Hyalin Mebran Hastalığı Prof.Dr. Nursan ÇINAR

Prematüre bebeklerde en sık görülen akciğer hastalığıdır. Hyalen membran hastalığı adı ile de bilinir. Hastalığa akciğerlerin immatüritesi (olgunlaşmamış olması)ve surfaktan adı ile bilinen maddenin az olması neden olur.

Prematüre bebeklerin akciğerleri farklı gebelik yaşlarında farklı matürite (olgunluk) gösterirler. Annesinde şeker hastalığı olan bebekler, güç bir doğum sonrası doğan bebekler, anne karnında kan geçişi bozulan bebekler ve erkek bebeklerde hastalığın görülmesi daha sıktır.

Surfaktan akciğerde bazı hücreler tarafından üretilen, alveol denilen solunum işini yapan akciğer keseciklerine yayılarak solunumu kolaylaştıran bir maddedir.

Akciğer surfaktan üretimine gebeliğin 24 haftasından itibaren başlar. Ancak surfaktan sisteminin tam olarak olgunlaşması 34-36′ıncı gebelik haftasından sonra olur. Prematüre bebeklerin gebelik yaşı küçüldükçe hastalığın görülme olasılığı artar.

Belirti ve Bulgular Prematüre bebeklerde solunum sıkıntısı bulguları doğumdan hemen sonra ortaya çıkabileceği gibi bulguların ortaya çıkışı 3-4 saat sonra olabilir.

Sık soluma Siyanoz Göğüste çekilmeler İnleme gibi solunum sıkıntısı bulguları olabileceği gibi Bebekte solunum düzensizliği ve zaman zaman solunum durması (apne) dönemleri olabilir.

Deri soluk ve siyanotiktir. Hipoksi nedeniyle dolaşım bozulur. Eğer tedavi edilmezse klinik bulgular giderek ağırlaşır ve akciğer zedelenmesi oluşur.

Tanı Akciğer grafisinde tipik radyolojik görüntü olması ve klinik bulguların birlikteliği tanı koydurucudur. Ancak ayırıcı tanıda enfeksiyon akılda tutulmalıdır.

Tedavi Tedavide 1990′lı yıllardan beri surfaktan kullanılmaktadır. Surfaktan bebeğin akciğerlerine trakeaya (soluk borusuna) konan bir tüp aracılığı ile solunum yollarından verilir ve beraberinde ventilatör tedavisi uygulanır. Böylece surfaktanın akciğer yüzeyine yayılması sağlanır ve bebeğin solunum işini rahat yapması sağlanır.

Ventilatör tedavisi en az surfaktan tedavisi kadar önemlidir. Surfaktan tedavisi akciğer grafisine göre gereken vakalarda tekrarlanabilir. Surfaktan tedavisi hastalığın ortaya çıkışını engellemez ancak hastalığın şiddetini azaltır.

Seyir

Karşılaşılan sorunlar hastalığın şiddetine bağlıdır. En önemli sorunlar pnömotoraks denilen hava kaçakları, bronkopulmoner displazi denilen süreğen akciğer hastalığı ve enfeksiyondur. Hipoksi nedeniyle ortaya çıkan diğer organ zedelenmeleri, beyin kanaması ve buna bağlı kalıcı beyin zedelenmesi görülebilir.

Teşekkürler…