ÇANAKKALE SAVAŞI(1915) HAMİDE ÜSTÜN 110210054

ÇANAKKALE SAVAŞI(1915) Osmanlı Devleti I.Dünya Savaşında ilk önce tarafsızken İtilaf devletlerinin tutumuyla adeta Almanya’nın yanına itilmiştir.Almanya Balkan Savaşları’ndan yorgun çıkan Osmanlı Devleti’nin gücüne aslında fazla güvenmemekteydi.I.Dünya savaşında İngiltere ve Almanya için önemli olan Avrupa cephesiydi.I.Dünya Savaşında sırasında Almanya ve Fransa arasında çetin mücadelenin yaşandığı yer Marne hattıdır Almanya burada sıkışınca Osmanlının savaşa girmesini isteyecektir. Böylece Osmanlı İttifak devletlerini Avrupa’daki yükünü hafifletecektir.

* Sonuçta ,Akdeniz’de İngiliz gemileriyle çarpışan Alman gemisi Goeben ve Breslau Türk Boğazlarına girmesiyle Osmanlı Devleti bu gemileri aldığını açılamış ve bu gemilerin Karadeniz kıyılarına çıkarak Rus kıyılarını bombalamaya başlamasıyla Osmanlı Devleti I.Dünya savaşının içine girmiş oldu.Osmanlı Devletinin savaşa girmesiiyle savaş alanı genişlemiştir.Birçok cephede savaşmak zorunda kalmıştır.Bunlardan biri ve savaşın kaderini değiştiren cephe Çanakkale cephesidir.*

Çanakkale cephesinin açılma nedenleri; İtilaf devletlerinden İngiltere ve Fransa,Çanakkale Boğazı’nı ele geçirmek,İstanbul’u ele geçirmek,Osmanlı Devletini savaş içinde çökertmek, müttefikleri Rusya’ya yardımda bulunmak,silah ve cephane sağlamak Rusya’dan da gıda maddesi temin etmek amaçlarını taşıyorlardı. İngiliz bahriye bakanı Winston Churcill Çankkale cephesinin açılmasının İtilaf devletlerine çok büyük fayda sağlayacağını düşünmüştür.

Çanakkale cephesinin açılma nedenleri; İtilaf devletlerinin yetkililerinin düşüncesine göre; Boğazların ele geçirilip ,Osmanlı Devleti’nin savaş dışı bırakılmasıyla Süveyş Kanalı ve Hint yolu üzerindeki Osmanlı baskısı kalkacak,Balkan devletlerinin İttifak devletleri yanında olması engellenecekti.Bu planları gerçekleştirmek isteyen İtilaf güçleri ,1915’te İngiliz ve Fransız donanmaları taaruza geçtiler.

Çanakkale Savaşı iki aşamada gerçekleşmiştir *Deniz Savaşları *Kara savaşları

Deniz savaşları İngiliz-Fransız ortak donanması 19 Şubat 1915’te Amiral Carden komutası altında Kumkale ve Tekeburnu tabyalarını bombalamaya başladı.Ancak boğazı sadece donanma vasıtasıyla geçmenin zannedildiği kadar kolay olmadığını gördüler.İtilaf kuvvetlerinin ortak donanması Nusret mayın gemisinin döktüğü mayınlar ve topçu ateşiyle yedi zırhlısını kaybetmiş 18 Mart akşamı bu yedi gemi suya gömülmüştür.Böylece Çanakkale savaşının tarihe deniz savaşı olarak geçen kısmı bu şekilde kapanmıştır.

Çanakkale Deniz Savaşları

Nusret mayın gemisi(Yüzbaşı Hakkı Bey komutasında)

Inflexible

Leon Gambetta

Kara Savaşları İtilaf devleteri,deniz savaşlarında başarılı olamayınca bu defa karaya asker çıkarmaya karar verdi.Boğazı kara askeri ile almayı düşündüler ve Jan Hamilton komutası altında İngiliz kuvvetleri 25 Nisan 1915’te Gelibolu kıyılarına çıkarıldı.Gelibolu’nun güney kısmına ve Kumkale kıyılarına asker çıkarmalarıyla Çanakkale savaşının kara savaşları kısmı başlamıştır.

Kara savaşları Bu çarpışmalarda öne çıkan genç Tümen Komutanı Mustafa Kemal’dir.Çok çetin bir savunma sergilenmiş, düşmana ilerleme fırsatı verilmemiştir.M.Kemal 100 bin kişilik Lord Kiçner ordusu karşısında Conkbayırı’nda ve Kireçtepe’de kazandığı zaferlerle düşman ordusunu yenilgiye uğratmıştır.Düşmanın bütünü Anafarta’larda uğradığı yenilgiyle geri çekilmeye mecbur kalmıştır.Gelibolu yarımadası 9 Ocak 1916’da tamamen boşatılmıştır.

Anzaklar

İngilizlerin savaş alanını terkederken bıraktıkları kuklalar

Çanakkale Savaşı’nın sonuçları İnsan kaybı olarak dünya tarihindeki en yüksek kayıpların olduğu savaşlardan biridir.Türkler 254bin şehit vermiştir.Yabancılardan ise 250 bin kişi hayatını kaybetmiştir. Çanakkale ‘de gösterilen mücadele I.Dünya savaşının uzamasına 3 yıl uzamasına neden olmuştur. İstanbul ve Boğazlar maruz kalacağı istiladan kurtulmuştur. Rusya’ya gereken yardım ulaşamamış sonucunda Bolşevikler başarıya ulaşmıştır.Böylece Kars ,Ardahan ve Batum Türklerin tekrar eline geçmiştir.

Çanakkale Savaşı’nın sonuçları Türk milletine en büyük kuvvetler karşısında bile savaş kazanma azmi aşılamıştır.Burda elde edilen başarı manevi olarak Milli Mücadele’nin kaynaklarından biri olmuştur. Mustafa Kemal’in Çanakkale’de gösterdiği başarı onun Türk Milli Mücadelesi’nin başkomutanı ve lideri olacağını ortaya koymuştur

Çalışmamın aşamaları

Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim.