YOĞUN BAKIM İLAÇLAR DOÇ. DR. DİLEK AYGİN.

... konulu sunumlar: "YOĞUN BAKIM İLAÇLAR DOÇ. DR. DİLEK AYGİN."— Sunum transkripti:

1 YOĞUN BAKIM İLAÇLAR DOÇ. DR. DİLEK AYGİN

2 İÇERİK İleri yaşam desteğinde kullanılan ilaçlar
Adrenalin Atropin Lidokain (Aritmal)‏ Amiodarone (Cordarone)‏ Magnezyum Kalsiyum Klorit Sodyum Bikarbonat Akut fazda kullanılmayan ilaçlar Dopamin Dobutamin Nitrogliserin (Perlinganit)‏ Sodyum Nitroprusside (Niprus)‏ Digoxin Kortikosteroidler Antibiyotikler

3 DİKKAT !!! İlaçlar CPR sırasında ritim kontrolü sonrası mümkün olduğunca çabuk verilmelidir. İlaç uygulamalarından sonra hattın serum fizyolojik ile yıkanması unutulmamalıdır.

4 DİKKAT !!! Adrenalin, lidokain ve atropin intratrakeal olarak uygulanabilir. Sodyum bikarbonat doku hasarına neden olacağı için intratrakeal yoldan uygulanmaz. İlaçlar, intravenöz dozlarının iki katı olarak ve 10 ml serum fizyolojik içinde uygulanmalıdır. 

5 Sık Yapılan Yanlışlar Damar yolunu mavi (22 Gauge) ya da pembe (20 gauge) branül ile el üstünden açılması, İlk takılacak sıvı olarak Isolyte, Izodeks, Dekstroz vb. sıvıların tercih edilmesi, İlaçları periferik damar yolundan verdikten sonra arkasından 20 cc SF (serum fizyolojik/ %0.09 İzotonik) ile flash yapmamak.

6 Sık Yapılan Yanlışlar Endotrakeal yoldan ilaç uygularken İV yol ile aynı dozda uygulamak, Endotrakeal ilacı takiben (bag valve mask-BVM) ile akciğerleri havalandırmamak.

7 ADRENALİN (EPİNEFRİN) ¼ mg, ½ mg, 1 mg
Kardiak arrestte ilk seçenektir. (Sempatomimetiktir =sempatik etkiyi taklit eden)‏

8 EPİNEFRİN (ADRENALİN)‏
Preparatlar Adrenalin ampul 1ml (1/1000)‏ 0.25mg 0.5mg 1mg 10 ve 100 ampullük kutular

9 ADRENALİN (EPİNEFRİN)‏
α adrenerjik etkileri Kalbin damarlarına olan kan akımını arttırır Güçlü vazokonstrüksiyon=diğer damarlarda daralma yaparak büyük ve küçük tansiyonu ↑. β adrenerjik etkileri Kalp hızını artırır, Kalbin kasılma gücünü artırır, Akciğerde bronşlarda genişleme yapar. α ve β reseptörleri uyararak etki eder.

10 ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ETKİLERİ Sistemik vasküler rezistansı arttırır. Arteriyel kan basıncını arttırır. Kalp hızını arttırır. Koroner ve serebral kan akımını arttırır. Miyokard kontraksiyonlarını artırır. Miyokardın oksijen gereksinimini arttırır. Otomatisiteyi arttırır. Adrenalin antijenik uyarımlara karşı bazofil ve mast hücrelerinden inflamatuar mediyatörlerin salınımını bloke eder. Bronş dilatasyonunu sağlar.

11 ADRENALİN (EPİNEFRİN)‏
Farmakokinetik Ne zaman etki etmeye başlar uygulamadan 1-2 dk. sonra Etki süresi ne kadardır? 2-10 dk.

12 ADRENALİN (EPİNEFRİN)‏
Uygulama yolları Periferik ven, Santral yol, Endotrakeal, Subkutan (derialtı)‏ İntrakardiak (yalnızca açık göğüs masajı sırasında kullanılabilir).

13 ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ENDİKASYONLARI Ventriküler fibrilasyon, Nabız alınamayan ventriküler taşikardi, Asistoli, Nabız alınmayan elektriksel aktivite, Ciddi kardiyak pompa yetmezliği, Anaflaksi, Bronkospazm. KONTRENDİKASYONLARI Şoklar (anafilaktik şok hariç), Halojenli hidrokarbon türevleri (Halotan v.b.) ile yapılan genel anesteziler, Hipertiroidizm, Hipertansiyonda, Organik beyin hasarı ya da Serebral ateroskleroz.

14 ADRENALİN (EPİNEFRİN)‏
Doz: Kardiyak arrest: mg IV, 3-5 dakikada bir tekrarlanır. Doz cetvelleri kullanılır. Normal doz: mcg/kg/dk IV yol yok ise, 2-2,5 amp cc ile sulandırılarak tüp içine verilir ve ambulanır. Hiç yol yok ise subcutan (deri altı) uygulanabilir. Son çare olarak intrakardiyak uygulanır (sık kullanılmaz, kalpte perforasyon riski)‏ 1 mg Adrenalin % 0.9 İzotonik Sodyum Klorür veya % 5 Dextroz solüsyonu ile 50 ml’ ye tamamlanır.

