II. Mahmut Dönemi (1808 – 1839) Babası : Sultan I. Abdülhamid  Annesi : Nakşidil Sultan  Doğduğu Tarih : 20 Temmuz 1785 Padişah Olduğu Tarih : 28 Temmuz 1808 Öldüğü Tarih : 1 Temmuz 1839  Sultan II. Mahmud, otuzuncu padişah olarak Osmanlı tahtına çıktı. Şehzadeliği, sarayda iyi bir eğitim alarak, amcası Padişah III. Selim’in devlet idaresini yakından izleyerek geçti. En büyük amacı ; devleti Batı tarzını örnek alarak yeni bir düzene oturtmaktı.

II. Mahmut Yenilikleri Eğitimin yaygınlaşması için ortaokullar açılmış. İlk buharlı gemi işlemeye başlamış. Yeniçerileri ortadan kaldırmıştır. Tekkeleri kapatarak irtica ile de mücadele etmiştir. İlk nüfus sayımı yapılmış. Posta teşkilâtı kurulmuştur. İlk resmi gazete “Takvim-i Vekayi” de yayımlanmaya başlamıştır. Sadrazama bu dönemde ‘Başbakan’ denilmiş. Devlet bünyesinde giyim kuşam ile ilgili yeni kararlar alınmış ‘fes’ giyilmeye başlanmıştır.

Sırp İsyanı (1804) Sebepleri : İsyan : 1) Fransız İhtilalinin Milliyetçilik, bağımsızlık ve hürriyet gibi fikirlerinin Sırplar üzerinde etkili olması 2) Savaşların Sırbistan toprakları üzerinde geçmesi ve bu savaşlar sırasında Sırbistan'ın sık sık el değiştirmesi 3) Sırbistan'daki Yeniçerilerin olumsuz davranışları 4) Rusya’nın kışkırtması İsyan : Bu sebeplerden dolayı 1804’te Kara Yorgi liderliğinde Sırplar ayaklandı.

Sırplarla İlgili Antlaşmalar 1806-1812 Osmanlı Rus Savaşı sonucunda Ruslarla imzalanan  BÜKREŞ ANTLAŞMASI’nda Sırplara bazı haklar verildi. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda Ruslarla imzalanan EDİRNE ANTLAŞMASI’nda Sırplara  özerklik verildi. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda imzalanan Ayestefanos ve BERLİN ANTLAŞMASI’nda Sırbistan bağımsızlığına kavuştu.

1806 – 1812 Osmanlı Rus Savaşı Sebepler: Sonuç : Rusların Sırp isyanını desteklemesi ve Balkan Milletlerini kışkırtması. Rusya'nın Eflak-Boğdan'ı işgal etmesi. Sonuç : Ruslarla BÜKREŞ ANTLAŞMASI imzalandı. (1812)

Bükreş Antlaşması (1812) İki devlet arasında Tuna Nehri sınır olacak. Ruslar Beserabya hariç işgal ettiği yerleri geri verecek. Sırplara bazı haklar verilecekti.

Yunan İsyanı Sebepleri : Fransız ihtilalinin milliyetçilik, bağımsızlık gibi fikirlerinin etkisi. Rusya'nın ve Avrupa Devletleri'nin kışkırtması. 1804 de kurulan Etniki Eterya Cemiyeti'nin çalışmaları.

NOT: Navarin olayı Osmanlı Donanmasının yaşadığı 4 felaketten biridir. 1571 İnebahtı. 1770 Çeşme. 1827 Navarin. 1853 Sinop’tur.

1828-1829 OSMANLI-RUS SAVAŞI Sebepleri: Rusların sıcak denizlere inmek istemesi. Osmanlının Rusya'dan Navarin'de yakılan donanmanın zararını talep etmesi.   Osmanlı'nın Yunanlılar ve azınlıklarla ilgili Avrupa Devletlerinin ve Rusya'nın isteklerini reddetmesi.

Savaş: Bu sebeplerden Rusya’nın saldırısıyla savaş başladı. Ancak Osmanlı Devleti böyle bir savaşa hazır değildi. Çünkü: Donanması Navarin'de yakılmıştı. 1826'da Yeniçeri Ocağı kaldırılmış, ASAKİR-İ MANSURE-İ MUHAMMEDİYE ordusu yeni kurulmuştu.  Yunan ayaklanmasından dolayı bütün Avrupa Osmanlının karşısındaydı.    Sonuç: Rusların ilerleyerek doğuda Erzurum'a, batıda Edirne'ye kadar gelmeleri üzerine Osmanlı devleti barış istedi. Rusya’yla EDİRNE ANTLAŞMASI imzalandı.(1829)

EDİRNE ANTLAŞMASI (1829) Maddeleri: Eflak-Boğdan ve Sırbistan’a özerklik verildi.  Yunanistan bağımsız olacaktı. Rus ticaret gemileri boğazlardan geçebilecekti.   Prut nehri sınır olacaktı. Osmanlı Devleti savaş tazminatı verecekti. NOT: Osmanlı Devleti’nde bağımsızlığını elde eden ilk azınlık YUNANİSTAN’dır. NOT: Osmanlı’nın Yunan isyanı ve Rus savaşıyla uğraşmasını fırsat bilen Fransa 1830' da CEZAYİR’i işgal etti.

