Doç. Dr. Hüseyin KARLIDAĞ Organİk tarIm Doç. Dr. Hüseyin KARLIDAĞ

Bitkisel Üretim Sistemleri üç’e ayrılır : 1- Geleneksel Bitki Yetiştirme Sistemi (Konvansiyonel Tarım) 2- İyi Tarım Uygulamaları 3- Organik Tarım

GELENEKSEL TARIM Geleneksel tarım veya ürün tabiri kısaca, kapalı veya açık arazilerde, toprakta veya diğer yetiştirme ortamlarında yapılan, bol ürün almaya yönelik, her türlü kimyasal ve zirai ilaç kullanmanın yetiştiricinin insiyatifinde olduğu tarımdır. Hedef: Toprağı düşünmeden direk bitkiyi beslemek ve dolayısıyla da yüksek verim elde etmektir.

İYİ TARIM Çevre,insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması, doğal kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürebilirlik ile gıda güvenliğinin sağlanması amacıyla yapılan tarımsal üretim modeline iyi tarım denir.

İyi tarım uygulamalarında amaç; - Tarımsal verimliliği artırmak ve çevre duyarlılığını geliştirmek, - Tarımsal faaliyetlerin her safhasında bilinçli ve kontrollü üretim ile doğal ve kültürel değerlerin sürdürülebilirliğini korumak, - Kısıtlı su kaynaklarının akılcı, katılımcı ve planlı kullanımını sağlamak, - Tarımsal üretimde kalite ve verimliliği arttırmak, sertifikalı tohum kullanımını yaygınlaştırmak ve bilinçli zirai ilaç kullanımı ile insan sağlığını, çevreyi ve bio çeşitliliği tehdit eden zararlı ilaç kullanımını önlemektir.

ORGANİK TARIM Tarımsal ilaç, suni gübre, hormon, antibiyotik ve zararlı gıda katkı maddeleri gibi uygulamaları yasaklayan, üretimden tüketime her aşması kontrollü, kayıtlı ve sertifikalı olan doğal kaynakları en iyi şekilde kullanarak sağlıklı tarımsal ürünler üretilmesini sağlayan bir tarım sistemidir.

Organik tarımın amacı; toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden, çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumaktır.

Geleneksel tarım, iyi tarım ve organik tarımın karşılaştırılması; 1- Kimyasal kullanımı 2- İzlenebilirlik ve sürdürülebilirlik 3- Sertifikasyon

Organik tarım: -toprak verimliliğinde devamlılık sağlayan, -biyolojik mücadele ile hastalık ve zararlıları kontrol atına alan, -insana ve çevreye dost üretim sistemlerini içeren, -Sentetik kimyasal gübre ve ilaçların kullanımını yasaklayan, -organik ve yeşil gübreleme, ekim nöbeti ve toprak muhafazasını tavsiye eden, -Elde edilen ürünün sertifika ile belgelendiği, -Üretimde sadece miktar artışının değil aynı zamanda ürün kalitesinin de yükselmesini amaçlayan, -Her aşaması kontrol altında olan alternatif bir üretim şeklidir.

Organik Tarımı Zorunlu Kılan Sebepler - Çevre sorunları -Yer altı suyu kirliliği - Nitrat birikimi ve Azot kayıpları - Sera gazları - Pestisit kalıntıları - Biyolojik çeşitlilik

Organik Tarım Sisteminin Avantajları - Üretici geliri ürüne bağlı olarak artmaktadır. - Fiyatı hızla artan kimyasal gübre, pestisit ve enerji girdilerinden tasarruf edilir. - Sözleşmeli tarımla üreticinin tüm ürününün alınması garanti edilir. - Ekolojik ürünlerin ihraç fiyatı diğer ürünlerden daha yüksektir. - Organik ürünlerin ihracatı ile ülkemiz tarım ürünleri için ilave bir kapasite oluşmaktadır. - Özel bilgi isteyen organik tarım modeli yeni istihdam sahaları oluşturmaktadır. - Toprak ve yabanil yaşamın devamlılığı ve korunması sağlanmakta, su kirliliği önlenmektedir. - İnsan sağlığını tehdit eden riskler azalmaktadır. - Küçük çiftçilerin yok olması önlenmektedir.

Organik Tarım Sisteminin Dezavantajları - Arazilerin çok küçük ve parçalı olması - İç piyasada pazarlama güçlüğü -Yeterli tarımsal yayım çalışmaları ve eleman bulunmaması - Özellikle geçiş sürecinde verimin azalma olasılığının bulunması - Organik ürünlerin işlenmesi ve nakliyesinin ve depolamasının zor olması

Organik Tarıma Başlama Başvuru Değerlendirme ve organik tarım yapılabileceğine karar verme (Kontrol Ve Sertifikasyon Kuruluşu) Sözleşme yapılması Başlama (geçiş süreci) Geçiş süreci üretim kontrolleri Organik tarım geçiş süreci ürünüdür sertifikasının alınması Organik ürün üretim süreci Üretim kontrolleri Organik ürün sertifikasının son olarak alınması

NEDEN ORGANİK TARIMI TERCİH ETMELİYİZ? Doğadaki dengeyi korumak Hastalık ve zararlıları kontrol altına alarak doğadaki canlıların sürekliliğini sağlamak, Gelecek nesilleri korumak İnsanları çevreyi ve hayvanları kimyasalların olumsuz etkilerinden korumak Toprak verimliliğini organik koşulları göz önüne alarak doğal yollarla uzun dönem için sağlamak Toprak ve genetik kaynak erozyonunu korumak, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak ve enerji tasarrufu yapmak Üretici ve tarımsal işletmelerde çalışan insanların sağlıklarını korumak Ekonomiyi desteklemek Sağlıklı ve besin kalitesi yüksek ürün elde etmek

ORGANİK ÜRÜNLER a-) %100 Organik Ürün b-) Organik Ürün c-) Organik Maddelerle Yapılmış Ürün

Organik ürün özelliği gösteren ancak tam anlamıyla organik olmayan ürünler ‘doğal ürün’ ve ‘doğadan toplanan’ ürünler adı altında iki ana grupta toplanmaktadır.

Doğal ürün; üreticinin kimyasal girdi kullanmadığına dair garanti verdiği sertifikalandırılmamış, belirli bir standardı olmayan ürünlerdir. İstenildiği taktirde sertifikasyon firmaları tarafından doğal ürünler içinde doğal ürün sertifikası verilebilmektedir. Doğadan toplanan yabani ürün ise, tamamen doğal koşullarda kendi kendine yetişen ve sürdürülebilirliği doğal ortama bağlı olan ürünlerdir.

İç ve dış piyasalarda bir ürünün organik olarak satılabilmesi için ‘organik ürün sertifikasına sahip’ olması gerekmektedir. Kontrol ve sertifikasyon, organik tarım sisteminin önemli aşamalarından biridir. Sertifika sistemi, ürünlerin organik standartlara göre üretildiğini, işlendiğini ve paketlendiğini garanti etmektedir.

Türkiye’de Organik Ürün Etiketlerinde Bulunması Gereken Logolar

TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ORGANİK TARIM LOGOSU

ORGANİK ÜRÜN ETİKETİ