15 ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
100 cc SF İÇİNE ADRENALİN HAZIRLAMA % 0.9 İzotonik Sodyum Klorür 100 ml içinden 2 cc çekilir 2 mg Adrenalin içine konulur % 0.9 İzotonik Sodyum Klorür solüsyonu ile 100 ml’ ye tamamlanır.

16 ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
YAN ETKİLERİ Çarpıntı, Hipertansiyon, Disaritmiler, Anksiyete, Baş ağrısı, Tremor, Koroner iskemi, √ Serebral kanama, Pulmoner ödem, Özellikle halothan ile birlikte uygulandığında veya elektrolit bozukluğu durumlarında aritmiler, YAN ETKİLERİ Çarpıntı, √ Hipertansiyon, Disaritmiler, √ Anksiyete, Baş ağrısı, √ Tremor, Koroner iskemi, √ Serebral kanama, Pulmoner ödem, Özellikle halothan ile birlikte uygulandığında veya elektrolit bozukluğu durumlarında aritmiler,

17 ADRENALİN (EPİNEFRİN) Hemşirelik Bakımı
Güvenli bir damar yolundan verilmelidir, ilacın damar dışına kaçması sonucu doku hasarı ve ülserler ortaya çıkabilir. IV uygulamada direkt, en kısa yoldan verilmeli, ardından mutlaka gönderilen hattın uzunluğu hesaba katılarak 20 cc IV SF verilmelidir (flaşlama). Alkalen solüsyonlar içinde etkisini kaybettiği için sodyum bikarbonat ile bir arada kullanılmamalıdır. Işıkta hızla bozulur, ışıktan korunmalıdır.

18 ADRENALİN (EPİNEFRİN) Hemşirelik Bakımı
Maksimum dozu yoktur. Ancak aşırı doz ya da uzun süre kullanıldığında böbrek ile ilgili sorunlar ortaya çıkar, unutulmamalıdır (idrar miktarı ???). İlaç uygulamak için CPR ara verilmemelidir. Nabız, kan basıncı, EKG izlenmelidir. İlaç dozlarına ve ampullere dikkat et ve kaydet.

19 ADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ÖNEMLİ NOTLAR Hiper metabolizma (adrenalinin terapötik dozları bazal metabolizmada % 35 artışa yol açar. Böylece bozuk veya sınırda doku oksijenlenmesi olan hastalarda doku oksijen ihtiyacını arttırarak istenmeyen etkilere yol açabilir. Hiperglisemi (artmıs glikoneogenez ve azalmıs insulin salınımı) görülebilir. Artmış ketoasit miktarı oluşabilir. Hiperlaktatemi (iskemi ile ilişkisiz) oluşabilir. Azalmış serum potasyomu görülebilir. Geriatrik hastalar, diabetes mellitus‘ u veya kardiyovasküler rahatsızlıkları (angina pektoris, taşikardi ve miyokard enfaktüsü) olanlarda ve/veya sempatomimetik aminlere duyarlı olduğu bilinen hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. Kronik bronşiyal astmalı hastalarda, aynı zamanda dejeneratif kalp hastalığı olanlarda ve psikonörotik hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.

20 NORADRENALİN (NOREPİNEFRİN)
Adrenerjik ajan PİYASA ŞEKLİ: Noradrenalin (Arterenol) 25mg/25 ml Norepinefrin 1 mg/ml ENDİKASYONLARI Septik şok ve anaflaksi’ de SVR’ yi arttırmak için, SVR artışı yanında pozitif inotropiyi sağlamak için.

21 NORADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
YAN ETKİLERİ Taşikardi, Hipertansiyon, Anksiyete, Baş ağrısı, Enjeksiyon bölgesinde reaksiyonlar, Bulantı, kusma, Erken atımlar, Hipoksi, Gebelikte uterus kasılmalarını artırır.

22 NORADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
UYGULAMA DOZU Doz cetvelleri kullanılır. Normal doz: mcg/kg/dk HAZIRLAMA 1 mg Noradrenalin % 0.9 İzotonik Sodyum Klorür veya % 5 Dextroz solüsyonu ile 50 ml’ ye tamamlanır.

23 NORADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ETKİLERİ Kontraktilite artar. SVR artar Arter basıncı artar PVR artar

24 NORADRENALİN PERFÜZYON KLAVUZU
ÖNEMLİ NOTLAR İlaç mutlaka santral kateterden verilir. Damar dışına sızması engellenir. İnfüzyon giderken kateterden ilaç yapılmaz, CVP ölçülmez. Hastanın hayati bulguları takibi yapılır. İlaç yan etkileri takip edilir. Ekstremiteler soğukluk, renk ve dolaşım yönünden kontrol edilir. Alkali sıvılarla birlikte verilmemelidir. Hastanın durumuna göre ilacın konsantrasyonu arttırılabilir.

25 ATROPİN SULFATE Kalp hızını arttırır = (+) kronotropik,
AV iletiyi hızlandırır, P-R aralığı kısalır = (+) dromotropik. Hastanemiz protokolünce adrenalin ardından ikinci adım olarak atropin uygulanmaktadır.

