Sağlık Hukuku Sağlık Hakkı Yrd.Doç.Dr.Zeynep ŞİŞLİ , SKY 505(1)

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli “Vücudun hasta olmaması durumu, vücut esenliği, esenlik, sıhhat, afiyet” TDK Sözlük “Bedensel, ruhsal ve toplumsal bakımdan iyi olma “-”İyilik hali(Well-being)-DSÖ(WHO) «Yalnızca hasta ya da sakat olmama değil, fiziksel, zihinsel ve sosyal anlamda tam bir iyi olma hali» (DSÖ Anayasa ve 1978 Alma Ata Bildirgesi) “Yalnız hastalık ve maluliyetin yokluğu olmayıp bedenen, ruhen ve sosyal bakımdan tam bir iyilik halidir»(224 sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun 2.md.) Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Hak Hukuk düzeni tarafından tanınan ve korunan, yararlanılması kişilerin iradelerine bağlanan menfaatler ve yetkiler Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Sağlık Hakkı İkinci Kuşak Sosyal Hak Yararlanma Hakkı/Pozitif Statü Hakkı/Devletten İsteme Hakkı Devletin Ödevleri: Saygı, Koruma, Gereğini Yerine getirme Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklara ilişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi Komitesi «Sağlık hakkı, sağlıklı olmak hakkı şeklinde anlaşılmamalıdır: Sağlık hakkının özgürlük boyutu, bir kimsenin cinsiyet ve üreme özgürlükleri de dahil olmak üzere, kendi sağlığının ve vücudunun kontrolünü elinde bulundurması, işkence, rızaya dayanmayan tıbbi ve deneysel müdahaleler gibi müdahalelere tabi olmamasını içermektedir. Hak boyutu ise insanların ulaşılabilecek en yüksek sağlık standardından eşit şekilde faydalanmasına olanak sağlayan bir sağlık sistemine sahip olma hakkını içermektedir» (14 sayılı Genel Yorum, para.8’den aktaran Özgür Temiz, Türk Hukukunda bir Temel Hak olarak Sağlık Hakkı,s.169) Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Yaşam Hakkı Maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme, Vücut bütünlüğü(maddi ve manevi) Birinci kuşak, negatif statü hakkı(?) İnsan haklarının bütünlüğü ve bölünemezliği ilkesi Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Sağlık hizmeti talep edenler Sağlık hizmetleri sunanlar Devlet Tıp hukuku, tıbbın uygulanmasından kaynaklanan; -sağlık personelinin hak ve yükümlülükleri, yasal sorumluluğu, -hasta hakları, -ilaç hukuku ve medikal hukuk konularını kapsayan sağlık hukukunun bir alt dalı. (Hakan Hakeri, Tıp Hukuku El Kitabı, s.21) Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Sağlık hizmeti 224 sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun Madde 2: “İnsan sağlığına zarar veren çeşitli faktörlerin yok edilmesi ve toplumun bu faktörlerin tesirinden korunması, hastaların tedavi edilmesi, bedeni ve ruhi kabiliyet ve melekeleri azalmış olanların işe alıştırılması (Rehabilitasyon) için yapılan tıbbî faaliyetler sağlık hizmetidir.” Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hizmeti Sunanlar; Hekim “İnsanlardaki hastalıkları teşhis ve onları ilaçlarla veya bazı araçlarla tedavi eden kimse” “tabip, doktor” Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Türkiye Cumhuriyeti Sınırları İçinde Hekimlik Mesleğinin İcrası için; Türkiye Cumhuriyeti dâhilinde hekimlik yapabilmek ve ne şekilde olursa olsun hasta tedavi edebilmek için tıp fakültesinden diploma sahibi olmak şarttır. «Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun 1. md /Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (RG., 2.11.2011, S.28103) ile Değişik» Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Diğer Koşullar; Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye’de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik (RG.22.2.2012, S.281212) a)Denklik/Tescil b) Mesleğini icra etmesine kanunen engel hali bulunmamak, c) Türkçe Dil Başarısı(B ve üstü) ç) İlgili mevzuata göre Türkiye’de çalışma ve ikâmet izni almış olmak, d) Hekimler için, zorunlu meslekî malî sorumluluk sigortası yaptırmak. 