BECERİ ÖĞRENİMİ BİREYSEL FARKLILIKLAR & MOTOR YETENEKLER BİREYSEL FAKLILIKLAR YETENEKLER VE KAPASİTELER

ÖĞRENENİN ÖZELLİKLERİ Genel Karakteristik Özellikler Yaş, öğrenme düzeyi, meslek, kültürel ya da sosyo-ekonomik faktörler Giriş Özellikleri Hazır bulunuşluk düzeyi ÖĞRENME STİLİ Bir bireyin öğrenme çevresini psikolojik olarak nasıl algıladığını, çevresi ile nasıl etkileşimde bulunduğunu ve nasıl tepki verdiğini belirleyen faktörler kümesidir

“Geleceğin cahili, okuyamayan kişi olmayacaktır “Geleceğin cahili, okuyamayan kişi olmayacaktır. Nasıl öğreneceğini bilmeyen kişi olacaktır” Alvin Toffler

BİREYSEL FARKLILIK İnsanlar birçok bakımından birbirlerinden farklıdırlar. Cinsiyet Yaş Irk Kültür

Neden bazı insanlar bazı aktiviteleri diğer insanlardan iyi yaparlar? Neden bir kişi bazı aktiviteleri diğer aktivitelerden daha iyi yapar? İnsanlar özel kapasitelerle mi doğmuştur veya bunar pratik yaparak mı gelişir? Kişilerin kapasiteleri ölçülüp değerlendirile bilir mi?

Bireysel Farklılıklara farklı yaklaşımlar Bireysel farklılıklar: insanların sabit ve değişmeyen yeteneklerindeki farklılıklardan dolayı performanslarında oluşan farklılıklar. Deneysel Yaklaşım: bilim adamlarının bireylerin performanslarını veya davranışlarını düzenli bir şekilde etkileyen değişkenleri incelemek için kullandıkları bir metot dur. Farklara Göre Yaklaşım: bilim adamlarının bireylerin yeteneklerindeki farklılıkları incelemek için kullandıkları bir metot dur.

devam Denemeden denemeye sabit olma Zamanla değişmeyen Bireysel farklılıklar insanlar arasında performanslardaki farklılıkları ortaya çıkaran sabit, değişmeyen farklılıklar olarak ta tanımlanabilir. Becerideki bireysel farklılıklar şu özelliklere sahiptir: Denemeden denemeye sabit olma Zamanla değişmeyen Tek bir denemede beceri farklılığı diye gösterilmez

devam Bireysel farklılıklar belirleyici kapasitelere (yetenekler) ve gelecekteki beceri seviyesini tahmin edebilmek için bu kapasitelerin nasıl ölçülüp nasıl kullanılacağına bakılarak çalışılır. Belirleyici kapasiteler Nasıl tanımlanır, nasıl ölçülür ve teorik bir biçimde nasıl anlatılır Tahmin Kişinin gelecekteki beceri seviyesini tahmin etmek için nasıl kullanılır.

Her birey kendine özgüdür Toplumsal yaşamın temel dinamiklerinden biri de bu farklılıklardır. Toplumun dinamik olarak çalışabilme, üretebilme, uygarlık ortaya çıkarma ve devamlılığını sağlayabilme özelliğini bireysel farklılıklar aracılığıyla gerçekleştirir.

Bütün öğrencilerin aynı özelliklere sahip olduğunu varsaymak, öğrencinin öznel doğasını yani özgünlüğünü ortaya çıkarma açısından büyük sorunları beraberinde getirir. Bu yönden problemleri, üstün yönleri, zayıflıkları, başarı ve başarısızlıklarıyla her öğrencinin ayrı bir dünya olduğunu bilmek ve bunları keşfetmeye çalışmak gerekir.

Yetenek ve Kapasiteler Yetenek, çeşitli aktivitelerin (motor ve Zihinsel) veya becerilerin temelini oluşturan insana kalıtım yoluyla geçen nispeten değişmeyen, sabit bireysel özellikler olarak tanımlanır. Yeteneklerin bazıları Renk görme, Sayısal yetenek Reaksiyon hızı, kinestetik hassasiyet Şimdiye kadar 20-30 zihinsel ve motor yetenek tespit edilmiştir. Tüm bireylerde tüm yetenekler mevcuttur, fakat bazılarının yetenekleri diğerlerine göre daha iyidir.

Yetenek ve performans arasında ilişki var mıdır? Eğer varsa, yetenek ve performans arasındaki bu ilişki nasıldır?

Yetenek ve kapasite Araştırmalarda tanımlanan bazı motor ve zihinsel yetenekler Çoklu uzuv koordinasyonu Uzaysal oryantasyon Parmak-el hüneri/beceri El, kol sabitliği Görme keskinliği Reaksiyon zamanı Hareket hızı Kinestetik hassasiyet

Yeteneğe karşı beceri Bilim adamlarının tanımına göre yetenek genetiktir ve çoğunlukla pratik ve tecrübeyle değişmez. Beceri ise pratik yapmayla gelişen, maksimum kesinlikle, minimum enerji harcayarak elde edilen performans üretme kapasitesidir. Örnek.basketbolda veya futbolda şut atma

Yetenekler, beceri ve alıştırma Belli bir görev için gerekli olan yeteneğe kişi yüksek seviyede sahip ise ve bu kişi bu görev üzerinde saatlerce alıştırma yaparsa en yüksek performansı elde edecektir Kısaca bireyin sonunda ulaştığı beceri seviyesi şunlara bağlıdır: Göreve kendileriyle birlikte getirdiği yetenekler Alıştırma deneyimlerinin niteliği (türü) ve niceliği (miktarı)

Yetenek Beceri Yetenek, doğuştan gelirken, beceri, alıştırma ile gelişir Yetenek sabit ve değişmez, beceri alıştırma ile değişir Yetenek sayıca az iken beceri, sayıca çoktur Yetenek birçok becerinin temelini oluştururken beceri farklı yeteneklere bağlıdır.