26 ATROPİN SULFATE ETKİLERİ
Kalp atımının başladığı (sinoatriyal düğüm)noktadan atriyo ventriküler düğüm arasında hız artışını sağlar. Atriumlar ve ventriküller arasındaki iletimin hızını düzenler. Kalpte ventriküllerin fibrilasyonunu önler.

27 ATROPİN SULFATE Preparatlar Atropin sülfat ampul 1ml
0.25mg 0.5mg 1mg 10 ve 100 ampullük kutular

28 ATROPİN SULFATE Endikasyonları Asistoli, NEA (nabız <60 ise)‏ Diğer
Unstabil bradikardilerde (class I)‏ AV bloklar (class IIa)‏ Kolinerjik ajanlarla intoksikasyonlar Morfin kullanımı ile olan bulantı-kusmalarda

29 ATROPİN SULFATE Farmakokinetik Ne zaman etki etmeye başlar
uygulamadan 5 dk. sonra Etki süresi ne kadardır? 2-4 saat.

30 ATROPİN SULFATE Doz IV (damaryolu)‏ 0.5-1 mg IV olarak verilir,
her 3-5 dakikada bir tekrarlanmalıdır. Total doz 3 mg’ı aşmamalıdır. İstenirse 3 mgr bolus yapılır. 0.5 mg altında yapılmamalıdır Uygulanacak Durumlar: (2010 Algoritmasından kalktı)

31 ATROPİN SULFATE Doz IV yol yok ve entübe ise, 2-2,5 amp. 10 cc SF ile sulandırılarak tüp içine verilir ve ambulanır. IV uygularken sulandırılarak uygulamaya gerek yok.

32 ATROPİN SULFATE Yan etkileri
Bulanık görme, baş ağrısı ve gözbebeklerinde genişleme Dudaklarda kuruluk, susama hissi Deride sıcaklık (ateş basması) Genellikle yaşlı erkeklerde idrar yaparken zorlanma

33 Atropin-4 Hemşirelik Bakımı
Atropin miyokardiyal O2 ihtiyacını arttığı icin, miyokardiyal iskemi ve hipoksi durumlarında dikkatli kullanılmalıdır. Ayrıca hipotermik hastalardaki bradikardide de dikkatli kullanılmalıdır. İskemik kalp hastalığı olanlarda atropinin tekrarlayan dozlarından kaçınmak gerekir. Sodyum bikarbonat ile verilmez.

34 Atropin-5 Ayrıca kardiyak transplantasyon yapılan hastalar vagal innervasyondan yoksun olduklarından, atropin, bu hastalarda kalp hızında yavaşlama ve yüksek dereceli AV bloklara neden olabilir ve atropin bu hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. Ayrıca atropinin yanlışlıkla fazla miktarda yapılması, deliryum, taşikardi, koma, flushing, sıcak deri, ataksi ve görme bulanıklığı ile karakterize antikolinerjik sendroma neden olabilir.

35 LİDOKAİN = ARİTMAL Antiaritmik (class IB) = Nabız ritmini düzenler.
Ventriküler aritmilerde etkilidir. Lokal anestezik olarak kullanılır.

36 LİDOKAİN = ARİTMAL Endikasyonları
Defibrilasyon ve diğer ajanlara dirençli VT,VF AMI(Akut myokard infaktüsü) oluşan ventrikülden gelen erken atımlarda Düzenli VT’de kullanılır.

37 LİDOKAİN = ARİTMAL ETKİSİ
Myokard tabakasında olan titreşimi azaltarak ventrikül tabakasındaki kasılmayı düzenler.

38 LİDOKAİN = ARİTMAL Preparatlar Aritmal %2 Aritmal %10 Lidobag
100mg/5ml 5 ampullük kutular Aritmal %10 500mg/5ml 3 ampullük kutular Lidobag 200mg/100ml

39 LİDOKAİN = ARİTMAL Dikkat et! 70 yaşından büyük,
Kalp yetmezliği, MI + hipotansiyon-şok, Karaciğer hastalığı olanlarda doz %50 azaltılmalıdır

40 LİDOKAİN = ARİTMAL DOZ (VF/ VT’ya bağlı kalp durmasında); başlangıç dozu mg/kg IV’dür. 5-10 dakikada bir tekrarlanabilir, maksimum total dozu 3 mg/kg’dır. Kalp durmasında 1.5 mg/kg tek doz da yapılabilir.

41 LİDOKAİN = ARİTMAL DOZ Trakeal uygulamada; 2-4 mg/kg dozda verilmelidir. İnfüzyon tedavisi; klinik gereksinim ve plazma lidokain konsantrasyonuna göre mg/saat dozunda verilir.

42 LİDOKAİN = ARİTMAL Yan etkiler
Psikoz, Nöbetler, Solunum depresyonu, Konuşma bozukluğu, Bilinç bozukluğu.

43 AMIODARONE (Cordarone)‏
Antiaritmik (class III)‏ (-) inotropik= kalbin kasılma gücünü (-) kronotropik= kalp hızını

44 AMIODARONE = CORDARONE
ETKİSİ Myokardın titreşim halindeki uyarılarını düzenler. Myokard tabakasının 2 ve 3 faz aşamasında K (potasyum) akımını engelleyerek hız potansiyelini ve aktivasyon akışını uzatır.

