Doç. Dr. Gülten HERGÜNER GÜLLE ATMA

Gülle Atma Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Gülle atma atletizmin atma grubu branşlarından biridir. İnsanların, değişik ağırlıktaki araçları kaldırma, taşıma ve uzağa atmalarına yönelik yarışma içeriği taşıyan bedensel aktivitelerinin tarihi çok gerilere kadara gitmektedir.

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Tarihçe Eski çağlardaki toplumlarda taş atma şeklinde müsabakalar yaparlardı. Bazı literatürler taş atma yarışmalarının tek elle bazılarının da çift elle yapıldığını belirtirler. Eski Yunanda, site devletleri arasında yapılan atletizm yarışmalarında gülle atmaya benzer yarışmaların olduğu bilinmektedir. Dinsel törenlerde, eğlence oyunlarında yapılan bu tür yarışmalar, modern olimpiyat oyunlarının düzenlenmeye başlamasıyla birlikte birtakım kurallar ve ilkeler çerçevesinde yapılmaya başlanmıştır. Eski Yunanlarda ve Antik Olimpiyat Oyunları 'nda gülle yerine 6.5 kg ağırlığında taş veya metal parçalar ile atış yarışmaları yapıldı. Taş yerine gülle ilk kez İngilizler tarafından kullanıldı.

Gülle günümüzde iki farklı teknik ile atılmaktadır. Bunlar; Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Gülle günümüzde iki farklı teknik ile atılmaktadır. Bunlar; kayarak atış tekniği ve dönerek atış tekniğidir.

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Geçmişte gülle atıcıları bakış yönünün atış yönüyle dik açı yaptığı bir duruşla atışa başlardı. 1950’lerde Parry O’Brien (USA) atış yönüne sırtı dönük bir duruşla atışa başlama tekniğini geliştirdi. Böylece 90 derece yerine 180 derecelik bir dönüş yaparak gülleyi daha uzağa atma olanağını buldu. Gülle atmada çok başarılı olan O’Brien’nin tekniği bütün dünyada benimsendi. Dönerek gülle atma tekniği (Rotary Technıque) disk atma tekniğine benzemektedir. Farklı olan yanı atış çemberinin daha küçük oluşudur. Dönerek atış tekniğinin daha az kullanılmasının nedeni ise kayarak doğrusal ivmelenmenin, dönerek ivmelenmeden daha kolay olmasındandır.

Gülle Atma Yeri ve Atış Alanı Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Gülle Atma Yeri ve Atış Alanı Gülle atma yeri atletizm amaçlı tesislerde pistin kısa kenarında yer alır. Hem atletizm, hem de futbol amaçlı kullanılan tesislerde kalenin sağ yada sol köşesinde bulunur. Atış alanı sahanın içine doğru düzenlenir. 2.135 metre çapında, çevresi 2 cm yüksekliğinde demir, çelik ve benzeri metallerden yapılan bir kasnak ile çevrili bir çemberdir. Çemberin yüzeyi asfalt, beton ve benzeri materyallerden yapılır ve kaymayan özellikte olmasına özen gösterilir. Gülle atma çemberi ortasından yağlı boya ile atış yönüne yatay konumda ikiye bölünür. Bu bölü çizgisinin uzantıları gülle atma çemberinin her iki yanından dışa doğru 75 cm. kadar uzatılır. Çizgiler çember içine çizilmez. Ancak, teorik anlamda çemberin merkezinden geçtiği bilinir.

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

ÇARPMA TAHTASI ATIŞ ALANI Doç. Dr. Gülten HERGÜNER ÇARPMA TAHTASI Tahta veya uygun metallerden yapılır. Gülle atma çemberini atış yönünde dıştan çevreler. 1.22 cm. uzunluğunda, 11.4 cm eninde ve 10 cm. yüksekliğindedir. ATIŞ ALANI Atış çemberinin merkezinden atış yönüne doğru 34,92 derecelik bir açının kenar uzantıları arasında kalan atış alanı olarak adlandırılır. Atış alanını belirleyen açının kenar çizgileri atış çemberi içine çizilerek belirtilmez. 34,92 derecelik açının çember merkezinden atış yönüne doğru uzayan doğrultuları çarpma tahtasından itibaren 5 cm. kalınlığında çizgiler halinde 25m. Kadar uzatılır. Bu çizgiler, beyaz renkte kumaş, plastik ve benzeri maddelerden yapılabileceği gibi; kireç tozu dökülerek de oluşturulabilir.

