Prof. Dr. Sevinç Sakarya Maden

... konulu sunumlar: "Prof. Dr. Sevinç Sakarya Maden"— Sunum transkripti:

1 Prof. Dr. Sevinç Sakarya Maden
9 İletişimci Yöntem (Bildirişimsel-İşlevsel Yöntem) Communicative Method/ Communicative Approach Kommunikative Methode/Kommunikativer Ansatz Méthode communicative/ Approche communicative Prof. Dr. Sevinç Sakarya Maden

2 70li yılların ortalarında ortaya çıkmıştır.
9 İletişimci Yöntem (Bildirişimsel-İşlevsel Yöntem) Communicative Method/ Communicative Approach Kommunikative Methode/Kommunikativer Ansatz Méthode communicative/ Approche communicative Toplumbilimcilerin önde gelenlerinden olan Hymes, bilişsel yöntemi eleştirerek Chomsky'nin ortaya attığı edim (performance) ve yeti (competence) kavramlarıyla dilin doğasını açıklamakta yetersiz kaldığını, bu kavramlara iletişim yetisi (communicative competence) diye üçüncü bir kavramın eklenmesi gerektiğini söylemiştir. Dilin iletişim olduğu teorisinden yola çıkan iletişimsel yaklaşımda, hedeflenen iletişim yetisinin geliştirilmesidir. 70li yılların ortalarında ortaya çıkmıştır.

3 Anlaşma: bildirişimde bulunma
Dil nedir? Sprache ist... Dil…. Klang Ses Bedeutung Anlam Kultur Kültür Verständigung Anlaşma: bildirişimde bulunma Identität Kimlik Grammatik Dilbilgisi Struktur Yapı

4 Hymes dilbilim teorisinin iletişim ve kültürü birleştiren daha genel bir teorinin parçası olarak görülmesi gerektiği görüşünü savunmuştur. Hymes'in iletişimsel yeti teorisi, konuşan bir kişinin bir konuşma ortamında iletişim açısından yetiye sahip olması için, bilmesi gerekli şeylerin bir tanımı olarak açıklanabilir. Dil bir amaç değil, araçtır. Asıl amaç yazılı ve sözlü İletişimi sağlamaktır. Sözcükler ve tümceler sadece bazı kavranılanı iletirler. Bu nedenle dilin kuralları yerine, dilin kullanımı üzerinde durulmalıdır.

5 Genel olarak dil öğretiminde öğrencilere, kurallara uygun tümce kurma becerisi kazandırılmaya çalışılır. Bunun için de örnek tümceler kurulur ve bu tümceler değişik alıştırmalar ile tekrarlanarak öğretilen şeyler pekiştirilir. Oysa iletişimci yöntemde önemli olan kurallara uygun tümce kurmak değildir. Tümceleri kurmak, dil öğretiminin sadece bir yönünü oluşturur. Asıl önemli olan, bu tümcelerin anlatım sırasında hangi anlamlara geldiğinin öğrenilmesidir.

6 Her şeyden önce dilde akıcılığın kazandırılması gerektiğini savunur.
Öğrenilen dilin bilgi dağarcığında kalması değil, uygulanması önemlidir. Bunun için de öğretmenin en önemli görevi, dili bir iletişim aracı olarak kullanmayı öğretmektir. Bunu yaparken bütün işitsel - görsel araçlardan yararlanmalı, öğretmen sınıfta mutlak bir otorite olmaktan çıkmalı, öğretmen bir rehber/danışman olmalı, öğretim öğrenci ağırlıklı (öğrenci merkezli) olmalıdır. Öğrenciler, sınıfta çok rahat hareket edip görüşlerini birbirlerine kolayca aktarabilmelidir

7 Bildirişimsel-İşlevsel Yöntemin Temel Özellikleri
Gündelik konular (Yaşam Deniyim Alanları) tematik temel düzeyde ve ileri düzeyde kelime hazinesi Aşağıdaki gibi durumsal roller Özgün okuma-duyma metinleri ve konuşma ve yazma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Gündelik konulara ve durumlara uygun dilbilgisi öğretimi İletişimde bulunma yetisini geliştirmeye yönelik alıştırmalar Rol Mekan Konuşma Nedeni Müşteri/Tezgahtar Mağaza Bir şeyi satın alma, sipariş verme İletişimin gerçekleştiği mekan Hangi özgün metinler? Okul Haftalık ders planı, karne vs. Konuşma Yönelimi/Nedeni Mekan Rol Konu Dilbilgisi Yasak Cadde Yaya Park etmek yasaklamak Gerçeğe uygun/yakın söz-eylem Bildirişim yetisini geliştiren alıştırmalar Bir gazete kupürünü okumak Okunanı başkalarına anlatmak/aktarmak