45 AMIODARONE = CORDARONE
KULLANILDIĞI DURUMLAR Defibrilasyona ve adrenaline cevap vermeyen nabızsız VT /VF Atriyal fibrilasyon (atriyumlardan gelen düzensiz atım)‏ Düzenli VT Atriyal flatter

46 AMIODARONE (Cordarone)
Cordarone ampul 3cc (150mg )‏ 6 ampullük kutular

47 AMIODARONE = CORDARONE
DOZ Nabızsız VT / VF’de; 300 mgr cordarone 20 ml %5 dextroz IV yavaş yapılır. TEKRAR Gerekirse 150 mgr cordarone 20ml % 5 dextroz IV yavaş yapılır. 1 mgr /dk 6 saat 0.5mgr/dk 18 saatte Maksimum doz 2.2gr / 24 saat gönderilir.

48 AMIODARONE = CORDARONE
KULLANILMAZ Digoxin Prokainamid (antiaritmik)‏ Antikoagülanlar Kinidin, Ca kanal blokerleri, Beta blokerler. Serum düzeyi ve toksisitelerini artırır.

49 AMIODARONE = CORDARONE
YAN ETKİLERİ Hipotansiyon, bradikardi Akciğerde toksisite, Karaciğerde toksisite, Korneada hasar, Deride renk değişikliği, Tiroid fonksiyon bozukluğu. Hipotansiyon ve bradikardiye yol açabilir – İnfüzyonun yavaşlatılması, sıvı verilmesi, pressörler, kronotroplar ve geçici pace

50 MAGNEZYUM SÜLFAT (MgSO4)‏
ETKİSİ Çizgili kaslardaki kasılmayı azaltır.

51 MAGNEZYUM SÜLFAT (MgSO4)‏
Endikasyonları Mg eksikliği olan kardiak arrest Serum Mg seviyesine bakılmaksızın standart tedavi (VT/VF)‏ Mg eksikliği olan MI Eklempsi Astım Direk etki:Na/K ATP’az pompasını inhibe eder. İndirek etki: Ca kanallarını bloke eder. Nöronal transmisyonu azaltır. Membran potansiyelini artırır. Kalsiyumun vazodilatasyon etkisini bloke eder. Myokardın katekolaminlere duyarlılığını artırır.

52 MAGNEZYUM SÜLFAT (MgSO4)‏
Endikasyonları Torsades De Pointes (aritmi çeşidi)‏

53 MAGNEZYUM SÜLFAT (MgSO4)‏
Kontrendikasyonları Kalp bloğu Myokard hasarı

54 MAGNEZYUM SÜLFAT (MgSO4)‏
Preparatlar Magnezyum Sülfat %15’lik ampuller (1.5 gr/10 ml )‏ ampullük kutular

55 MAGNEZYUM SÜLFAT (MgSO4) Farmakokinetik
Ne zaman etki etmeye başlar? Etki süresi ne kadardır? IV hemen başlar, dk sürer IM 3-4 saatte başlar, saat sürer

56 MAGNEZYUM SÜLFAT (MgSO4)‏
KULLANIM DOZU 1-4 g (8-32 mEq) IV olarak çok yavaş uygulanmalıdır. 50-100ml %5 Dextroz içinde verilir.

57 MAGNEZYUM SÜLFAT (MgSO4)‏
Hemşirelik Bakımı İnfüzyon sırasında hasta yakından izlenmeli, sıcaklık hissi, susama, kızarma, terleme, laterji, motor fonksiyonlarda azalma, kan basıncında düşme varsa infüzyon durdurulur.

58 MAGNEZYUM SÜLFAT (MgSO4)‏
Dikkat!!! Hasta başında kalsiyum glukonat Mg’un etkisini bloke ettiği için hazır bulundurulur.

59 KALSİYUM CPR'da spesifik endikasyonu olmadıkça kullanılması önerilmez.
Endike olduğu durumlar: Hiperkalemi, hipokalsemi veya kalsiyum kanal blokeri toksisitesi varsa faydalıdır.

60 KALSİYUM Kontrendikasyonları Dijital toksisitesi

61 KALSİYUM Preparatları % 10’luk 10 ml ampuller

62 KALSİYUM Doz: Klorid tuzu tercih edilmelidir.
%10'luk solusyondan 2-4 mg/kg yavaş i.v. yolla verilebilir. Erişkinlerde 1 ampul (4 mg/kg yavaş puşe) her 10 dk’da tekrarlanabilir.

63 Kalsiyum Klorit DİKKAT!!!
Kalsiyum tuzlarının hızlı İV tedavisi kardiyak arrestle sonuçlanabilir. Kalp ve beyinde arteryel vazospazma neden olabilir.

64 Kalsiyum Klorit Dikkat !!!
Sodyum bikarbonat (NaHCO3) ile karşılaştığında yapısal değişikliğe uğrar ve çözülmez. Damar dışına kaçması durumunda periferik venlerde sklerozis ve dokularda ciddi kimyasal yanıklara neden olabilir. Güvenli bir damar yolundan verilmelidir.

65 Kalsiyum Klorit Dikkat !!!
Kalsiyum İM verilmemelidir, lokal doku hasarına yol açar. Hastanın ciddi tetanileri varsa İV verilmelidir.

