KAMU POLİTİKASI SÜRECİ 4 Prof. Dr. Turgut Göksu

Kamu politikası bir süreçten ibarettir 4 Aşama Politika Sorununun Saptanması: Politikanın Şekillendirilmesi ve Hedeflerin Oluşturulması: Politikanın Uygulanması: Politikanın Değerlendirilmesi: Prof. Dr. Turgut Göksu

KAMU POLİTİKASI SORUNLARININ ORTAYA ÇIKIŞI VE GÜNDEM OLUŞTURULMASI Politika sorunu nedir? Bu sorun hükümetin gündemine nasıl gelir? Hükümetin güçleri nelerdir? Hükümetin harekete geçmesi için gerçekten talepler var mıdır? Prof. Dr. Turgut Göksu

Politika sorunu nedir? Toplumdaki problem, temel bir ihtiyaç, yokluk, hoşnutsuzluk, toplumsal huzursuzluğa neden olan bir durum. Halk tarafından yeterli şekilde tepki ve istem ortaya konmazsa bu bir kamusal sorun haline gelmez Bazen toplumdan talep gelmese de, yöneticiler kendiliğinden sorunun varlığını kabul edebilirler STK, Medya Prof. Dr. Turgut Göksu

KAMU POLİTİKASININ ŞEKİLLENDİRİLMESİ (FORMÜLE EDİLİŞİ) Politikanın hedefleri nedir? Politika şekillendirmesine kim katılmaktadır? Politika olarak kabul edilen yasal düzenleme nedir? Politika niçin ve nasıl benimsenmiştir? Bir sorun kamuoyu tarafından tartışılmaya başlanmasından itibaren artık yönetimin gündemine gelmeye başlamıştır. Yasa yapma çok uzun zaman alan bir süreçtir. YAPMAK YA DA YAPMAMAK Prof. Dr. Turgut Göksu

Bir kamu politikası şekillendirilirken (formüle edilirken) hedeflerin ve amaçların açık, net ve somut bir şekilde saptanması gerekir. Kalite ve başarı buna göre ölçülebilir. Rol oynayan aktörler Kanun yapma süreci İktidarın etkisi Prof. Dr. Turgut Göksu

Politikanın Uygulanması Politikanın başarıya taşınması için ne yapılır? Politika nasıl çalışmaktadır? Nasıl uygulanmaktadır? Uygulamada kullanılan yöntem tercihleri nelerdir? Kamu politikalarının uygulamaya geçirilmesinde merkezdeki karar vericiler mi yoksa bizzat uygulayıcı olan ve tabanda hizmeti uygulayan kamu görevlileri ve diğer hizmet sunanlar mı etkilidir? Prof. Dr. Turgut Göksu

Kamu politikalarının uygulanmasıyla ilgili yöntem ve anlayış: Yukarıdan Aşağıya Uygulama Modeli Aşağıdan Yukarıya Uygulama Modeli Üçüncü Yol Prof. Dr. Turgut Göksu

Yukarıdan Aşağıya Uygulama Modeli Özellikleri KP performansın ölçülebileceği tanımlanmış amaç ve hedeflere sahiptir. KP amaçların başarılması için açıkça tanımlanmış uygulama araçlarına içerir. Bir KP genel olarak bir yasa ya da diğer bir yasal düzenleme ile belirlenmiştir. KP uygulamalarında tepe yöneticiler bir faaliyet zinciri olduğunu farz ederler. KP’yi oluşturan ve şekillendiren siyasi veya idari karar vericilerin, uygulayıcıların kapasiteleri ve işe olan iştiyakları hakkında iyi bir bilgiye sahip oldukları düşünülmektedir. Prof. Dr. Turgut Göksu

Yukarıdan Aşağıya Uygulama Modeli Sakıncaları, eleştiriler 1)Politikanın amaç ve hedefleri konusunda açıklık ve anlaşılabilirlik konularında sorunlar vardır. 2)Yukarıdan aşağıya modelde politikanın ana hatlarını sadece bir yasa veya düzenlemenin belirlediği düşünülmektedir. Ancak birçok yasal düzenleme olabilir 3)Federal yönetime sahip ülkelerde tek bir ulusal hükümetin olmaması ve uygulayıcıların izleyeceği yasaların eyalet veya yerel yönetimlere göre değişmesi sorunlar yaratabilir. Prof. Dr. Turgut Göksu

