YÖNETİM SÜRECİ VE ÖZELLİKLERİ

HEMŞİRELİK HİZMETLERİ YÖNETİM SÜRECİ Yönetim sürecine yönelik ilk çalışmalar “Yönetim Süreci Yaklaşımı” ile H. Fayol tarafından yapılmış ve yönetim faaliyetleri planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve denetim olarak sınıflandırılmıştır.

Yönetim süreci, “başkaları aracılığı ile belirlenen amaçlara ulaşma veya başkalarına iş gördürme faaliyetlerinin toplamı” ya da Bir başka tanımla planlama, örgütleme, liderlik ve kontrol fonksiyonları yardımıyla eldeki kaynakları etkin ve verimli bir biçimde kullanarak belirlenmiş amaçlara ulaşma sürecidir.

Belirlenen amaçların gerçekleştirilmesi ile ilgili bir süreçtir. Bir grup sürecidir ve sosyal bir niteliğe sahiptir. Bir işbirliği sürecidir. Bir koordinasyon sürecidir. Çalışanların sahip oldukları bilgi, yetenek ve deneyimleri doğrultusunda en iyi yapacağı işleri yapmasını ve zamanla da uzmanlaşmalarını gerektirir.

Bir emir-komuta sürecidir ve yöneticinin otorite kurmasını gerektirir. Bazı insan ve maddi kaynakları serbestçe kullanabilme yetkisi gerektirir. Rasyonel ( akılcı) bir süreçtir Statik ( durgun, hareketsiz) değil, dinamik ( hareketli, değişken, canlı ) bir süreçtir. Yönetici ile yönetilenler arasında uyumlu çalışmayı ve iyi bir iletişimi gerektirir.

Yönetim süreci; A) Planlama B) Örgütleme ( organize etme, kadrolama) C) Yürütme ( yönlendirme, yöneltme) D) Koordinasyon (eşgüdümleme) E) Kontrol (denetim )

PLANLAMA Neyin, ne zaman, nerede, kim tarafından, nasıl, hangi maliyetle ve hangi sürede yapılacağına karar verilmesidir. Üst kademe yöneticiler, planlama ve örgütlemeye daha fazla zaman ayırırken alt kademe yöneticiler yürütme ve denetime daha fazla zaman harcarlar.

B) ÖRGÜTLEME Belirli amacı gerçekleştirmek ve saptanan hedeflere ulaşmak için hazırlanmış olan programın uygulanabilmesi için gereken yapıyı oluşturma, yapıyı oluşturan personel, iş ve işyeri ilişkilerini kurma ve yapılacak işlerin daha ayrıntılı biçimde belirlenmesidir.

Örgütleme aşamasında; 1.Yapılacak işler, faaliyetler belirlenir ve bu işler gruplandırılır . 2. Belirlenen işleri yerine getirecek kişiler (personel) ile bu kişilerin görev, yetki ve sorumlulukları belirlenir. 3. Fiziksel ortam, araç-gereç ve yöntemler belirlenir.

C)YÜRÜTME Yürütme, bir yöneticinin sorumlu olduğu birime verilen görevlerin yapılması için kendisine bağlı kişileri ve araçları çalıştırmasını sağlayan bir faaliyettir. Kurumun istenilen doğrultuda faaliyet gösterebilmesi için yöneticilerin emir vermesi gerekmektedir.

Emir verirken nelere dikkat etmeliyiz? Astlar tarafından tam olarak anlaşılması için açıkça ifade edilmeli, akla uygun olmalı ve astlarda tereddüt ya da duraksamaya neden olmamalıdır. Astın yetenek, becerilerine uygun olmalıdır. Kişi verilen emirlerle ilgili bilgi, beceri ve yeteneğe sahip değilse yerine getiremez.

