KOYUNLARDAN GELİRİMİZİ NASIL ARTIRIRIZ KOYUNCULUK ? KOYUNLARDAN GELİRİMİZİ NASIL ARTIRIRIZ

Koyunlarda verimliliği ve geliri artırmanın iki ana yolu vardır. Birincisi; modern üretim tekniklerini uygulamaktır. İkincisi ise, koyun yetiştiricilerinin örgütlenmesidir.

MODERN ÜRETİM TEKNİKLERİ 1. Koyunların Beslenmesini Daha İyi Duruma Getirerek Kuzu ve Süt Verimini Artırabiliriz Bu amaçla farklı dönemlerde ek yemle yapılır. Ek yemlemenin yapıldığı dönemler aşağıda anlatılmaktadır. Koç Katım Zamanında Ek Yemleme Koç katımından iki hafta önce başlanır. Koç katımında da devam edilir. Bir miktar elden yemleme ile; Kuzu verimi, ikizlik artar Kısır koyun azalır Koç katım zamanı kısalır. Böylece, kuzulama kısa zamanda gerçekleşir. Gebeliğin Son Döneminde Ek Yemleme Gebeliğin son 1.5 ayı içinde yapılan yemleme ile; Kuzular iri doğar Meme daha sütlü olur Ana koyun güçlü kalır

Kuzulamadan Sonraki İlk Aylar İçinde Ek Yemleme Kuzulamadan sonraki ilk aylarda elden yemleme ile; Koyunlar daha fazla süt verirler Sütlü anaları emen kuzular daha hızlı gelişir Koyunlar daha uzun süre sağılır

2. Uygun Kuzu Büyütme ve Besi Yöntemi İle Daha İri Kuzu Elde Etme Daha iri kuzu elde etmek için Batı Anadolu'da en uygun kuzu büyütme ve besi yöntemi şu olabilir; a. Kuzular, 3-4 haftalık olunca karma yeme başlatılır. Bunun için kuzular analarından ayrılarak özel bir bölmeye alınır. Yarım gün (gece ya da gündüz) burada kalırlar. Günün diğer yarısında analarını emerler. b. Kuzular, 6 haftalık olunca analarından ayrılır. Tabanı kuru, hava akımı olmayan bölmede yiyebildikleri kadar karma yemle beslenir. Sınırlama yapılmaz. Kuzular, bu beslemede 40-60 gün süreyle işletme için uygun ağırlığa (25-35 kg) erişinceye değin kalırlar. Karma yem, esas olarak kırılmış tahıldan oluşabilir.

3. Yılda Tek Kuzulatma Yerine Bazı İşletmelerde Sekizer Aylık Aralıklarla Doğum Yaptırarak Daha Fazla Kuzu Verimi Elde Edebiliriz

Sekizer aylık kuzulatma şöyle gerçekleşebilir; Her işletme için uygun koç katım dönemleri saptanır. Örneğin Nisan koç katım ayı olarak planlanırsa Eylül'de kuzulama gerçekleşir. Kuzulamadan üç ay sonra koyunlar tekrar koça verilir. Bu Aralık ayına rastlar. Aralık ayında koça gelenler Mayısta kuzular ve bunlar Ağustosta koça verilerek işlem devam eder. Doğumdan sonra 1.5-2 ay süreyle kuzular analarını emerler. Son 3 ayda ise koyunlar, tekrar aşım durumuna getirmek için yemlenir. Ancak, bu yöntemin uygulanması her zaman ekonomik olmayabilir

4. İyi Özelliklere Sahip Koç ve Koyunlar Damızlık Seçilerek Kuzu ve Süt Verimini Artırabiliriz Damızlık Koçların Seçiminde Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Vücut sağlam, gözler canlı ve baş yapısı güçlü olmalı İyi gelişmiş ve aşım isteği yüksek koçlar seçilmeli Koçların hayaları iyi gelişmiş ve eşit büyüklükte olmalı

