DİSK ATMA

TARİHÇESİ; Yuvarlak yassı bir ağırlığın fırlatılması esasına dayanan, pist ve alan sporudur. Disk atıcılığı atletik olaylar arasında en eski spor dalıdır.Eski yunan şairi Homeros,yapıtlarında disk atmaya sık sık yer vermiş,MÖ. 5. Yüzyılda Yunanlı heykelci Myron'da yaptığı ünlü "Diskobolos" heykelinde disk atmayı canlandırmıştır.1896'da Atina'da yapılan Olimpiyat oyunlarında atletizmin bir dalı olarak yerini almıştır.1928'deki Olimpiyat oyunlarında bayanlar da Disk atmada yer almışlardır.Amerikalı Qerter,1962'de diski 61.10 metre uzaklığa fırlatan ilk sporcudur.

DİSK ATMA: Disk,ağaçtan veya benzeri bir maddeden yapılmıştır.Etrafında pürüzsüz metalden bir çember ve her iki yüzüne gömülmüş yuvarlak plaklar vardır. Yuvarlak plaklar diskin ağırlığını denkleştirir. Erkekler için disk ağırlığı 2 kg olup,22 cm çapında ve 44.5 mm kalınlığındadır.Bayanlar için ise ağırlığı 1 kg,18 cm çapında ve 37 mm kalınlığındadır. Diskin yüzeyleri, kenardan başlayarak merkezi 25 mm uzaklığına kadar incelir.

DİSK ATIŞ ALANI: Disk atma yeri, standart atletizm pistlerinin kısa kenarının sağ ya da sol köşesinde yer alır.Futbol ve atletizm amaçlı yapılan stadyumlarda bu yer futbol kalelerinin sağ ya da sol arkasında bulunur.Disk, 2.50 m. Çapında bir çember içinden atılır.Disk atma yerini oluşturan çember beton bir zemin ve etrafında demir bir kasnaktan oluşur.

Beton çemberi çevreleyen demir kasnak beton zeminden 2. 5 cm Beton çemberi çevreleyen demir kasnak beton zeminden 2.5 cm. yüksekliktedir.Çemberin merkezine denk gelen doğrultuda çemberin dışından her iki yana doğru 5 cm. kalınlığında , 75cm. uzunluğunda beyaz çizgiler uzanır.Atış alanı, atıcının çember içinden diski attığı alandadır.Bu alan, disk atma çemberinin merkezinden 34,92 derecelik bir açı ile başlayan ve uzantıları çemberin dışından her iki yanda 5cm. kalınlığında beyaz çizgiler şeklinde devam eden açı uzantılarının arasındadır.

Disk'in Tutuluşu: Disk, atış kolu elinin birinci parmak boğumları üzerine oturtulur. Parmak araları ne çok açık ne bitişik olmalıdır. El ayası diske temas etmeli başparmak diskin duruşunu ve uçuş açısını yönlendirecek şekilde hafif bastırmalıdır. Bazı atıcılar diski işaret parmağı ile orta parmak birbirine yanaşık konumda tutarlar. Böylece; atma anında diske daha çok kuvvet uygulayabilirler. Ayrıca elin dış yüzü dış tarafı göstermeli ve el bileği rahat tutularak çok hafif diske değmelidir.

DİSK ATMADA TEKNİK AŞAMALARI 1.Başlama Duruşu 2.Dönüşe Hazırlık(kurulma) 3.Dönüş ve Atış Durumuna Geliş 4.Atış ve atış Sonrası (Şimdi bunları detaylıca görelim.)

1.)Başlama Duruşu: Disk atıcı, atış çemberinin en arka ucunda ve sırtı atış yönüne dönük olarak durur. Ayaklar arsındaki mesafe,ortalama omuz genişliğinde yakın olup,vücut ağırlığı her iki bacağa eşit olarak dağıtılmalıdır. Gövde dik , baş ileriye bakar. Atış kolu ve serbest kol gövdenin yanındadır. Duruşun rahat ve yumuşak olması şarttır.

Başlama Duruşu İçin Öneriler: Atış çemberine arkadan girilir. Sırt atış yönüne dönülür. Çember içinde, atış yönünün karşı kenarında durulur. Vücut ağırlığı her iki bacağa da eşit olarak dağıtılır. Ayak uçları atış yönünün ters istikametini gösterir. Gövde diktir. Kollar gövdenin yanında doğal duruş konumundadır.

