AMMI VISNAGA ( DİŞ OTU, KÜRDAN) AMEE

Regnum : Plantae Divisio Magnoliophyta Class Magnoliopsida Ordo Apiales Familya Apiaceae Cins 1. Ammi Tür Ammi visnaga L.

Türkiye’de 2 türü bulunmaktadır. A. visnaga ve A. majus   Çoğunluğu Akdeniz bölgesinde yayılış gösteren 60 türü vardır.

Yol ve tarla kenarlarında, açık alanlarda doğal olarak yetişmektedir. Diş otu 50-150cm boyunda 1-2 yıllık dikine yükselen ve sık çatallaşan otsu bir bitkidir.

Yaprakları kanat şeklinde olup önce karşılıklı yan yapraklara ayrılır ve yan yaprakları tekrar yan yapraklara ayrılır. Yaprakları iplik gibi ince, uçları mızrak gibi sivri ve koyu yeşil renklidir. tüysüz, parçalı yapraklı,2 pinnat yapraklıdır. Çiçekler beyaz çiçekli, sepaller küçük veya indirgenmiş, genellikle sarı bir yıllık otsu bir bitkidir. Bir şemsiyecikte 20-40çiçek ve bir şemsiyede 30-50adet şemsiyecik bulunur.

Diş otunun çiçekleri olgunlaşıp meyveye dönüştükçe şemsiyecik sapları da sertleşerek odunsu bir hal alır ve meyveleri dövülerek ayrıldıktan sonra şemsiyecik sapları kürdan olarak kullanılmak üzere toplanır.

Meyveler kuvvetli basılmış, merikarplar kanatlı, 2 mm uzunlukta, sivri oval biçimli, esmer renkli ve 2 parçaya ayrılmış yapıdadır. Özel ve kuvvetli bir kokusu e acımsı bir lezzeti vardır.

Yakın Doğu ülkeleri ve Türkiyede yabani olarak bol miktarda bulunur. Memleketimizde yetiştirilmesi de kolaydır.

BİLEŞİMİ: Sabit yağ (%20), rezin ve kromon türevleri (Visnagin, kellin) taşımaktadır. Türkiyede yetişen bitkilerin meyvelerindeki kellin miktarı %1,10-1,68 arasında değişir.

Toplama ve Saklama: Bitki meyvesi olgunlaştığı zaman, pedinkulundan kesilerek toplanır. Bu zamanda bitki zaten kurumaya yüz tutmuş ya da kurumuş haldedir.

Diş otunun tarihte kullanıldığı eski mısır yazıtlarından Papirus’ta geçmektedir. Eskiden çiçek sapları kürdan olarak kullanılırken meyve çayı da böbrek taşlarına karşı kullanılmıştır.

Tarihte ilk defa ilmi araştırmalar 1879’da Mısırlı Mustafa Efendi tarafından yapılmış ve Böbrek ve mesane taşlarını düşürmek için kullanılmıştır.

Bu araştırmaları başta Almanya’daki çalışmalar takip etmiştir Bu araştırmaları başta Almanya’daki çalışmalar takip etmiştir. Bitkinin asıl vatanı Doğu Akdeniz ülkeleri olup zamanla dünyanın hemen her yöresine yayılmıştır.

Amoni kelimesi Ammos’dan türemiş olup kum anlamına gelir Amoni kelimesi Ammos’dan türemiş olup kum anlamına gelir. Çünkü bitki kumlu yerlerde yetişir. Visnaga kelimesi ise çift sivri kelimesinden türemiş olup çiçeklerinin şemsiye ve şemsiyeciklerden oluştuğuna işarettir.

Bitkiye diş otu veya kürdan otu denmesinin sebebi çiçek saplarının kürdan olarak kullanılmasından dolayıdır.

Yetiştirilmesi: Diş otunu Türkiye’nin birçok yerinde yetiştirmek mümkündür. Fakat günümüzde Mısır, Tunus, Fas, ABD ve Rusya’da yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Hasat zamanı: Temmuz’dan Ekim’e kadar olgunlaşan Diş otu mey­veleri, şemsiyecikleri ile birlikte toplanır, havalı güneşli bir yerde kuru­tulur ve sonra dövülerek meyveleri (tohumları) kapçıklarından ayrılır.

KULLANILAN KISIMLARI: Yaprakları çiğ olarak ağızda çiğnenir. İnfüsyon veya dekoksiyon (%5-10), günde 2-3 bardak içilir. Bazı yan etkilerinini bulunması nedeniyle, halen kalp damarları spazmlarına karşı kullanılışı azalmıştır.

Kullanılması: Asırlardan beri, Yakın Doğu ülkelerinde ( Mısır, Tunus, Fas, Rusya) mesane taşlarını düşürmek için kullanılan bir drogdur. Kalp damarlarını genişletici etkiye sahiptir. İdrar arttırıcı Öksürük kesici Gaz söktürücü Taş ve kurt düşürücü Kürdan olarak kullanılır. (Çiçek saplarının uçları sivriltilir.)

  ÖNEMLİ : Diş otu meyvesinin birleşimindeki Khellin’den (Coropar hapı), Visnadin’den (Carduben hapı) ve birleşimindeki bazı maddelerin sentezi ile yarı sentetik ilaçlar (Adalat) ve birleşimini hiç ayırmadan tamamı ile tamamen natürel ilaçlar (Oxa-K) yapılır. Bu nedenle çok farklı ve de­ğişken gibi görünse de genellikle hepside koroner yetmezlik ve kalp anjinine karşı kullanılır. Yarı sentetik ilaçlar hemen etki ederken, natürel ilaçların etkisi zaman içinde olur fakat aynı zamanda da kalıcı olur.

Çayı: Diş otu meyvesinin çok nadiren çayı içilir, genellikle hazım ilaçları tercih edilir fakat çayını içmek isteyenlerin uzun süre ve çok olmamak şartıyla içmelerine müsaade edilebilir. Yarım kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 300ml kaynar su ilave edilir. 10-15dk demlenmeye bırakıl­dıktan sonra süzülerek içilir.

Çay Harmanları; Homeopati’de: Diş otu meyvelerinden (tohumlarından) 50gr ezildikten veya öğütüldükten sonra bir şişeye konur ve üzerine 200ml %70’lik Alkol (Etanol) ilave edilir. İki günde bir çalkalanır ve güneş ışınlarından uzakta muhafaza edilir. Takriben 4-6hafta sonra nesne süzülür ve Homeopati’de <<Ammi Visnaga>> ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5 defa 10-15damla 4-6hafta süre ile alınır.

Hastalığın belirtileri (semptom): 1) Kalp kaslarında kan akışı rahatsızlıkları varsa 2) Kalp anjini varsa 3) Herhangi bir gerginlik sonu astım rahatsızlığı söz konusu ise 4) Yukarı nefes yollarında aşırı salgı (tükürük, sümük) varsa 5) Böbrek taşı sancısı varsa 6) Gözler ışığa karşı duyarlı ise Bu gibi durumlarda Diş otu meyve tentürü (Diş otu tentürü) kullanılır.

Yan tesirleri: Diş otu meyvesinin aşırı miktarda alınması halinde baş dönmesi, bulantı, kabızlık, iştahsızlık, baş ağrısı, kaşıntı ve uyuyamama gibi rahatsızlıklara neden olur.