BÜTÇE UYGULAMA SÜREÇLERİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI Mali Hizmetler Uzmanı Gökçe Z. DURMAZ KAYA
Bütçe Mevzuatı 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Anayasanın 161-162-163. maddesi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Yılı Bütçe Kanunları Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama Rehberi Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi Bütçe Uygulama Tebliğleri ve diğer İlgili Mevzuat
BÜTÇENİN YASALAŞMA SÜRECİ Bütçenin TBMM’de Görüşülmesi - TBMM Plan Bütçe Komisyonu - Genel Kurul Bütçenin Onaylanması ve Yürürlüğe girmesi - 31 Aralık Cumhurbaşkanı (RG) - 1 Ocak Yürürlük (İcra)
Uygulama Süreci (Özel Bütçeli İdareler) MALİYE BAKANLIĞI (BÜMKO) ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER Mali Hizmetler Birimi ( SGB ) Harcama programı Teklifi Bütçe İşlemi Talepleri Harcama Birimleri Ödeme Emri Belgesi Vize Edilen Program Bütçe işlemleri Ödenek Talebi Bütçe işlemi Talebi Ödenek Gönderme Belgesi Bütçe İşlemi Ödenek Talebi Bütçe işlemi Talebi Ödenek Gönderme Belgesi Bütçe İşlemi
Kurumsal Bütçeleme 2010 yılında yükseköğretim kurumlarının bütçeleme düzeyi farklılaştırılarak, harcama birimlerinin ayrı olarak gösterildiği birim (başkanlık, fakülte, yüksekokul vb.) esaslı bütçeleme yerine ödeneklerin toplu olarak tertiplendiği kurum esaslı bütçelemeye geçilmiştir. Yükseköğretim kurumlarının bütçe teklifleri tek bir kurumsal kod altında kurumsal sınıflandırmanın III ve IV üncü düzeyinde (00.01 Üst yönetim, akademik ve idari birimler) hazırlanarak e-bütçe sistemine girilerek hazırlanmaktadır.
Ödenek Dağılımı Üniversiteler Bütçe Uygulama ve Bütçe İşlemleri Modülü TERTİP KBÖ. 38.10.00.01-09.4.1.00-2-03.2.1.01 75.000 38.10.04.32-09.4.1.00-2-03.2.1.01 25.000 38.10.04.41-09.4.1.00-2-03.2.1.01 15.000 38.10.06.56-09.4.1.00-2-03.2.1.01 38.10.06.83-09.4.1.00-2-03.2.1.01 20.000 Üniversiteler Bütçe Uygulama ve Bütçe İşlemleri Modülü Birimlere Ödenek Dağılım Alt modülü
Ödeneklerin Kullanılmasının Esasları Özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ayrıntılı finansman programlarını hazırlar ve harcamalarını bu programa uygun olarak yaparlar. Ayrıntılı harcama ve finansman programlarının hazırlanmasına, vize edilmesine, uygulanmasına ve uygulamanın izlenmesine dair usûl ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Ödeneklerin Kullanılmasının Esasları(Devam) (5018/31) Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir. Harcama yetkilileri bütçede öngörülen ödenekleri kadar, ödenek gönderme belgesiyle; kendisine ödenek verilen harcama yetkilileri ise tahsis edilen ödenek tutarında harcama yapabilir.
Ödeneklerin Kullanılmasının Esasları(Devam) Kamu idareleri, bütçelerinde yer alan ödeneklerin üzerinde harcama yapamaz. Bütçeyle verilen ödenekler, tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda yılı içinde yaptırılan iş, satın alınan mal ve hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasında kullanılır. Ancak, ait olduğu malî yılda ödenemeyen ve emanet hesabına alınamayan zamanaşımına uğramamış geçen yıllar borçları ile ilama bağlı borçlar, ilgili kamu idaresinin cari yıl bütçesinden ödenir. Cari yılda kullanılmayan ödenekler yıl sonunda iptal edilir.
Ödeneklerin Kullanılmasının Esasları(Devam) - Harcama birimleri AFP ‘de yer alan oranlar dahilinde harcayacaklardır. - Harcama yetkilileri, serbest bırakılan ödeneklerin üzerinde veya Ödenek Gönderme Belgesindeki ödenekleri aşan tutarda ödeme emri düzenleyemeyecek ve bu ödenekleri aşan bir harcama yapamayacaklardır.
Ödeneklerin Kullanılmasının Esasları(Devam) (5018/70) Ödenek Üstü Harcama Kamu zararı oluşturmamakla birlikte bütçelere, ayrıntılı harcama programlarına, serbest bırakma oranlarına aykırı olarak veya ödenek gönderme belgelerindeki ödenek miktarını aşan harcama talimatı veren harcama yetkililerine, her türlü aylık, ödenek, zam ve tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemeler toplamının iki katı tutarına kadar para cezası verilir. Mevzuata aykırı veya kamu zararı oluşan işlemlerde ise, harcama yetkilileri işlemin sonucuna göre; idari, mali veya cezai sorumlu olabilirler.
