DIŞ TİCARETTE GİRİŞİMCİLİK YENİ BİR İŞ KURMA VE MEVCUT BİR İŞLETMEYİ SATIN ALMA FRANCHISING
YENİ BİR İŞ KURMA
YENİ BİR İŞ KURMADA BAŞARI ŞARTLARI Gerekli yeteneklere sahip bir veya birkaç kişinin varlığı Kişilerin iş kurma ve yürütme için gerekli teşvike ve isteğe sahip olmaları İyi bir fikre sahip olma İyi bir fırsata sahip olma Elverişli/uygun bir yere sahip olma İşin kurulacağı binanın uygunluğu Uygun zaman İşin gerçekleştirilmesi için gerekli kaynakların sağlanması
İŞ KURMA SÜRECİNİN TEMEL ADIMLARI Motivasyona sahip olmak Başarılı bir iş fikri belirlemek Çalışma programı hazırlamak İş fikrinin ön değerlendirmesini yapmak İş fikrinin yapılabilirlik araştırmasını yapmak İş planı hazırlamak İşi kurmak İşletmeyi geliştirmek
Yaratıcılık ve Yenilik Yaratıcı olmak gerekli midir? Yenilik ve işletmenin başarısı
Yaratıcı Kişinin Özellikleri Bağımsız Özerk Merak Yeni fikirlere açıklık Hayal gücü yüksek Kendine güven Duyarlı Zor problemleri çözme isteği Probleme dışarıdan bakabilme
Yaratıcı Örgütlerin Özellikleri Açık iletişim kanalları Farklılıkların hoş görülmesi Düşünce/fikir üreten kişilerin varlığı Liyakat esasına göre yükseltme Araştırmaya bütçe ayrılması Önyargıların olmaması Çalışanların problem çözümünde serbest bırakılması Bağımsızlığa önem verilmesi
Yenilik Teknolojik gelişmelerin insanlığın yararına ve birçok soruna çözüm getirecek ve verimliliği artıracak şekilde uygulama alanına aktarılması Yaratıcılık sonucu elde edilen fikirlerin uygulanmış hali Girişimcinin fırsatları pazarlanabilir fikirlere dönüştürdüğü süreç
Yeniliğin Türleri Buluş: daha önce denenmemiş yeni bir malın, hizmetin veya metodun yaratılması Geliştirme: var olan bir malın, hizmetin veya metodun daha da geliştirilmesi Kopyalamak: var olan bir malın, hizmetin veya metodun yalnızca tekrar edilmesi veya kopyalanması değil, aynı zamanda girişimcinin kendi yaratıcı gücünü kullanarak malı, hizmeti veya metodu geliştirmesi Sentez: mevcut olan kavramları ve olayları birleştirerek yeniden formüle etmek
Yeni Bir İşletmenin Başarısız Olmasının Nedenleri Yönetim ekibinin iyi kurulmamış olması İşin hızlı büyüdüğü durumlarda, yönetim ve organizasyonun hızının iş kapasitesinin büyüme hızına yetişememesi Yeni ürün hakkında pazar araştırmasının yapılmaması, stratejilerin ve fiyatların yapılan araştırmaya göre belirlenmemesi Envanter kontrolünün yapılmaması Satın alma sürecinin iyi kontrol edilmemesi Kredi kontrolünün yapılmaması Yetersiz muhasebe sistemleri Gerçekçi olmamak
Küçük İşletmelerin Yenilik Çalışmalarında Başarılı Olmalarını Sağlayan Nedenler Başarı/ihtiyaç güdüsü Sermayenin bulunması Esneklik ve çabukluk Düşük maliyet avantajı
MEVCUT BİR İŞLETMEYİ SATIN ALMA
Öncelikle Yapılması Gerekenler Girişimcinin kişisel tercihleri Çeşitli fırsatları araştırmak Seçilen işle ilgili değerlendirme
Avantajlar
Dezavantajlar
FRANCHISING
İşletmelerin mal ve hizmetlerini pazarlamada ortaya çıkan güçlükleri aşma, pazar paylarını artırma, pazarlama maliyetlerini düşürme amacıyla ortaya çıkmıştır. Ana firmanın, hizmet alanında denenmiş ve başarılı olmuş ticari ve hizmet markasını veya ürünlerin dağıtım ya da hizmet sunma hakkını belirli bir süre, şart ve sınırlamalarla yasal ve finansal açıdan tamamen bağımsız olan bir diğer tarafa verdiği pazarlama ve dağıtım yöntemi Franchising sözleşmesi: tarafların birbirlerine olan hak ve yükümlülüklerini belirler.