66 KARDİYAK ARREST SIRASINDA ASİT - BAZ DENGESİNDEKİ BOZUKLUKLAR
SODYUM BİKARBONAT ( % 8.4 )

67 solunum ve metabolik olarak ikiye ayrılır.
ASİT - BAZ DENGESİ Vücut pH normal değer: 7.4 asidoz alkoloz Asidoz ve alkoloz; solunum ve metabolik olarak ikiye ayrılır.

68 SODYUM BİKARBONAT (NaHCO3)‏
NEDEN KULLANILIR ? Bilinen hiperkalemi (potasyum yüksekliği). Asidoz (bikarbonata cevaplı). Uzun arrest sonrası dolaşımın sağlanması. Geniş ORS intervalli ritimlerde hipotansiyon gibi kardiyak etkileri geri çevirir.

69 SODYUM BİKARBONAT (NaHCO3)‏
Kardiyak arrestte kullanılır. Metabolik asidozda kullanılır. Alveoler ventilasyonu arttırır ve asit baz dengesini düzenler. Arrestte kan gazlarına bakılamazsa 1 mg /kg dır. Her 10 dakikada ilk dozun yarısı uygulanır. Bu uygulama kardiyak arrest ortaya çıktığında ilk 10 dakika içinde yapılmalıdır.

70 SODYUM BİKARBONAT (NaHCO3)‏
Dikkat !!! Güvenli bir damar yolundan verilmelidir. (Küçük venlerde sklerozis ve damar dışına kaçtığında lokal dokuda ciddi hasara neden olabilir).

71 SODYUM BİKARBONAT (NaHCO3) Dikkat !!!
Trakeal yoldan verilmemelidir. Diğer paranteral ilaçların inaktivasyonuna ya da çökmesine neden olacağı için KARIŞTIRILMAMALIDIR. Kalsiyum (ca+) ampulle geçimsizdir. Adrenalinle beraber verilmez. Katekolaminlerle (dobutamin/dobutrex) geçimsizdir.

72 DİĞER İLAÇLAR (AKUT FAZDA KULLANILMAYANLAR)‏
DOPAMİN DOBUTAMİN (Dobutrex)‏ NİTROGLİSERİN (Perlinganit)‏ SODYUM NİTROPRUSSİDE (Niprus)‏ DİGOXİN VAZOPRESSİN

73 DOPAMİN Adrenerjik agonist ajan
İnotrop etkili sempatomimetik bir ilaçtır (Sempatik etkiyi taklit eden). PİYASA ŞEKLİ Giludop 200 mg/5 ml Dopamine 200 mg/5 ml

74 DOPAMİN ETKİSİ (+) inotropik= kalbin kasılma gücünü destekler dolaşıma yönlenmiş olan kanı kalbe ve beyne yönlendirir. Beyin perfüzyon basıncını Vazokonstrüksiyon=Damarlarda daralma Kardiyak out-put , kan basıncı Böbrek damarlarını genişleterek böbreklere giden kan akımını Dopamin+dobutamin beraber kullanıldığında sinerji yaratır (birbirinin etkisini artırır).

75 DOPAMİN PERFÜZYON KLAVUZU
ENDİKASYONLARI Hipotansiyon, Miyokard infarktüsü, Sepsis, Açık kalp ameliyatlarında hemodinamik dengesizliğin düzeltilmesi, Kardiyojenik şok, Kronik kalp ve böbrek hastalıkları. KONTRENDİKASYONLARI Yeterli intravasküler volümün sağlanamadığı durumlar, Taşikardi, Hipertansiyon, Feokromositoma, Hipertiroidizm, Kardiyak ritim bozukluğu, Tirotoksikoz. KONTRENDİKASYONLARISoklar (anafilaktik sok haric), halojenli hidrokarbon türevleri (Halotan v.b.) ile yapılan genel anesteziler, hipertiroidizm, hipertansiyonda, organik beyin hasarı ya da serebral ateroskleroz. KONTRENDİKASYONLARISoklar (anafilaktik sok haric), halojenli hidrokarbon türevleri (Halotan v.b.) ile yapılan genel anesteziler, hipertiroidizm, hipertansiyonda, organik beyin hasarı ya da serebral ateroskleroz. KONTRENDİKASYONLARISoklar (anafilaktik sok haric), halojenli hidrokarbon türevleri (Halotan v.b.) ile yapılan genel anesteziler, hipertiroidizm, hipertansiyonda, organik beyin hasarı ya da serebral ateroskleroz.

76 DOPAMİN Doz 2-5 mcg/kg/dk 5-10 mcg/kg/dk >10 mcg/kg/dk
Etkileri uygulanan doza bağlı değişiklik gösterir. 3 dozda kullanılır: Düşük doz: böbrek perfüzyonunu (renal doz)‏ 2-5 mcg/kg/dk Orta doz: inotropik=kalbin kasılma gücünü (kardiyak doz) 5-10 mcg/kg/dk Yüksek doz: α adrenerjik etki= vazokonstrüksiyon (kalbe ve beyne kan akımında artış için)‏ >10 mcg/kg/dk

77 DOPAMİN PERFÜZYON KLAVUZU
YAN ETKİLERİ Taşikardi, Ektopik atım, Baş ağrısı, Angina, Bulantı/kusma, Dispne, Damar dışına çıkarsa doku nekrozu, Vazokonstrüksiyona bağlı komplikasyonlar.

