Myologia.

... konulu sunumlar: "Myologia."— Sunum transkripti:

1 Myologia

2 Myologia Myologia: kas bilimi Musculus ( m. ): kas
Musculi ( Mm. ) : kaslar Musculorum: kasa ait

3 Myologia Vücut Kasları: İskelet kasları (Çizgili kaslar) Düz kaslar
Kalp kası

4 Myologia Düz kaslar: Ortada bulunan tek çekirdek uzunlamasına seyreden miyofibrillerle kuşatılmıştır Kas hücresi uzun bir İ harfi şeklinde

5 Myologia Düz kaslar: Genellikle damarların veya içi boş organlarımızın duvarlarında Çoğu zaman isteğimiz dışında görev yaparlar Otonom sinir sistemi tarafından yönetilirler Yavaş, ritmik ve otonom hareketler yaparlar Genellikle dalgalar şeklinde ilerleyen peristaltik hareketler

6 Myologia Kalp kası = myocardium: Hücre çekirdeği hücrenin ortasında
Hücreler arasında sınırlar belli, fakat birbiriyle birleşerek bir ağ oluştururlar İskelet kaslarına göre daha bol miktardaki sarkoplazma içinde bulunan enine çizgili lifler

7 Myologia Kalp kası = myocardium:
Histolojik yapı olarak iskelet kaslarına benzer Hareket ve inervasyon yönünden düz kaslara benzer Fizyolojik ihtiyaca göre çabuk, ritmik hareketler Otonom sinir sisteminin düzenlediği otonom hareketler

8 Myologia İskelet kasları

9 Myologia Hızlı hareket ederler
Hareketleri herhangi bir ritme bağlı değil Merkezî Sinir Sisteminin kontrolü altında Bir uyarı sonucu kontraksiyon yaparlar Kendilerine gelen uyarıyı diğer hücrelere iletebilirler

10 Myologia Büyüklükleri çok farklı: En uzun kas: En kısa kas:
m.sartorius : yaklaşık 61 cm En kısa kas: m. stapedius: yaklaşık 2-3 mm

11 Myologia Vücut dokularının % 40 kadarı
Periferik yerleşmiş çok sayıda çekirdek içeren uzun lif şekilli hücrelerden oluşur Lifleri dıştan sarkolemma denilen hücre zarı sarar Hücre içindeki stoplazmaya Sarkoplasma denir Sarkoplazma içindeki çok miktardaki miyofibriller açık ve koyu renk gösteren enine çizgili görüntü verir

12 Myologia Endomysium Perimysium Epimysium Her bir lifi saran bağ doku
Kas lifi demetini saran bağ doku Epimysium Kasın tümünü saran bağ doku

13 Myologia Endomysium Perimysium Epimysium Her bir lifi saran bağ doku
Kas lifi demetini saran bağ doku Epimysium Kasın tümünü saran bağ doku

14 Myologia Fascia: Fibröz bağ dokusu Deri altında bulunur
Kaslar ile diğer organları sarar Geniş yaprak şeklinde

15 Myologia Fascia: Fascia superficialis (fascia subcutanea = tela subcutanea) Fascia profunda Fascia subserosa

16 Myologia Fascia superficialis :
Yağ dokusu ve gevşek bağ dokusundan oluşur Fonksiyonları: Su ve yağ deposu Vücudun ısı kaybını önler Vücudu mekanik etkilerden korur İçersinde yüzeyel damar ve sinirler seyreder

17 Myologia Fascia superficialis:
Deri ile kasları örten fascia profunda arasında Tabakaları: Lamina superficialis Panniculus adiposus denir Bol yağ dokusu içerir Lamina profunda Çok ince bir zar şeklinde Yağ dokusu içermez Elastik doku içerir İki yaprak arasında yüzeyel arterler, venler, sinirler, lenf nodülleri, meme bezi, mimik kasları, platysma ve birkaç kas bulunur Özellikle kemiklerin deri altında çıkıntı yaptığı yerlerde fascia profunda’ya sıkıca yapışık

