İSLAM İKTİSADI ADYÜ İİBF 2019 BAHAR.

... konulu sunumlar: "İSLAM İKTİSADI ADYÜ İİBF 2019 BAHAR."— Sunum transkripti:

1 İSLAM İKTİSADI ADYÜ İİBF 2019 BAHAR

2 Ders kaynaklarI İslam İktisadına Giriş, Ali Muhyiddin Karadaği, İktisat Yayınları, 2018 Hadisler Işığında Kalkınma, Mehmet Ali Çalgan, Sonçağ Yayınları, 2016 İlgili makaleler (Dersin web sayfasından erişilebilecektir) İSLAM İKTİSADI kısmı Ülkemizden ve dünyadan güncel örnekler Teknik değil, önemli, güncel konular ana hatlarıyla incelenecek

3 İslam İktİsadI Ne Demek?
İktisatla alakalı İslami Öğretiler İktisat sosyal bir bilim, varsayımlar ve insan davranışları (verilen kararlar, yapılan tercihler) belirleyici. Mesela: İktisadi problemin tahlili: kaynaklar kıt, ihtiyaçlar sınırsız kaynaklar kıt: O, dört gün içinde (dört evrede), yeryüzünde yükselen sabit dağlar yarattı, orada bolluk ve bereket meydana getirdi ve orada rızık arayanların ihtiyaçlarına uygun olarak rızıklar takdir etti. (Fussilet 10) O, istediğiniz şeylerin hepsinden size verdi. Eğer Allah’ın nimetlerini saymaya kalkışsanız sayamazsınız. (İbrahim 34) İnsanların kendi işledikleri (kötülükler) sebebiyle karada ve denizde bozulma ortaya çıkmıştır. (Rum 41)

4 İslam İktİsadI ihtiyaçlar sınırsız: “İnsanoğlunun bir ova / vadi dolusu altını olsa, bir ovayı / vadiyi daha ister. İnsanoğlunun karnını topraktan başka bir şey doyurmaz. Ve Allah tövbe edenlerin tövbesini kabul eder.” (Müslim) Tüketim fayda fonksiyonunun varsayımları: Tüketim arttıkça fayda azalarak da olsa artıyor. Bir sınır yok. Ayrıca diğergamlığı, yardımlaşmayı (altruistik behavior) hesaba katmıyor. Piyasa Düzenlemeleri: Haksız kazancın, aşırı belirsizliklerin önlenmesi, tüketici ve üreticinin menfaatinin korunması vb.

5 İslam İktisadInIn Tarİhçesİ ve Günümüzde İslam İktİsadIna Artan İlgİ
İslam Kalkınma Bankası Kral Abdulmelik Üniv İslam İkt. Araş. Enstitüsü İslami Finans, Katılım Bankaları YÖK Anabilim Dalı Lisans ve Yüksek Lisans Programları 2008 ABD Mali Krizi ve Global Durgunluk Dönemi

6 ELE ALINACAK ANA KONULAR
SERMAYE BİRİKİMİ (iktisat) YÖNETİŞİM (kamu yönetimi) SOSYAL SERMAYE (işletme) KALKINMA 2008 Mali Krizi İslam İktisadı Düşüncesi İslam İktisadı Düzenlemeleri

7 Hafta Konu 1 İslam İktisadı Dersine Giriş, Ders hk. Genel bilgi 2 Vakıa Tahlili: 2008 ABD Mali Krizi ve Global Durgunluk Dönemi: Sebepleri, Etkileri, Çıkarılacak Dersler 3 İslam İktisadı Düşüncesi: İslamda Mal, Servet ve Kalkınma, İktisadi Problem, Medine Pazarı 4 İslam İktisadı Düzenlemeleri: Faizin, sözleşmelerde aşırı belirsizliğin, aldatmanın, haksız kazancın yasaklanması; emek-sermaye ortaklığına teşvik 5 İslam İktisadı Düzenlemeleri: Kar-risk ilişkisi, Borçtan sakındırma, tüketicinin korunması, üretici ve tüketicinin arasındaki engellerin kaldırılması, serbest piyasa şartlarının temini 6 Sermaye Birikimi: Üretim, Tüketimde Denge, Harcamalarda Denge 7 Sermaye Birikimi: Tasarruf ve Yatırım, Planlama 8 Ara Sınav 9 Yönetişim (İyi İdare): Yönetişim-kalkınma ilişkisi, yönetişimin esasları, idarenin mesuliyeti 10 Yönetişim (İyi İdare): Ehliyet ve liyakat, katılımcılık, hesap verebilirlik, çalışan hakları, yolsuzlukla mücadele 11 Sosyal Sermaye: Toplumda Güven, sosyal dayanışma, Sözleşmelerde Güven Faktörü 12 Sosyal Sermaye: Sosyal sermayenin kalkınmaya etkisi 13 Kalkınmanın önündeki başlıca maniler ve çözüm yolları: Eğitim, Yolsuzluğun Önlenmesi, Denge 14 DERS PLANI