2.) Dönüşe Hazırlık(kurulma): Bu evrenin amacı disk atıcıya dönüş için uygun bir konum hazırlamaktır. Kurulmayla birlikte kol ve bacaklar dönme sırasındaki pozisyona hazır hale getirilir. Atıcı, atış kolunu sağa ve sola savururken, vücut ağırlığı da bir bacaktan diğerine aktarılır. Ağırlık aktarımı sırasında atış kolunun savrulduğu taraftaki bacak gerilerek ağırlık bu bacağa verilir ve ayak tabanına basılır.Diğer bacağın ayak ucunda yükselerek diz bükülür.

Serbest kol bükülü konumda bel hizasında tutularak atış kolunun salınım hareketine aynı yönde katılır. Hareket sağa ve sola birkaç kez yinelenerek dönüşe geçilir.(Bu kurulma tanımının dışında yapa atıcılar da bulunmaktadır.) Diski yandan öne ve geriye savurarak, yukarıya atıp tutarak ve kurulma yapmadan atış kolunu geriye alarak dönüş hareketine başlayan sporcular da bulunmaktadır.

Dönüşe Hazırlık(kurulma) Evresi İçin Öneriler: Dönüşe hazırlık salınımı yumuşak ve kontrollü yapılır. Kurulmaya ayaklar ağırlık merkezi aktarımını sağlayarak uyum sağlar. Kurulma sırasında; gövde öne arkaya ve yanlara bükülmez. Atış kolu vucüttan uzak tutularak diskin yolu uzatılır. Araçlı kolunun elinin üstü yukarıyı gösterir. Disk parmaklar tarafından tutulmaz. Serbest kol ile birlikte aynı yönde harekete katılır. Omuzlar paralel tutulmaya çalışılır. Kurulma gereğinden fazla yapılma .(2 ya da 3 sallama). Kurulma sırasında baş yukarıya bakar.

3.) Dönüş ve Atış Durumuna Geliş: Kurulma sonunda dönüşe karar verildikten sonra, atış kolu gövdeden uzakta gerili ve geride kalça üzerindedir. Diski tutan elin üstü yukarıya bakar. Sağ bacak gergin ve ayak tabanına basılı konumdadır. Sol bacak dizden bükülü olarak ayak uçlarına kalkarak ağırlığı sağ bacak üstüne aktarır. Gövde sağ tarafa doğru döner. Serbest kol ya bükülü olarak ya da gerdin bir konumda omuz yüksekliğinde tutulur. Böylece dönüş hareketine başlanmış olur.

Daha sonra her iki ayağın pençesinde atış yönüne dönülürken , sol bacak dizden bükülerek ağırlık merkezi bu bacak üzerine kaydırılır. Sol ayağın pençesinde atış yönü görülünceye kadar dönülürken , sağ bacak yerden kalkarak dönüş hareketine katılır ve çemberin merkezine doğru geniş bir adım alır. Atış kolu bacakların ve gövdenin bu hareketini takip eder. Sağ bacağın çemberin merkezine yakın bir yerde yere basmasıyla birlikte ;ağırlık merkezi bu bacak üzerine aktarılarak sol bacak pasif konumda kalır. Aynı anda sağ bacağın pençesi üzerinde sağdan sola doğru dönülürken, sol ayak sağ ayağa yakın olarak geriye çekilerek , atış yönünde çemberin bitiş yerine yakın bir yerde yere basar.

Dönüş ve Atış Durumuna Geliş Evresi İçin Öneriler: Dönüşe başlarken ağırlık merkezi sol bacak üzerine aktarılır. Sol ayak pençesinde sola dönülürken, sağ ayak yerinden kaldırılarak harekete katılır. Atış yönü görüldüğünde, sol ayak üzerinde denge sağlanarak sağ ayağın ileri adım hareketi başlar. Sağ bacağın ileri adımı, gövde atış yönünü gördükten sonra başlar.

Dönüş anında , sol bacak gerilerek gövdeyi ileri doğru iter. Araçlı kol gergin ve gövdeden uzakta tutulur. Dönüş sırasında, gövdenin alt tarafı üst tarafından daha hızlı hareket eder. Dönüş sıçrayarak yapılmaz. Dönüş sırasında gövde ne çok öne eğilir ne de aşırı dik tutulur. Baş öne ve ayaklara değil karşıya bakar. Dönüş hareketi atış yönünde doğrusal bir hat üzerinde yapılır. Dönüş sonunda, sol ayağın alacağı yer sağ ayak topuk hizası paraleldir. Dönüş tamamlandığında her iki bacak yere basar konumdadır.

