BASKETBOL

Basketbol; özel bir topla oynanan, adam adama mücadeleye dayalı spor oyunudur. Tenis ve voleybol oyunlarında olduğu gibi, arada bir engel olmaksızın, sporcuların hem topla hem karşısındakilerle çekişerek amacına ulaşmasını özel kurallara bağlar.

Basketbol’un Doğuşu Basketbol, ABD'nin Massachusetts eyaletinde, Springfield Genç Hristiyan Erkekler Birliği (YMCA) Eğitim Okulu'nda beden eğitimi öğretmeni olan James Naismith tarafından 1891'de ortaya çıkarılmıştır. James Naismith'in basketbolu Mayas kabilesinin Tlahiotenie¹ oyunundan esinlendiği düşünülmektedir. Atlet ve beyzbolculara kış antrenmanı yaptırmak amacıyla geliştirilen bu oyunda amaç, tahtadan yapılmış sepetlere topun sokulmasıydı.

İlk oynayış şeklinde, 7 kişilik iki takım arasında 20'şer dakikalık üç devre üzerinden oynanmıştır. Oyunun asıl hedefini sepetler oluşturduğundan, Dr. Naismitih tarafından bu oyuna "sepet topu" anlamına gelen "basket ball" adı verilmiştir.

Tlahiotenie Güney Amerika’da yaşamış Maya kabilesi ile ilgili günümüze gelen kalıntılardan edinilen bilgilere göre, Tlahiotenie oyununun fiziki güce dayalı oynandığı söylenebilir. Bugünkü Basketbol oyun alanının en az 5 misli büyüklükte bir sahada mermerden yapılmış duvarlar üzerine yerden yaklaşık 4 metre yüksekliğe yere paralel değil, dik olarak sabitlenmiş ve yarım metre çapındaki çemberlerle oynanmaktaymış. Günümüze kadar uzanan Maya Medeniyeti kalıntıları arasında Tlahioteine potası da bulunmaktadır. 

Basketbol, ortaya çıkmasından kısa bir süre sonra YMCA'yı (Young Men's Christian Association / Genç Hristiyan Erkekler Birliği) aşarak bütün okullara, üniversitelere ve hatta semtlerde bulunan jimnastik salonlarına kadar yayılmıştır. Gençlerde bu spora karşı uyanan istek ve heyecanda kulüpleri basketbol şubeleri açıp takımlar kurmaya zorlamış ve böylece basketbol, Amerika'nın en popüler ulusal oyunu haline gelmiştir.

1891 yılındaki Springfield Koleji'ndeki ilk basketbol sahası 1891 yılındaki Springfield Koleji'ndeki ilk basketbol sahası. Duvara monte edilen pota bir şeftali sepetidir

Oyunun ilk oluşturulan kuralları şunlardır; Oyun 7 kişilik iki takım arasında oynanır. Oyun sırasında yapılan sayılara 3, faul atışından yapılan sayılara 2 puan verilir. Top herhangi bir yöne iki elle ya da tek elle atılır. Top yere bir ya da iki elle vurulur, yumrukla vurulmaz. Oyuncu topla koşamaz, Topu yakaladığı noktadan atmak zorundadır

Basketbolun dünyaya yayılışı İlk olarak 1897’de düzenlenen ABD Basketbol Şampiyonasının ardından, Amerikalılar, 1904 St. Louis Olimpiyat Oyunları’nda, basketbolu bir gösteri niteliğinde dünyaya tanıttılar. Oyun, Amerika Kıtası’ndan Asya’ya sıçradı. 1913’te Uzakdoğu’da düzenlenen ilk Uluslararası Basketbol Şampiyonasında birinciliği Filipinler, ikinciliği de Çin kazandı. Basketbolu Avrupa’ya getirenler ise Birinci Dünya Savaşı sırasında, bu kıtada çarpışan ABD’li askerler oldu. Avrupa’da ilk uluslararası basketbol şampiyonası, 1919’da Paris’ te, İngiliz, Fransız, İtalyan ve ABD’li askerler arasında düzenlendi. 1936’dan başlayarak Olimpiyat Oyunlarına alındı. 1935’te Erkekler Avrupa Şampiyonası Cenevre’de; bayanlar şampiyonası 1938’de Roma’da gerçekleşti. Erkeklerde ilk Dünya Basketbol Şampiyonası 1950’de Buenos Aires’te, bayanlarda 1953’de Santiago’da düzenlendi.

