TEHLİKELİ MADDELER EĞİTİMİ DANGEROUS GOODS TRAINING 2011

İÇERİK Tanım Amaç Önem Tehlikeli Maddelerin Havayolu ile Taşıma Gereklilikleri Sorumluluklar Tehlikeli Madde Limitleri Ülke ve Taşıyıcı Varyasyonları Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması Tehlikeli Maddelerin Listesi Paketleme İşaretleme Etiketleme Overpack Radyoaktif Maddeler Yükleme Acil Durum (Emergency) Prosedürleri

TANIM ??????????????????

TANIM Havayolu ile taşınmasında sağlık, emniyet veya can güvenliğine karşı ciddi tehlike oluşturabilecek, diğer varlıklara ve çevreye zarar verme riski taşıyan, IATA DGR kitabındaki tehlikeli maddeler listesinde tanımlanmış ve bu kurallara göre sınıflandırılmış maddeler.

ÖNEM Tehlikeli maddelerle ilgili meydana gelen kazaların büyük bölümü kuralların doğru uygulanmamasından kaynaklanmaktadır. Kuralların doğru uygulanabilmesi de EĞİTİM ile gerçekleşir.

AMAÇ ????????????????????????????

AMAÇ Tehlikeli maddelerle ilgili taşımacılık süreçlerinde yer alan tüm personele, kendi görev alanlarında tehlikeli maddelerle ilgili tüm kuralların öğretilmesi ve doğru uygulanmasının temini ile uçuş emniyetinin sağlanmasıdır.

TEHLİKELİ MADDE KAZASI DGR ACCIDENT

Pan American World Airways Boeing 707-321C

KAZA Kaliforniya’daki bir elektronik firması İskoçya’ya yedek parça, malzeme ve kimyasal madde gönderiyor. Aynı firmanın New Jersey’deki fabrikası da, 5 ‘er litrelik şişelerde nitrik asit bulunan 160 ağaç kutuyu gönderiyor. Farklı noktalardan gelen gönderilerin tamamı New York’da birleştiriliyor ve taşıyıcıya AWB’de “electric appliancess (elektrikli aletler) olduğu beyan ediliyor. Paletler hazırlanırken kargo personeli paketlerin uçak içi istiflenmesinde zorluk çektiği için yükleme şefi personele “THIS WAY UP” etiketlerini dikkate almadan bazı ağaç kutuların yan yatırılmasını söylüyor.

KAZA Tüm ağaç kutularda olması gereken etiketler çoğunda görülmüyor. Paketler üzerinde içeride tehlikeli madde olduğuna dair hiçbir işaretleme de yok. NOTOC hazırlanıyor ancak kaptana imzalatılmadan evrak çantasına konuluyor. Düz uçuşa geçildiğinde duman oluşuyor. Pilotlar elektrikle ilgili bir problem olduğunu düşünerek kaynağı izole etmeye çalışıyor. Ardından New York’a geri dönmeye karar veriyorlar. Ancak duman o kadar fazlalaşıyor ki Boston’a acil inişe geçtikleri anda uçak parçalanıyor. 3 kişi hayatını kaybediyor.

DUMANIN NEDENİ Şişelerdeki akma uçak düz uçuş yüksekliğine varıncaya kadar başlamamış. Ancak kargo kompartmanı ile şişe içindeki basınç farkından dolayı asitin, hafifçe gevşemiş kapaktan dışarı sızdığı tespit edilmiş. Nitrik asit talaş ile reaksiyona girmiş ve yanma başlamıştır.

ALINACAK DERS Eğer gönderici eğitim almış olsaydı, “Shipper’s Declaration” formunu hazırlardı ve taşıyıcının nitrik asitten haberi olurdu. Eğer paketleyici eğitimli olsaydı, nitrik asit için talaş kullanılmayacağını ve sıvı taşınan paketlerin tamamının “THIS WAY UP- dik tutun” etiketli olması gerektiğini bilirdi. Taşıyıcı personel eğitimli olsaydı “dik tutun” etiketlerini dikkate alır ve uçakta tehlikeli madde olduğuna dair kaptana bilgi verirdi. Eğer ekip daha iyi eğitilmiş olsaydı kargo kompartımanını da kontrol ederdi.

DGR KURALLARI IATA, ICAO’nun bilgisi ve onayı ile 1952’de şu anki adı “Dangerous Goods Board” olan “Restricted Articles Board” adı altında bir çalışma grubu oluşturdu. 1 ocak 1956’da ilk tehlikeli maddeler hava taşıma kuralları tüm IATA üyelerinin dünya çapında uygulaması için etkin hale geldi. Kurallar 62 ülke tarafından resmen tanındı. Daha sonra düzenlemenin adı Dangerous Goods Regulations olarak değişti.