Roma-vergi toplayan özel kişilere franchising verilmesi (Vergilendirme serbestliği) 1851-Singer 1898-General Motors 1899-Coca Cola 1950-Kentucky Fried Chicken 1955-McDonald’s
Franchising Sistemi İşletme sistemi, know-how, iş yöntemleri, eğitim ÜRÜN VEYA HİZMETİ VEREN TARAF FRANCHISOR BELİRLİ BİR BÖLGEDE HAKKI ALAN TARAF FRANCHISEE Sözleşme Bedel
Franchising’in Özellikleri Pazarlama ve dağıtım yöntemidir. Taraflar arasında sürekli bir ilişki bulunmaktadır. Taraflar birbirinden bağımsızdır. Franchisee, kendi adına ve hesabına hareket eder. Franchise sözleşmesi, hak ve yükümlülüklerin çerçevesini belirleyen bir franchise paketini kapsar. Başlangıç ücreti ve dönemsel ücretler (royalty) sözleşmede belirtilir.
Franchising Çeşitleri İmalatçı-perakendeci franchising sistemi Üretici ve nihai tüketici arasında bir tek aracı vardır. Franchisee, üretici firmanın adını kullanır; lisans aldığı işletmenin prosedürüne uyar. Araba üreticileri, petrol ürünleri İmalatçı-toptancı franchising sistemi Ürünün asıl maddesi toptancıya verilir. Toptancı, ürünü son haline getirir, paketler ve yerel perakendecilere dağıtır. Coca Cola, Pepsi
Toptancı-perakendeci franchising sistemi Toptancı tarafından desteklenen perakendeci franchise vardır. Franchise alan bağımsız bir perakendecidir ve gönüllü olarak franchise sistemine girer. Good Year Marka adı franchising sistemi Franchisor, iyi bilinen bir markaya sahiptir. Franchisee, franchisora ait markayı ve firmanın adını kullanma hakkını alır. Holiday Inn, Avis
Franchisingde Karşılaşılan Problemler Reklam maliyetlerinin paylaşılması Franchisee’nin denetlenmesi İstenilen minimum performans Royalty ödemeleri Bölge limitleri Sözleşmeyi ihlalden doğan cezalar Ürünlerin ve fiyatların sınırlandırılması
Avantajlar Piyasada kendini kanıtlamış, tanınmış bir işletmenin ürün veya hizmetini satmak-hazır müşteri potansiyeli Bölgesel ve ülke çağında tutundurma faaliyetlerinden yararlanma-brüt kazanç üzerinden harcamalara katılım Kendi işini kurmak-franchise verenin tecrübesinden faydalanmak Yatırım için ne kadar sermayeye ihtiyaç duyulacağının önceden bilinmesi Franchise verenin belirlediği standartlara uyma zorunluluğu Aynı franchise ağındaki firmaların tecrübesinden yararlanmak Küçük yatırımcıların piyasadaki büyük şirketlerle rekabet edebilmesi
Dezavantajlar Faaliyete başlamadan önce franchise verene ödeme yapma zorunluluğu Hareket serbestisinin sınırlı olması Franchising sözleşmesinin franchise alanın iradesi dışında sonlandırılması Ana firmanın veya franchise ağındaki firmaların başarısızlığı, itibarını kaybetmesi
GİRİŞİMCİLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ
KLASİK YAKLAŞIMLAR Orta Çağ’da girişimci kavramı: Büyük üretim projelerini yöneten kişi Herhangi bir risk üstlenmeksizin, kendisine hükümet tarafından verilen kaynakları kullanarak projeyi yöneten kişi Şato, katedral ve diğer büyük mimari yapılardan sorumlu rahipler 17. yüzyılda girişimci kavramı: Bir hizmet sunmak veya taahhüt edilen bir malı üretmek üzere hükümetle sözleşme yapan kişi Sabit fiyat Mal veya hizmet üretimi sonucunda meydana gelen kar veya zarar girişimciye ait
Richard Cantillon Girişimcilik kavramını ilk kullanan kişi Girişimci: belirsizlik koşulları altında iş yapan kişi Girişimciler: sistem içerisinde merkezi rolü olan ekonomideki bütün mübadele ve dolaşımdan sorumlu arz ve talep dengesi yaratan sınıf
Jean-Baptiste Say Girişimcinin yönetsel rolünü ilk vurgulayan kişi hem üretimde hem de dağıtımda merkezi bir koordinasyon rolü üstlenmiş olan kişi Firma içerisinde hem koordinatöre hem de lider ve yönetici rollerini üstlenen kişi Sermayedar ve girişimci ayrımı: Sermayedar: para verip finansal bir risk alan kişi Girişimci: yeni bir refah yaratacak şekilde üretim faktörlerini uyumlu bir biçimde biraraya getiren kişi Hem risk alanın hem de yöneticinin özelliklerini biraraya getirir
Alfred Marshall Girişimcinin görevi: mal ve hizmet üretmek ve aynı zamanda yenilikler ve yöntemler sunmak Girişimci, firma içerisindeki bütün sorumluluğu üstlenecek ve kontrol fonksiyonunu yerine getirecektir. Girişimci, üretimi yönlendirecek, iş riskini üstlenecek, sermaye ve işgücünü koordine edecek ve bunların yanısıra, hem yönetici hem de işveren olacaktır. Girişimci: doğal lider
Schumpeter Yenilik, iktisadi sistemin temel gücüdür. Girişimci: yenilikçi Girişimci: kar elde etmeyi ister ve bu amaca ulaşmak için yeni bileşimler veya yenilikler yaratır. Yeni girişimsel bileşimler ekonomideki mevcut dengeyi bozar ve yeni bir denge yaratır. Yenilik = Sürekli Değişim-Sürekli Dengesizlik Girişimci bağımsız bir yönetici olmak durumunda değildir.
David McClelland Toplumun ekonomik gelişmesi bireysel girişimciliğe bağlıdır. Yüksek derecede başarı güdüsüne sahip olanların fazla bulunduğu toplumlar ekonomik gelişmeyi başarmaktadırlar.
ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR Shackle Gifford Pinchot Belirsizlik şartlarında karar verme Girişimci: yaratıcı Hislerini anlam ve duruma ilişkin algılamalar ile renklendiren kişi Gifford Pinchot İçgirişimcilik Mevcut bir örgüt içerisindeki girişimcilik
TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK OSMANLI İMPARATORLUĞU DÖNEMİ Sanayi Devrimi’nden sonra Batı’yla daha yakın ilişkiler içerisinde olan ve bilgi alışverişinde bulunan kesimlerde yaygın Yahudi, Rum, İtalyan asıllı Türk vatandaşlar Bankerler, ithalatçılar ve tüccarlar
CUMHURİYET DÖNEMİ İzmir İktisat Kongresi Teşvik tedbirleri Korumacılık Türk girişimcisini yaratma çabaları
1970’Lİ YILLAR Eğitimli kişiler Geleneksel mal üretimini ileri bir aşamaya götürmek
1980’Lİ YILLAR VE SONRASI 24 Ocak 1980 Girişimcilik anlayışının değişimi Serbest piyasa ekonomisi