Ve Türkiye Resmi kayıtlara göre ülkemizde basketbol ilk kez 1904 yılında, İstanbul’da, Robert Kolej Spor Salonu’nda (Dodge Gymnasium) oynanmıştır. Ülkemizdeki temelleri ABD’li bir beden eğitimi öğretmeni öncülüğünde Robert Kolej çatısı altında atılan bu sporun tanınması ve yayılması ise sonraki yıllarda Galatasaray Lisesi beden eğitimi öğretmeni Ahmet Robenson’un çabalarıyla gerçekleşmiştir.

1967 Şampiyon Basketbol Takımının Kadrosu

Kuralları: Basketbol; beşer kişilik iki takım arasında, 20’şer dakikalık 2 dönem olarak oynanır. Takımlar, normal süre içerisinde yenişemezlerse, oyun 5’er dakikadan iki dönem uzatılır. Her takımın amacı, topu karşı takımın sepeti içine sokmak, buna karşılık kendi sepeti içine girmesini engellemektir. Oyun alanı, dikdörtgen biçiminde, engelsiz sert bir yüzeydir. Dünya şampiyonaları ve olimpiyat oyunlarında alan ölçüleri, sınır çizgilerinin iç kenarlarından 28 m uzunlukta, 15 m genişliktedir. Bu ölçülerin, uzunlukta 4 m, genişlikte ise 2 m eksik olması geçerli sayılırsa da bu ölçülerdeki alanlarda, dünya şampiyonaları, olimpiyat oyunları düzenlenemez

Basketbol maçlarının oynanacağı salonların tavan yüksekliğinin de en az 7 m olması gereklidir. Alanın ortasında, yarıçapı 1.80 m olan bir daire bulunur. Bu dairenin ortasından geçen bir çizgi, oyun alanını iki parçaya ayırır. Bu alanlardan, hücum edilen taraf, hücum eden takımın “ön alanı”, arkasında kalan alan ise “geri alanı”dır. Tahta ya da cam elyafından yapılan basketbol potasının (boyu 1.29 m) yerden yüksekliği, potanın üst kenarı olarak 3.95’tir. Potanın alt kenarının zeminden yüksekliği 2.75 m olup 30 cm üzerinde çember bulunur.

Çapı 45 cm olan çemberin altında 40 cm uzunluğunda bir file, üzerinde dikdörtgen bir hedef (59×45 cm) işareti vardır. Amaç, topu çemberden içeri geçirmektir. Çembere, oyun sırasında yapılan atışlar 2 sayı, serbest atışlar 1 sayıdır. Çembere 6.25 m uzaklıkta, bir çizgiyle belirlenmiş bulunan alanın dışından atılan sayılar ise 3 sayı olarak geçerlidir. Dip çizgilerinden, sepete ve potanın altında trapez biçiminde serbest atış alanları vardır. Dip çizgisi üzerinde genişliği 6 m olan bu alan, 5.80 m uzaklığındaki serbest atış çizgisinde 3.60 m’ye düşer. Yan çizgilerde, oyuncuların serbest atışlarda duracağı yeri gösteren işaretler bulunur.

TOP Küre biçiminde lastik bir balon olan, dış yüzü meşin, sentetik ya da lastik kılıfla kaplı olan basketbol topunun çevresi 75-78 cm; ağırlığı 600-650 gr arasındadır. 1.80 m yükseklikten kurallara uygun bir yüzey üzerine bırakıldığında, en üst noktası en az 1.20 m, en çok 1.40 m yüksekliğe zıplayabilecek biçimde basınçlı havayla şişirilmiş olması gereklidir.