DİSK ATMA TAM DÖNÜŞ TEKNİĞİ

4).Atış ve atış Sonrası: Atış durumuna geliş konumundan; ayaklar kalça ve gövde atış yönüne döndürülerek atış evresi başlar. Gövde arkaya doğru yatırılırken, kalça ileri sürülerek belin yay şeklini alması sağlanır. Sağ bacak gerilerek ağırlığı sol bacak üzerine aktarır. Gövdenin atış yönüne dönmeye başlaması , atış kolunun da yana doğru gerilmesini sağlar. Atış kolu gergin ve uzaktan getirilir. Elin üstü yukarıyı gösterir. Serbest kol yandan açmaya başlar.

Ayakların, kalçanın, gövdenin ve omuzların atış yönüne dönüşü tamamlandığında ; her iki bacak ayak uçlarına kadar gerilerek yeri iterken , sağ kol savrularak atışını yapar. Atıcı, atıştan sonra hareketin durdurulmaması için bir çaba içine girer. Sol bacak geriye çekilerek sağ bacak öne alınır ve gövde ağırlığı bu bacak üzerine verilerek dengeleme yapılır.

Atış ve Atış Sonrası İçin Öneriler: Atış anında bacaklar ve kalça gövdeden önce hareket eder. Gövde ağırlığı sağ bacaktan sol bacağa aktarılır. Atış anında her iki bacak da gerilir. Ayak uçları atış yönünü gösterir. Savurma sırasında ayak uçlarında yükselinir. Bel yay şeklini alarak gövde öne sürülür. Serbest kol yandan ileri doğru açılarak atış hareketini dengeler. Atış kolu gövdeden uzakta ve gergin konumda iken disk elden çıkarılır. Atış anında gövde tam olarak atış yönüne döner. Omuzlar yere paralel konumda olur. Gövde sağa, sola, öne ve geriye bükülmez.

TEKNİĞE HAZIRLAYICI VE GELİŞTİRİCİ ALIŞTIRMALAR A.) Ayaklar omuz genişliğinde açık ve kolları omuz yüksekliğinde yere paralel gelecek şekilde kaldırıp, yalnız sağ veya sol tarafa 3-5 defa küçük sıçrama yapacak şekilde dönmeler. Dönüşler ayak uçlarından ve kolların savurma hareketinden faydalanarak yapılmalıdır.Her dönüşten sonra, denge kontrolü yapılarak ikinci dönüşe geçilir. B.) Alıştırma ‘a’ da olduğu gibi , önce ayak ucu ve dizini dönüş tarafına çevirdikten sonra gövde dönüş yapılacak tarafa bakılmalı , küçük ve ileri bir sıçrama yapılarak sağ bacağı solun yakınından öne getirip adım amalıdır.Ağırlık sağ bacağa aktarıldıktan sonra, sol bacak yandan geriye getirilirken başlama duruşuna geçilir.Ayakların yere basmasını ve gövdenin duruş şeklini kontrol etmek için, her iki alıştırmanın düz bir çizgi üzerinde uygulanması tavsiye edilir.

C. Duruş ve kolların şekli alıştırma ‘a ve b’ de olduğu gibidir C.Duruş ve kolların şekli alıştırma ‘a ve b’ de olduğu gibidir.Kolları aşağıya düşürmeden vücut ağırlığını sağ bacak üzerine aktarırken, gövde de sağ tarafa döndürülür.Omuzlar sağ diz üzerinde olmalı ve omuz ekseni sağ ayağa aşağı yukarı paraleldir.Bu duruş şeklinden sonra alıştırma b deki dönüş tekrarlanır. D.Yardımlı atış pozisyonuna gelme.Sol kol ön yukarıya, sağ kolda alttan geriye doğru gergin kaldırılır.Öne adım alarak bir dönüş yaptıktan sonra, sol el ile arkada duran eşin sol elinden tutulur.Atış kolunun dönüş sırasında öne getirilmemsine dikkat etmelidir.Aynı alıştırma peş peşe de tekrarlanabilir.

