HAREKETİN TEMEL PRENSİPLERİ
Anatomik pozisyon,eksenler ve düzlemler
Vücut içinden gçen üç tane belirli düzlem ve eksen olup,bunlar bir birine diktir Hepsinin kesiştiği nokta vücutun ağırlık merkezidir ve sakral 2. vertebranın 1-2 cm önüne düşer
Sagital eksen
Frontal düzlem
Sagital eksen,frontal düzlemdeki hareketler
Frontal eksen
Sagital düzlem
Frontal eksen,sagital düzlemdeki hareketler:
C-vertikal (longitudinal) eksen
Vertical eksen
Horizontal düzlem
Vertikal eksen,horizontal düzlemdeki hareketler
vücuttaki diğer hareketler: A-skapula hareketleri; Elevasyon Depresyon Protraksiyon(abd) retraksiyon(add)
Ayak hareketleri: İnversiyon Eversiyon Sirkumdiksiyon
Kontraksiyon tipleri İzometrik veya statik İzotonik veya dinamik (konsentrik) Eksentrik izokinetik
Bir bardak suyun alınıp ağza götürülmesi ve geri konması sırasındaki kontraksiyon tiplerine bakalım; Dirsek fleksörlerinin gerilimi,ön kolun ağırlığı ve su bardağının direncine eşit olana kadar izometrik kontraksiyon meydana gelir
Fleksörlerdeki gerilim artıp,kas kısalınca konsentrik kasılma meydana gelir ve bardak ağıza götürülür En son olarak bardak masaya konur,eksentrik kontraksiyonla hareket tamamlanır
Kasların yapısı: Kasların uzunluk ve sıralanışları farklıdır 1-kasların anatomik yapısı: Kuvvet(güç) için: lifler kısa,sayıca fazla,yelpaze şeklinde,kırmızı lifli kaslar Hız için: lifler uzun,sayıca az,paralel sıralanmış,süratli beyaz lifli kaslar.örn;ön kol fleksörleri
2-kasın kaldıraç sistemi: Kuvvet için:kas,hareket merkezinden daha uzak bir noktaya yapışır Hız için: kas,hareket merkezine yakın yapışır
Harekete katılan kaslar: Agonistler Antagonistler Sinerjistler Fiksatörler
Agonist kas zayıf ise,istenen hareket aktif olarak tamamlanamaz Antagonistler kısa ise,agonist yönde hareketi imitleyeceklerdir Sinerjist kaslarda zayıflık var ise hareketin düzgünlüğü bozulabilir,hasta çabuk yorulur Fiksatörlerin zayıflığı sabit kalan segment etrafında diğer hareketlerin yapılmasını zorlaştıracaktır
Kas fonksiyonunun koordinasyonu: Vücutta hiçbir hareket sadece tek kasın çalışması ile yapılmaz Her hareket agonist,antagonist,sinerjist ve fiksatör kasların birlikte çalışmasını gerektirir
Kas koordinasyonu,uygun kasın,uygun zamanda ve gerektiği kadar kuvvet ile çalışması olarak tanımlanabilir Buda ancak sağlam bir sinir sistemi ile sağlanır
Tek kasın kontraksiyonu,uyarılan ön boynuz hücrelerinin sayısına ve bu uyarının sıklığına bağlıdır Kas eşik değerde uyarılırsa maksimum kontraksiyon elde edilr.eşik değer arttırılırsa kontraksiyon miktarı artmaz.buna Sherringtonun hep veya hiç kanunu denir.