Göğüs Cerrahisinde Hayvan Modelleri Op.Dr.H.Volkan KARA Göğüs Cerrahisi Uzmanı Gümüşhane Devlet Hastanesi

Sunum Planı Hayvan Modelleri Kullanım Alanları Temel Prensipler Göğüs Cerrahisinde Hayvan Modelleri

Hayvan Modellerinin göğüs cerrahisinde kullanım alanları Biyomedikal, Fizyolojik araştırmalar Cerrahi teknikler

Hayvan modellerinin araştırmacıya katkısı Mevcut bir cerrahi tekniği uygulanmasını sağlayarak cerrahi pratiği arttırmak ve cerrahın bir tarz geliştirmesine yardımcı olmak Yeni cerrahi teknik yada uygulamanın geliştirilmesini sağlamaktır

Hayvan deneylerini planlarken gözetilmesi gereken kurallar İncelenen hastalığı ve lezyonları doğru şekilde taklit etmelidir. Çok sayıda araştırıcı tarafından kullanılabilmelidir. Taşınabilir olmalıdır. Eğer incelenen hastalık kalıtımsal ise, modelin uygulandığı tür, her doğumda çok yavru verebilmelidir. Hayvan çok sayıda biyopsi yapılabilecek kadar büyük olmalıdır.

Hayvan deneylerini planlarken gözetilmesi gereken kurallar Laboratuarların çoğunluğunda bulunan hayvan bakım yerlerine uygun olmalıdır. Hayvan araştırıcıların çoğunluğu tarafından rahatça kullanılabilmelidir. Çok sayıda türde bulunabilmelidir. Modelde kullanılan hayvanlar, deneylerin tamamlanmasına yetecek kadar uzun yaşamalıdır

Hangi Model ? Erken sonuca ulaşabilecek bir yöntem Deneyin hemen sonrasında hayvanın sağ olup olmaması, Kan veya dokuda biyokimyasal analizler Akciğer ventilasyon basıncı ya da kompliansına yönelik incelemeler, Hemodinamik parametreler, Kan gazı analizleri Patolojik örnek inceleme Mevcut alt yapıyı ve imkanları kullanmak.

Dikkat Edilmesi Gerekenler Tekniği mükemmel hale getirmeden deneylere başlanması yanıltıcı sonuçlar elde edilmesine yol açabilir Uygulanması planlanan araştırma öncelikle pilot çalışma şeklinde olmalı ve hayvanın anesteziye ve uygulanacak cerrahi prosedüre dayanıp dayanmayacağı izlenmelidir

En uygun model hangisi? Araştırmacı planladığı çalışmada kullanılacak hayvanın anatomi ve fizyolojisindeki varyasyonları ve insandaki dağılıma paralelliğiyle değerlendirmeli ve en uygun modeli tercih etmelidir

Göğüs Cerrahisinde kullanılan hayvan modelleri Kemirgenler (fare, sıçan, hamster) , Tavşan Koyun Köpek Domuz Primatlar maymun ve şempanze (özel çalışmalarda)

Hayvan modelleri Büyük Küçük

Büyük hayvan modelleri Domuz Koyun Köpek

Koyun Modelleri Pulmoner karsinom Akciğer hasarlanması

Köpek Modelleri Akciğer nakli Metras 1950 -Fransa Hardin ve Kitle 1954 - ABD de köpekte başarılı akciğer nakli

Domuz Modelleri Son Yıllarda popüler Kardiyovasküler ve pulmoner anatomi ve fizyoloji açısından insana en fazla benzerlik gösteren hayvan Koroner arter, majör vasküler ve pulmoner yapılar benzerliği

Domuz Modelleri Domuzlar yapılacak olan operasyona uygunluğuna bağlı olarak 30 kg ile 120 kg Transportu sırasında bu konuda tecrübeli en az 2 görevli ve ketamin enjeksiyonu

Domuz Modelleri İnvazif monitorizasyon entübasyon sonrasında yapılmaktadır Larenksi derindedir Trakea uzun Tek akciğer ventilasyonu için trakeatomi

Domuz Modelleri İnvazif monitorizasyonda : sağ ya da sol servikal insizyonla karotid arter kanülasyonu ve juguler vene santral kateter uygulaması

Domuz Modelleri İdrar sondası anestezi süresi uzun süreli deneylerde mutlaka takılmalı - sistostomi Torakotomi açarken domuzda özellikle altta kalan tarafın altına bir yükseklik koyarak üst toraksı daha konveks hale getirmek torakotomiyi kolaylaştırabilir

Domuz Modelleri Domuzda median sternotomi diğer birçok hayvanın aksine hayvanların sağ kalması istenen çalışmalarda tercih edilen bir insizyondur Açılırken 4-7. İKA ta kalbe dikkat edilmelidir

Domuz Modelleri Domuz havayolun da sağ da hemen her zaman trakeadan çıkan bronş (Trakeal bronkus) ventile ettiği bir akciğer parankimi Akciğer nakli gibi majör deneysel prosedürlerde sol torakotomi ve sol akciğer nakli tercih edilmelidir. Domuzda bunlara ilave olarak reperfüzyon ödemi ve plevral hastalıklar modelleri kullanılmaktadır

Küçük hayvan modelleri Kolay temin Pratik Muhafaza edilebilme Ekonomik olmaları Çok sayıda yapılabilirliği olması

Küçük hayvan modelleri Rat-Fare-Hamster Tavşan

Tavşan Modelleri Neonatal torakoskopi Toraks travması modeli

Rat Modelleri: Sol akciğerin tek lob Sağ akciğerin 4 lob İskemi, reperfüzyon, transplantasyon gibi Modeller için sol akciğer seçilmelidir. Akciğer çok hassas olduğu için deney sırasında fazla manüplasyona maruz bırakmamalı, ventilasyon parametrelerini (Sayı, basınç, ventilasyon süresi ve oranı) dikkatle ayarlanmalıdır

Rat ventilasyon sistemi (İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp fakültesi Anesteziyoloji ve Yoğun Bakım Ünitesi Beceri laboratuarı)

Göğüs cerrahisi işlemleri uzun süreli operasyonlar olduğu için ve genellikle ratların uzun dönem bakılmayacağını planladığımız için ventilasyonda öncelikle trakeostomi uygulamasını tercih edili

Rat Modelleri: Akciğer transplantasyonunda ventilasyonun post-iskemik fonksiyonlara etkisi Koruma solusyonunun akciğerin iskemisi üzerine yarattığı etki İzole akciğer perfüzyonunun akciğer fonkisyonlarına etkisi Toraks Travması Modeli

Rat Modelleri: Diğer modeller Post-obstructive pulmoner hipertansiyon modeli Torakotomi sonrası kronik ağrı modeli Pnömotoraks modeli

Küçük hayvan modellerinin bazı klinik takip gerekliliği durumlarında kısıtlamalara sahip olabileceği akılda tutulmalı ve araştırmacı tercihlerini belirlemelidir

Göğüs cerrahisinin gelişmesindeki birçok noktada hayvan deneyleri bulunmaktadır Bu çalışmalar esnasında hayvanlarında hakları olduğu unutulmamalıdır Cerrahi işlemlerin öğrenme süreci klasik kitaplar ve atlaslarda tamamlanmalı ve hayvanlardaki sürecin etkilinliği hızlandırılmalıdır Çalışmanın tüm süreçleri usullere ve protokollere uygun yürütülmeli Çalışmalarda kullanılan hayvan bedenlerine saygı gösterilmelidir.

Teşekkürler Prof Dr.Alper TOKER