MESLEKİ YETERLİLİKLERİN KARŞILIKLI TANINMASI DİREKTİFİ 2013/55 sayılı Direktif ile yapılan değişiklikler ile birlikte 2005/36 sayılı Direktife ilişkin Sunum Bölüm 3 Asgari Eğitim Koşullarının Eşgüdümü Temelinde Tanıma Dr. APOSTOLOS ANTHIMOS 1
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ BÖLÜM 3: Asgari eğitim koşullarının eşgüdümü temelinde tanıma KESİM 1 - Genel Hükümler Otomatik tanıma ilkesi [Madde 21] Beyan prosedürü* [Madde 21.a] (yeni hüküm) Eğitime ilişkin ortak hükümler [Madde 22] Kazanılmış haklar [Madde 23] 2
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ KESİM 2 – Tıp doktorları Temel tıp eğitimi [Madde 24] Tıpta uzmanlık eğitimi [Madde 25] Tıpta uzmanlık eğitiminin türleri [Madde 26] Uzman doktorlara özgü kazanılmış haklar [Madde 27] Genel hekimlik uygulamalarına yönelik özel eğitim [Madde 28] Pratisyen hekimlerin mesleki faaliyetlerinin icrası [Madde 29] Pratisyen hekimlere özgü kazanılmış haklar [Madde 30] 3
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ KESİM 3 – Genel bakımdan sorumlu hemşireler Genel bakımdan sorumlu hemşirelerin eğitimi [Madde 31] Genel bakımdan sorumlu hemşirelerin mesleki faaliyetlerinin icrası [Madde 32] Genel bakımdan sorumlu hemşirelere özgü kazanılmış haklar [Madde 33] Yalnızca Romanya İçin: Madde 33.a 4
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ KESİM 4 – Diş Hekimleri Temel diş hekimliği eğitimi [Madde 34] Diş hekimliğinde uzmanlık eğitimi [Madde 35] Diş hekimliği faaliyetlerinin icrası [Madde 36] Diş hekimlerine özgü kazanılmış haklar [Madde 37] 5
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ KESİM 5 - Operatör Veteriner Hekimler Operatör veteriner hekimlerin eğitimi [Madde 38] Operatör veteriner hekimlere özgü kazanılmış haklar [Madde 39] 6
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ KESİM 6 - Ebeler Ebelerin eğitimi [Madde 40] Resmi ebelik yeterliliklerine dair kanıtın tanınmasına ilişkin prosedürler [Madde 41] Ebelik faaliyetlerinin icrası [Madde 42] Ebelere özgü kazanılmış haklar [Madde 43] 7
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ KESİM 7 – Eczacılar Eczacılık eğitimi [Madde 44] Eczacılık faaliyetlerinin icrası [Madde 45] 8
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ KESİM 8 - Mimarlar Mimarlık eğitimi [Madde 46] (2013/55 sayılı Direktif ile yerine yeni madde getirilmiştir) Mimarların eğitimine yönelik koşullarda derogasyonlar [Madde 47] (2013/55 sayılı Direktif ile yerine yeni madde getirilmiştir) Mimarlık faaliyetlerinin icrası [Madde 48] Mimarlara özgü kazanılmış haklar [Madde 49] 9
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ BÖLÜM 3 Asgari Eğitim Koşullarının Eşgüdümü Temelinde Tanıma Ortak eğitim çerçevesi [Madde 49a] Ortak eğitim sınavları* [Madde 49b] 10
BAŞLIK 3: İŞ KURMA SERBESTİSİ BÖLÜM 4: İş kurmaya ilişkin ortak hükümler Dokümantasyon ve formaliteler [Madde 50] Mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınmasına ilişkin prosedür [Madde 51] Mesleki unvanların kullanılması [Madde 52] 11
Meslek Örgütlerinin Rolü AB’deki Kuruluşlar Avrupa Hekimleri Daimi Komitesi [CPME], Avrupa Hekimleri Daimi Komitesi, AB’deki tüm ulusal tabip birliklerini içeren ve iki milyon hekimi temsil eden şemsiye örgüttür. Avrupa Tıp Uzmanları Birliği [UEMS], Avrupa Tıp Uzmanları Birliği tam veya ortak üye olan tüm AB/AEA üyesi ülkelerdeki (Lihtenştayn hariç) tıp uzmanları birliklerini temsil eder. Tıp Eğitiminin Devamına Yönelik Avrupa Akreditasyon Konseyi bu birliğin himayesindedir. 12
Meslek Örgütlerinin Rolü Avrupa Hemşireler Birlikleri Federasyonu [EFN], Avrupa Hemşireler Birlikleri Federasyonu tam üyeleri tüm AB/AEA üyesi devletlerdeki ulusal hemşire birliklerinden yararlanmaktadır. Bu birliğin yönetim merkezi (sekretaryası) Brüksel'dedir. Bolonya Süreci’nde ve Tuning Projesinde aktif rol almaktadır. Avrupa Ebeler Birliği [EMA], Avrupa Ebeler Birliği Bulgaristan, Macaristan, Polonya, İzlanda ve Lihtenştayn hariç tüm AB/AEA üyesi ülkelerden üye barındırmaktadır, ancak adı geçen ülkelerin de bazılarıyla temas halindedir ve bunlarla bağ kurmayı hedeflemektedir. Bu nedenle henüz Bolonya Süreci ile ilgili herhangi bir beyanı yoktur fakat 2007 yılının Aralık ayında Berlin’de Almanya Ebeler Birliği ile ortaklaşa düzenlenecek Avrupa Çapında eğitim konferansında hem Bolonya Süreci’ni hem de ilgili Direktifi görüşecektir. Avrupa Ulusal Hemşirelik ve Ebelik Birlikleri Forumu [EFNNMA], DSO ve AB ile ortaklaşa yürütülmektedir, Avrupa Ulusal Hemşirelik ve Ebelik Birlikleri Forumu, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Fransa, Letonya, Lüksemburg, Slovenya, Lihtenştayn haricinde tüm AB/AEA üyesi ülkelerden üye barındırmaktadır. 13
Meslek Örgütlerinin Rolü Avrupa Diş Hekimleri Konseyi [CED], eski AB Diş Hekimleri İrtibat Komitesi, Avrupa Diş Hekimleri Konseyi Letonya hariç diğer 27 AB üyesi ülkenin tamamından olan diş hekimleri örgütlerini barındıran bir şemsiye gruptur. AEA üyesi ülkeler gözlemci statüsündedir. Avrupa Veteriner Hekimler Federasyonu[FVE], Avrupa Veteriner Hekimler Federasyonu tüm AB/AEA üyesi ülkelerden üye barındırır ve yönetim merkezi Brüksel’dedir. Avrupa Birliği Eczacılık Grubu [PGEU], Gözlemci statüsünde olan Bulgaristan, Norveç, Romanya ve İsviçre hariç çoğu AB/AEA devletleri tam üyelik statüsündedir. Estonya, Litvanya, İzlanda ve Lihtenştayn temsil edilmez. Avrupa Birliği Eczacılık Grubu, ilgili Direktifin hazırlanmasına önderlik eden görüşmelerde aktif rol almıştır ve mesleki gelişmelerin devam etmesi için önemli bir sorumluluk edinmiştir. 14
Meslek Örgütlerinin Rolü Avrupa Mimarlar Konseyi [ACE], Avrupa Mimarlar Konseyi İzlanda ve Lihtenştayn haricinde tüm AB/AEA devletlerindeki meslek kuruluşlarını temsil eder. Slaytlarda adı geçen tüm kuruluşların Mesleki Yeterliliklerin Karşılıklı Tanınması Direktifinin geleceğini şekillendirme sürecinde ve AB/AEA ile işbirliğini düzgün bir şekilde yönetmede kritik bir rolü olacaktır 15
