G PINAR ASLAN G GÜLLER ŞEYDA ÇEBİ
Çalışmanın Amacı Turizm sektöründe iş kazası ve meslek hastalıkları konusunda güncel yaşanan sorunlara, psikososyal ve ergonomik risklerin yüksekliği ve artan istihdam sonucunda iş sağlığı ve güvenliği konularına dikkat çekmek ve çözüm yolları üretmek
İş sağlığı ve iş güvenliği sağlamak Çalışanların sağlığını korumak Kaza risklerini azaltmak Meslek hastalıklarını önlemek İşletmenin güvenliğini sağlar ve verimliliğinin Artmasını sağlar.
TURİZM SEKTÖRÜ Turizm sektörü geleneksel tarımsal üretimin gerilediği çoğu gelişmekte olan ülkede en önemli endüstri konumundadır. Turizm sektörü, dünyadaki genel ekonomik durgunluğa rağmen büyüyen ve istihdam alanı sürekli olarak artan bir sektör konumundadır.
Turizm Sektöründe İstihdam Verileri * Turizmde istihdam 2014 Nisan ayı itibari ile, 838 bin kişi, Mayıs verileri ile 902 bin kişi. *Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından açıklanan 2013 yılı Nisan ayı verilerine göre; turizmle ilgili 5 ana faaliyet kolunda, sigortalı olarak çalışanların sayısı % 17 dolayında arttığını görmekteyiz yılında 715 bin olan çalışan sayısı, bu yıl 838 bine yükselmiş olup yılı değerlerine göre; turizmin ülke istihdamındaki payı % 6,2’den % 6,8’e çıkmıştır. Turizm şirketlerinin toplam kayıtlı şirket içindeki payı da % 6,8’den % 7,3’e yükselmiştir. Ülke genelindeki sigortalı sayısındaki artışın % 16,2’si turizmden kaynaklanmıştır. Turizm bu performans ise ilk sırada yer alırken onu, % 12,4 ile bina inşaatı ve % 10,9 ile perakende ticaret izlemektedir. * Ülke istihdamındaki artışa; yiyecek-içecek sektörü % 9, konaklama sektörü de % 6 dolayında katkı yapmıştır.
Öncelikli Riskler Çalışma sürelerinin uzunluğu Ara dinlenmelerinin ihlali Hafta tatili izni ihlali Ücret ödenmeden Ulusal Bayram ve genel tatil çalışması yaptırılması İzinsiz yabancı uyruklu işçi çalıştırılması Kayıt dışılık
Turizm Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Turizm işletmelerinde meydana gelen artış ile birlikte, istihdam ve rekabette meydana gelecek artış ile, çalışanların, bu sektörde çeşitli risk faktörleri ile karşı karşıya kaldığını görmekteyiz
* Turizm sektörünün daha çok sezonluk dönemler ve yaz ayları gibi mevsimsel olarak iş yükünün arttığı dönemlerde yada vardiyalı çalışma sisteminin bulunduğu saatlerde çalışılması, sigortasız ve güvencesiz çalıştırılması, stajyer öğrencilerin yoğun olarak amaç dışı çalıştırılmaları, birbirinden oldukça farklı işlerin yapılmasının getirdiği iş çeşitliliğini doğurmaktadır.
Sektörde Meydana Gelen İş Kazalarını 2 gruba ayırabiliriz; 1-Güvensiz iş koşulları: İş kazasını arttırıcı fiziksel çevre faktörleri ( İş yeri düzeni, araç ve teçhizatın yanlış kullanımı, aydınlatma ve havalandırma vb) 2- Güvensiz davranışlar: Çalışan bireylerin, özellikle deneyimsiz personellerin herhangi bir kaza olasılığını arttırıcı bilinçli ve bilinçsiz davranışları fiziksel ve psikolojik özellikleri
Sektörde Meslek Hastalıkları - KAS VE İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI Sektöre en çok görülen meslek hastalıkları kas ve iskelet sistemi ile ilgili hastalıklardır. Bel kaymaları, sırt kaslarının zedelenmesi, bileklerin burkulması ve boyun tutulması kapı görevlileri ve bavul taşıyan çalışanların başına sıkça gelir. Kas iskelet yaralanmaları çoğu zaman kayma ve düşme sonucunda ya da ağır kaldırmaktan kaynaklanır. Özellikle sezon yoğunluğunun fazla olduğu dönemlerde otellere yoğun olarak grupların gelmesi ve pek çok sayıda ağır bavulun hızlıca içeriye taşınacak olması,sıkıntılarla karşılaşılma riskini arttırmaktadır.
Psikolojik Baskılardan Kaynaklanan Hastalıklar * Genellikle oteller ve lokantalarda yapılan işlerde, müşterilere doğrudan hizmet edildiği için özellikle işlerin yoğun olduğu saatlerde, yoğun stres yaşanmaktadır. Çoğu zaman müşterilerin sabırsızlanması, yeterli sayıda personelin olmaması ve işletme konusunda yaşanan sıkıntıların müşteri tarafından kendilerine hizmet eden personele yansıtılması işi çekilmez hale getirmektedir. Yoğun iş temposunda amirlerinden kaynaklanan baskılar, yoğun çalışma saatleri çalışanda psikolojik rahatsızlıklara yol açabilmektedir.
Mutfaklarda ve çamaşırhanelerde çalışma ortamı, yüksek ısı, nem ve kötü aydınlatmadan dolayı çoğu zaman kişiler üzerinde olumsuz etkiler bırakmaktadır. * Bu nedenle, sektörde çalışma şartları ve işgücünün yapısı dikkate alındığında özellikle psikososyal ve ergonomik risklerin yüksekliği göze çarpmaktadır
Çözüm Yolları ve Alınabilecek Önlemler Tüm personel işe alınmadan önce sağlık kontrolünden geçirilmeli ve kontroller belirli periyotlarla yapılmalıdır. Sigortasız ve güvencesiz çalışma önlenmelidir. Kan testleri, portör muayeneleri belli dönemler de alınmalıdır. Personel için uygun yemek yeme ve dinlenme alanları belirlenmelidir. Lojmanlar temiz ve sağlıklı koşullarda olmalıdır. Personele ait soyunma odaların tuvalet ve duş imkânları sağlanmalı ve el yıkama vb. Genel temizlik kontrolleri yapılmalıdır.
* İş sağlığı ve güvenliği uzmanları tarafından personele eğitimler verilmeli, ramak kala kaza sisteminin oluşturularak kazaların önüne geçilmeli. İlk yardım konularında personeller bilgilendirilmeli. Yoğun çalışma koşulları yerine uygun çalıştırılmalı.
Turizm Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetiminin – Pazarda fark yaratmak – Yasalara uygunluğun ispatı – Moral, motivasyon, verim artışı – Maliyetlerin azalması – Müşteri memnuniyeti – Tüm ilgili tarafların memnuniyeti – İmaj Gibi temel faydalarının sağlayacağı unutulmamalıdır
Turizm sektöründe çalışan personelleri, alınacak önlemler ile, kaza ve hastalık şeklinde ortaya çıkan tehlikelerden korumak, zarar verici etkileri asgariye indirmek, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik halini hedefleyip yüksek nitelikte hayat sağlayıp dolayısıyla çalışanların mutlu olmalarını gerçekleştirmektedir.
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ...