EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ

EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ

Konu Örüntüsü Giriş Toplumsal Bir Kurum Olarak Eğitim Eğitim Kalkınma İlişkisi Eğitim Ekonomik Gelişme Eğitim Gelir İlişkisi Eğitim İstihdam İlişkisi Eğitimde Verimlilik Eğitimde Maliyetler

Konu Örüntüsü Eğitimde Finansman Eğitimin Tüketim Ve Yatırım Özelliği Eğitimde Sunum İstem İlişkisi Eğitim Planlaması Başlıca Eğitim Planlaması Yaklaşımları Özet Kaynaklar

Kurumlar düzenli ve organize edilmiş, statüler, roller ve normlar bütünüdür. Aile, hukuk, din, politika, ekonomi ve eğitim birer kurumdur. Bu toplumsal kurumlarda yer alan bireylerin her birinin statü, rol ve uyması gereken normlar kalıplaşmıştır.

Kalkınma kavramı, toplumsal, kültürel, siyasal, eğitsel ve ekonomik içeriklidir. Kalkınma bir ülkenin yurttaşlarının daha iyi yaşam koşulları elde etmelerini sağlar. Kalkınma aynı zamanda ulusal gelirin o ülkenin yurttaşları arasında dengeli dağılmasına olanak sağlar.

Kalkınmanın eğitimle ilişkisi 3 boyutludur. Kalkınma için gerekli bilgi ve beceriye sahip insan gücünün yetiştirilmek Kalkınma için gerekli düşünsel yapıyı, zihniyeti değiştirmek Bilgi üreterek ,teknolojiyi geliştirmek

Ülkenin kalkınması ile gelir dağılımı arasında bir ilişki vardır Ülkenin kalkınması ile gelir dağılımı arasında bir ilişki vardır. Gelir dağılımı insanlık tarihinde hep bir sorun olarak var olmuştur. Bu sorun birkaç yıldan beri varlığını çok daha fazla hissettirmiştir.

Eğitim ile gelir ilişkisini en iyi açıklayan yaklaşım insan sermayesi yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma göre bireylerin eğitim düzeyleriyle gelirleri arasında bir ilişki vardır.

Eğitimin hem yatırım hem de tüketim özelliği vardır

Eğitim insanın kendi kendisine yaptığı ve uzun vadede yüksek kazanç sağladığı bir yatırımdır. Bili Gates'e göre de artık dünyanın neresinde olursa olsun iyi eğitimli kişilerin hemen hemen aynı gelir seviyelerinde olmaları mümkün olacaktır. Gelecekte temel gösterge bilgi olacağı için bir kişinin gelir düzeyini öğrenmek için eğitim düzeyinin ne olduğunu sormamız yeterli gelecektir

Eğitimin bir yatırım olarak yazılı ifadesi bu yüzyılın birinci yarısında yapılmış olmasına karşın ekonomideki büyümenin tamamını sadece fiziki sermaye emek ve toprak olarak ifade eden klasik üretim faktörlerinden kaynaklanmadığı, beşeri üretim fonksiyonuna sokan Schultz tarafından ispatlanmıştır.

Günümüzde özellikle eğitim istihdam ilişkisi giderek önem kazanmaktadır. Piyasa şartları istihdamın nasıl olması gerektiğine yol göstermektedir

Türkiye’de bilinçli istihdam politikasının başlangıcı olarak planlı kalkınma dönemi gösterilmektedir

Türkiye’de istihdam sorununun önemli nedenlerinden bir kaçı hızlı nüfus artışı, yetersiz gelir, teknolojik gelişmeler, iç, dış göçler, bölgeler arası gelişme farklılıkları ve eğitim politikasındaki sorunlar yer almaktadır.

Eğitimin toplam maliyeti, kamusal ve özel eğitim harcamaları ile vazgeçme maliyetinin toplamı olarak tanımlanır. Eğitim nedeniyle hem bireysel olarak hem de toplumsal olarak uğranılan gelir kayıplarının tümüne vazgeçme maliyetinin toplamı olarak tanımlanır.

Özet İnsanlık tarihi insanın eğitsel tarihidir. Böylesi önemli bir süreç işlevlerini yerine getirmek üzere çeşitli kurumsal yapılar ortaya çıkarmıştır. Toplumsal yaşamın ihtiyaçlarını karşılamak üzere çeşitli kurumlar kurmuştur. Bu kurumlar içinde en önemlisi ise kuşkusuz okul olmuştur. Kurumsallaşma yaşamın bir gereğidir. Özellikle ekonomik kurumlarla eğitim kurumları arasındaki ilişki uzmanların dikkatini çekmiş ve üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Bu bağlamda eğitim ile ekonominin değişkenleri arasında ilişki kurularak açıklanmaya çalışılmıştır. Bu ilişkilerden biri de eğitim ile ekonomi arasında nasıl bir ilişki bulunduğudur.

Özet Son yıllarda ülkelerin kalkınmışlık düzeyleri ifade edilirken, kişi başına düşen milli gelirin önemi vurgulanmaktadır. Bunun yanında ülkelerin sahip olduğu işgücünün potansiyelinin önemi vurgulanmaktadır. Eğitimin, kalkınmanın, verimliliğin, iyi bir gelirin, üretimin, bilinçli üretici ve tüketici, iyi bir yurttaş olmanın en önemli araçlarından biri olarak görülmesi nedeniyle, insana yapılan yatırım değerli bir yatırım olarak görülmektedir.

Eğitimin ekonomik temelleri, ekonomi biliminin ilke ve kavramlarının eğitim bilimlerine uygulanmasından oluşur. Eğitimin ekonomik temelleri ile eğitimin planlaması bir birini tamamlayan birey değişken olarak ele alınır. Eğitim bilimleri ekonominin kavramlarını kullanarak eğitimin bu alanına çözüm getirmeyi amaçlar. Bu bağlamda yapılan araştırmalarda eğim ile kalkınmanın birbirini etkilediği saptanmıştır. Ekonomide olduğu gibi eğitimde de girdi, işlem, çıktı, dönüt gibi öğeler vardır. Eğitim sisteminin çıktısı insandır. Eğitimin çıktısı olumlu olursa ekonomiye olumlu katkıda bulunacaktır. Ekonomide olduğu gibi eğitimde de girdi ile çıktı arasındaki verimlilik önemlidir.

Verimlilikte kaynak kullanımı önemlidir Verimlilikte kaynak kullanımı önemlidir. Bunun için eğitim maliyetlerinin iyi hesaplanması gerekir. Uzmanlar ülkelerin ekonomik düzeyi ile bireylerin gelirleri arasında olumlu bir ilişkinin bulunduğunu saptamışlar.

KAYNAKÇA Açıkgöz, K (1989) “Az Gelişmiş Ülkelerde Eğitim”, Eğitim Bilimleri Sempozyumu, İnönü Üniversitesi ,Eğitim Fakültesi , Malatya Adem,M (1993)) Ulusal Eğitim Politikamız ve Finansmanı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını, Ankara Adem,M (1983) “İstihdam İş ve Eğitim Planlaması” Eğitim Bilimleri dergisi Cilt:16,sayı:1 Ankara Akalın, G. (1986). Kamu Ekonomisi, No:54, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. Barro R, (1991)“Economic Growth in a cross-section of countries” Quarterly Journal of Economics 106. Başaran,İ,E (1984) Eğitim Bilimine Giriş,Sevinç Matbaası,Ankara Behrman, F., and other (1999). Women’s Schooling, home teaching end Economic Growth” The Journal Political Economy 107 Benson,C (1994) (Çeviren Kavak, Y,Burgaz B) Eğitim Ekonomisi-Seçilmiş Yazılar, Personel Geliştirme Merkezi Yayınları, Ankara Coombs, P, H, Jacques, H (1987), Cost Analysis in Education: A Tool for Policy and Plannig. The World Bank, Jhons Hopkins University Pres, Baltimore Çoban, O (2001 ) “Bilgi Toplumunda Eğitimin Verimlilik ve İktisadi Büyüme Üzerine Etkileri: Teorik Bir Analiz”, I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi

Dinçer, M. (2002). “Cumhuriyetin İlanından Buyana Eğitimde Verimlilik Konusuna Bir Bakış”, Ege Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:2. Ertürk,S (1984) Eğitimde Program Geliştirme , Yelkentepe Yayınları: 4, Ankara Fidan,N,Erdem,M(1991) Eğitime Giriş,Alkım Kitabevi,Ankara Hanson, John W. ve Cole S (1996).Brembeck, Education and the Development of Nations, New York; Holt, Rinehart ve Winston Hesapçıoğlu, M. (1989). Eğitim Planlaması ve Yönetimi, No:472, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları. Hesapçıoğlu, M, İnsan kaynakları Yönetimi ve Ekonomisi, Beta Basım, Yayın Dağıtım, İstanbul, 1994, s. 76 J Hallak (1974) (Çeviren, Mahmut Adem) Eğitimde Maliyet ve Harcamalar, Talim Terbiye Dairesi Yayınları, Ankara Kaptan ,S (1984) “Kalkınmada Eğitimin yeri” Eğitim Bilimleri Sempozyumu Yayın No 136,Ankara Karagül, M. (2003). Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyümeyle İlişkisi ve Etkin Kullanımı, Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Antalya.

Karakütük Kasım ve Diğerleri(2003) Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Anı Yayıncılık, Ankara. Kavak,Y. , Burgaz , B. (1994) Eğitim Ekonomisi (Seçilmiş Yazılar) Pegema No: 14,Ankara Kavak, Y, Burgaz,B (1994) Eğitim Ekonomisi. Seçilmiş Yazılar, Ankara, Pegem Yayınları, Yayın No: 14 Koç H. (2006). “Eğitim Sisteminin Finansmanı” Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 20 Lipin, S (1997) :"Şirket Evliliklerini Ateşleyen Faktör Küresel Gelişme", The Wall Street Journal, 21.07.07. Mankıw, N./Romer, G. D. / Weil, D.N. (1992), “A Contribution to the Emprics of Economic Growth,” Quanterly Journal of Ekonomics, 152 Petratis, P.E., and Stamatakis D. (2002) Growth end Education Level’s A Comparative Analysis” Economics of Education Reviews 21 Psacharopoulos, G (1998) “Education and Development A Review” The World Bank Research Observer, Vol. 3, No: 1 s. 99 Savaş, V.F (1974) Kalkınma Ekonomisi, Sermet Matbaası, İstanbul Serin, N (1977) Eğitim Ekonomisi, A.Ü. Eğt. Fak. Yayın No: 77,Ankara

Serter, N (1999) İşsizlik ve Çözüm, İşveren TİSK, Cilt 37, İstanbul Shavit Y, Walto, M. (1998) From School to Work: A comparative Study of Educational Qualifications and Occupational Desinations. New York Oxford University Pres Temelli, S. (2001) Türkiye’de Bütçe, Toplum ve Piyasa İlişkisi, İktisat Dergisi, Sayı:420. Tezcan, M (1996) Eğitim Sosyolojisi,Feryal Matbaası,Ankara UNESCO İstatistik Bölümü(2001), Eğitim ve Okuryazarlık Ünal, I.L (1985). Eğitimin Ekonomik Değeri, Eğitim ve Bilim Dergisi, Türk Eğitim Derneği Yayınları, Sayı: 75. Ünal,I, L. (1985) “Eğitim ve Kalkınma”, Eğitim ve Bilim, Cilt:10, Sayı:55, Mayıs Ünal, L. Işıl(1996) Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi, Epar Yayınları Wykstra, R. A, (1971). Education and the Economics of Human  Capital. New York: Free Pres. Yavilioğlu, C. (2002) Kalkınmanın Anlambilimsel Tarihi ve Kavramsal Kökenleri, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Cilt 3, Sayı:2 Yurt İ, (1994)Devlet Planlama Teşkilatında Eğitim Planlaması ve Uygulaması, AİBÜ Kültürel Etkinlikler, Bolu