HEPATİTLER
Hepatit A, Hepatit B ve Hepatit C farklı virüslerin yol açtığı hastalıklardır Bu tür virüslerden bir tanesiyle enfekte olma, diğer tip Hepatitlere karşı bağışıklık sağlamaz
HEPATİT A
Hepatit A KARACİĞERDE İLTİHAPLANMAYA YOL AÇAN BİR HASTALIKTIR
ETKEN Hepatit A virüsüdür HAV, nm çapında ikosahedral partikül, zarfsız Picornaviridae ailesinden Tek iplikçikli, RNA virusu
ETKEN Kuruluğa oldukça dirençli Oda sıcaklığında haftalarca, Deniz suyunda, kayalarda, istiridye-midyede aylarca, -20⁰C' de yıllarca canlı Sodyum hipoklorid 3-10mg/lt de dk inaktive olur
BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Fekal oral yol Gıdalar hazırlanırken enfekte kişiler tarafından kontamine edilmesi Çiğ tüketilen gıdalar (sebze,meyve,deniz ürünleri, öz.midye,süt,iyi pişmemiş süt ürünleri) Aile içi bulaşım Toplu yaşam Cinsel tercih Prevalensi yüksek bölgelere seyahat edenler
BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Kuluçka dönemi arasında değişmekle birlikte ortalama gündür Tek rezervuar insandır Hepatit A virüsü alan kişiler hastalanmadan önce İKİ HAFTA ile Sarılık olduktan sonraki BİR HAFTALIK süre içinde hastalığı başkalarına bulaştırabilirler
İNKÜBASYON 28 (15-50) İNKÜBASYON FAZI
PREİKTERİK DÖNEM BELİRTİLERİ Ani ateş yükselmesi Halsizlik Bulantı,kusma İshal Karın üst kadranda ağrı
İKTERİK DÖNEM BELİRTİLERİ İdrar renginin koyulaşıp koyu çay rengini alması Cildin sararması Bazen deri döküntüsü Dışkı renginde açılma (kil rengi) Karaciğer ve Dalak büyüktür Palpasyonda ele gelir Bazen ciltte döküntü
1 yaşın altı belirtiler gözlenmez Tüm vakaların %30 unu 15 yaş altındaki çocuklar oluşturmaktadır
TANI Fizik muayene Karaciğer fonksiyon testleri artmıştır (SGOT SGPT) Bilüribinler artmıştır Erken dönemde Anti-HAV antikorları yüksektir
EPİDEMİYOLOJİ Gelişmekte olan ülkelerde Sosyo-ekonomik düzeyi düşük Kanalizasyon sistemi bozuk,yetersiz İçme suyu sistemine sızmalar olan ülkeler Risk grubundaki ülkelerdir
KOMPLİKASYONLAR Siroz Kronik hepatit Akut fulminan hepatit
KORUNMA Aşısı var İnaktive (ölü) virüs aşısı Kolun üst kısmına kas içine (intramüsküler) uygulanır İki doz olarak uygulanır,iki doz arasında en az 6 ay olmalıdır Ülkemizde 24.ay ve 30.aylarda yapılır
KORUNMA Alt yapı El yıkama Endemik bölgelere gidenlere aşılama Eğitim Hepatit A geçiren kişiler hastalığa karşı ömür boyu bağışıklık kazanırlar HAV ile enfekte olduğundan şüphelenilen bireyde yapılan kan testi ile hepatit A tespit edilebilir
BAKIM Enterik izolasyon Kesin yatak istirahati Deri kaşıntısı olanlara kalaminli solüsyonlar Sıvı alımı Protein ve CH zengin,yağdan Yoksun diyet Kilo takibi