78 DOPAMİN Dikkat!!! Bikarbonat ile geçimsizdir (NaCH03)‏
Kardiyojenik şokta dikkatli kullanılmalı (düşük doz) miyokardın oksijen sunumu ve tüketimi arasındaki dengeyi bozabilir.

79 DOPAMİN Hemşirelik Bakımı
İlaç kullanmadan hipovolemi=sıvı eksikliği giderilmeli, Damar dışına sızması önlenmeli, Aldığı-çıkardığı takibi yapılmalı, Nabız ve kan basıncı sık izlenmeli, Doz cetvelleri kullanılır. Baslangıç dozu: 2-5 mcg/kg/dk 10-30 dakika arayla 1-4 mcg/kg/dk oranında arttırılarak optimum sonuç alınıncaya kadar devam edilir. 20 mcg/kg/dk’ya kadar çıkılabilir Doz; 20 mcg/kg/dk’yı aşmamalıdır.

80 DOPAMİN Hemşirelik Bakımı
HAZIRLAMA 200 mg Dopamin % 0.9 İzotonik Sodyum Klorür veya % 5 Dextroz solüsyonu ile 50 ml’ ye tamamlanır. IV puşe olarak direkt uygulanmaz. Hazırlanan solüsyon 24 saatte değiştirilmelidir, çünkü ilaç etkisini 24 saat sonra kaybeder.

81 DOPAMİN PERFÜZYON KLAVUZU
ÖNEMLİ NOTLAR İnfüzyona başlamadan önce hipovolemi düzeltilmelidir. Damar dışına sızması nekroza sebep olacağından ilacın uygulanmasında büyük venler tercih edilmelidir. Perfüzyon boyunca kan basıncı, kardiyak ritim ve idrar miktarı izlenmelidir. Sodyum bikarbonat içeren çözeltilerle kesinlikle karıştırılmamalıdır. Aksi halde ilaç inaktivite olmaktadır.

82 DOBUTAMİN (Dobutrex) (+) inotropiktir = kalbin kasılma gücünü arttırır. Kalp yetmezliğinin tedavisinde kullanılır. Etki doza bağlıdır, düşük dozda kullanıldığında vazodilatasyon=damarlarda genişleme yapar.

83 DOBUTAMİN (Dobutrex) İnotrop Etkili Sempatomimetik
Etkisi Kardiyak out-putu renal (böbrek) ve mezenterik kan akımını Septik şokta kalbin sol ventrikül fonksiyonlarını destekler, Kardiyak dolaşımı artırarak böbrek üzerine etki eder idrar çıkışını sağlar. Beta blokerlerin yüksek dozunda atılımını hızlandırır. Yeterli damar içi sıvıya rağmen dolaşımın yetersizliğinde etkilidir.

84 DOBUTAMİN (Dobutrex)‏
Endikasyonları Enfarktüste inotropik destek Kalp cerrahisi Kardiyomiyopati Septik şok Kardiyojenik şok Beta bloker overdozunda=yüksek dozunda kullanılır. Kontrendikasyonları Bradikardi

85 DOBUTAMİN (Dobutrex) İnotrop Etkili Sempatomimetik
Doz mcg/kg/dk >20 mcg/kg/dk myokardiyal iskemisi !!!! >40 mcg/kg/dk dozlar toksik !!! 250 mg’lık flakonlar halindedir.

86 DOBUTAMİN (Dobutrex) Yan Etkileri
Taşikardi Baş ağrısı Çarpıntı Bulantı Anginal ağrı (göğüs ağrısı)‏ Solunum güçlüğü Cil altına giderse irritasyon=tahriş

87 DOBUTAMİN (Dobutrex) Hemşirelik Bakımı
İlaç doğru dozda verilmeli Dopamin ve dobutamin (dobutrex) birlikte verilecekse dopamin renal dozda hazırlanmalı, dobutrex normal kardiyak dozda verilmelidir ve her ikisi ayrı solüsyonda hazırlanmalıdır.

88 DOBUTAMİN İnotrop Etkili Sempatomimetik
Hemşirelik Bakımı %5 dextroz yada %0.9 NaCL içinde verilir. Bikarbonat ile geçimsizdir. MI geçirenlerde infarktüs alanını genişletebileceği için dikkatli kullanılmalıdır. Hasta monitörize edilmelidir. Hasta hipovolemik ise önce volüm genişleticiler ile durum düzeltilmelidir.

89 6 x kg x istenen doz= cc/st 100
DOPAMİN VE DOBUTAMİN İÇİN PRATİK DOZ HESABI 100 ml SF mg dopamin veya dobutamin konur, 6 x kg x istenen doz= cc/st 100 formülü ile ml/st cinsinden ilacın veriliş hızı bulunur.

90 NİTROGLİSERİN (PERLİNGANİT)‏
Etkisi Kalp damarlarında vazodilatasyon=genişleme, Arter ve venlerde dilatasyon yapar.

91 NİTROGLİSERİN (PERLİNGANİT)‏
Endikasyonlar Anjina pektoris, Akut pulmoner ödem Akut MI’da iskemi ve ağrının başlangıç tedavisinde kullanılır. Hipertansiyonda tansiyonun normal sınırlara düşürülmesi amacıyla kullanılır.