KURULUŞLAR UNCoE – United Nations Committee of Experts Birleşmiş Milletler Uzmanlar Komitesi “Recommendations on the Transport of Dangerous Goods” kitabı. (Radyoaktif maddeler hariç, diğer tehlikeli maddeler) IAEA – International Atomic Energy Agency Uluslararası Atom Enerji Kurumu “Regulations for the Safe Transport of Radioactive Material” kitabı. Radyoaktif Maddeler

ICAO UNCoE ve IAEA’nın önerilerini tehlikeli maddelerin emniyetle taşınması kurallarını geliştirmede temel olarak kullanmış ve Annex ????’de “Technical Instructions for the Safe Transport of Dangerous Goods by Air” adlı kitapta yayınlamıştır.

IATA ICAO’nun yayınladığı Technical Instructions kitabında yer alan kuralları içeren Dangerous Goods Regulations kitabını yayınlamaktadır.

KAYNAKLAR IATA, ICAO, EASA ve SHGM Dökümanları IATA, “IATA Dangerous Goods Regulations”. ICAO, Annex 18 - “The Safe Transport of Dangerous Goods by Air” ICAO, Doc 9284-AN/905 - “Technical Instructions for the Safe Transport of Dangerous Goods by Air” ICAO, Doc 9481-AN/928 - “Emergency Response Guidance for Aircraft Incidents Involving Dangerous Goods” (REDBOOK) ICAO, Doc 9375-AN/913 “Dangerous Goods Training Programme” Book 1,2,3,4. EASA-PART–1 Subpart R - “Transport of Dangerous Goods by Air”. SHGM, SHT-18 - “Tehlikeli Maddelerin Havayolu ile Taşınması Talimatı”. IATA, “IATA DGR Instructor Handbook”. IATA, “IATA DGR Training Programme Workbooks”,

Tehlikeli Maddelerin Havayolu ile Taşıma Gereklilikleri a) Tanımlanması, sınıflandırılması, paketlenmesi, etiketlenmesi, işaretlenmesi ve beyan edilmesi kurallara uygun olarak yapılmamış bir gönderi kabul edilemez b) Taşıyıcı ya da gönderici adına tehlikeli madde gönderisi yapacak kişi/kişiler yapılması gerekenleri, kurallarda belirtildiği gibi yerine getirebilecek performansta olmalıdır.

c) Üretilmiş, yeniden yapılandırılmış veya onarılmış paketlerin dışındaki paketler etiketlenip, işaretlenip sertifikalandırılıp taşınmaya sunulamaz. d) DGR 2.3’de belirtilenlerin dışındaki hiçbir tehlikeli madde, yolcu ve ekibin el/kabin bagajı olarak veya içinde; kayıtlı bagaj olarak veya içinde ve de kişilerin üzerinde uçuşa getirilemez.

SORUMLULUKLAR A- GÖNDERİCİ SORUMLULUĞU Çalışanların DGR ın havayolu ile taşınma sorumluluğu üstlenebilecek nitelikte olması. Taşınacak malın havayolu ile taşınması yasak bir madde olmadığından emin olmalı. Maddeyi doğru tanımlama, Paketleme, Etiketleme, İşaretleme ve Dokümantasyon hazırlama Tehlikeli maddenin hazırlanmasında görevli personelin eğitimi.

B- TAŞIYICI SORUMLULUĞU Malın kabulü Depolanması Yüklenmesi Denetimi Bilgilerin varlığı, (acil durum dahil) Raporlama Kayıtların tutulması (en az 36 ay) Eğitim

TEHLİKELİ MADDE LİMİTLERİ Havayolu ile taşınması kesinlikle yasak olan tehlikeli maddeler. Gizli tehlikeli maddeler. Yolcu ve ekip beraberinde taşınabilen tehlikeli maddeler. Hava postası ile taşınabilen tehlikeli maddeler. Taşıyıcı sorumluluğu altındaki tehlikeli maddeler. Hava kargosu olarak izin verilen tehlikeli maddeler. İstisnai miktardaki tehlikeli maddeler. Sınırlı miktarda tehlikeli maddeler.

Havayolu ile taşınması kesinlikle yasak olan tehlikeli maddeler Patlama, tehlikeli reaksiyon oluşturma, alev üretme veya tehlikeli boyutta ısı oluşturma veya zehirli, aşındırıcı veya gaz ya da duman yayma özelliğine sahip madde ve nesneler. IATA DGR kitabında 4.2’de açık renk ve UN numarasızdır. G, H, I, J, K ve L sütunlarında FORBIDDEN yazılmıştır. ÖRNEK Mangal kömürü, kok kömürü,aseton, fişek.

Gizli tehlikeli maddeler Kargo olarak taşımaya sunulan veya yolcu beraberinde bulunan içlerinde veya yapılarında tehlikeli madde tanımına giren bazı maddelerin bulunduğu için gizli tehlikeli madde olarak belirlenir.