Astlarla yüz yüze verilmeli, gerekirse astların fikri alınmalıdır Astlarla yüz yüze verilmeli, gerekirse astların fikri alınmalıdır. Bu durumda hem daha iyi anlaşılması sağlanır hem de astların motivasyonu olumlu etkilenir. Yazılı emirler verilecekse kullanılan kelimeler yanlış anlaşılmaya yol açmamalıdır. Uzun, hatırlanması zor emirler yazılı olarak verilmelidir. Emrin yerine getirilip getirilmediği denetlenmelidir

D) KOORDİNASYON Koordinasyon, kurumun düzenli ve sürekli çalışabilmesi için amaçlar, faaliyetler, organlar ve bireyler arasında uyum ve işbirliğinin sağlanmasıdır Kurumlarda etkin bir koordinasyonu sağlamak için ; * İyi ve basit bir organizasyon yapısı kurulmalıdır. * İyi bir iletişim sistemi kurulmalıdır. * Kurum içinde işbirliği anlayışı geliştirilmelidir. * Daha verimli ve uyumlu çalışma için etkili bir ödül sistemi oluşturulmalıdır.

E) KONTROL Kontrol, gerçekleştirilmek istenen amaçlara ne ölçüde ulaşıldığını belirlemek ve planlanan ile gerçekleşen durum arasında fark varsa nedenlerini öğrenerek iyileştirici faaliyetlerde bulunma sürecidir.

HEMŞİRELİK HİZMETLERİ YÖNETİMİ SÜRECİ Yönetici hemşirelerin yönetim süreci aşamalarında yaptıkları faaliyetler Planlama aşamasında; Hemşirelik hizmetlerini hem mesleki hem de bilimsel gelişmeleri dikkate alarak planlar. Hemşirelikle ilgili faaliyetlerin, ne zaman, nasıl, kimler tarafından yerine getirileceğine yönelik çalışma programları hazırlar. Hemşirelik hizmetlerinin verilmesi sırasında karşılaşılabilecek sorunları tahmin ederek bu sorunların ortaya çıkmaması için önlemler alır.

Örgütleme aşamasında; Kurumda hemşirelik hizmetlerinin organizasyon yapısını(hemşirelik personeli arasındaki hiyerarşik ilişkileri) oluşturur. Kurumda verilecek hemşirelik hizmetlerini gruplandırarak bölümlere ayırır ( Örneğin; ameliyathane, yoğun bakım, çocuk vb. birimler) Kaliteli bir bakım verilebilmesi için belirlediği birimlerde hangi sayıda ve hangi nitelikte hemşirenin çalışması gerektiğini belirler. Kurumda işe alınacak hemşirelik personelini seçme yetkisi varsa kurumda çalışacak hemşirelerin seçimini yapar.

Yürütme aşamasında; Hemşirelik personeli için liderlik yapar, onların haklarını korur. Hemşirelik personeli arasında etkin bir iletişim sağlar. Hemşirelerin hem kendi meslektaşları ile hem de diğer sağlık meslek üyeleri ile ekip halinde çalışmalarını teşvik eder. Hemşirelerin motivasyonunu ve iş doyumunu artıracak faaliyetlerde bulunur. Hemşireler arasında yaşanan anlaşmazlıkları, çatışmaları önler, varsa çözer.

Koordinasyon aşamasında; Kurumun ve hemşirelik hizmetlerinin felsefesi, hedefleri ve politikalarını hemşirelik personeline açıklar Hemşirelik hizmetleri felsefesini ve hedeflerini diğer çalışanlara da açıklar. Hastane yöneticilerine, hemşirelik hizmetleri ile ilgili konularda danışmanlık yapar. Hemşirelik hizmetleri ile ilgili komiteler ( enfeksiyon kontrol komitesi, politika- prosedür komitesi, araştırma komitesi vb.) kurarak birimler arasında koordinasyon sağlar.

Kontrol aşamasında; Hemşirelik hizmetleri ile ilgili kayıt ve dokümantasyon sistemi geliştirir. Hemşirelik personelinin performansını değerlendirmede kullanılacak olan kriterleri belirler ve bu kriterlere göre performans değerlendirmesi yapar. Hemşirelik hizmetlerinin kalitesini değerlendirmede kullanılacak kriterleri belirler. Kontrol sonucunda elde edilen sonuçlara göre hizmet içi eğitim programları yapar.