Kayıt Gereklilikleri Bir meslek sahibinin başarılı başvurusu ardından üye devletlerin makamları tarafından talep edilen olağan bir gerekliliktir. EPC (Avrupa Meslek Kartı) sisteminin devreye girmesiyle yürürlükten kaldırılmayacaktır. Belirli bir mesleğe erişmeyle bağlantılı herhangi bir kayıt gerekliliğinin yerini almaktansa bunlara tamamlayıcı vazifesi görmelidir [Dibaçe /55 sayılı Direktif]. İş kurma amacıyla çıkartılan Avrupa Meslek Kartı; ev sahibi ülkede söz konusu meslek için bu kartın uygulanmasına başlanmadan önce halihazırda kayıt gereklilikleri veya kontrol prosedürleri yürürlükteyse, söz konusu mesleği icra etmek için herhangi bir otomatik tanıma hakkı sağlamaz [2013/55 sayılı Direktif Madde 4 Fıkra 5]. 16
Kazanılmış Haklar Birçok AB üyeliği, çok sayıda kazanılmış hakkın hükümlerini gerekli kılmıştır bu da detaylı ve oldukça karışık geçici kurallar çerçevesine yol açmıştır. Prensip gereği, kazanılmış haklar, ilgili eğitimleri üyelikten önce başlayan ve bu nedenle Direktifin gerekliliklerini yerine getiremeyen uyum sürecindeki üye devletlerde meslek sahiplerine verilmiştir. İlgili Direktife göre üyelik öncesi elde edilen bu tip yeterlilikler, sahipleri yakın zamanlı mesleki tecrübeye sahip olduğu takdirde tanınır (genelde, son 5 yıl içerisinde peş peşe 3 yıllık mesleki deneyim). 17
Kazanılmış Haklar Bölüm 3’ün kapsadığı tüm mesleklerle ilgilidir Genel hükümler: Madde 23 Özel hükümler 1.Uzman doktorlar: Madde 27 2.Pratisyen hekimler: Madde 30 3.Hemşireler: Madde 33 4.Diş hekimleri: Madde 37 5.Operatör veteriner hekimler: Madde 39 6.Ebeler: Madde 43 7.Direktif Madde 49’da belirtilen Mimarlar Üye devletlerde kazanılmış hakların listesini EK 6’da bulabilirsiniz Eczacılar için kazanılmış haklar yoktur! 18
Kazanılmış Haklar Otomatik tanımadan faydalanan mesleklere yönelik kazanılmış hakların uygulanması yetkili makamlar tarafından 2005 yılından sonra oldukça problematik olarak görülmüştür. Mesleki deneyim değerlendirmesine ilişkin problemler bildirmişlerdir: Kazanılmış haklar sistemi "etkili ve hukuki« mesleki deneyime ilişkin belirli periyotlar zemininde işler; ancak bu gerekliliklerin yorumlanması her üye devlette aynı değildir. Bu doğrultuda bazı yetkili makamlar (doktorlar, hemşireler, diş hekimleri) "etkili ve hukuki" ifadesine açıklık getirmesi üzerine Komisyona davet edilmiştir. Yetkili makamlar yarı zamanlı çalışanların ve hamilelik izninde veya hastalık nedeniyle uzun dönem raporlu olanların mesleki deneyimlerinin süresini değerlendirmede zorluklarla karşılaşmışlardır. 19
Kazanılmış Haklar Sıklıkla dile getirilen bir diğer problem ise farklı üye devletlerde alınmış sertifikaların güvenilirliği ile ilgilidir. Bazı yetkili makamlar sahte ve doğru olmayan sertifika vakalarıyla karşılaşıldığını bildirmişlerdir (ör.: Müracaat eden kişinin başka bir ülkede yaşadığı bilinirken sertifikanın işlendiği ülkede çalışıyormuş gibi gösteren sertifikalar). 20