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Gülle Gülle döküm demir, prinç ve yumuşak olmayan benzeri metallerden yapılır. Gülle küre şeklinde ve pürüzsüz olmak zorundadır. Erkeklerde 7.260 kg. ağırlığında ve 110-130 mm. çapında, Bayanlarda 4 kg ağırlığında ve 95- 110 mm. çapındadır. Bu ölçüler büyük erkek ve büyük bayanların kullandığı ölçülerdir. Genç yıldız erkek ve bayanlarda 3-5 ve 6 kg. ağırlığındaki gülleler kullanılmaktadır.

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Güllenin Tutuluşu Gülle atış kolunun eline alınır. Elin parmakları üzerine yerleştirilir. Dört parmak birbirine yakın ve güllenin arkasında, baş parmak diğer parmaklardan biraz açık ve güllenin yanındadır. Küçük parmak da diğer parmaklardan biraz açılarak gülleyi yandan destekler. Gülle avuç içine alınmaz

Gülleyi Boyna Yerleştirme Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Gülleyi Boyna Yerleştirme Gülle, atış kolunun eli tarafından kurallara uygun bir şekilde tutulduktan sonra; kulak altında ve köprücük kemiği hizasında boyuna yerleştirilir. Baş güllenin üzerine eğdirilerek güllenin desteklenmesi sağlanır. Atış kolu ile gövdenin yaptığı açı 80-90 derece kadardır. Atış kolunun dirseği gövdenin yan tarafındadır.

Kayarak Gülle Atma Tekniği Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Kayarak Gülle Atma Tekniği TEKNİĞİN EVRELERİ Kayarak gülle atma tekniği 4 evreye ayrılmaktadır. Bunlar; 1. Başlama duruşu 2. Kurulma ( T durumuna gelme) 3. Kayma ve atış durumuna gelme 4. Atış ve atış sonrası

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Başlama Duruşu Atıcı, atma çemberine arkadan girerek sırtını atış yönüne döner. Gövde ağırlığı denge ayağı üzerine alır ve bu bacağın ayak tabanı ile yere basar. Bacak gergin konumdadır. Diğer bacak dizden bükülü ve 1-2 ayak boyu kadar denge ayağının gerisindedir. Yere, bu bacağın ayak ucu ile basılırken, bacak pasif konumdadır. Serbest kol gergin yada hafif bükülü olarak ileri doğru uzatılır. .

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Kurulma (T) Durumu Ağırlık merkezi tamamen denge ayağı üzerine verilerek, pasif konumdaki bacak dizden bükülü olarak yerden yukarı doğru kaldırılır. Ayni anda denge ayağı bir miktar bükülerek gövde öne doğru eğilerek ‘’T’’ durumuna getirilir.

Kayma ve Atış Durumuna Gelme Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Kayma ve Atış Durumuna Gelme Kurulmanın son aşamasında ; gövdenin altında destek görevi yapan denge ayağı tabanından ve topuğundan iterek bacağın gerilmesini ve gövdenin geriye doğru itilmesini sağlar. Aynı anda; pasif konumdaki bacak çarpma tahtasına doğru gergin konumda fırlatılırken, denge bacağı yerinden ayrılarak çabuk bir şekilde vücudun altına doğru çekilir. Her iki ayağın ayak tabanı aynı anda yere basarken, kayma ağırlığı 90 derece kadar döndürülür. Gövde kurulu bir yay durumuna gelir.

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Kayma Hareketi

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Atış ve Sonrası Atış durumuna geliş konumunda her iki ayağın pençesinde ayak ve dizler atış yönüne doğru dönmeye başlar. Aynı andan her iki bacak gerilerek gövdeyi yükseltir. Gövdenin atış yönüne dönmeye başlamasıyla ağırlık her iki bacağa dağılır. Gövdenin atış yönüne dönüşüyle birlikte denge bacağı ayak uçlarına kadar gerilerek ağırlığı tamamen pasif bacağa aktarır. Pasif konumdaki bacak gerilmeye devam ederken gülle kuvvetli bir itişle elden çıkartılır. Atış çemberi dışına çıkmamak için denge ayağını öne getirilerek diğer ayakla yer değiştirir. Yani ağırlık aktarımı yaparak hareket durdurulur.

