Yenidoğan bakımında bütüncül yaklaşım Dr Aylin Tarcan
Sağlık Hasta veya sakat olmamak değil, bir bütün olarak fiziksel, psikolojik ve sosyal olarak iyi olma hali
İyilik hali Farklılaşmış parçalarını işlevsel bir bütün haline getirmiş sistem iyilik halini yaratır
Yenidoğan şefkatli bakım ünitesi
Şefkatli bütüncül bakım Aile merkezli bakım Kangru bakımı Bireyselleştirilmiş gelişimi destekleyen bakım planı
Aile merkezli bakım Saygı ve Onurlandırma Aileye ve değerlerine saygı duyan onurlandıran bakım Bilgi Paylaşımı Doğru, eksiksiz bilgininin zamanında aile ile paylaşılması Bakımda yer alma Bebeğin bakımına ve karar sürecine ailenin kendi istedikleri düzeyde katılımının sağlanması Aile ile işbirliği Program ve politika geliştirme, ünite dizaynı ve eğitim alanında aile ile işbirliği Griffin, J Perinat Neonat Nurs, 2006 AAPCommittee on Hospital care, Institute for Family Centered Care. Pediatrics,2003
Frontal lobun gelişimini en iyi şekilde sağlayabilir Hem ÇDDA hem de düşük riskli premature için medikal ve nörogelişimsel prognozu iyileştirir. Prematüre bebeklerde daha sonra sıklıkla görülen dikkat eksikliğini engelleyebilir. Frontal lobun gelişimini en iyi şekilde sağlayabilir Kangru bakımı Als H,Lawban G et al. Jama 1994
Ten-tene temas günde 1-2,5 saat Bağlanma, kalp hızı, vucut ısısı, solunum sayısı daha iyi Küvöz bakımına göre beyin aktivitesi daha iyi Süt artışı,daha başarılı emzirme Cochrane Database Syst Rev. 2003. Kangaroo mother care to reduce morbidity and mortality in low birthweight infants Cattaneo (1998), Charpak (1997), Sloan (1994)
Gelişimsel bakım Bebeğin stresini azaltacak düzenlemeler, ağrı ve acının azaltılması Dış ortamdaki gürültü ve ışığı azaltmak Hemşirelik aktivitelerinin biraraya toplanması, Minimal elleme ve daha uzun dinlenme süreleri Intrauterin yaşamdakine uygun şekilde pozisyon verme, sarmalama Aileleri bebeklerinin bakımına katılması
Yenidoğanın AğrıyaTepkisi DAVRANIŞSAL DEĞİŞİKLİKLER Vokalizasyonlar Yüz ifadeleri Vücut Hareketleri Tonusta değişmeler Durumlar FİZYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER Artmalar Kalp hızı, Kan basıncı İntrakranial basınç, Solunum hızı ve efor Kaslarda gerilme Azalmalar Solunum derinliği, Oksijenizasyon Solgunluk/kızarma Hormonal Değişiklikler Renin aktivitesi, aldesteron salınımı Katekolaminler Kortizol düzeylerinde artma İnsilün salınımında azalma
Resim 1: 24. gestasyon haftasında doğan, 11 günlük olan bebek, topuktan kan alınırken yüz ifadesi
FARMAKOLOJİK OLMAYAN YÖNTEMLER AĞRININ AZALTILMASI Yenidoğanın durumuna göre Tatlı Solüsyonlar: 0.01–0.02 g %24 sukroz etkin Girişimden 2 dak önce uygulanmalı Analjezik etki 5–7 dak sürer, bu yüzden girişim daha uzun sürecekse doz tekrarlanmalı Analjezik etkisi yaşla birlikte azalma gösterir, postnatal 2. ayda iyice azalır Mekanik lanset kullanımı Masaj, emzik verme, müzik dinletme, tatlı solüsyonlar Pozisyon verme, Uyaranları azaltma Mekanik lanset kullanımı Anne sütü, kucağa alma Anne ile birlikte olma
Akut ağrı kalp hızı ve solunum hızını artırır, kan basıncı ve oksijen saturasyonunu azaltır Farmakolojik olmayan tedaviler opioid ve diğer analjezik ihtiyacını azaltmaktadır. Pediatrics 2001; 108:793-7. J Matern Fetal Neonatal Med 2008; 21:305-8.
Tatlı Solüsyonlar: 0.01–0.02 g %24 sukroz etkin Girişimden 2 dak önce uygulanmalı Analjezik etki 5–7 dak sürer, bu yüzden girişim daha uzun sürecekse doz tekrarlanmalı Analjezik etkisi yaşla birlikte azalma gösterir, postnatal 2. ayda iyice azalır
Ağrı ve girişimsel acının azaltılması Şefkati korumak Tutumlarımız ve hastalarımızla etkileşimin yarattığı bütüncül sonuçları fark edebilmek