92 NİTROGLİSERİN YAN ETKİLERİ
Ortostatik hipotansiyon TA< 90mmHg ve Nb< 50/dk altında kesilmelidir. 24 saat içinde viagra kullananlarda verilmez. 24 saatten sonraki infüzyonlarda tolerans gelişir.

93 SODYUM NİTROPRUSSİDE (NİPRUS)
Arteriyel düz kaslarda dilatasyon=genişleme, KAN BASINCINI Ventrikül ön-arka yükü; myokard duvar gerilimini ve O2 tüketimini subendokardiyal perfüzyonu (KALBİN KANLANMASINI ) iyileştirir.

94 SODYUM NİTROPRUSSİDE (NİPRUS)
Endikasyonları Kalp yetmezliği Hipertansiyonun acil tedavisinde kullanılır.

95 SODYUM NİTROPRUSSİDE (NİPRUS)
Doz 0.5 mcg/kg/dk mcg/kg/dk.

96 SODYUM NİTROPRUSSİDE (NİPRUS) Hemşirelik Bakımı
Kan basıncı yakından izlenir, Kan basıncını düşürüp, myokardın oksijenlenmesini bozarak MI (kalp krizine) neden olabilir, 8 mcg/kg/dk. üzerine çıkılmaz, İlaç 2-3 günden fazla verilmez, Işıktan korunmalıdır, sulandırıldıktan sonra sarılmalıdır. 24 saatte bir solüsyon değiştirilmelidir.

97 DİGOXİN ETKİSİ Miyokardın kasılma gücünü arttırır ( ).
Kalp hızını azaltır ( ).

98 DİGOXİN Endikasyonları Konjestif Kalp Yetmezliği (KKY)‏
Atrial Fibrilasyon (AF)‏ Atrial flatter

99 DİGOXİN YAN ETKİLERİ Bulantı-kusma Karın ağrısı,diyare
Görme ve oryantasyon bozukluğu Aritmi Baş ağrısı Yorgunluk

100 DİGOXİN Hemşirelik Bakımı
Nabız 1 dakika kalbin apeksinden sayılır. Nabız <60, >120 ise doz verilmez. Digoksin toksik bir ilaçtır, zehirlenme belirtileri izlenir, Digoksin kan düzeyi kontrol edilir, Serum potasyum düzeyi izlenir, IV uygulama <5 dk uygulanmaz.

101 Ünverir, Karcıoğlu ve Ayrık 2006
Vazopressin-1 Antidiüretik hormon olarak bilinir. Vazopressin; düz kas V1 reseptörlerini direkt uyararak vazokonstriksiyon oluşturur. Vazopressin’in β-adrenerjik aktivitesi olmadığından CPR sırasında miyokardiyal O2 tüketiminde artış oluşturmaz. Ünverir, Karcıoğlu ve Ayrık 2006

102 Ünverir, Karcıoğlu ve Ayrık 2006
Vazopressin-2 Endikasyonları Şoka direncli VF/ Nabızsız VT tedavisinde adrenaline alternatiftir. (Class IIb). 2.Yeni kılavuzlara göre asistoli veya PEA’de de adrenaline alternatif olarak kullanılabilir. 3.Adrenalin sonrası dirençli arrest durumunda etkili olduğu gösterilmiştir. Ancak bu konu ile ilgili bilgiler yetersizdir (Class Indeterminate). 4.Vazopressin; septik şok ve sepsis sendromu gibi vazodilator şoklarda da yararlıdır. Ancak bu hastalarda standart tedavi yetersiz kalır, devamlı infuzyon yapılması yararlı olabilir. Ünverir, Karcıoğlu ve Ayrık 2006

103 Ünverir, Karcıoğlu ve Ayrık 2006
Vazopressin-3 Doz Vazopressin nabızsız arrest durumu olan hastalarda ilk ya da ikinci doz adrenalinin yerine tek doz 40 IU olarak kullanılabilir. Dikkat Edilmesi Gerekenler Vazopressin, vazokonstriksiyon özelliği nedeni ile koroner arter hastalarında dikkatli kullanılmalıdır. Ünverir, Karcıoğlu ve Ayrık 2006

104 KORTİKOSTEROİDLER Adrenal korteks tarafından salınan steroid yapıda hormonlardır.Steroidler 4-6 saat içinde kanda en yüksek seviyeye ulaşırlar.

105 STEROİDLER 2’YE AYRILIR
GLUKOKORTİKOİDLER MİNERALAKORTİKOİDLER

106 MİNERALAKORTİKOİDLER
Sıvı ve elektrolid metabolizması üzerine etkilidir.Na'u tutar,K'un atılımını sağlar. Dezoksikosteron ve aldesterondur.

