ADANA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
ÇEVRE SAĞLIĞI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
ELEKTROMANYETİK KİRLİLİK
Elektromanyetik kirlilik nedir? Elektromanyetik alanları etrafımızdaki tüm akım taşıyan kablolar, elektrikli aletler, Yüksek Gerilim Hatları (YGH) , TV ve bilgisayarlar , FM ve TV vericileri , mikrodalga fırınlar , mobil telefonlar, uydu antenleri ve verici antenler, oluşturur. Evlerimizde kullandığımız çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, buzdolapları, mikrodalga fırınlar, saç kurutma makinesi, elektrikli traş makinesi, elektrikli ısıtıcılar vs her birinin etrafında EM alan vardır. Güneş ışığı da bir EM dalgadır. Bu dalgalar titreşim yaparlar. Örneğin Mikrodalgalar saniyede 10^9 defa Elektrikle çalışan ev ve işyeri aletlerinde kullandığımız EM dalga saniyede 50-60 defa titreşir.
Elektromanyetik dalgaların kaynağı nelerdir? 1-Doğal Elektromanyetik (EM) Kaynaklar: Güneş Bazı Uzak Yıldızlar Atmosferik Deşarj (yıldırım) 2-Doğal Olmayan Elektromanyetik (EM) Kaynaklar: Elektrik akımı taşıyan yeraltı ve yer üstü enerji nakil hatları TV ve Bilgisayarlar Elektrikli Ev aletleri( Elektrik süpürgesi, saç kurutma ve fön makinesi, traş makinesi, blender vs.) Mikro dalga fırınlar Radyo ve TV vericileri Telsiz haberleşme sistemleri Telsiz telefonlar Hücresel telefon sistemleri (GSM baz istasyonları ve GSM telefon cihazları) Radarlar
Elektromanyetik Girişim Nedir?Etkileri Nelerdir? Doğal yoldan veya doğal olmayan yoldan meydana gelen EM alanların etkisine Elektromanyetik girişim veya etkileşim (Elektromanyetik İnterfrance) (EMI) denilmektedir. EMI'nin etkileri: 1. etki : Cihazın cihazı etkilemesi. Buna elektromanyetik uyumluluk problemi denilmektedir. (EMC) 2. etki : Cihaz ile canlı doku arasındaki (BEM) (Bioelectromagnetic) etkileşimdir.
RADYASYON İKİ ÇEŞİDE AYRILIR 1-İYONİZE OLAN RADYASYON ( Nükleer Radyasyon ): Atom ve moleküllerden elektron koparabilen yüksek enerjili ışınlar, gamma ışını yayan radyoaktif maddeler, x ışınları, nötron, proton, alfa, beta tanecikleri ile bazı morötesi ışınlar DNA yapısını bozabilmekte, kansere yol açabilmektedirler. Dalga boyları son derece küçüktür ancak çok yüksek frekanslardadır. Yakın zamanda Çernobilde meydana gelen kaza sonucu ortama yayılan nükleer serpinti buna örnektir. 2-İYONİZE OLMAYAN RADYASYON (Elektromanyetik): Hücrelerdeki kimyasal bağları kıracak güce sahip değildir. Daha düşük frekanslardadır. Radyo dalgaları (cep telefonu ve baz istasyonlarından çıkan radyo dalgaları-GSM 900, GSM-1800), mikro dalgalar, infrared radyosyon, görünür ışınlar, laser ışınları ve ultraviole ışınlar bunlara örnektir. Günlük hayatta televizyon, radyo, bulaşık makinesi, mikro-dalga fırın, faks, bilgisayar ekranı, ütü, traş makinesi, floransan, tasarruflu lambalar gibi elektrikle çalışan cihazlardan kaynaklanan iyonize olmayan elektromanyetik dalgalarla iç içeyiz. Bu radyasyon çeşidi iyonize olan Nükleer radyasyon ile karıştırılmamalıdır !!!
Elektromanyetik Alanların İnsan Vücuduna Etkileri: İnsan vücudu bünyesindeki serbest yükler, çevredeki Elektrik Alandan etkilenebilmektedir. Manyetik Alan ise bir iletken olarak düşünebileceğimiz insan bedeninde zayıf akımlar oluşturmaktadır. Elektromanyetik dalga vücut yüzeyine çarptığında bir kısmı yansımakta, bir kısmı vücut içine girerek soğurulmaktadır. Elektromanyetik radyasyonun canlı vücuduna soğurulması, doku ısınmasına sebep olmaktadır. Elektromanyetik alanların şiddeti kaynaktan uzaklaştıkça uzaklığın karesi ile ters orantılı olarak hızla düşer. Yani mesafe on katına çıktıkça şiddeti yüzde 1’e düşer.
ELEKTROMANYETİK ALANLARIN ETKİLERİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI? Günlük yaşamımızda kullandığımız cep telefonları, yüksek gerilim hatları, bilgisayar, elektrikli aletler yaşamımızıkolaylaştırmakta bize önemli olanaklar sunmaktadır. Her teknolojinin uygun kullanılmadığında sağlığa zarar verebileceği unutulmamalıdır. İnsan sağlığına İyonize edici radyasyonun etkileri bilinmekle birlikte iyonize edici olmayan radyasyonun etkileri ile ilgili (cep telefonu , baz istasyonu vb.) birçok Uluslar arası kuruluşun çalışmaları bulunmaktadır. Yürütülen çalışmalar sonucunda maruziyet sınırları belirlenmiştir. Bizler bu tür ürünleri ihtiyacımız kadar ve kullanma talimatları doğrultusunda kullanmalıyız.
TEŞEKKÜRLER