18 Myologia Fascia profunda: Sıkı bağ dokusundan oluşur
Ekstremite kaslarını ve gövde duvarlarını sarar Kasları bir arada tutar Kaslar arasına girerek bunlara orijin verir Kasları fonksiyonel gruplara ayırır Kasların serbestçe hareketlerini sağlar

19 Myologia Fascia profunda: Gri keçe görünümlü bir membran
Fascia profunda'nın tabakaları birbirleriyle devamlıdır Bazı kasların kenarlarında iki yaprağa ayrılarak kasları sarar ve diğer kenarlarında tekrar birleşerek tek yaprak şeklinde birleşir Kan damarları ve sinirleri içerir Birleşme yerleri genellikle damarsız kansız kesi dikişlerin tutturulur

20 Myologia Fasia profunda:
Daha sağlam bir yapı oluşturmak için kalınlaşabilir Derinindeki başka bir yapıyla birleşerek içinde kasların veya diğer yapıların bulunduğu kompartmanları oluşturabilir: septum intermusculare Sardığı kasların bir kısım lifleri buraya yapışabilir Bazı yerlerde kalınlaşarak bir bağ şeklini alabilir Kas kirişlerini tespit etmek için retinaculum’ları oluşturur

21 Myologia Fasia profunda:
Değişik bölgelerde farklı olarak isimlendirilir Bulundukları bölgelere göre: fascia brachii fascia cruris Üzerini örttüğü yapıya göre: fascia deltoidea fascia pectoralis Benzediği yapıya göre: fascia lata fascia cribriformis Tutundukları oluşumlara göre: fascia clavipectoralis Özel isimler olarak: Scarpa fasiası Camper fasiası Colles fasiası

22 Myologia Fascia subserosa (Tela subserosa ):
Fascia profunda'nın göğüs ve karın boşluklarının iç yüzünü örten bölümü ile peritoneum ve pleura arasında bulunan seröz membran

23 Myologia Kasın Bölümleri: Venter Tendon (yuvarlak) Caput
Aponeurosis (yassı)

24 Myologia Bursa synovialis: Tendonların altındaki yassı su minderleri
İçersindeki boşluk ince bir aralık şeklindedir Boşluk synovia denilen sıvı ile dolu Membrana synovialis'in bağ dokusu ile kuvvetlenmesi sonucu oluşur Genellikle omuz ve diz eklemi civarında

25 Myologia Bursa synovialis: Tipleri: Bursa subcutanea: deri altında
Ör: Bursa subcutanea prepatellaris Bursa subtendinea: kirişlerin altında Ör: Bursa infrapatellaris Bursa submuscularis: kasların altında Bursa articularis: eklem boşlukları ile irtibatlı Ör:Bursa suprapatellaris

26 Myologia Kasların yapışma yerleri: Origo: İnsertio: Kuvvet çizgisi:
Kasların başladıkları yer Genellikle daha az hareketli Proksimal uçları İnsertio: Sonlandıkları yer Daha hareketli Distal bölümü Kuvvet çizgisi: Origo ve insertio noktalarını birleştiren hayali çizgi

27 Myologia Tendon: Kasların fonksiyonel devamı
Kaslarda oluşan gücü tutunma noktalarına ileten bağ dokusu Genelde kemiklere yapışır Tutunma yerine kadar peritendineum denilen kılıf içinde Damarsız Elastikiyetleri yok Basınca dayanıklı Çok güçlü

28 Myologia Vagina tendinis:
Retinaculumların altında tendonun etrafını sarar Tendonların ilettikleri gücün yönünün değişmemesini sağlarlar Tabakaları: Stratum fibrosum Stratum synoviale Pars parietalis Pars tendinea Alttaki hareketsiz dokuya vincula tendineum denilen bağlarla tutunurlar

29 Myologia Kasların isimlendirilmesi: Kasın seyrine göre:
m.transversus abdominis, m. obliquus abdominis gibi Yerleştiği bölgeye göre: M.temporalis, m. pectoralis gibi. Büyüklüğüne göre: M. gluteus maximus, m. gluteus minimus gibi. Uzunluklarına göre: M. extensor carpi radialis longus ve brevis gibi. Orijin sayısına göre: M.biceps brachii, m. quadriceps femoris gibi. Şekline göre: M. spiralis, m. trapezius gibi. Başlama ve bitiş yerlerine göre: M. sternocleidomastoideus, m.sternohyoideus gibi. Fonksiyonuna göre: M. supinator, m. pronator teres gibi.

