyen ve en fazla elektrik tasarrufu sağlayan projeler öncelikli olarak desteklenecek

62 Gönüllü Anlaşmalar Sanayi kuruluşu,
Üç yıl içerisinde enerji yoğunluğunu ortalama olarak en az %10 oranında azaltmayı taahhüt ederek Genel Müdürlük ile gönüllü anlaşma yapabilir. Her yıl Haziran ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğe başvurur. Referans olarak anlaşma yapılan yıla ait enerji yoğunluğu alınır, buna göre her yıl gerçekleşen farkların aritmetik ortalaması esas alınır Anlaşmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin %20 si, Genel Müdürlük ödenekleri ile sınırlı kalmak ve Yeni Türk Lirasını geçmemek kaydıyla Genel Müdürlük bütçesinden karşılanır.

63 Gönüllü Anlaşmalar Enerji yoğunluğu = E / D (TEP/YTL) E = Et - Ed -Eyk
Et = TEP cinsinden işletmenin yıllık toplam enerji tüketimi Ed = TEP cinsinden işletmenin genel yönetim ve destek hizmetlerindeki enerji tüketimi Eyk= TEP cinsinden kojenerasyon veya YEK enerji üretimi D = (1/ ÜFE) x Σ (Pi x Fi) D= 2000 yılı fiyatları ile bin (1000) Türk Lirası cinsinden, yıllık mal üretiminin ekonomik değeri. ÜFE = İlgili sektörün üretici fiyat endeksi Pi = Yıl içerisinde üretilen mal miktarları Fi = 2000 yılı fiyatları ile bin (1000) Türk Lirası cinsinden, yıl içerisinde üretilen malların piyasa fiyatları.

64 Gönüllü Anlaşmalar Tükettikleri enerjiden;
atıkları modern yakma teknikleri ile ısı ve elektrik enerjisine dönüştüren toplam çevrim verimi yüzde seksen ve üzeri olan ve yurt içinde imal edilen kojenerasyon tesislerinde hidrolik, rüzgar, jeotermal, güneş veya biyokütle kaynaklarını kullanarak ürettikleri enerji, bu tesislerin anlaşma dönemi içinde işletmeye alınması halinde, bir defaya mahsus olmak üzere, enerji yoğunluğu hesabında endüstriyel işletmenin yıllık toplam enerji tüketimi miktarından düşülür.

65 Gönüllü Anlaşmalar Gönüllü anlaşma yapılmasında, son beş yıldaki enerji yoğunluğu ortalaması yüksek olan endüstriyel işletmelere öncelik tanınır. Gönüllü anlaşma, Kurul onayını müteakip Genel Müdürlük ile ilgili endüstriyel işletmeyi temsile yetkili olan kişi arasında imzalanarak, takip eden yılın Ocak ayında yürürlüğe girer Genel Müdürlük ve onun adına hareket eden görevlileri aldıkları bilgileri gizli tutmakla yükümlü

66 EVD Enerji Hizmet Şirketi
Energy Service Company- ESCO Dünyada EVD’ler, sanayi kuruluşlarında ve binalarda enerji aduitleri yürütür enerji verimliliğini artırmak üzere ile projeler geliştirir, uygular, finansman sağlar 5-7 yıllık periyotlar arasında işletme, bakım-onarım masraflarını üstlenerek, hizmet satar Ve diğer yenlikçi, yaklaşımlar

67 EVD, uyguladığı proje ve yatırım sonucunda sağladığı enerji tasarruf miktarı kazancı proje sahibi ile çeşitli şekillerde paylaşır. Sağlanacak enerji tasarruf miktarı garanti edilirken, beklenen tasarrufun elde edilememe riskini üstlenir. Kazanç tasarrufun gerçekleşmesi oranınında artar.

68 Enerji Performans Sözleşmesi Uygulama Anlaşması
Herhangi bir alanda enerji verimliliğinin artırılması sonucunda her iki tarafında kazançlı olduğu para ve enerji tasarrufu sağlanmasını amaçlayan bir sözleşmedir. Aslında bir proje finansmanı modelidir. Proje kapsamında hizmeti gerçekleştiren EVD hizmet bedelini hizmet faturalardaki düşen miktarlardan sağlamaktadır. Enerji Performans Sözleşmesi ile hizmeti alan sektör için sağlanacak yararlar aşağıda özetlenmektedir: EVD şirketi, proje başında belirlenen ve sözleşmede yer alan enerji tasarruf miktarının gerçekleşmeme riskini almaktadır. Şirket, etüt çalışmasından izlemeye kadar tüm hizmetleri üstlenmektedir. Garanti edilen enerji tasarrufunun üzerinde sağlanacak tasarruf miktarı, proje dışında tutulmakta ve EVD ücretinin içinde yer almayıp, kuruma kar olarak dönmektedir.