SES

BİLGİ YUVAMIZIN KUZUCUKLARI

TUNCAY YILDIRICI

Titreşen bir nesnenin başlattığı titreşimler dizisine ses denir Titreşen bir nesnenin başlattığı titreşimler dizisine ses denir. Sesin oluşabilmesi için titreşim hareketi gereklidir. Titreşim bir nesnenin ileri geri hareketidir.

Ses kaynaklarının titreşmesi sonucu ses oluşur.

Çeşitli cisimler kullanılarak farklı sesler üretilir;

Titreşim, bir cismin ileri geri gidip gelme hareketidir.

Ses İşitme Titreşim Enerji Ses Kaynağı Ses Şiddeti Gereklidir Etkilidir Yayar Türüdür Üretir İşitme Titreşim Enerji Ses Kaynağı Ses Şiddeti

Titreşen cisimler ses üretirler.

Bazı sesler insanları mutlu ederken, bazı sesler de insanları rahatsız eder. Örneğin, taşıtların ve iş makinelerinin çıkardığı sesler insanları rahatsız eder. Bu seslerin şiddeti yüksektir.

Fısıltı halinde konuşan bir insanın sesinin şiddeti düşük, jet motorunun çıkardığı sesin şiddeti yüksektir.

Her Sesin Bir Kaynağı Vardır. çevremizdeki varlıklar ses çıkarırlar. Yağan yağmur, koşan atlet, öten kuş, çalan saat, hareket eden otomobil, ağlayan çocuk ses çıkarır.

Sabahleyin saat çaldığında uyanmamız, gök gürlediğinde ürkmemiz buna örnek verilebilir..

Bir davula tokmağı ile kuvvetlice vurulursa çıkan sesin şiddeti fazla, hafifçe vurulursa çıkan sesin şiddeti az olur.

SES KAYNAKLARI Doğal Ses Kaynakları Yapay Ses Kaynakları Ses çıkaran her madde veya cisme ses kaynağı adı verilir. Ses kaynaklarının çıkardığı sesler birbirinden farklıdır. Bazı sesler doğaldır. Bazıları ise insanlar tarafından yapay olarak oluşturulabilmektedir.   SES KAYNAKLARI Doğal Ses Kaynakları Yapay Ses Kaynakları

Kuş sesleri, deredeki suyun sesi, rüzgarın sesi, deniz kenarlarındaki dalgaların sesi doğal seslerdir. Doğal sesleri üreten varlıklara doğal ses kaynakları denir. Müzik aletlerinden çıkan sesler, taşıtların çıkardığı sesler, hoparlörün, radyonun ve televizyonun çıkardığı sesler yapay seslerdir. Yapay sesleri üreten varlıklara yapay ses kaynakları denir.

Ses Dalgalar Halinde Yayılır.

SES;DURGUN BİR SUYA ATILAN BİR TAŞIN SUDA OLUŞTURDUĞU HALKALAR GİBİDİR. DALGALAR HALİNDE VE YÖNE YAYILIR

Ses ısı ve ışık gibi her yöne dalgalar halinde yayılır Ses ısı ve ışık gibi her yöne dalgalar halinde yayılır . Teneffüs zilini okulun her yerinden duymamızın bunun sayesindedir.

SES KATI, SIVI VE GAZ MADDELERDE YAYILIR;

Ses, havada ve suda dalgalar halinde yayılır ve bu dalgalar herhangi bir cisme çarparsa geri döner.;

SESİN ZAYIF VEYA KUVVETLİ OLMASINA SESİN ŞİDDETİ DENİR SES KAYNAĞINA YAKINSAK KUVVETLİ SES, SES KAYNAĞINA UZAKSAK ZAYIF SES DUYARIZ.

SES HAVASIZ ORTAMDA YAYILMAZ

GIRTLAĞIMIZDAKİ SES TELLERİ AKCİĞERİMİZDEN GELEN HAVANIN ETKİSİYLE TİTREŞTİĞİNDE SES OLUŞUR.

Sesin Şiddeti: ;

Her Sesi Duyabilir miyiz ? Bazı hayvanlar insanların duyamadıkları sesleri duyar ve insanların çıkaramadıkları sesleri çıkarır.Yarasaların gözleri iyi göremez ancak kulakları çok iyi duyar. Yarasalar işitme duyulan sayesinde engellere çarpmadan uçabilir ve avlanabilir. İnsan kulağı yarasaların çıkardığı bazı sesleri duyamaz. Yunuslar iyi göremez, koklama organları körelmiştir. Ancak işitme duyuları çok gelişmiştir. Yunuslar da yarasalar gibi insanların duyamayacağı bazı sesler çıkararak aralarında iletişim kurarlar. Kümes hayvanları, atlar ve köpekler insan kulağının duyamadığı bazı sesleri işitebilir. Örneğin; 1999 Marmara ve Düzce depremlerinde olduğu gibi şiddetli depremlerde oluşan sesleri insan kulağı işitebilir. Hafif şiddetteki depremlerde oluşan sesleri insan kulağı işitemezken bu hayvanlar işitebilir.  