Dönerek Gülle Atma Tekniği Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Dönerek Gülle Atma Tekniği Dönerek gülle atma tekniği disk gibidir. Farklı olan, gülle atma atış yerinin daha küçük oluşudur. Bu nedenle atıcı, daha küçük bir çemberde daha ağır bir araçla disk atma tekniğine benzer bir uygulama yaptığından, hareketin dengeli ve iyi bir koordinasyonla yapılması zorlaşmaktadır. Bu nedenle; bu tekniği uygulayan atıcı sayısı daha azdır. Dönerek gülle atma tekniği 3 evreye ayrılmaktadır. Bunlar; 1. Başlangıç duruşu 2. Dönüş ve atış durumuna geliş 3. Atış ve atış sonrası

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Başlama Duruşu Atıcı, çembere arkadan girerek sırtını atış yönüne döner, bacaklar yan yana omuz genişliği kadar açıktır. Her iki bacak dizden bükülü ve gövde ağırlığı bacaklara eşit olarak dağıtılmış durumdadır. Gülle boyuna yerleştirilir. Gövde önde sağ bacağının üzerine doğru bükülür.

Dönüş ve Atış Durumuna Geliş Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Dönüş ve Atış Durumuna Geliş Atıcı, dönmeye karar verdiğinde her iki bacağın pençesinde soldan atış yönüne doğru dönmeye başlar. Sol bacak sol yana doğru 90 derece döndüğünde, sağ bacak yerinden kaldırılarak atış yönünde ileri doğru bir adım alması için dönüş hareketine katılır. Bu sırada gövde ağırlığı tamamen sağ bacak üzerindedir.

Dönüş ve Atış Durumuna Geliş-2 Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Dönüş ve Atış Durumuna Geliş-2 Gövdenin atış yönüne dönmesiyle, sol bacağın gerisinde bükülü bir konumda bulunan sağ bacak ileri doğru uzatılarak çemberin merkezine doğru bir adım alır bu sırada sol bacak geride gövde ağrılığını sağ bacağa aktarır. Sağ bacağın çemberin merkezinde yere basmasıyla, bu bacağın ayak pençesinde sağdan sola doğru dönülür. Aynı andan sol bacak sağ bacağa yakın konumdan atış yönüne doğru, çekilerek çarpma tahtasına yakın bir yere basar. Atış durumuna geliş konumunda; her iki bacak dizlerden bükülüdür. Gövde ağırlığı büyük oranda sağ bacağın üzerindedir. Gövdenin yönü sağ bacak ile aynı yöndedir. Serbest kol atış yönünde gergin durumdadır. Gövde diktir.

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Atış ve Atış Sonrası Her iki ayağın pençesinde atış yönüne dönülürken, kalça ileri doğru sürülür. Serbest kol önden yana açılırken gövdenin atış yönünde dönmesini kolaylaştırır. Gövde atış yönüne dönerken sol bacak gerilir. Sağ bacak ağırlığı sol bacak üzerine aktararak, ayak ucuna kadar yükselir. Atış kolu büyük bir hızla gülleyi iterek elden çıkarır.

Dönerek Gülle Atma Tekniği Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Dönerek Gülle Atma Tekniği

Erkeklerde Rekorlar Dünya Rekoru: RANDY BARNES(ABD) - (1990) – 23,12 Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Erkeklerde Rekorlar Dünya Rekoru: RANDY BARNES(ABD) - (1990) – 23,12 Olimpiyat Rekoru : ULF TİMMERMAN(D.ALMANYA) – (1988) – 22,47 Türkiye Rekoru: HÜSEYİN ATICI (2012) – 20,42

Bayanlarda Rekorlar Dünya Rekoru: Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Bayanlarda Rekorlar Dünya Rekoru: NATALYA LİSOVSKAYA(RUSYA) - (1987) – 22,63 OLİMPİYAT REKORU : ILONA SLUPAİNEK (D.ALMANYA) – (1980) – 22,41 Türkiye Rekoru: EMEL DERELİ (2013) – 18,73

Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Kaynakça Ali DEMİRCİ; Atletizm öğretimi atmalar(Haziran-2003) Mustafa İŞLER; Atletizm (1997) Morpa Spor Ansiklopedisi (2004) Bedenegitimi.gen.tr