Aşağıdan Yukarı Uygulama Modeli Lipsky ‘street level bureaucracy’ hizmet sunulan halkla temas halinde olan kamu görevlileri Doktorlar, hemşireler, polis memurları, öğretmenler, sosyal hizmet uzmanları gibi doğrudan halkla temas halinde hizmet sunanlar. Tepe yönetim tarafından belirlenen amaç ve hedefler muğlâktır. Bu hem aynı kamu politikası alanındaki diğer amaçlarla, hem de hizmet sunan kamu görevlilerinin motivasyonu ve değerleriyle çatışabilir. Prof. Dr. Turgut Göksu

Aşağıdan Yukarı Uygulama Modeli Yerel (taşra) uygulamacılar tepe yönetimi tarafından yönlendirilen ve belirlenen stratejik hedefler ve amaçların peşinden gitme yerine kendi amaçlarına yönelik çalışmalar yapabilirler. AY anlayışı tek bir yasa veya düzenleme tarafından tanımlanmış tek bir kamu politikası alanı olduğu düşüncesini kabul etmez. KP yasalar, kurallar, uygulamalar ve değerler bütünü olarak düşünülmektedir. Dolayısıyla KP uygulama aşaması da şekillendirme aşaması gibi çatışmaların ve uzlaşmaların devam ettiği bir dönem olarak görülebilir Prof. Dr. Turgut Göksu

Aşağıdan Yukarı Uygulama Modeli Eleştiri 1)Uygulamacı kamu görevlileri özerk kendi başına çalışan insanlar değildir; yasalarla ve emirlerle sınırlanmış ve bunlara uymak zorundadır. İstemeseler de kendi görüşlerine aykırı olsa da tepe ya da merkezi yönetimden gelen emirleri yapmak durumundadırlar. 2)AY modeli uygulama sürecinde baskı gruplarının aktif olduğunu farz eder. Hâlbuki bazı kamu politikalarında halk ya da baskı grupları bulunmayabilir. Prof. Dr. Turgut Göksu

Üçüncü Yol: İki Yaklaşımın Ortak Kullanılması KP dizayn edilirken ve uygulanırken yerel-taşra uygulamacılarının da katılımının alınması, değerlerinin göz önüne alınması ve uygulamacıların önemli aktörler olduğunun kabul edilmesi gerekir. Prof. Dr. Turgut Göksu

Politikanın Değerlendirilmesi Politikanın geçerliliği ve etkisi nedir? Gelecek için politikada değişiklikler için bir gereksinme var mıdır? Prof. Dr. Turgut Göksu

Değerlendirme Değerlendirme, kamu politikalarının etkililiğinin, verimliliğinin ve kalitesinin değerinin takdir edilip saptanmasıdır 'Politika değerlendirmesi kamu politikasının sonuçları hakkında bilgi edinmektir' (Dye) ‘Bir kamu politikası değerlendirmesi, ortak (kamusal) hedef ve amaçları karşılamada ulusal bir programın genel etkinliğinin bir değerlendirmesi ve ölçülmesidir' (Wholey ve diğerleri) “Kamu politikası değerlendirme araştırması, devam eden kamu politikalarının ve kamusal sorunların etkilerinin tarafsız, sistematik ve deneysel incelemesidir” (Nachimas) Prof. Dr. Turgut Göksu

Değerlendirme bir kamu politikasının etkililiğini ve başarısını, yani o politikanın toplum üzerindeki etkisini ölçmekle ilgilidir. Prof. Dr. Turgut Göksu

Kamu politikaları değerlendirmesi her iki çeşit araştırmayı içerir. KP çıktıları- KP sonuçları Kamu politikalarının etkisi (sonuçları) değerlendirilirken göz önüne alınmasında yarar olan noktalar: 1.Politikanın hedeflenmiş ve amaçlanmış çevre veya grupta etkileri 2.Politikanın hedef dışındaki grup veya yerlerdeki etkileri 3.Varolan koşullar ve durumlar üzerindeki etkileri kadar gelecek durumlar ve koşullar üzerindeki olası etkileri 4.İlgili kamu politikasına tahsis edilen kaynaklar bağlamında politikanın doğrudan maliyetleri 5.Bu politikanın kabul edilip yürütülmesi yüzünden başka alternatif şeyleri yapma fırsatlarını kaybetme de dahil, kamu politikasının dolaylı maliyetleri. Prof. Dr. Turgut Göksu

Kamu politikalarının özellikle sosyal nitelikli olanların etkilerini sayısal ve tam olarak ölçmenin mümkün olmadığı söylenebilir. Prof. Dr. Turgut Göksu