"Dünyada her yıl yakla ş ık 1,6 milyon insanın ş iddet olayları sonucu hayatını kaybetti ğ ini biliyor musunuz? Yapılan halk sa ğ lı ğ ı ara ş tırmaları, gençlerde ş iddetin devam eden ve boyutları giderek artan bir sorun oldu ğ unu gösteriyor.
Ş iddet geni ş kapsamlı bir kavramdır. Dünya Sa ğ lık Örgütü (DSÖ) ş iddeti bir bireyin yaralanma ve ölümüne neden olan ya da geli ş mesini engelleyen fiziksel, psikososyal ve cinsel olarak uygulanan kasıtlı davranı ş lar olarak tanımlamı ş tır.
DSÖ’nün tanımında da görüldü ğ ü gibi ş iddetin uygulanı ş ş ekline göre fiziksel incinme ya da hastalı ğ a neden olma “Fiziksel Ş iddet” benlik saygısını azaltma ya da azaltmaya çalı ş mak “Duygusal Ş iddet” istek dı ş ı cinsel ili ş kide zorlama veya ili ş kide bulunmak “Cinsel Ş iddet” ekonomik olarak ba ğ ımlı yapmak ya da yapmaya çalı ş mak ise “Ekonomik Ş iddet” olarak tanımlanmaktadır Ş iddetin uygulandı ğ ı ki ş iye göre de tanımlama yapılmalıdır.
Gençler arasında ölümle sonuçlanan her bir ş iddet olayına kar ş ılık gencin ş iddet uygulanması nedeniyle yaralanarak sa ğ lık kurulu ş larına ba ş vurdu ğ u ve tedavi oldu ğ u bir çok gencin de sa ğ lık kurulu ş larına ba ş vurmaksızın fiziksel, cinsel, üreme ve ruh sa ğ lı ğ ı sorunları ya ş adı ğ ı bilinmektedir. Gençler arasında, özellikle 14-15’li ya ş lardan sonra, ölümcül olmayan ş iddet olaylarının arttı ğ ı bilinmektedir.
Toplum içinde gençler arasındaki ş iddetin bildirilen sayıların çok daha üstünde oldu ğ u tahmin edilmektedir. Yapılan çalı ş malardan elde edilen veriler; erkeklerin kızlara göre daha fazla ş iddet uyguladı ğ ı ş eklindedir. Ancak, ş iddet davranı ş larına maruz kalma açısından erkekler de kızlar kadar risk altındadırlar.
Dünya Sa ğ lık Örgütü’nün “ Ş iddet ve Sa ğ lık Raporu’na göre ş iddetin altında yatan etmenler ki ş isel, yakın çevre ile olan ili ş kiler, toplum ve sosyal yapıya ili ş kin olarak tanımlanmaktadır. Ş iddet davranı ş larına neden olan ki ş isel etmenler biyolojik, psikolojik ve davranı ş sal özelliklerdir. Biyolojik faktörler içinde ya ş, cinsiyet, genetik yapı, do ğ um travmaları nedeniyle olan nörolojik hasarlar sayılabilir.
Psikolojik ve davranı ş sal özellikler olarak ise hiperaktivite, davranı ş ların kontrol edilememesi, dikkat sorunları sayılmaktadır. Ki ş inin ailesi ve arkada ş ları ile birlikte oldu ğ u ortam ve ili ş kileri olumsuz ise ş iddet davranı ş ları daha fazla ortaya çıkmaktadır.
Çocuklu ğ unda ş iddet ortamında bulunan eri ş kinlerin de daha fazla ş iddet uyguladıkları bilinmektedir. Bu, gençler arasında ş iddetin görülmesi açısından önemli bir bulgudur. Liselerde yapılan çalı ş malarda gençler, ailelerindeki bireylerden ş iddet gördüklerini ve kendilerinin de aile bireylerine ş iddet uyguladıklarını belirtmektedirler.
Hatta üniversite gençleri arasında yapılan çalı ş malarda, gençler ailelerinden fiziksel, psikososyal ve cinsel ş iddet gördüklerine ili ş kin yanıtlar vermektedirler. Ş iddet gören genç bir nesil ş iddet davranı ş larını benimseyerek uygulamaktadır. Ailenin sosyoekonomik yapısı ve kültürel örüntüsü de ş iddet davranı ş larının görülme sıklı ğ ını etkilemektedir.
Aile ortamında alkol ve madde kullanımı, stres ve sosyal yalnızlık gibi faktörlerin olması da ş iddetin görülmesini artırmaktadır. Ailenin bulundu ğ u psikososyal yapı, ailede sorunu olan bir birey olması, aile içi ş iddetin ya ş anmasına neden olmaktadır.