Her takım maça, sırtında 4-15 arasında form numarası taşıyan 12 oyuncuyla çıkar.Bunlardan ancak 5’i sürekli oyun alam içindedir. Bir takım, maç sırasında, bu 12 oyuncu arasında dilediği gibi değişiklik yapabilir. Ancak, beş faul alan oyuncu, oyun dışı kalır. Basketbol maçları, iki hakem tarafından yönetilir: Orta ve yan hakem. Oyun başlarken orta alanda hava atışını yapan orta hakemin belirli denetim görevleri vardır.

Oyun sırasında her iki hakem de aynı yetkilerle donatılmışlardır Oyun sırasında her iki hakem de aynı yetkilerle donatılmışlardır. Hakemlerin oyunculara verdiği ceza farklı olursa, bunlardan daha ağır olanı uygulanır.  Hakemlere yardımcı olmak amacı ile bir sayı ve iki kronometre hakeminden oluşan bir kurul da alan kenarında görev alır. Sayı hakemi sayılar, faulleri, molaları, saptar; kronometre hakemlerinden biri, oyun süresini ve verilen araları denetlerken ötekisi 30 saniye göstergesini çalıştırır.

National Basketball Association NBA Güncel sezon/turnuva:  2015-16 NBA sezonu Spor Basketbol İlk sezon 1946-1947 BAA sezonu Takım sayısı 30 Ülke  ABD  Kanada Son şampiyon Golden State Warriors (4. Kez) Resmî site nba.com Amerika’nın profesyonel basketbol ligi olan NBA, ilk olarak 1946 yılında Basketball Association of America(BAA) adıyla kurulmuştur. Günümüzde dünyanın en çok izlenen spor organizasyonlarından biri olarak milyonlarca insanı ekran başına kilitleyen bu lig, 3 yıl boyunca BAA olarak anıldıktan sonra 1949 yılında “National Basketball Association” NBA adını aldı. Bu isim değişikliğinde en büyük pay, 1936 yılında kurulan National Basketball League yani NBL’ye aittir. 12 yıllık geçmişi boyunca Amerika’nın resmi profesyonel basketbol ligi olan NBL, 3 yıl önce kurulan ve yoğun ilgi gören BAA ile birleşmiş ve bunun da bir sonucu olarak ligin adı NBA olmuştur.

Dünyaca meşhur NBA logosunda silueti bulunan basketbolcu, 1960-1974 yılları arasında Los Angeles Lakers forması giyen efsane oyuncu Jerry West’tir. NBA adını almasıyla birlikte yapısı büyüyen Ulusal Basketbol Ligi NBL takımları, büyük şehirlerin geniş bütçeli takımları karşısında ilk yıllarda oldukça güçsüz kaldı. İki basketbol organizasyonunun birleşmesi ile 1949 yılında şekillenen NBA’de, ilk sezon 17 takım şampiyonluk için mücadele etti. Takip eden sene NBA 11 takımın yer aldığı bir organizasyon oldu ve bazı takımlar bütçe yetersizliğinden bazıları da bulundukları şehir sakinlerinin yeterince ilgi göstermemesinden doladı ligden çekildi.

JERRY WEST

1954 yılına gelindiğinde ligde yalnızca 8 takım kalmıştı ki bu yıl, NBA tarihinin en az takımla oynanan sezonudur. Daha sonraki yıllarda küçük şehir takımları merkezlerini değiştirerek, daha çok insanın yaşadığı daha büyük şehirlere taşınmaya başladı. Böylece basketbola olan ilgi daha fazla oluyor ve takım bütçeleri de buna doğru orantılı olarak artıyordu. Birçok takımının şehir ve isim değiştirmesiyle birlikte günümüz NBA takımları oluşurken, NBA tarihi boyunca 1949 yılından beri adı hiç değişmeyen iki takım vardır. New York Knicks ve Boston Celtics, NBA kurulduğundan beri aynı isimle mücadele veren takımlardır.