Bir davula tokmağı ile kuvvetlice vurulursa çıkan sesin şiddeti fazla, hafifçe vurulursa çıkan sesin şiddeti az olur.

Sesin şiddeti debisel (Db) ile ölçülür

Kulak 20 ile 2000 frekans aralığındaki sesleri duyabilir

ÇOK ŞİDDETLİ SESLER,KULAK ZARIMIZI YIRTABİLİR ÇOK ŞİDDETLİ SESLER,KULAK ZARIMIZI YIRTABİLİR.BU DURUMLARDA AĞZIMIZI AÇMAMIZ KULAK SAĞLIĞI AÇISINDAN YARARLIDIR

; BİLİMSEL ÇALIŞMALARDA SES KAYNAĞI OLARAK DİYAPAZON KULLANILIR DİYAPAZON,İKİ KOLLU ÇELİK BİR ÇATALDIR.BU ÇATAL BOŞ TAHTA ÜZERİNE OTURTULMUŞTUR ;

DİYAPAZONUN KOLLARINA TOKMAK YA DA SERT BİR CİSİMLE VURULDUĞUNDA TİTREŞEREK SES OLUŞUR;

NASIL İŞİTİRİZ?

SES VE İŞİTME BİRBİRİNİ TAMAMLAYAN İKİ KAVRAMDIR. SES DALGALARI KULAĞIMIZ GELİR KUALAK ZARI TİTREŞMEYE BAŞLAR KULAK ZARINDAKİ TİTREŞİMLER KULAĞIN İÇ KISMINA İLETİLİR

BELLİ BİR İLETİ TAŞIYAN BU TİTREŞİMLER BEYNE ULAŞTIĞINDA SES İŞİTİLMİŞ OLUR;

İŞİTME ORGANIMIZ KULAĞIMIZDIR

Gürültü Çevremizdeki kuş sesleri, bir deredeki suyun sesi kulağımıza hoş gelir. Ancak taşıtların ve iş makinelerinin sesi insanı rahatsız eder. Hoşa gitmeyen ve insanlar üzerinde olumsuz etki yapan seslere gürültü denir. Şehirlerin büyümesi ve teknolojik gelişmeler gürültüyü artırır.

4. Ses de Çevreyi Kirletebilir Okul, kütüphane, sinema, tiyatro salonları, toplu taşıma araçları, iş yerleri, apartmanlar insanların toplu olarak bulundukları yerlerdir. Bu mekanlarda konuşma kurallarına uyulmalı, gürültülü ve rahatsız edici davranışlarda bulunulmamalıdır. Amacı dışında kullanılan yüksek ses, ses kirliliğine neden olur. Kalabalık şehirler ve gelişen teknoloji ses kirliliğinin artmasına neden olur. Ses kirliliği, ruh ve beden sağlığımızı olumsuz yönde etkiler. Stres, ülser, yüksek kan basıncı, baş dönmesi ve baş ağrısına sebep olur. Gürültülerden etkilenmemek için binalara ses yalıtımı yapılır. Plastik, köpük, elyaf, yün, keçe, hah gibi maddeler ses yalıtımında kullanılır. Sesin bulunduğu ortamdan geçişini engellemek amacıyla mekanın yalıtım maddeleriyle kaplanmasına ses yalıtımı denir

Ses kirliliğinin önlenmesi için ; Toplu taşıma sistemine geçilmeli, metrolarla yapılan yer altındaki trafiğe önem verilmeli, bisiklet kullanımı yaygınlaştırılmalı, Taşıtlara susturucu takılmalı, gerekli kontrolleri zamanında yapılmalı, Sanayi tesisleri şehir dışına kurulmalı, gürültü ölçümleri yapılmalı, gürültülü yerlerde çalışan kişiler kulaklarına kulaklık takmalı, Evlerde çift camlı pencereler kullanılmalı, Seyyar satıcıların bağırarak mal satmaları yasaklanmalı Evlerde başkasını rahatsız edecek şekilde gürültü edilmemeli Ses kirliliği konusunda kişi ve kuruluşlar bilinçlendirilmelidir.

Bazı Gürültü Türlerinin Desibel Dereceleri ve Psikolojik Etkileri Kent gürültüsünü artıran sebeplerin başında trafiğin yoğun olması, sürücülerin yersiz ve zamansız klakson çalmaları ve belediye hudutları içerisinde bulunan endüstri bölgelerinden çıkan gürültüler gelmektedir. Meskenlerde ise televizyon ve müzik aletlerinden çıkan yüksek sesler, zamansız yapılan bakım ve onarımlar ile bazı işyerlerinden kaynaklanan gürültüler insanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde etkilemekte, fizyolojik ve psikolojik dengesini bozmakta, iş verimini azaltmaktadır.