Ödeneklerin Kullanılmasının Esasları(Devam) Elektrik, doğalgaz, su, telefon, bilgiye abonelik ve internet erişimi gibi mal ve hizmet alım giderlerinin, serbest ödenek yetersizliği nedeniyle zamanında ödenmemesi suretiyle ek mali yük oluşturularak kamu zararına neden olunmaması bakımından, tertipler itibariyle serbest ödenekler öncelikle bu giderlere ilişkin faturaların ödenmesinde kullanılacaktır. **NOT: Personel Çalıştırılmasına yönelik Hizmet Alımlarında eğer toplam personel sayılarında bir artış var ise Maliye Bakanlığı’nın 11.03.2015 Tarih ve 2659 Sayılı Yazısına istinaden Maliye Bakanlığı’ndan UYGUN GÖRÜŞ alınarak alımların yapılması gerekmektedir.
Ödeneklerin Kullanılmasının Esasları(Devam) - Ödeme Emri Belgesi düzenlenirken Fonksiyon kodlarından doğru kodlarının seçilmesi - Ödeme Emri Belgesi düzenlenirken gelir – gider işlemlerinde yansıtma kodlarının mutlaka kullanılması
Ayrıntılı Harcama Programı(AHP/AFP) Ayrıntılı Harcama Programı (AHP): KMYK Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan idarelerin, aylar itibariyle yapabilecekleri harcamaları gösteren ve tertip düzeyinde oluşturulan programı, Ayrıntılı Finansman Programı (AFP): 5018 sayılı Kanuna ekli (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan idarelerin, aylar itibariyle yapabilecekleri harcama (tertip düzeyinde) ve tahsil edebilecekleri gelir miktarları ile net finansmanın kullanımına ilişkin öngörülerini gösteren programı, ifade eder.
Ayrıntılı Harcama Programı(AHP/AFP) AHP/AFP’lerin harcama kısmı tertip düzeyinde hazırlanıp Bakanlıkça bu düzeyde vize edilmektedir. Ancak harcama birimlerince 4. düzeyde kodlar doğru seçilmek üzere harcama yapılacaktır. Örneğin; 03.2.6.01 kodundan deney tüpü alırken 03.2.6.02 Tıbbi Malzeme Alımları kodu kullanılmamalıdır.
BÜTÇE İŞLEMLERİ Serbest Bırakma AHP/AFP Revize işlemi Ödenek Aktarma Ödenek Ekleme Ödenek Devri Ödenek İptali Ek Ödenek
BÜTÇE İŞLEMLERİ Bütçe işlemlerine ilişkin yetki, KMYK Kanunu ve yılı Bütçe Kanunlarında tanımlanır. Maliye Bakanlığı her yıl bütçe işlemleri ile ilgili olarak idarelerde uygulama birliği ve kolaylığı sağlamak üzere bütçe işlemlerine ilişkin esas ve usulleri kapsayan bir uygulama genelgesi yayımlar.
AHP/AFP Revize işlemi AHP ile AFP’nin gider, gelir ve net finansman bölümlerinde yıl içinde yapılacak her türlü değişiklik işlemini ifade eder. Genel bütçeli idareler(I) ile hazine yardımı alan özel bütçeli idarelerin (II)AHP/AFP’lerinde değişiklik yapma yetkisi Maliye Bakanlığına aittir.
Serbest Bırakma Özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ayrıntılı finansman programlarını hazırlar ve harcamalarını bu programa uygun olarak yaparlar. Serbest bırakma işlemi 3 er aylık dönemlerle yılda 4 kez yapılır.
Ödenek Aktarma Belli bir bütçe tertibine tahsis edilmiş olan ödeneğin, KMYK Kanunu, yılı bütçe kanunu ve diğer kanun hükümlerine dayanılarak bir tertipten düşülüp başka bir tertibe eklenmesi işlemlerini ifade eder.
Ödenek Aktarmaları (Genel İlkeler-KMYK Madde 21) Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçeleri arasındaki ödenek aktarmaları kanunla yapılır. Ancak, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin, yılı bütçe kanununda farklı bir oran belirlenmedikçe yüzde beşine kadar (Bütçe Kanundaki oran yüzde 20) kendi bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler. Bu şekilde yapılan aktarmalar, yedi gün içinde Maliye Bakanlığına bildirilir.
Ödenek Aktarmaları (Bütçe Uygulama Tebliği) Aktarma işlemi ile; ödenek eklenecek tertibin kesintili başlangıç ödeneğinin (KBÖ) yüzde 20’si esas alınır.
