sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları’nın VERGİ MEVZUATInda KARŞIlaştıkları problemler Hazırlayan : erdaL ASLAN-FATİH ŞİMŞEK

GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ

Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları Gelir ve Kurumlar Vergisinden Muaf mı dır? 3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunun 9 uncu Maddesi gereğince Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları Gelir ve Kurumlar Vergisinden muaftır. SYD Vakıflarının gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamakla birlikte, devamlı olarak ticari, sınai veya zirai faaliyette bulunmaları halinde, oluşacak iktisadi işletmeleri için kurumlar vergisi mükellefiyetini tesis ettirmeleri gerekmektedir.

Vakfa (Ait) Gayrimenkullerin Kiralanması Karşılığında Kiracılar Tarafından Yapılan Kira Ödemelerinde Gvk’na Göre Tevkifat Yapılacak Mı? Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında SYD Vakıflarına yapılacak kira ödemelerinden tevkifat yapılmaması gerekmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığının 30.03.2010 tarih ve B.07.0.GİB.0.03.51/5129-649/27807 sayılı özelgesi de bu doğrultudadır.

Vakıflarça (Üçüncü) Şahışlardan Kiralanan Gayrimenkuller İçin Yapılan Kira Ödemelerinde GVK’na Göre Tevkifat Yapılacak Mı? Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları yapacakları kira ödemelerinden, kira ödemesi yapacakları kişilerin gelir vergilerine mahsuben gelir vergisi tevkifatı yapacaklar ve sorumlu sıfatıyla tevkif ettikleri bu vergileri vergi dairesine beyan edip ödeyeceklerdir.

Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakıfları Alıma Konu Olacak Zirai Ürünün Niteliğine Göre Çiftçilere Yapılacak Ödemelerden Tevkifat Yapacaklarmı? Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlardan sayılan SYD Vakıfları; çiftçilerden satın alacakları zirai ürünlere karşılık olmak üzere yapacakları ödemeler üzerinden alıma konu olacak zirai ürünün niteliğine göre belirlenen oranda (G.V.K'nun 94. maddesinin 11.bendine göre) gelir vergisi tevkifatı yapmaları gerekmektedir.

Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakıfları Serbest Meslek Erbabı Tarafından Vakfa Yapılan Hizmetlerden Dolayı Yapacağı Ödemelereden Tevkifat Yapacaklar Mı? Serbest meslek faaliyetiyle uğraşanlara yapılan ödemeler esnasında ödemeyi yapan Vakıf tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekir. Örneğin; Avukat, muhasebeci vb. yapılan ödemelerden.

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının İnşaa Ettirtikleri Yurt Binalarının Yıllara Sari İnşaat ve Onarma İşleri Kapsamında Vergilendirilmesi; İnşaat ve onarım işi birden fazla takvim yılına sirayet etmelidir.( Takvim yılından kasıt 12 aylık dönem olmayıp farklı iki yılda cereyan etmesidir. Örneğin; - 01 HAZİRAN 2015 de başlayıp 18 OCAK 2016 de biten bir yurt inşaatı işi yıllara sari inşaat işidir. - 01 MAYIS 2015 de başlayıp 22 Aralık 2015 de biten bir yurt inşaatı işi ise yıllara sari inşaat işi değildir.)

Şahışlar ve Kurumlar tarafından Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına Yapılacak Bağış ve Yardımlar Gelir-Kurumlar Vergisi Matrahından İndirilebilir mi? Üçüncü kişi ve kurumlar tarafından Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına yapılan bağış ve yardımlar, yardımı yapanların gelir kurumlar vergisi matrahından indirilebilir; Gelir İdaresi Başkanlığının 25.8.2005 Tarih Ve 42127 Sayılı Özelgesi de bu yöndedir.

DAMGA VERGİSİ

Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları Damga Vergisinden Muaf mıdır? 3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunun 9 uncu Maddesi gereğince Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları Damga Vergisinden muaftır.

Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakıflarının Yapacakları İhalelerde Uygulanacak Damga Vergisi; 1-İhale Komisyonu Kararı’na (Karar Pulu) İlişkin Damga Vergisi; Gelir İdaresi Başkanlığının 15/07/2009 tarih ve 68022 sayılı yazısında SYD Vakıflarının, kamu tüzel kişiliğini haiz kurumlardan olmadıkları ve damga vergisi uygulaması bakımından da resmi daire kapsamında bulunmadıklarından, Vakıflarca alınacak ihale kararı (Karar PULU) mahiyetindeki kararların damga vergisine tabi tutulmaması gerektiği belirtilmiştir.

2-Sözleşmeye İlişkin Damga Vergisi; Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıflarının yapacakları ihalelere ilişkin olarak yüklenicilerle imzalayacakları ihale sözleşmelerinde sözleşme bedeli üzerinden damga vergisi yükleniciler tarafından ödenecektir. Vakıflar resmi daire olmadıklarından herhangi bir damga vergisi kesme sorumlulukları yoktur. Yükleniciler sözleşme bedeli üzerinden hesaplanan damga vergilerini ödeyip ödenmediğine dair makbuzu ilgili SYD Vakfına ibraz edeceklerdir. Vakıflar, damga vergisinin ödenmesinden sonra sözleşmeyi imzalayacaklardır. Söz konusu kağıtlara ait damga vergisinin ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde ise Damga Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi hükmü uyarınca SYD vakıfları hakkında sorumlu sıfatıyla işlem yapılacağı unutulmamalıdır.

3- Sözleşmenin Uygulanması Kapsamında Hakediş Ödemeleri Üzerinden Kesilecek Damga Vergisi; SYD Vakıflarının hakediş ödemeleri kapsamında düzenleyecekleri kağıtlar damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir. 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesi kapsamında yapılan alımlar nedeniyle belli parayı ihtiva eden bir sözleşme düzenlenmesi halinde Damga Vergisinin hesaplanması ve bu verginin kişi konumundaki taraflarca ödenmesi gerekmektedir. 23/10/2015 tarih 100376 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığı Başkanlığının Özelgesi)

4- Doğrudan Temin Suretiyle Yapılan Mal Ve Hizmet Alımlarında Damga Vergisi; Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının doğrudan temin suretiyle yaptığı mal ve hizmet alımları karşılığında yaptığı ödemelerin kişiden kişiye yapılan ödemeler kapsamında bulunması ve bu ödemeler nedeniyle düzenlediği kağıtların (1) sayılı tabloda sayılan kağıtlar arasında yer almaması nedeniyle, satın alınan mal ve hizmetlerin bedelinin ödenmesine ilişkin olarak düzenlenecek kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir. (Gelir İdaresi Başkanlığının 28/09/2011 tarih B.07.4.DEF.0.81.10.00-DVK-04-9 sayılı özelge)

5- Damga Vergisi Matrahının Tespitinde Katma Değer Vergisi Dahil Tutar Mı Yoksa Hariç Tutar Mı? Mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemelerde damga vergisi matrahının tespitinde katma değer vergisi hariç tutar dikkate alınır (30 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği)

KATMA DEĞER VERGİSİ

Vakıflar Tarafından Yapılacak Mal Ve Hizmet Alımları Genel Hükümler Çerçevesinde KDV’ye Tabi midir? SYD Vakıflarının Alımları İle İlgili KDV Kanununda Herhangi Bir İstisna Düzenlemesi Bulunmadığından, Vakıflar Tarafından Yapılacak Mal ve Hizmet Alımları Genel Hükümler Çerçevesinde KDV’ye Tabi Bulunmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığının 3.7.2013 Tarih Ve 66763 Sayılı Özelgesi de bu yöndedir.

Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakıflarının Yapacakları İhalelerde Katma Değer Vergisi Tevkifatı Uygulanacak mı? Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları ihale veya doğrudan temin yoluyla yapacağı mal ve hizmet alımlarında katma değer vergisi (KDV) tevkifatı yapmayacaklardır. Gelir İdaresi Başkanlığının 31.08.2009 tarih ve 82050 sayılı yazısı ve 30.07.2013 tarih ve 72780 sayılı ve 30.07.2013 ve 72780 sayılı yazıları bu yöndedir.