MISIR VALİSİ MEHMET ALİ PAŞA'NIN İSYANI Sebepleri: Yunan isyanının bastırılmasında II. Mahmut'a yardım eden Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya vaat edilen yerlerin verilmemesi. Mehmet Ali Paşa'nın Navarin olayından sonra padişahtan izin almadan ordu ve donanmasını geri çekmesi. 1828-1829 Osmanlı-Rus savaşında yardım istenildiği halde Mehmet Ali Paşa'nın yardım göndermemesi.

Kütahya Antlaşması (14 Mayıs 1833) Mehmet Ali Paşa'ya Mısır ve Girit valiliklerine ek olarak Suriye valiliği de verilecek. Oğlu İbrahim Paşa'ya da Cidde valiliğine ek olarak Adana Muhassıllığı (O bölgenin vergilerini toplama hakkı) verilecek. NOT: Bu antlaşma Mısır sorununu geçici olarak çözmüş fakat iki tarafta bu anlaşmadan memnun olmamıştır. NOT: Kütahya Antlaşması’na  rağmen kendisini güvende hissetmeyen II.Mahmut Rusya’yla HÜNKAR İSKELESİ antlaşmasını imzalamıştır. (1833)

HÜNKAR İSKELESİ ANTLAŞMASI (8 Temmuz 1833) Osmanlı bir saldırıya uğrarsa Ruslar asker ve donanma gönderecek, ancak masrafları Osmanlı ödeyecek. Rusya bir saldırıya uğrarsa Osmanlı boğazları kapatacak. (İngiltere ve Fransa'ya karşı) Bu antlaşma 8 yıl sürecek. Önemi  Rusya bu antlaşmayla boğazlar üzerinde büyük avantaj sağlayıp, Karadeniz’deki güvenliğini artırmış oldu. Bu antlaşmayla BOĞAZLAR MESELESİ ortaya çıkmıştır. Bu antlaşma Osmanlının boğazlar üzerindeki egemenlik haklarını TEK BAŞINA kullandığı son antlaşmadır.

NOT:  Osmanlı Devleti Mısır ve Boğazlar meselesinde İngiltere'nin desteğini kazanmak için İngiltere ile 16 Ağustos 1838 ‘de BALTALİMANI TİCARET ANTLAŞMASI’nı imzalamıştır. Bu antlaşma ile İngiltere’ye çok geniş ekonomik haklar verilmiş, Osmanlı ülkesinde tekel sistemi ve iç gümrük yönetimi kaldırılmış böylece Osmanlı ekonomisinin çöküşü hızlanmıştır.

AÇIKLAMA: Kütahya antlaşması fazla uzun sürmedi AÇIKLAMA: Kütahya antlaşması fazla uzun sürmedi. 1839'da Mehmet Ali Paşa bağımsızlığını ilan etti. Oğlu İbrahim Paşa üzerine gönderilen Osmanlı kuvvetlerini NİZİP’te yendi. İngiltere ve Fransa Hünkar İskelesi antlaşmasına dayanarak Rusya’nın boğazlara egemen olmasından çekindiklerinden hemen devreye girerek  MISIR konusunda Londra'da  uluslararası bir konferans düzenlendi. NOT: Nizip yenilgisi haberi İstanbul'a gelmeden II.Mahmut ölmüş, yerine Abdülmecit padişah olmuştur.

II.MAHMUT DÖNEMİNDE ASKERİ ALANDA YAPILAN ISLAHATLAR Alemdar Mustafa Paşa,Nizam-ı Cedit ordusunun yerine Sekban-ı Cedit Ordusunu kurdu.  II.Mahmut Alemdar Mustafa Paşa’nın öldürülmesi üzerine Sekban-ı Cedit’in yerine EŞKİNCİ OCAĞINI kurdu. 1826'da Yeniçeri Ocağını kaldırarak (Vakayı Hayriye Olayı da denilir) yerine ASAKİR-İ MANSURE-İ MUHAMMEDİYE ordusu kuruldu.   Yeni kurulan Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusu tümen, tabur, bölük gibi birliklere ayrıldı. Eğitimi için Prusya(Almanya) 'dan subaylar getirildi. Avrupa’ya subaylar gönderildi.