8 VakIa TahlİLİ 2008 ABD Mali Krizi ve Global Durgunluk Dönemi: Sebepleri, Etkileri, Çıkarılacak Dersler Mortgage Krizi Türkçe Altyazılı

9 İslam İktİsadI Düşüncesİ
İslamın Mal ve Servete bakışı Salih kişi için salih mal ne güzeldir (Hadis), «Allah’ın (cc) lütfunu aramak» , Malı kesben değil, kalben terketmek, pek çok önemli ibadet malla mümkündür Kalkınmanın üç ayağı: İktisadi gelişme, dengeli gelir dağılımı, kurumsal yapı (iyi idare ve hukukun üstünlüğü)

10 İslam İktisadI Düzenlemeleri
Faizin, sözleşmelerde aşırı belirsizliğin, aldatmanın, haksız kazancın yasaklanması; emek-sermaye ortaklığına teşvik, ticaret ahlakı (dürüstlük, müsamaha) Borçtan sakındırma, borca dayalı ekonomi yerine emek-sermaye ortaklıkları, Kar-risk ilişkisi, tüketicinin korunması, üretici ve tüketicinin arasındaki engellerin kaldırılması, serbest piyasa şartlarının temini

11 Sermaye BİRİKİMİ Üretim, Tüketimde Denge, Harcamalarda Denge, Tasarruf ve Yatırım, Planlama Üretim: çalışmaya teşvik, zamanı değerlendirme, işini iyi yapma, kimseye bağımlı olmama, girişimcilik, helal kazanç Tüketim: israf yasağı, israfın ahlaki değerlerle ilişkisi (tevazu, diğergamlık/ sosyal sorumluluk , kanaat/ hırsı dizginleme) İnfak (sosyal yardımlaşma): İnfakın tasarrufa etkisi (Khan, M. Fahim, “Macro Consumption Function in an Islamic Framework”, Journal of Research in Islamic Economics, 1984) Yatırım: malı atıl tutmama İslam’da Sermaye Birikimi: İlgili Hadislerin Güncel Bir Okuması, Hadis Tetkikleri Dergisi, XV/2, 2017, s

12 GAZETE HABERLERİ BAŞLIKLARI
Kişi başına düşen borçta korkutan rakam! Vatandaş borç batağında Vatandaşın borçla büyük imtihanı Türkiye'de 18 milyon kişi borç batağında! Bireysel borçlar 15 yılda 67 kat arttı İnsanlar borçla geçinmeye başladı Borç Tüketimden Daha Hızlı Artıyor Kredi ve kart borcundan dolayı 4 ayda yarım milyon kişi mahkemelik oldu Kredi kartı borcunu ödeyemeyenler 2 milyon kişiye yaklaştı 2002’den beri tüketici kredileri tam 150 kat, kredi kartı borçları 20 kat artmış. Toplamda hanehalkının borçları ise 67’ye katlanmış.

13

14 TÜKETİMİN BORÇLA FİNANSMANI

15 YönetİŞİm (İyi İdare) İlk defa 1989 Dünya Bankası raporunda
Kalkınma/geri kalmışlıkta en önemli rol iyi idarenin Yönetişim-kalkınma ilişkisi, yönetişimin esasları, idarenin mesuliyeti Ehliyet ve liyakat, katılımcılık, hesap verebilirlik ve denetim, yolsuzlukla mücadele (rüşvet, kamu malı), hukukun üstünlüğü, şeffaflık, çalışan hakları Sahîh-i Buhârî’nin Kitâbu’l-Ahkâmı’nın Yönetişim Bağlamında Güncel Bir Okuması, The Journal of Academic Social Science Studies [JASSS], 2017, sayı: 64, s

16 YOLSUZLUKLAR Corruption is “Public Enemy Number One” in Developing Countries, says World Bank Group President Kim 2013 senesinde Dünya Bankası Başkanı, yolsuzluğun kalkınmanın önündeki bir numaralı engel olduğunu belirten dikkat çekici bir basın açıklaması yapmıştır.

17 Sosyal Sermaye Toplumda Güven, Dürüstlük, Güçlü sosyal doku, sosyal dayanışma, Sözleşmelerde Güven Faktörü Sosyal sermayenin kalkınmaya etkisi

18 Kalkınmanın önündeki başlıca maniler ve çözüm yolları
Eğitim, Yolsuzluğun Önlenmesi, Denge, Ümit, Sosyal sorumluluk bilinci