107 GLUKOKORTİKOİDLER Glukoz metabolizmasını etkiler.
Doğal glukokortikoidler ;Kortikosteron ,Kortizol ,Kortizon'dur.

108 GLUKOKORTİKOİDLERİN KULLANIM YERLERİ
1-Adrenal fonksiyon bozukluklarında 2-Adrenal ve ya başka endokrin sistem bozukluk olmadığı durumlarda kullanılır.Örneğin ; artritler,allerjik hastalıklar,kollagen hastalıklar ve otoimmüniteye bağlı diğer hastalıklar,şok, beyin ödeminin önlenmesi,aspirasyon pnömonisi ve malign tümörler

109 GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ
Karbonhidrat metabolizmasına etkisi: İnsüline zıt etki yaparlar.Glikogenezisi(yağ ve proteindenglikoz yapımı) artırırlar. Protein metabolizmasına etkisi: Glukokortikoidler genellikle protein sentezimi inhibe ederler.Protein yıkımını artırırlar.Üre ve amonyak artar.

110 GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ
Yağ metabolizmasına etkisi:Yağ hücresine glikoz girişini azaltırlar.Yüksek doz verilirse lipolizi hızlandırır. Antienflamatuvar etki:Akut kronik enfeksiyonu inhibe eder.Enfeksiyonun makroskopik belirtilerini önler. İmmünosupresif etki:Yüksek dozda kullanıldığında antikor oluşumunu azltırlar.(Organ transplantasyonu)

111 GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ
Santral sinir sistemine etki:Santral sinir sistemine uyarıcı etki yapar.Öfori,iştah artması,uykusuzluk vb.görülür. Renal sisteme etki:Glukokortikoidlerin bazıları mineralakortikoidler kadar olmasada aldesteron reseptörlerini aktive ederek Na ve su retansiyonunu artırırlar.K ve H kaybına neden olurlar.

112 GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ
Kardiyovasküler sisteme etkisi: Böbrekler üzerine etkisiyle hipertansiyon yaparlar. Serebrovasküler sisteme etkisi:Beyin ödeminin ortadan kalkmasına yardım eder.

113 GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ
Kalsiyum metabolizmasına etkisi: Kalsiyumun barsaklardan emilimini azaltarak böbreklerden atılımını artırır. Çizgili kaslar üzerine etkisi:Protein metabolizmasına olumsuz etkisi sonucu çizgili kaslarda erime yapar.

114 GLUKOKORTİKOİDLERİN FARMAKOLOJİK VE FİZYOLOJİK ETKİLERİ
Hemotopoetik sisteme etkisi:Kemik iliğinde hemoglobin düzeyini yükseltir.Lökosit ve trombosit yapımını artırır.Eozinofillerin düzeyini azaltır.(Enfeksiyona yatkınlık)‏

115 KORTİKOSTEROİD İLAÇLARIN YAN ETKİLERİ
Adölesan dönemi sorunları Psişik bozukluklar Peptik ülser oluşumu ve yara iyileşmesinde gecikme Enfeksiyona yatkınlık Diyabet oluşumu Myopati ve halsizlik Ödem ve hipokalemi Osteoporoz olasılığı

116 KORTİKOSTEROİD TEDAVİSİNİN KESİLMESİ
Adrenal bez uzun dönem tedavisinin ardından tam olarak normal fonksiyonuna dönebilmesi için 9-12 aya ihtiyaç vardır. Steroid tedavisi ilacın dozu azaltılarak kesilir.

117 ANTİBİYOTİKLER

118 ANTİBİYOTİKLER Antibiyotiklerin doğru kullanılırsa enfeksiyonlarla mücadelede olağanüstü katkı sağlayan, aksi durumda ise yaralanmalara hatta ölümlere yol açan ilaçlar olduğu kabul edilmektedir. l

119 Antibiyotik kullanımı tüketim açısından dünyada 2. ülkemizde 1
Antibiyotik kullanımı tüketim açısından dünyada 2. ülkemizde 1. sıradadır.

120 İDEAL ANTİBİYOTİK KULLANIMI
Doğru antibiyotik En iyi yoldan Etkin dozda Optimum aralıklarla Uygun süreyle Doğru tanı sonrası

121 ANTİBİYOTİKLERİN KÖTÜ KULLANIMI NASIL?
Tanı açısından gerekli değerlendirme yapılmadan antibiyotik kullanılması İnfeksiyon olmaksızın antibiyotik kullanılması Seçilen antibiyotiğin yanlış olması Dozun yetersiz veya aşırı olması Doz aralıklarının uygunsuz olması Aynı etkinlikte daha ucuzu varken pahalı antibiyotiğin seçilmesi

122 ANTİBİYOTİKLERİN KÖTÜ KULLANIMI NASIL?
Etkinliği bilinen bir antibiyotik yerine yeni olan bir antibiyotiğin seçilmesi Endikasyonu olmadığı halde aynı anda iki ve fazlası antibiyotiğin kullanımı Kültür sonucuna uygun olmayan antibiyotik kullanımı 24-48 saatten uzun süren profilaksi Gereksiz profilaksi

123 UYGUNSUZ KULLANIM SONUÇLARI
Mikroorganizmalarda direnç gelişimi Süperenfeksiyonların ortaya çıkması İmmünite değişiklikleri Hedef organda bozukluk değişimi Tedavi maliyetinin artması

124 Antibiyotiğin uygun kullanılmaması bakterinin yok olmamasına, direnç kazanmasına yol açar.Direnç kazanan bakteri daha sonra Aynı antibiyotikle tedavi edilemez.