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2014 AKTARMA YAPILMAK İSTENEN TERTİPLERİN MEVCUT ÖDENEK DURUM CETVELİ (%20 SINIRI AŞAN) (TL) KURUM DÜZEYİNDE MEVCUT ÖDENEK DURUMU TERTİP AÇIKLAMA BÜTÇE BAŞLANGIÇ ÖDENEK EK ÖDENEK EKLENEN KURUM İÇİ AKTARMA TOPLAM ÖDENEK SERBEST ÖDENEK YILSONU TAHMİNİ HARCAMA SERBEST ÖDENEKTEN KALAN KURUM İÇİ AKTARMA ( %20 sınırı) NET FİNANSMAN FAZLALIĞI OLARAK GELİRLİ ÖDENEK KAYDI GELİR FAZLASI ÖDENEK KAYDI ÖZ GELİRDEN TAHAKKUK ARTIĞINDAN DÜŞÜLEN 38.10.00.01-01.3.9.00-2-03.5 HİZMET ALIMLARI 67.000,00 0,00 20.000,00 38.10.00.01-09.4.1.00-2-03.2 TÜKETİME YÖNELİK MAL VE MALZEME ALIMLARI 5.416.000,00 1.500.000,00 6.916.000,00 6.763.877,33 152.122,67 TOPLAM NOT: 5018 sayılı Kanunun 21 inci maddesi ile 6512 sayılı Kanunun 6/2 inci maddesinin hükmü uyarınca aktarma yapılacak (ekleme yapılacak) tertibin kurum düzeyindeki başlangıç ödeneğinin %20'si alınmaktadır. 38.10.00.01-09.4.1.00-2-03.5 Memurlar tertibinin %20'si 13.400.-TL'dir. Aktarma yapacağımız miktar bunu aştığı için işlemimiz %20 sınırını aşmaktadır. Bu durumda bir/birden fazla tertiplerden bu tertibe 13.400.- TL ödenek eklenir ve kalan miktar olan 6.600.-TL için Maliye Bakanlığı'ndan ödenek aktarma talebi yapılır. BİRİM DÜZEYİNDE 38.10.04.32-09.4.1.00-2-03.5 8.000,00 6.637,71 1.362,29 13.400,00 38.10.04.36-09.4.1.00-2-03.2 6.600,00 28.000,00 13.237,71 14.762,29
KURUMSAL TERTİBİ DEĞİŞTİREN AKTARMA İŞLEMİ Ödenek Aktarmaları TERTİP EKLENEN DÜŞÜLEN 38.10.38.10-09.4.1.00-2-03.2 50.000 38.10.38.10-09.4.1.00-2-03.5 38.10.09.04-09.4.1.00-2-03.2 25.000 38.10.06.83-09.4.1.00-2-03.2 10.000 38.10.04.32-09.4.1.00-2-03.2 15.000 38.10.04.42-09.4.1.00-2-03.5 KURUMSAL TERTİBİ DEĞİŞTİREN AKTARMA İŞLEMİ
Ödenek Aktarma-Aktarma Yasakları Personel giderleri tertiplerinden Aktarma yapılmış tertiplerden Yedek ödenekten aktarma yapılmış tertiplerden, diğer tertiplere Cari nitelikli tertiplerden (ör:03 Mal ve Hizmet Alımları) Sermaye Nitelikli tertiplere (ör: 06 Sermaye Giderleri) aktarma yapılamaz. Ödenek eklenen tertipten düşme yapılamayacağından idareler bu yönde aktarma işlemi yapamayacağı gibi aktarma talebinde de bulunamayacaktır.
Ödenek Ekleme İlgili kanunları gereğince, bütçede mevcut veya yeni açılacak bir tertibe ödenek ilave edilmesi işlemlerini ifade eder. Gelirli ödenek kaydı Gelir fazlası karşılığı Likit karşılığı Şartlı bağış ve yardım karşılığı Diğer
Ödenek Devir Harcanmayan kısmının ertesi yıla devredeceği ilgili kanunlarla hüküm altına alınmış olan her türlü ödeneğin bütçe ile ilişkisinin kurulması ve kullanımına imkân sağlanması amacıyla mevcut veya yeni açılacak bir tertibe eklenmesi işlemleridir. Akreditif artığı karşılığı, Yüklenme artığı karşılığı, Devreden dış proje kredileri karşılığı, Şartlı bağış ve yardımların devri Diğer ödenek devir işlemleri
Ödenek İptali Muhtelif kanunlarla verilmiş olan yetkilere istinaden bütçe ödeneklerinin iptal edilmesi işlemini ifade eder.
Yüklenmeye Girişilmesi (KMYK Kanunu Madde 26) Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir. Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez. Yüklenme süresi malî yılla sınırlıdır. Harcama yetkilileri, tahsis edilen ödenekler dahilinde yüklenmeye girebilirler. Yüklenmeye girişilen tutara ait ödenekler saklı tutulur; başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması için kullanılamaz.
Yıl İçinde Ödenek Talep ve Değişiklikleri Yıl içinde harcama birimlerinin ödenek ekleme, aktarma, revize gibi bütçelerinde değişiklik veya ekleme talepleri İlgili Harcama biriminin öncelikli ihtiyaçları ve Kurumun likit kaynakları, Mevzuatın izin verdiği sınırlar dahilinde Başkanlığımızca değerlendirilip, Birimlerin mağdur olmaması için gereken işlemler ivedilikle yerine getirilmektedir.
TEŞEKKÜRLER