Gizli tehlikeli maddeler Yolcu bagajı Aşılar (kurubuz) Soğutucular COMAT (Company Material): jeneratör, oksijen vb. AOG (Aircraft on Ground): Arızalı uçağa ait işaret fişeği, sıkıştırılmış gaz silindirleri, boya vb. Araba yedek parçaları: Akü, karbüratör, yakıt tankı. Tamir kutuları: yapıştırıcılar, boya. Dalgıç malzemeleri: sıkıştırılmış gaz, ısı üreten sualtı fenerleri Fotoğrafçılık malzemeleri: yanıcı sıvı, yanıcı katı, zehirleyici madde. Kamp malzemeleri: kibrit, yanıcı veya sıkıştırılmış gaz. Elektrik malzemeleri: Manyetik materyal, cıva, elektron tüpler Aletler: Barometre, manometre, termometre Ev eşyaları: cila, çamaşır suyu

Yolcu ve ekip beraberinde taşınabilen tehlikeli maddeler. Biber gazı spreyi gibi kişileri rahatsız edici hareketsiz bırakan özellikteki eşyaların kişilerin üzerinde, kayıtlı bagaj veya el bagajında bulunması kesinlikle yasaktır.

IATA DGR 2.3.A Tablosu

Hava postası ile taşınabilen tehlikeli maddeler Tehlikeli maddelerin hava postasında taşınmaları Universal Postal Union – Uluslararası Posta Birliği tarafından yasaklanmıştır. Sadece hasta numuneleri, UN3373 Cat B’deki bulaşıcı maddeler ve radyoaktif materyallerin güncel IATA DGR kitabındaki paketleme, işaretleme ve uygun limitlere göre taşınır.

Taşıyıcı sorumluluğu altındaki tehlikeli maddeler Aşağıda belirlenen madde veya malzemeler için DGR kuralları uygulanmaz. Uçak Malzemeleri: yangın söndürücü, medikal oksijen tüpü, can kurtarma yelekleri, slide, uçak lastikleri, yakıt Tüketim Malzemeleri: alkollü içecekler, parfümler, kolonyalar, emniyetli kibrit ve çakmaklar. Kurubuz: yiyecek ve içecek malzemeleri beraberinde bulunabilir. Uçak parçaları: değişim amaçlı taşınan ve tehlikeli madde olan parçalar DGR kapsamında taşınmalıdır.

Hava kargosu olarak izin verilen tehlikeli maddeler Tehlikeli maddeler, yazılı kurallar çerçevesinde tüm ülkelerin bilgisi dahilinde oluşturulan muafiyetlerle veya çıkış ülkesi yetkilileri tarafından hazırlanacak yazılı onaylarla havayolu ile taşınabilirler.

İstisnai miktardaki tehlikeli maddeler Excepted Quantity Bazı tehlikeli maddeler, çok az miktarlarının tehlikeli madde kurallarında belirtilen etiketleme, işaretleme ve dokümantasyon gerekliliklerinden hariç tutularak taşınabilirler.

Sınırlandırılmış miktarda tehlikeli madde taşınması (Limited Quantity) Bazı tehlikeli maddelerin sıradan paketler içinde taşınmalarına izin verilmektedir. Ancak bu durumda, paket içine konulan miktar daha da sınırlandırılmıştır. Bu paketlere sınırlandırılmış miktar taşıması adı verilir ve üzerinde LIMITED QUANTITY veya LTD QTY yazılıdır. Brüt ağırlığı 30 kg’ı aşmamalıdır. Bu paketler düşürme testi (1.2 m)ve yığma testi (3m ye kadar istiflenip 24 saat beklenir)

Sınırlandırılmış miktar paketlerinde taşınması yasak olan maddeler: Havayolu ile taşınması kesinlikle yasak olan maddeler. Sadece kargo uçağında taşınmasına izin verilenler. Paket grubu I olan maddeler Sınıf 1; Patlayıcılar Sınıf 2; bölüm 2.1 bölüm 2.2 ve bölüm 2.3 Sınıf 4; bölüm 4.1, bölüm 4.2 veya yan risk gösterenler. Sınıf 6; bölüm 6.2 bulaşıcı maddeler. Sınıf 7; Radyoaktif maddeler. Sınıf 8: Aşındırıcılar Sınıf 9; çeşitli tehlikeli maddeler.

ÜLKE VE TAŞIYICI VARYASYONLARI Bazı ülke ve taşıyıcılar daha serbest olmamak kaydı ile IATA DGR’daki kurallara ilave şartlar talep edebilirler. Bazı ülkeler belli maddelerin ülkelerine girip çıkması veya transit geçmesi için onay alınmasını şart koşar. Bazı taşıyıcılar da kitapta taşınır görünen bazı maddeleri uçaklarında taşımayı kabul etmeyebilirler. IATA DGR 2.9 bölümünden ülke ve taşıyıcı varyasyonları incelenmelidir. USG-O1 Ülke varyasyonu TK-02 Taşıyıcı varyasyonu

ÜLKE VARYASYONLARI

TAŞIYICI VARYASYONLARI