Toplumun silaha bakı ş açısı ş iddet olaylarını etkilemektedir. Dünyada ş iddet ölümlerinde önemli bir risk faktörü “ate ş li silah” sahibi olmadır. Dünyada ate ş li ve küçük silahlarla olan ölüm sayısı yılda 2,3 milyondur. Dünyada küçük silahlarla olan ölümleri %68’i cinayet, %26’sı intihar ve %2’si kaza ş eklindedir. Ülkelerin geli ş mi ş lik düzeyi silahla olan ölümleri etkilemektedir. Ate ş li silah ölümleri orta gelirli ülkelerde yüzbinde 42,2 iken yüksek gelirli ülkelerde yüzbinde 17,3’dür. Gençlik döneminde ş iddet nedeniyle yaralanmaların ate ş li silah, tekme, yumruk, bıçak ya da çakı gibi di ğ er silahlarla oldu ğ u bilinmektedir.
Medya da toplumun ş iddete bakı ş açısını de ğ i ş tirmektedir. Medyada sık olarak gösterilen ş iddet olayları, film ve dizilerde ya ş anan ş iddet olayları, bireylerin özellikle gençlerin ş iddet olaylarının kanıksamalarına, ola ğ an görmelerine neden olmaktadır.
Bazen de gençler ş iddet davranı ş larına özenmektedirler. Bu nedenle ş iddet olaylarının medyada sık olarak yer alması gençleri her yönden olumsuz olarak etkilemektedir. Medyanın ş iddet olaylarına bakı ş açısının yasalar ile belirlenmesi ve medyanın da toplumsal sorumlulu ğ unu üstlenerek ş iddete ili ş kin yakla ş ımını de ğ i ş tirmesi gerekmektedir.
Ş iddet önlenebilir bir halk sa ğ lı ğ ı sorunudur. Toplumun de ğ i ş ik kesimlerinde, gençler arasında ş iddetin görülme sıklı ğ ı ve etkileyen etmenlere yönelik müdahalelere gereksinim vardır. Bebeklik döneminden ba ş layarak çocu ğ un ve ailesinin sorun çözme kapasitesinin geli ş tirilmesine gereksinim vardır.
akranlarla pozitif, arkada ş ça ve birle ş tirici ili ş kinin geli ş tirilmesini davranı ş de ğ i ş tirme sosyal kavram ve becerileri geli ş tirme kızgınlıkla ba ş a çıkmayı sorunları ve çatı ş maları çözmeyi odaklamaktadırlar
Ailelerin, aile ili ş kileri, çocuk yeti ş tirme teknikleri konusundaki becerilerini geli ş tirmelerine yönelik deste ğ e gereksinimleri vardır. Bu programlar ş iddetin görülme sıklı ğ ının azaltılmasını sa ğ layabilir.
Sorunu olan gençlere yönelik, pozitif yapıda olan bir eri ş kinle sıcak ve destekleyici ili ş kinin ö ğ retilmesini içeren programlar (danı ş manlık) uygulanabilir. Toplumda silah sahibi olma, alkol ve uyu ş turucu madde kullanımı, çete ş iddetine yönelik olumlu politika ile uygulama stratejilerinin geli ş tirilmesi ve uygulanması gerekmektedir.
Gençlerin ya ş am yerlerinde olumlu sosyal ve kültürel çevre olu ş turmak, onların bu çevreyi kullanabilmelerini sa ğ lamak en önemli koruyucu yakla ş ımlar arasında yer almaktadır. Yerel yönetimler, okullar ve sivil toplum kurulu ş ları tarafından gençlere yönelik spor ve kültür etkinliklerinin artırılmasına gereksinim vardır
Okulumuzda ş iddeti önleme çalı ş maları yıl boyu sürmektedir. Üniversite gezileri yapmaktayız. Ba ş arılı ö ğ rencileri ödüllendirmekteyiz. (kitap, çeyrek altın vs.) Ö ğ rencilerimizi çe ş itli müze ve e ğ lence yerlerine götürmekteyiz. Her yıl Ak ş emsettin Hazretlerinin mezarını ziyaret etmekteyiz. İ lçe spor faaliyetlerine katılmaktayız. Okul olarak katıldı ğ ımız Kirazlıbent pikni ğ ini geleneksel hale getirmi ş bulunmaktayız.
“Kim cana kıymayan,yeryüzünde bozgunculuk çıkarmayan birisini öldürürse,bütün insanları öldürmü ş gibi olur.Kim de onun(bir insanın) hayatını kurtarırsa,bütün insaları kurtarmı ş gibi olur.” (Maide suresi:32) Bir zorba bin sopayIa gezer bir güIücük bin zorbayı ezer. Her öfkeli yumru ğ u, sevgiye aç bi yumruk yönetir.