Katma değer Vergisi Oranları; Gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyeti bulunmayan SYD Vakıflarına yapılan küçük ve büyükbaş hayvanların teslimi % 8 oranında katma değer vergisine tabi olup, bu vergi söz konusu teslimi yapan şirket tarafından beyan edilecektir. Gelir İdaresi Başkanlığının 11.03.2008 tarih ve 023990 sayılı özelgesi de bu doğrultudadır. SYD Vakıfları tarafından, barınma imkanları yetersiz olan ailelere konut yapımı işinin ihale edilmesi durumunda, yapılan işin konut teslimi olmadığından bahisle, bir inşaat yapım işi ile ilgili olarak ihaleyi alan firmaya yapılacak hak ediş ödemeleri üzerinden % 18 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığının 05.02.2010 tarih ve 8383 sayılı özelgesi de bu doğrultudadır.

EMLAK VERGİSİ

Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları Emlak Vergisinden Muaf mıdır? Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları sahip oldukları taşınmazlarla ilgili olarak emlak vergisinden muaftır. 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunun 9 uncu maddesi gereğince,

MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ;

Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları Motorlu Taşıtlar Vergisinden Muaf mı dır? Gelir İdaresi Başkanlığının 2012/1 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi İç Genelgesi gereğince; Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları adına kayıt ve tescilli taşıtlar motorlu taşıtlar vergisinden istisna tutulmuştur. Gelir İdaresi Başkanlığının 21.03.2012 tarih ve 31100 sayılı özelgesi de bu doğrultudadır.

HARÇLAR KANUNU;

Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları Harçlardan Muaf mıdır? 1- Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları yapacakları tüm muameleleri her türlü harçtan muaftır. Ancak, Bu muafiyet ‘Keşif Harcı’ ve ‘Haciz, teslim ve satış harcı’ ve ‘cezaevi Yapı Harcı’ bakımından uygulanmayacaktır. 2- Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları Noter harcından muaftır. Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları noterde yaptıracakları defter tasdikinden harç aranılmaz. Gelir İdaresinin 03.07.2008 tarih ve 66763 sayılı özelgesi de bu doğrultudadır.

Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları İnşaat harcı ile plan ve proje tasdik harcından muaftır. Vakfa ait taşınmazların bina inşaat harcı ile plan ve proje tasdik harcından istisna tutulması; bu taşınmazlarla ilgili olarak kanalizasyon harcamalarına katılma payının ise aranılması gerekmektedir. Gelir İdaresinin 16.01.2009 tarih ve 4940 sayılı özelgesi de bu doğrultudadır.

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU

Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları iktisap edeceği taşıtlar ÖTV’ye tabi midir? Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıflarına ÖTV istisnası uygulanması mümkün değildir. Gelir İdaresi Başkanlığının 03.07.2008 tarih ve 66763 sayılı özelgesi de bu doğrultudadır.

VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU VERGİSİ KANUNU

Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıflarına yapılacak bağış ve yardımlar veraset ve intikal vergisine tabi midir? 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu çerçevesinde Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıflarına yapılacak bağış ve yardımlar veraset ve intikal vergisine tabi değildir. Gelir İdaresi Başkanlığının 25.8.2005 Tarih Ve 42127 Sayılı Özelgesi de bu yöndedir.

6183 sayılı AMME ALACAKLARININ TAHSİLİ U.H. KANUNU

Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıfları proje alacaklarının tahsil ve takibinin 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili U.H. Kanuna göre yapılıp yapılmayacağı; Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakıflarınca vatandaşlarımız borçlandırılmak suretiyle kullandırılan dönüşümlü proje alacaklarının 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre yürütülmesi hukuka uygun bir tahsil işlemi olmayacağından, dönüşümlü proje alacaklarının takip ve tahsilinin özel hukuk hükümleri dahilinde yapılması gerekmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığının 14.12.2012 Tarih Ve 128303 Sayılı Özelgesi de bu yöndedir.

VERGİ USUL KANUNU Tutulması ve tasdiki zorunlu olan defterleri SYD Vakıfları, ne zaman tasdik ettireceklerdir?