30 Myologia Kasların şekilleri: M. quadratus:
Kas lifleri birbirine paralel Lifler yassı bir tendonda sonlanır Ör: m. quadratus m. rhomboideus major m. sternohyoideus

31 Myologia Kasların şekilleri: M. fusiformis:
Kas lifleri hemen hemen birbirine paralel Lifler başlangıç yerinden sonlanma yerine kadar kesilmeksizin uzanır Başlama ve sonlanma yerlerinde dar Orta kısmı geniş Ör: M. brachialis

32 Myologia Kasların şekilleri: M. triangularis:
Kas lifleri başlangıç yerinden sonlanma yerlerine kadar kesilmeksizin uzanır Başlama yerleri geniş Sonlanma yerleri dar Üçgen şeklinde Ör: M. trapezius

33 Myologia Kasların şekilleri: M. unipennatus:
Lifleri origo-insertio arasında uzanmaz Başlama ve sonlanma yerlerinde uzun kirişler bulunur Bu kirişler arasında da oblik olarak kas lifleri uzanır Ör: M. flexor pollicis longus

34 Myologia Kasların şekilleri: M. bipennatus: Kas lifleri kısa ve oblik
Kuş teleği manzarasında Ör: M. rectus femoris

35 Myologia Kasların şekilleri: M. multipennatus:
Birkaç m.bipennatus'un oluşturduğu kas Başlama yerlerinde birden fazla kiriş var Sonlanma yerinde yine birkaç kirişin birleşerek oluşturduğu müşterek bir kiriş şeklinde Ör: M. deltoideus'un orta bölümü

36 A, fusiform; B, unipinnate; C, bipinnate; P. C. S
A, fusiform; B, unipinnate; C, bipinnate; P.C.S., physiological cross-section.

37 Myologia Kasların şekilleri: M. orbicularis: Yuvarlak Halka şeklinde
Ağız ve göz etrafında Ör: M.orbicularis oris M.orbicularis oculi

38 Myologia Kasların şekilleri: M. sphincter: Halka şeklinde
Sindirim sisteminin sonunda Normalde kasılı Defekasyon esnasında gevşer Ör: M.sphincter ani externus

39 Myologia Kasların şekilleri: M.cruciatus:
Kas lifleri birbirini çaprazlar Ör: m.masseter m.sternocleidomastoideus

40 Myologia Kasların şekilleri: M. spiralis:
Kas lifleri başlangıç yerinden sonlanma yerine kadar spiral bir şekilde uzanır Ör: M.latissimus dorsi

41 Myologia Kasların şekilleri: M. digastricus:
Fusiform şekilli iki kasın uç uca tutunması ile oluşur Ör: M.digastricus

42 Myologia Kasların şekilleri: M. serratus: Testere dişini andırır
Başlangıçları küçük tendonlar şeklinde Ör: M.serratus anterior

43 Myologia Kasların şekilleri: Ara kirişleri olan kas:
Kas lifleri arasında ara kirişler var ( intersectio tendinea ) Ör: M.rectus abdominis

44 Myologia Kasların şekilleri: M. biceps: İki baş ile başlar
Tek bir tendonla sonlanır Ör: M.biceps brachii M.beceps femoris

45 Myologia Kasların şekilleri: M. triceps: Üç baş ile başlar
Tek bir tendonla sonlanır Ör: M.triceps brachii

46 Myologia Kasların şekilleri: M. quadriceps: Dört baş ile başlar
Tek bir tendonla sonlanır Ör: M.quadriceps femoris

47 Myologia Kasların şekilleri: M. semitendinosus Yarısı tendon

48 Myologia Kasların şekilleri: M. semimembranosus Yarısı membran

49 Myologia Kasların kontraksiyonu: İzometrik kontraksiyon:
Kasılma sırasında kas kısalmaz Gerilimi artar İzotonik kontraksiyon: Kasın kasılması sonucu boyu kısalır Gerilimi değişmez Hareket meydana gelir