2527 sayılı Türk Soylu Yabancıların Türkiye'de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Hasta Hasta Hakları Yönetmeliği 4/ b: “sağlık hizmetlerinden yararlanma ihtiyacı bulunan kimse» Hasta haklarına ilişkin 1994 tarihli Amsterdam Bildirgesi; “sağlıklı veya hasta olarak sağlık hizmeti kullananlar” Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Hastalık “Organizmada birtakım değişikliklerin ortaya çıkmasıyla sağlığın bozulması durumu, rahatsızlık, ruh sağlığının bozulması durumu” “vücut veya zihinde meydana gelen, rahatsızlık, dert ve görev bozukluğuna sebep olan belirli bir anormal durum” Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Tedavi “ İyileştirme amacıyla bakma ve bakım yapma” Dar anlamda, sağaltım; sağlığı bozulmuş olan kişiyi sağlıklı duruma kavuşturma amacıyla yapılan tıbbî işlemler bütünü, Geniş anlamda, hastalıklardan korunma tedbirlerini, hastalıkları belirlemeye yönelik teşhisi, hastalığın iyileştirilmesi, hafifletilmesi veya ortadan kaldırılması ile hastalıktan sonraki bakımı da kapsayan süreç. Tıbbî müdahale, kişiye aşı yapılması, hastalığın teşhisi için gerekli tahlil ve klinik muayenenin gerçekleştirilmesi, cerrahi müdahalede bulunulması, hastanın gözetim altında tutulması ve ruhsal hayatının düzenlenmesi gibi işlemlerin her biri ve tümü. Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Kurum ve Kuruluşları Sağlık Bakanlığı Tabip Odaları ve Türk Tabipleri Birliği, Yüksek Sağlık Şûrası, Adli Tıp Kurumu, Kamu kurum ve kuruluşlarına ait sağlık kuruluşları, Özel hastaneler ve ayakta teşhis ve tedavi verilen özel sağlık kuruluşları Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Sağlık Mevzuatı Yürürlükteki(Pozitif) hukuk: Belirli bir zamanda belirli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen hukuk kuralları Mevzuat: Yazılı nitelikteki pozitif hukuk kurallarının tümü. -Anayasa -Kanunlar -Uluslararası Sözleşmeler -Kanun Hükmünde Kararnameler -Tüzükler -Yönetmelikler… Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Anayasa Devletin temel yapısını, kuruluşunu, yönetim biçimini, Devletin temel organlarını, bunların birbirleriyle olan ilişkilerini, kişilerin temel hak ve özgürlüklerini düzenler. Anayasa hükümleri yasama, yürütme, yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır. Kanunlar Anayasaya aykırı olamazlar. Anayasaya aykırı olan kanunlar, Anayasa Mahkemesince iptal edilir. Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Sağlık Hakkı Yaşam hakkı Anayasa 17. maddesi; “Herkes, yaşama, maddî ve manevî varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbî zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbî deneylere tâbi tutulamaz.” Sağlık hakkı temel bir anayasal hak olduğundan Anayasanın 13., 14. ve 15. maddelerinde düzenlenen durdurma, sınırlandırma ve kötüye kullanmama kurallarına bağlıdır. Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Anayasa 56.maddesi “Sağlık Hizmetleri ve Çevrenin Korunması” “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir. Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler. Devlet, bu görevini kamu ve özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlarından yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirir. Sağlık hizmetlerinin yaygın bir şekilde yerine getirilmesi için kanunla genel sağlık sigortası kurulabilir.” Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Anayasa 65.maddesi Sosyal ve Ekonomik Haklarla ilgili Sınırlama “Devlet, sosyal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek mali kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getirir.” Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Uluslararası Sözleşmeler Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalar ile kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır. Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Alanında Uluslararası Sözleşmelere Örnekler İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunmasına Dair Sözleşme İşkencenin ve Gayri İnsani ya da Küçültücü Ceza ve Muamelenin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli

Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli Kaynakça: Hakan Hakeri, Tıp Hukuku El Kitabı, Seçkin 2014 Özgür Temiz, Türk Hukukunda bir Temel Hak olarak Sağlık Hakkı, SBF Dergisi,2014 http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/1927/20207.pdf Türk Tabipleri Birliği web sitesi (ttb.org.tr) Sağlık Hukuku-Zeynep Şişli