ELEKTRİK MAKİNELERİ VE KONTROL SİSTEMLERİ
KUMANDA DEVRE ELEMANLARI
KUMANDA DEVRE ELEMANLARI 1-) SİGORTA 2-) BUTONLAR 3-) SİNYAL LAMBALARI 4-) RÖLE 5-) ASENKRON MOTORLAR 6-) PAKET ŞALTERLER 7-) KORUMA RÖLELERİ A-) Aşırı Akım Koruma Rölesi B-) Motor Koruma Rölesi C-) Faz Sırası Rölesi D-) Faz Koruma Rölesi 8-) KONTAKTÖR
A)Aşırı Akım Koruma Rölesi: 7) KORUMA RÖLELERİ A)Aşırı Akım Koruma Rölesi: 3 fazlı sigorta ile birlikte kullanılarak motora yada alıcıya seri olarak bağlanır. Termik AAKR Manyetik AAKR
7) KORUMA RÖLELERİ B)Motor Koruma Şalteri: Termik AAKR + Manyetik AAKR= MKŞ
7) KORUMA RÖLELERİ C) FAZ SIRASI RÖLESİ: Fazların sırası değişirse motorun dönüş yönü değiştiği için bu röle faz sırası değişiminde devresini açarak sistemi korur.
7) KORUMA RÖLELERİ D) FAZ KORUMA RÖLESİ: Fazlarından biri ya da ikisinin devreden çıkması sonucu motor iki faza kalır. Bu durum motor açısından çok sakıncalı olduğu için bu röle böyle bir durum meydana gelirse devreyi açarak motoru korur.
8) KONTAKTÖR Elektrik devrelerini açıp kapamaya yarayan büyük güçlü elektromanyetik anahtarlama elemanına “KONTAKTÖR” denir
4) KONTAKTÖR Kontaktörler güç kontaktörleri ve yardımcı kontaktörler olmak üzere iki kısma ayrılırlar; Güç Kontaktörleri; Yüksek akım çeken, güçlü alıcıların kontrolünde kullanılır. Yardımcı Kontaktörler; Kumanda kısmında kullanılan küçük akım kapasiteli elemanlardır.
KONTAKTÖR SEÇİM KRİTERLERİ AC-1 sınıfı kontaktörler İndüktif olmayan ya da çok az indüktif olan yüklerde kullanılır. AC-2 sınıfı kontaktörler Bilezikli asenkron motorların çalıştırılmasında kullanılır. AC-3, AC-4 sınıfı kontaktörler Sincap Kafesli ASM’lerin çalışmasında kullanılır. AC-6a sınıfı kontaktörler Transformatörlerin kumandasında kullanılır.
KONTAKTÖR SEÇİM KRİTERLERİ AC-6b sınıfı kontaktörler Akkor flamanlı lambaların kumandasında kullanılır. DC-1 sınıfı kontaktörler İndüktif olmayan ya da çok az indüktif olan DC yüklerin beslemesinde kullanılır. D-2 sınıfı kontaktörler DC motorların çalıştırılması ve frenlemesiyle ilgili devrelerde kullanılır.
KONTAKTÖR SEÇİM KRİTERLERİ Anma gerilimi Kontaktörün kumanda edeceği gerilim değeridir. Uygulamada 220-380-500-660 V’luk şebeke gerilimleri bulunmasına rağmen genellikle 220V ve 380V’luk gerilimler kullanılır. Bobin Gerilimi Bobinin çalışma gerilimidir. Bobinler 24-48-110-220-380 Volt olabilmektedir.
KONTAKTÖR SEÇİM KRİTERLERİ Anma akımı Kontaktörün güç kontaklarının akım değeridir. Anma gücü Kumanda edilecek alıcının gücüdür. Kontak yapısı ve sayısı Kontaktörlerde iki tip kontak mevcuttur. Bunlar: Güç kontakları Kumanda kontakları
KONTAKTÖR KUMANDA VE GÜÇ KONTAKLARI Güç kontakları, yüksek akıma dayanıklı olup motor vb. alıcıları çalıştırmak için kullanılır. Kumanda kontakları ise termik aşırı akım rölesi, zaman rölesi, ısı kontrol rölesi, mühürleme vb. gibi düzeneklerin çalıştırılmasında görev yapar.
KONTAKTÖR KUMANDA VE GÜÇ KONTAKLARI KONUMLARI
4.Temrin Adı; 3 Fazlı Asenkron Motorun Kesik çalıştırılması
Asenkron Motorun Otomatik Kumanda Yöntemi ile Kesik Çalıştırılmasını Yapalım Asenkron Motoru Kesik çalıştırma ne demek? Biz butona bastığımız sürece motorun çalışması ve bıraktığımız anda ise motorun durdurulabilmesidir.
Devreyi Yapabilmemiz için yapılacak işlemler; Benden istenilen nedir? Üç fazlı Asenkron motorun butona bastığımız sürece çalışması. Bu devreyi kurabilmek için kullanacağımız malzemeleri seçmek. Gerekli kumanda ve güç devresini çizmek. Bu çizdiğimiz devrenin doğruluğunu simülasyon programında denemek. Çizdiğimiz devreye göre devreyi uygulamak.
1) Bu devreyi kurabilmek için kullanacağımız malzemeleri seçmek. Sondan başa doğru seçecek olursak İlk olarak motoru kontrol edebilmek için kontaktör;
Bu kontaktörü istediğimiz zaman enerjilendirebilmek için; Ayrıca acil bir durum olduğunda durdurabilmek için Stop butonu;
Ayrıca elektrik çarpması ve kısa devreye karşı korumak için de; sigorta Son olarak da motoru koruması için Aşırı Akım Rölesi;
2) Gerekli devre şemasının çizilmesi Seçtiğimiz elemanları sıra ile çizecek olursak.