50 Myologia Kasların patolojik kontraksiyonları: Tonik kontraksiyon:
Kas devamlı kasılı Klonik kontraksiyon: Kasılma-gevşeme periyotları

51 Myologia Kasların kontraksiyonu: Agonist kas: Sinergist kas:
Bir hareketi yaptıran kas Sinergist kas: Agonist kasla aynı yönde etki Antagonist kas: Agonist kasa ters etki Fixatör kas: Agonist kasın hareketi sırasında başka yerde istenmeyen hareketleri önler

52 Myologia Kas tonusu: kasın istirahat halindeki durumu
Hipertonik: fazla gergin, sert Hipotonik: yumuşak Normotonik: Normal sertlikte

53 Myologia Kasların hareketleri:
Vücutta istemli hareketler kasların kontraksiyonlarıyla oluşur Kas kontraksiyonu sonucu oluşan kuvvet tendon, aponeuroz ve fasialar aracılığı ile kemiklere nakledilir Bu yapılar kasların kemik veya kıkırdaklara yapışmasını sağlarken çekme kuvvetinin yönünü de belirler

54 Myologia Kasların hareketleri:
Düzenli ve devamlı kas çalışmaları kasları geliştirir Kas hipertrofisi: kasın aşırı büyümesi Atrofi: hareketsizlik nedeniyle kas dokusunun azalması

55 Myologia Kasların hareketleri: Transvers eksende:
Önden çaprazlarsa: Flexion Arkadan çaprazlarsa: Extention

56 Myologia Kasların hareketleri: Sagittal eksende:
Üsttan çaprazlarsa: Abduction Alttan çaprazlarsa: Adduction

57 Myologia Kasların hareketleri: Longitudinal eksende:
İçten çaprazlarsa: İç rotasyon Dıştan çaprazlarsa: Dış rotasyon

58 Myologia Kasların damarları: Damardan çok zengindirler
Her bir kas lifi etrafında birkaç tane kapiller damar bulunur Arterler arasında çok sayıda anastomoz vardır Venlerinin içerisinde valvula’lar ( kapakçıklar ) vardır Kontraksiyon sonucu venlerdeki kanlar kalbe itilir Valvula’lar gevşeme sırasında kanın geri dönüşünü engellerler

59 Myologia Kasların inervasyonu:
Kaslara giden motor sinirler birkaç medulla spinalis segmentine ait Kası inerve eden sinirin; 3/5’i motor, 2/5’i sensitif ve sempatik lif içerir Bir sinir genellikle seyri boyunca etrafındaki kasları inerve eder Motor lifler kas liflerinde motor son-plak (end-plate)’ta sonlanır

60 Myologia Kasların inervasyonu:
Bir motor neuron ve stimüle ettiği kas liflerine, bir motor ünit denilir Bir motor neuron yaklaşık 150 kas lifini stimüle eder Hassas çalışan kaslarda 10 veya daha az Ör: Gözü hareket ettiren kaslar Kaba hareketler yapan kaslarda 500 kadar Ör: m.biceps brachii ve m.gastrocnemius Bu lifler birlikte kasılır veya gevşer

61 Myologia Kasların inervasyonu: Stimülüs alan lifin tamamı kasılır
Tüm motor üniteler aynı anda çalışmaz Kasın az veya çok kasılması o anda çalışan motor ünite sayısına bağlı Kasın farklı bölgelerinin farklı fonksiyon görmesi de çalışan motor ünitelere bağlı

62 Myologia Kasların görevleri: Hareket:
Kontraksiyon sonucu ilgili birimlerde hareket oluştururlar Vücudun pozisyonunu hareketsiz olarak korumak Isı açığa çıkararak vücudun hararetini korumak: Vücuda gerekli ısının %85'ı kaslar tarafından üretilir Soğuk havalarda titremenin nedeni, kaslara kontraksiyon yaptırarak ısı açığa çıkartmaktır