E.) Değişik sallama şekillerinden sonra atış kolunu geriye gergin götürülerek atış pozisyonuna gelme.Kol sallaması sırasında, sol kol ve baş rahat bırakılmalıdır.Aynı alıştırma içinde atış yönüne yan durarak, sol ayak ve sol diz atış yönüne döndürülerek, bir defa döndükten sonra tekrar atış pozisyonuna gelinir. Vücut ağırlının sağ bacak üstünde bırakılması ile atış kolunun arkada kilitli kalmasına özellikle dikkat edilmelidir.

F.) Sağlık topunu tek elle atarak dönüşler: Sol elin desteği ile sağ elle tutulan sağlık topu , normal atış pozisyonundan önce adım alınarak karşı tarafa atılır.top , eli terk ettikten sonra , ayak değiştirilirken öne doğru adım alınarak , dönüş hareketine devam edilir.

DİSKİ TUTMA VE DİSKE YAKINLIK KURUCU ALIŞTIRMALAR A.Diski normal tutarak gövdenin yanından ileri geri , sonra sol eli omuz yükselliğinde tutarak önden ol tarafa sallama ile diske sekiz çizmeler. B.Öne adım duruşundan , diski öne geri savurmadan öne yuvarlama. C.Adım duruşundan diski yukarıya doğru yuvarlama D.Adım duruşundan diski öne doğru yuvarlama ve koşarak tekrar yakalama.

ATIŞ POZİSYONUNDAN ‘DURARAK ATIŞI’ ÖĞRETİCİ VE GELİŞTİRİCİ ALIŞTIRMALAR Yardımcı araçlarla atışlar. (Örneğin; saplı top , lastik halkalar, çubuk ve atış çemberleri) Bununla disk atma tekniğinin oturtulmasında olumlu katkı yapacaktır. Disk veya yardımcı araçlarla ‘sallama ‘ ve ‘atış pozisyonuna ‘ gelme alıştırmaları. Değişik şekillerde diski sallama ve basit atışlar. Normal duruştan atışlar.

BİR DEFA DÖNEREK ATIŞIN ÖĞRENİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ(Bir dönüşlü atış) #Atış yönünü görecek şekilde duruştan sonra , sol bacak ile öne doğru bir adım alırken , atış kolu geriye götürülür. #Öne adım alma sırasında , sol ayak ucu dışarıya döndürülmeli ve vücut ağırlığı bu bacağa aktarılırken ileriye uzun ve alçak bir sıçrama ile dönüş yapılmalıdır.Kalça vuruşu ile çok çabuk atış pozisyonuna gelindikten sonra da disk rahat olarak bırakılır. #Bu alıştırma yürüyerek , ele araç alınmadan veya değişik araçlardan faydalanarak da uygulanabilir.

GÖRSELLER

SANDRA PERKOVIC (SON OLİMPİYAT ŞAMPİYONU)

REKORLAR ERKEKLER JÜRGEN SCHULT 74,08 6 HAZİRAN 1986 (DOĞU ALMANYA) BAYANLAR GABRİELE REİNSCH 9 TEMMUZ 1988 (DOĞU ALMANYA)

2012 OLİMPİYATLARI EN İYİ DERECELER ERKEKLER 1. ROBERT HARTİNG: 68,27 (ALMANYA 2.İHSAN HADDADİ: 68,18 (İRAN) 3. GERD KANTER: 68,03 (ESTONYA) BAYANLAR 1.SANDRA PERKOVIC : 67,62 (HIRVATİSTAN) 2.NADINE MÜLLER : 65.41 (ALMANYA) 3.NATALYA SEMENOVA : 62.91 (UKRAYNA)

ÜLKEMİZİN DİSK ATMADAKİ ÖNEMLİ SPORCUSU ERCÜMENT OLGUNDENİZ 2008 OLİMPİYATLARINDA DİSK ATMA BRANŞINDA ÜLKEMİZİ İLK DEFA OLİMPİYATLARDA TEMSİL EDEN SPORCUMUZDUR. 20. OLARAK MÜSABAKAYI TAMAMLAMIŞTIR. AYRICA KENDİSİ DİSK ATMA BRANŞINDA TÜRKİYE REKORTMENİDİR. (64.34)

KAYNAKÇA www.dersimiz.com.tr www.bedeneğitimi.gen.tr www.wikipedia.org/Disk_Atma www.atletizmfederasyonu.com.tr