Yetenek performansı sınırlar! İnsanın yetenekleri elde ettikleri becerinin seviyesini etkiler. Alıştırmaların ilk aşamalarında gözlenen performansa bağlı olarak kişinin beceri kazanım potansiyelini yargılamak yanlış olur

Genel motor yetenek (performans için) Genel motor yetenek fikri; Tek, doğuştan gelen motor yeteneğin olduğu varsayılmıştır. Bu yetenek tüm hareketlerin temelini oluşturur. Genel motor yeteneği güçlü olan kişi neredeyse tüm motor görevlerde başarılı olmalıdır (olmalımıdır?)

Genel motor yetenek (öğrenme için) Genel motor yetenek kavramına benzeyen, motor eğitilebilirlik yeni bir beceriyi öğrenmek için genelleştirilmiş bir kapasitedir (Acaba öylemi) Korelasyon: bireysel farklılıkların dili

Korelasyon çalışmaları Literatüre göre beceriler arasındaki korelasyon aşağıdaki sonuçları desteklemede tutarlıdır: Farklı beceriler arasındaki korelasyon genelde düşüktür. Birbirine çok benzeyen becerilerde bile çoğunlukla korelasyon zayıftır. Beceriler arasındaki genel korelasyon zayıflığı genel motor yetenek kavramını eleştirir. Diğer yandan çok az farklılıkları olan iki becerinin arasındaki korelasyon güçlü olabilir (10m. İle 15 m. Atış)

Birçok özel yetenek Henry’s özellik hipotezi hareket davranışlarının birkaç veya binlerce yeteneğe bağlı olduğunu savunur. Birçok yetenek vardır. Bu yetenekler birbirine bağlı değildir. Beceri birçok yetenekle desteklenir Farklı becerilerin farklı yetenek farklı güç ve zayıflık deseni vardır.

Yeteneklerin gruplandırılması Buluşlara göre farklı görevlerin performanslarının temelini oluşturan bazı genel yetenekler vardır. Fleisman yeteneklerin gruplandırılması için faktör analizi diye adlandırılan bir istatistiksel analiz kullanmıştır. Fleisman ve Henry’nin yetenekler bağımsızdır görüşleri birbirine benzer. Farklılık; Toplam yetenek sayısı Kullanılan yetenek sayısı Farklı görevlerin performansında önemli olan aynı yeteneklerin boyutu

Yeteneklerin gruplandırılması 2 Algısal motor yetenekler Çoklu uzuv koordinasyonu, tam kontrol, tepki uyumu, reaksiyon zamanı, hız rontrolü, el becerisi, vs. Fiziksel yeterlilik; patlayıcı kuvvet, statik kuvvet, dinamik kuvvet, göğüs kuvveti, denge, dayanıklılık, koordinasyon

Yeteneklerin gruplandırılması 3 Keele ve meslektaşları tarafından tanımlanan genel koordinasyon faktörleri Hareket hızı Motor zamanlama Algısal zamanlama Güç kontrolü

Bireylerin yetenekleri hakkında eğiticiler neleri hatırlamalı Öğrenme ve performans ortamlarına farklı bireylerin farklı yetenek desenleri ile geleceklerini bilmeliyiz Bireylerin yetenek desenlerinin kişinin performansına bazı görevlerde diğerlerine göre daha fazla yardım ettiğini fark etmeliyiz. Her bireyin yetenek deseni bireyin tüm performansına katkıda bulunan faktörlerden sadece bir tanesi olduğunu hatırlamalıyız Performans başarısı bir çok faktörün birleşmesinden dolayı meydana gelir

Beceri sınıflandırması ve görev analizi Bireysel farlılıklar ve yetenekler çalışması ek olarak daha kesin ve pratik uygulamada yararlı olan beceri sınıflandırılmasına izin verir. Görev analizi bir görevin yetenek kompozisyonunu belirleyen süreçtir. Etkili sınıflandırmanın eğiticiye sağladıkları; Bazı hareket sınıflar veya aktiviteleri için özel olan öğrenme prensiplerini uygun şekilde uygulamak Etkili hareket kontrolü için üzerinde durulması gereken faktörlerde öğrenene ek yardım vermek İleri antrenman için amaçlanan görevle ilgili olduğu bilinen yeteneklere bağlı olarak bireyleri seçmek.

Tahmin ve Seçim Tahmin etme aşağıdaki bileşenleri içerir: Kriter görevin temelini oluşturan yetenekleri anlama Kriter görevde ileriki kapasitelerinin göstergesi olarak adayın yeteneklerinin gücünü göz önünde bulundurma Şimdiki bilgiye ve ölçütle olan ilişkisine bakarak bazı kriter görevlerde potansiyel beceri seviyesini hesaplama

Sorular