8 Kommunikative Methode
Aufgabe 2 Erläutern Sie anhand des folgenden Lehrwerkdialogs die Charakteristika der kommunikativen Didaktik. Berücksichtigen Sie dabei Aspekte, wie Sprechakt Sprechintention Sprechsituation Thematik Rolle Authentischer Text Grammatik Übungsform

9 Kommunikative Methode
Aufgabe 2 - Lösung Sprechakt Söz eylem Sprechintention Konuşma yönelimi (niyeti) Sprechsituation Konuşmanın geçtiği durum Thematik Konu Bewertung/KommentarDeğerlendirme/Fikir beyanı Gefallen/Mißfallen äußern Hoşuna gittiğini veya hoşuna gitmediğini ifade etmek Beim Fußballspiel Futbol karşılaşması Fußball Sport Futbol spor Rolle Rol Authentischer Text Özgün metin Grammatik Dilbilgisi Übungsform Alıştırma biçimleri Thematischer Wortschatz Kelime hazinesi Fußballfans Freunde Taraftar Arkadaşlar Realitätsnaher Dialog Gerçeğe yakın diyalog Grammatik ist hier kein Ziel. Dilbilgisi bu yöntemde amaç değil Evtl. mündliches Rollenspiel Roller üstlenerek sözlü bildirişim Fußball Phantstisch! Eine Katastrophe! Ich finde ... Da haben Sie Recht!

10 ALM/AVM ve İletişimsel Yöntem Benzerlikler/Farklılıklar
Açık ve esnek ders konsepti Dersin her safhası yapılacak olan her etkinlik önceden belirlenmiştir ve öğretmen bunlara uymak zorundadır. Çıkış noktası yaşam deneyim alanları konuşma yönelimleri/konular ve içerik önemlidir Konu ve içerik seçimi tamamen öğretilmek istenen dilbilgisi konularına uygun olarak yapılmaktadır. İkili ve grup çalışmaları Öğretmen odaklı, dil laboratuarı/kaset kullanımı Dil öğrenenlerin aktif olması esas. Öğrencilerden üretici olmaları beklenir. Dilin serbest bir biçimde kullanılacağı çok az etkinliğe yer verilir. Duyduğunu ve okuduğunu anlamaya ve konuşmaya yönelik alıştırmalar Çok fazla yönlendirilmiş olan alıştırmalar (pattern drills). Görsel öğeler çok önemli bir rol oynar Görsel öğeler çok önemli bir rol oynar ancak iletişimsel yöntemde olduğu gibi özgün değildir. Günlük hayatta kullanılan dil öğretilir Günlük dilin öğretilmesi hedeflenir. Ancak amaç dilbilgisi konularını vermek olduğundan yapaydır. Sözlü dil önemli. Ancak özgün metinlerin anlaşılması da hedeflenir Yazılı dilden ziyade sözlü dile önem verilir.

11 Yaşam Deneyim Alanları
Kişi Hakkında Bilgi Kişi hakkında Bilgi İkamet İsim Çevre Adres Seyahat ve Trafik Telefon Bakım Doğum Tarihi/Yeri Alışveriş Tüketim Malları Yaş Resmi ve Özel Kurumlar Cinsiyet Sağlık ve Hijyen Medeni hali Evli Bekar Boşanmış Eş ……………… Mann ---Ehemann Frau Ehefrau Algı/Alımlama /Motor Gelişim Uyruğu Çalışma Hayatı ve Meslekler Memleketi Eğitim/Okul Mesleği Yabancı Diller Dini/İnancı Boş Zaman Eğlence Ailesi Kişisel İlişkiler ve Kontak kurma İlgileri/Kabiliyetleri Güncel ve Herkesin İlgisini Çeken Konular Karakteri /Mizaç Görünüşü

12

13 Kullanmalık Metinler:
Anonslar, ilanlar, kullanım kılavuzu, duyurular, tarifeler, formlar, kartlar, fiyat etiketleri, programlar, Yemek tarifleri, menüler, telefon rehberi, trafik işaretleri, hava durumu Bilgi İletici Metinler: Duyurular, raporlar, altyazılar, mektuplar, grafik ve istatistiklere ilişkin açıklamalar, rehberler (seyahat) eleştiri yazıları, sözlükler haber kupürleri, programlar Afişler, tabelalar, manşetler reklam metinleri ……………………..

14 Geleneksel yabancı dil öğretim yöntemleri ilkelerince hazırlaman kitaplarda dilbilgisi konularının sıralanışı basitten zora doğrudur. İletişimsel yöntemde gerçek hayatta en sık Kullanılan yapılardan daha az kullanılan yapılara doğru bir sıralama vardır.