Canlı ağırlığı yüksek koçlar katımda kullanılmalı Koç olacak erkek kuzular ikiz doğmuş olmalı Koç olacak erkek kuzular sütlü analardan doğmuş olmalı

Damızlık Koyunların Seçiminde Nelere Dikkat Etmeliyiz? Vücut sağlam, gözler canlı ve baş yapısı güçlü olmalı Meme hacimli ve bezel meme yapısında olmalı (bezel meme sütle dolu iken iri, sağımdan sonra pörsümüş bir hal alır). Meme başları iyi gelişmiş ve yana doğru olmalı. Yavru atan ve arka arkaya kısır kalan koyunlar sürüden ayıklanmalı İkiz doğmuş koyunlar, damızlıkta alı konmalı Günlük süt verimi yüksek koyunlar damızlık olarak seçilmeli  

5. Tahirova, Sönmez ve Menemen Gibi Koyun Tiplerinin Koçlarını Kullanarak Koyunların Kuzu ve Süt Verimini Artırabiliriz 5. Tahirova, Sönmez ve Menemen Gibi Koyun Tiplerinin Koçlarını Kullanarak Koyunların Kuzu ve Süt Verimini Artırabiliriz

Tahirova, Sönmez, Acıpayam ve Türkgeldi koyunu gibi sütçü damızlıklar, Menemen koyunu gibi etçi damızlıklar geliştirilmiştir. Koyun yetiştiricisi, sütü artırmayı amaçlıyorsa; kendi koyunlarından en iyilerini seçmeli ve bunları sütçü tiplerin koçlarıyla çiftleştirmelidir. Elde edecekleri melez (kırma) dişi kuzular, sütçü sürünün temeli olacaktır. Erkek kuzular besi kuzusu olarak değerlendirilebilir, istenirse en iyi gelişeninin damızlık olarak kullanılmasında bir sakınca yoktur. Koyun yetiştiricisi, besi kuzusu elde etmeyi amaçlıyorsa; kendi koyunlarından en iyilerini seçmeli ve bunları etçi tiplerin koçlarıyla çiftleştirilmelidir. Burada iki seçenek vardır; a. Elde edilen dişi ve erkek kuzuların hepsi besiye alınır. Bu işlem, her yıl tekrarlanır. Bu durumda dışarıdan her yıl damızlık etçi koç bulmak zorunluluğu vardır. b. Ya da önce etçi melez (kırma) bir sürü geliştirilir. Bunun için etçi koçlardan doğma melez (kırma) dişi kuzular damızlık olarak elde edilir. Erkek kuzuların da en iyileri saklanır.

6. Sütçü ya da Etçi Melez (Kırma) Koyunların Sağlığını Özenle Korumalıyız

Melez (kırma) koyunlar, yerli koyunlarımıza göre asalaklara ve hastalıklara karşı daha duyarlıdırlar. Bu nedenle; Asalaklardan (kene, bit, kelebek, mide-bağırsak kıl kurtları, bağırsak şeritleri, ağrıma, kanlı ishal gibi) gelecek doğrudan ve dolaylı hastalıklara karşı etki bir ilaçlama yapılmalı, Çelerme, malta humması, şap, mavi dil hastalığı gibi bakteri ve virüs kökenli hastalıklara karşı dönemsel koruyucu aşılar mutlaka yapılmalı Mer'alardan denetimli bir şekilde yararlanmaları için devlet yasal düzenlemeleri hızla tamamlamalıdır. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı denetiminde ve üniversite bilgi desteğiyle koyun ıslahı organizasyonları kurulmalıdır.. Yem, ilaç gibi girdileri ucuza sağlayacak ya da üretecek, koyun sütü, kuzu ya da kurbanlıkları değer fiyata pazarlayacak tarımsal amaçlı kooperatifler kurulmalı ya da kurulmuş olanlar bu doğrultuda çalışmalıdır.  

TEŞEKKÜRLER