PREFABRİK SARNIÇ İZMİR YÖNDER KOLEJİ
AMAÇ VE HEDEF Prefabrik su sarnıcı projesi tarım ve yerleşim alanlarında su ihtiyacının ekolojik dengeyi bozmadan, kurulumu, kullanımı ve bakımı kolay bir şekilde yağmur suyu kullanarak karşılanabilmesi için hazırlanmış bir projedir. Sulamada yağmur suyundan faydalanılarak akarsu, baraj suyu veya kuyu suyu gibi su kaynaklarının ve yeraltı sularının tüketilmesinin azaltılması hedeflenmiştir.
KULLANILAN YÖNTEM Prefabrik sarnıç tasarımı malzeme ve işçilikten en fazla yarar sağlayacak şekilde 120x240 standart sac ölçülerine göre hazırlanmıştır. Kurulum alanının en aza indirilmesi amacıyla plakalar dikine kullanılarak 240 cm su toplama yüksekliği oluşturulduğundan; 1m 2 ’lik alan için ulaşılabilecek minimum su yüksekliği 589x10 3 cm 2 / 1m 2 x10 4 cm 2 =58,9cm dir.
Su toplama alanı ihtiyacı katsayısı 240cm/58,9cm = 4 olarak belirlenmiştir. Yani sarnıcın her metrekaresi için 4 metre kare toplama yüzeyi gerekmektedir. Eğer sarnıcın kendisi bu sayıdan çıkarılırsa sarnıç yüzeyinin 3 misli toplama alanı gerekmektedir. Yani bir yılda 4 yıllık suyu depolayabilmek için kendi alanının üç katı alan eklememiz gerekiyor, bunu da perimetreler ile sağlayabiliriz.
Projenin ilk ayağında 240x360 cm taban alanı ve 240 cm yüksekliği olan bir sarnıç kurulması tasarlanmıştır.
Sarnıç panelleri kenarları 40x40x2 mm köşebent olan 1 mm metal levhadır. Her panel imalat sonrası kumlanarak temizlenecek ve korozyona karşı %80 çinko yüklü epoksi ile kaplamaya tabi tutulacaktır.
Yağmur toplama kapasitesini artırma amacıyla sarnıç üst çevresine 1 metre genişliğinde portatif bir uzatma (perimetre şemsiyesi) takılacaktır. Böylece 8,6m 2 olan toplam yağmur toplama alanı 3 kat artırılarak 24,6 m 2 'ye ulaşacaktır. Sarnıcın toplam dolu ağırlığı 20 tona yaklaşacağından taban panellerinin yerleştirileceği zemin 230 gm/cm 2 basınca dayanacak en az 2,4x3,6 metre boyutlarında düz beton zemin olmalıdır. (Basınç=Su ağırlığı/Yüzey alanı) 19 ton= gr Yüzey alanı= 240x360= cm^2 Basınç=19x10^6/86.400=230g/cm^3
Her bir panelin yaklaşık ağırlığı 60 kg olarak hesaplanmış olup taşıma ve kurulum iki kişi tarafından rahatlıkla yapılabilecektir. Sarnıcın toplam 13 panelinin, borular ve perimetre şemsiyesi ile beraber metal ağırlığı yaklaşık 830 kg'dır
Meteorolojinin normal yağmur verilerine göre sadece sarnıç kullanılarak toplanacak su 14,5- 18,2 ton arasıdır. Bu da sarnıç kapasitesinin %76 - %96 sına denktir.
Foça Bölgesi Aylık Normal Yağış Miktarları
Bu tablo Foça bölgesinin ne kadar kurak olduğunu ve her metrekarede yıllık litre su toplama kapasitesi olduğunu göstermektedir ki, bu da yağmur suyunun toplanarak tarımda kullanılmasının ne kadar önemli olduğunu ifade eder.
SONUÇLAR VE TARTIŞMA Ekolojik dengenin ve su kaynaklarının korunması, kolay su temini sayesinde yeterli sulamanın getirdiği tarımsal yararlar bir yana bu proje; - Yıllık 19 ton suyun dışarıdan getirtilmesi için harcanan para ile getirtilen suyun konulacağı en az bir tonluk depo masrafını gereksiz kılmaktadır. Ayrıca yekpare gövdeli depolara kıyasla; - Taşıma ve kurulum kolaylığı - İçine girip bakım yapma kolaylığı - Kendi su toplama alanı bulunması nedenleriyle avantajlıdır.
PROJE RİSK ANALİZİ Su sızması : depo içeriden ve dışarıdan ulaşılabilir olduğu için izolasyon tamiri çok kolaydır. Su taşması: su tahliye borusu sayesinde fazla su istenilen alana sevk edilebilir. Metal korozyonu: çinko yüklü epoksi sayesinde ciddi bir koruma oluşturulduğundan kayda değer bir korozyon beklenmemekle birlikte altı ayda bir yapılacak görsel kontrol sonunda pas başlayan yerlerde çinko yüklü epoksi tamiri yapılabilir.
KAYNAKLAR 1.) ) tr.wikipedia.org/wiki/sarnıç 3.) sinc-rich.html