15 Alıştırmalar Anlama becerisini geliştirmeye yönelik alıştırmalar Konuşma becerisinin temellendirilmesine yönelik alıştırmalar (reproduktiv) Konuşma becerisini geliştirmeye yönelik alıştırmalar (konuşan kişilerin rolleri, durum, bildirişim/iletişim nedenleri Dili tamamen bağımsız bir biçimde serbest kullanma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler

16 Alıştırmalar Anlama becerisini geliştirmeye yönelik alıştırmalar
Konuşma becerisinin temellendirilmesine yönelik alıştırmalar (reproduktiv) Konuşma becerisini geliştirmeye yönelik alıştırmalar (konuşan kişilerin rolleri, durum, bildirişim/iletişim nedenleri Dili tamamen bağımsız bir biçimde serbest kullanma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler

17 Übung (der Satz) Was diktiert Herr Müller. - Den Satz. 1
Übung (der Satz) Was diktiert Herr Müller? - Den Satz. 1. (ein Kugelschreiber) Was habe ich hier? 2. (mein Freund) Wen fragen Sie? 3. (Herr Müller) Wen versteht der Schüler? 4. (ein Schüler) Wen fragt Herr Müller? Bu alıştırma hangi yöntem ilkelerince hazırlanan yabancı dil ders kitaplarında yer alır?

18

19 Bu alıştırma hangi yöntem ilkelerince hazırlanan yabancı dil ders kitaplarında yer alır?
Saatin kaç olduğunu önce okuyunuz ve sonra kaset dinleyiniz.

20 Bu metin/diyalog hangi yöntem ilkelerince hazırlanan yabancı dil ders kitaplarında yer alır? Neden?

21 Bu metin/diyalog hangi yöntem ilkelerince hazırlanan yabancı dil ders kitaplarında yer alır? Neden)

22 Genel Değerlendirme İletişimci yöntem günümüzde çok tutulan ve uygulanan bir yöntemdir. Bütün dilciler dilin bir iletişim aracı olduğunu savunur. Bunun aksini savunan bir dilci henüz görülmemiştir. İletişimci yöntemi savunanlar dilbilgisine ve ezbere karşı çıkmanın da yanlış olduğunu savunurlar. Nitekim İletişimci yöntemde dil-bilgisine yer verilmeye başlanılmıştır. Ezber ise olumlu bir yetenektir, özellikle de yabancı dil öğreniminde çok yararlıdır, denmektedir. Ezber, bilinçsiz bir biçimde olursa sakıncalıdır. Bilinçli bir ezber dil öğrenimini çok kolaylaştırır.

23 Ders kitaplarında neler benzemektedir, neler farklı?
Dilbilgisi-Çeviri Yöntemi Konuşsal-İşitsel Yöntem Görsel-İşitsel Yöntem İletişimsel Yöntem Amaç/hedef Dil üzerine bilgi verme/dili öğretme Beceriler (önem sırası) Konuşma dili /yazılı dil Ders kitaplarında sıralama Ders kitaplarında ünite düzeni Giriş bölüm: Bir fotoğraf eşliğinde diyalog Alıştırmalar (Boşluk doldurma, birbirine dönüştürme, belli kurallar doğrultusunda cümle kurma, soru-cevap, diyaloglarla ilgili alıştırmalar Ülkebilgisi bölümü Ek (Dilbilgisi

24 Ders kitaplarında neler benzemektedir, neler farklı ?
Dilbilgisi-Çeviri Yöntemi Konuşsal-İşitsel Yöntem Görsel-İşitsel Yöntem İletişimsel Yöntem Öğrenme psikolojisi Dilbilim Metin türü Kelime öğretimi Tipik alıştırmalar Dilbilgisi öğretimi Anadil (rolü) Öğretmenin rolü Öğrencinin rolü Kültür bilgisi aktarımı Teknoloji (dil laboratuarı, görsel öğeler)

25 Soruları cevaplandırınız! Dilbilgisi-Çeviri Yöntemi
Konuşsal-İşitsel Görsel İşitsel Yöntem İletişimsel Yöntem Kitaplarda üniteler nasıl başlamaktadır? Darstellung grammatischer Phänomene Dialog, der in einen bildlich dargestellten Situationskontext eingebettet ist. Kitaplardaki tipik metin türleri nelerdir? Beschreibende, Texte, oft Einzelsätze, mit Schwerpunkt auf einem Grammatikphänomen/literarische Texte. Dialoge mit Schwerpunkt auf Hören/Sprechen. Kitaplarda dilbilgisi nasıl sunulur/öğretilir? Selbstzweck Als Sammlung von Beispielsätzen. Kitaplarda ne tür alıştırmalar yer almaktadır? Übersetzungsübungen, Bilde-Sätze Übungen (stark gesteuert) Pattern drills, Substitutions- und Ergänzungsübungen, Auswendiglernen, bildgesteuert. Ne tür sosyal gruplar ile çalışılması beklenir? Frontal Öğretmenin rolü? Experte Setzt Anreize, gibt Reaktion Araç-gereç, teknolojinin kullanımı? Lehrbuch Lehrbuch, Sprachlabor, Tonband