TUTULMASI ZORUNLU OLAN DEFTERLER TASDİKİ ZORUNLU OLAN DEFTERLER TASDİK ZAMANI YEVMİYE DEFTERİ KULLANILACAĞI YILDAN ÖNCE GELEN SON AYDA ( ARALIK ) ENVANTER DEFTERİ DEFTERİ KEBİR KARAR DEFTERİ BAĞIŞ MAKBUZU KAYIT DEFTERİ

SYD Vakıfları tarafından fiziki ortamda tutulan defterler ve açılış onay zamanı Yevmiye Defteri, Defteri Kebir, Envanter Defteri, Mütevelli Heyet Karar Defteri, Bağış makbuzu kayıt defteri, nin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları; defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna ( 31 Aralık ) kadar noter tarafından yapılır.

Yevmiye Defteri, Defteri Kebir, Envanter Defteri, Mütevelli Heyet Karar Defteri, nin açılış onaylarının her hesap dönemi için yapılması zorunludur. Defteri Kebiri, nin yeterli yaprakları bulunması halinde yeni hesap döneminin ilk ayı ( Ocak ) içerisinde onay yenilemek suretiyle kullanılmaya devam edilebilir. - Onaya tabi defterlerin hesap dönemi içinde dolması dolayısıyla veya başka sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce açılış onayı yaptırmak zorundadırlar.

Kapanış Onayı Yapılacak Defterler İle Onay Zamanı -Yevmiye defterinin, izleyen hesap döneminin altıncı ayının sonuna (30 Haziran), - Karar defterinin, izleyen hesap döneminin birinci ayının sonuna ( 31 ocak ) kadar notere ibraz edilip son kaydın altına noterce "Görülmüştür" ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması zorunludur. Kapanış Onayı Yapılmayacak Defterler Defteri Kebir, Envanter Defteri,

SYD VAKIFLARI İLGİLİ DİĞER ÖZEL DURUMLAR

BAĞIŞLARDA BAĞIŞ MAKBUZU YERİNE BANKA DEKONTU KULLANILABİLİR Mİ? SYD Vakıfların, yurt içi yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan alacakları ayni ve nakdi bağış ve yardımlarda; Banka ile yapılanlarda; Banka dekontu. Elden yapılan bağışlarda; bağış makbuzu kesmeleri gerekmektedir. Vakıflar Genel Müdürlüğünün 15.03.2013 tarih ve 5960 sayılı yazısı bu doğrultudadır.

SOSYAL YARDIMLAŞMA DAYANIŞMA VAKIFLARINA VALİLİK VE KAYMAKAMLIK BİNALARI KULLANMALARI DURUMUNDA ECRİMİSİL UYGULAMASI SYD Vakıflarına Milli Emlak Mevzuatına göre Valilik, Kaymakamlık veya diğer kamu kurumu binalarında bedelsiz faaliyet yeri tahsisinin yapılıp yapılmayacağı ile geçmişe şamil tahakkuk eden ecrimisillerin terkin edilip edilmeyeceği konusunda Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğünden görüş istenilmiştir. SYD Vakıfları tahakkuk ettirilen ecrimisil bedellerini ödemek zorundadırlar.

SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKIFLARININ VERGİ VE HARÇ İLE İLGİLİ ÖZELGE TAYİNLERİNİ BAĞLI BULUNDUKLARI VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIKLARINDAN VEYA İL DEFTERDARLIKLARINDAN YAPMALARI; Bilindiği üzere, 09.03.2010 tarihli ve 3198 sayılı Genel Yazımızda, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413 üncü maddesi gereğince Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının vergi ve harç ile ilgili özelge tayinlerini bağlı bulundukları Vergi Dairesi Başkanlıklarından veya İl Defterdarlıklarından yapmaları gerektiği belirtilmiştir. Bu itibarla, vergi ve harç ile ilgili olarak özelge tayininin, bağlı bulunulan Vergi Dairesi Başkanlığına veya İl Defterdarlığına yapılması gerekmektedir. Diğer taraftan, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının Vergi Dairesi Başkanlıklarından veya İl Defterdarlıklarından aldıkları vergi ve harç ile ilgili özelgelerin bir örneğinin Genel Müdürlüğümüze göndermeleri gerekmektedir.

İ L E T İ Ş İ M: Gelir Uzmanı Erdal ASLAN 705 80 54 IP: 80 54 e-mail: erdal.aslan@aile.gov.tr