BÖLÜM 5 KİMYASAL MADDE KULLANIMI VE DEPOLANMASI

GİRİŞ Su ve atıksu arıtma tesislerinin tasarımında uygun kimyasalların seçimi, dozlarının hesaplanması, bunların fiziksel hallerinin (gaz, sıvı veya katı) seçimi, nasıl depolanacakları, ne kadar depolanacakları ve kullanılacak dozlama ekipmanlarının tipinin seçimi, üzerinde önemle durulması gereken konulardandır.

GİRİŞ Uygun kimyasalların seçimi ve doz hesaplamalarına ilişkin bazı bilgiler Bölüm 6, 7, 13, 22, 23, 25 ve 26’da verilmiştir. Bu bölümde, emniyet ve güvenlik konuları ile birlikte depolama ve kullanım ile bazı alternatifler ve tasarım kriterleri özetlenmiştir.

YEDEKLEME VE KAPASİTE SEÇİMİ Yedekleme ihtiyacı, kimyasal madde uygulamasının kesintili (veya kritik olmayan) veya kesintisiz (veya kritik) olup olmadığına bağlıdır.

YEDEKLEME VE KAPASİTE SEÇİMİ Seçilecek dozlama ekipmanının kapasitesi iki ihtiyaca göre belirlenir: Gerekli maksimum dozajı karşılama yeteneği, Rezerv birimlerin de çalıştırılmasıyla birlikte maksimum debide dozajı verebilme yeteneği.

TAŞIMA, KULLANMA VE DEPOLAMA Taşıma ve Kullanma Kuru Kimyasallar. Kuru kimyasalların taşınması tesislerin büyüklüğü-küçüklüğüne göre değişir ve farklı ekipmanlar gerekir.

TAŞIMA, KULLANMA VE DEPOLAMA Taşıma ve Kullanma Sıvı Kimyasallar. Sıvı kimyasalların bidon veya damacanalarla yapılacak daha küçük miktarlardaki taşınımları için taşıma sistemi olarak, iskele benzeri yapılar akla gelebilecek elemanlardır. Çok daha büyük tesisler için vagon ile taşıma sisteminin dikkate alınması gerekebilir.

TAŞIMA, KULLANMA VE DEPOLAMA Taşıma ve Kullanma Sıvılaştırılmış Gazlar. Klor ve amonyak gibi gazların nakliyesi basınçla sıvılaştırılmış olarak yapılır.

TAŞIMA, KULLANMA VE DEPOLAMA Kuru Kimyasallar. Sıvı Kimyasallar. Sıvılaştırılmış Gazlar.

TAŞIMA, KULLANMA VE DEPOLAMA

KİMYASAL MADDE DOZLAMA VE ÖLÇÜM SİSTEMLERİ Kimyasal dozlama sistemlerinin sınıflandırılmasına yönelik bir şema Şekil 5-2’de gösterilmiştir.

KİMYASAL MADDE DOZLAMA VE ÖLÇÜM SİSTEMLERİ Kuru Kimyasal Dozlama Sistemleri Tipik bir kuru kimyasal dozlama sistemi Şekil 5-3’te gösterildiği üzere, depolama silosu veya günlük besleme konisi, bir dozlayıcı, bir çözünme tankı ve bir dağıtım sisteminden meydana gelmektedir.

KİMYASAL MADDE DOZLAMA VE ÖLÇÜM SİSTEMLERİ Sıvı Dozlama Sistemleri Tipik bir sıvı dozlama sistemi Şekil 5-4’te gösterildiği gibi bir depolama tankı ve/ veya günlük tank, pompa, sayaç ve dağıtım sisteminden oluşur.

KİMYASAL MADDE DOZLAMA VE ÖLÇÜM SİSTEMLERİ Sıvı Dozlama Sistemleri Sıvı kimyasal dozlayıcıların özellikleri Tablo 5-3’te özetlenmiştir.

KİMYASAL MADDE DOZLAMA VE ÖLÇÜM SİSTEMLERİ Gaz Dozlama Sistemleri Klor için, klorinatör olarak adlandırılan konvansiyonel bir gaz dozlama sistemi Şekil 5-5’te gösterilmektedir. Sistem, giriş basıncı düşürme vanası, rotametre, ölçüm kontrol deliği, bir vakum ayar vanası ve venturi enjektöründen meydana gelmektedir.

KİMYASALLARIN UYUMLULUĞU Burada, uyumsuz kimyasalların ayrıntılı bir listesini sunmaktan daha çok, bazı şiddetli reaksiyonlara neden olabilecek kombinasyonların vurgulanması hedeflenmiştir. Su ve atıksu arıtımında kullanılan çoğu kimyasallar özel dikkat gerektirir.

MALZEMELERİN UYUMLULUĞU Demir tuzları, sodyum hipoklorit ve sodyum hidroksit gibi son derece korozif kimyasallar için metalik olmayan malzemeler tercih edilmektedir. Bunların arasında cam elyafı (fiberglas) ile güçlendirilmiş plastik (FRP) ve yüksek yoğunluklu, çapraz bağlantılı polietilen (HDXLPE) gibi polietilenin (PE) değişik türleri bulunmaktadır.

MALZEMELERİN UYUMLULUĞU

GÜVENLİK VE TEHLİKELİ DURUMLAR İÇİN TASARIM

İŞLETME VE BAKIM İşletmede ve bakımda ana hususlar, güvenlik programları ve eğitim, koruyucu bakım, ortamın temiz ve düzenli olması ve düzenli kayıt tutmaktır.

İŞLETME VE BAKIM