EĞİTİM ÖĞRETİMDE REHBERLİĞİN YERİ VE REHBERLİĞİN ÖNEMİ

SUNU İÇERİĞİ Rehberliğin Tanımı Rehberliğin Amacı Rehberliğin Dayandığı İlkeler Rehberliğin Çeşitleri Rehberliğin kapsadığı başlıca hizmetler Rehberliğin ortaya çıkmasını gerektiren koşullar Rehberlik uygulamalarında stratejiler Okullarda Rehberliğe duyulan ihtiyaç Öğrenme ve Rehberlik Mevzuata göre Psikolojik Danışmanın görevleri Mevzuata göre Sınıf Rehber Öğretmenlerin Görevleri Eğitim ve Rehberlik Sınıf öğretmeni ve Psikolojik Danışman ilişkisi

REHBERLİĞİN TANIMI Rehberlik Prof. Dr. Muharrem KEPÇEOGLU “bireyin kendini anlaması, problemlerini çözmesi, gerçekçi kararlar alması, kapasitelerini kendine en uygun düzeyde geliştirilmesi, çevresine dengeli ve sağlıklı bir uyum yapması ve böylece kendini gerçekleştirmesi için uzman kişilerce, bireye verilen psikolojik yardim” olarak tanımlar.

REHBERLİK Öğrencilerin *kişisel-sosyal *eğitsel ve *mesleki yönden sağlıklı gelişebilmeleri, *topluma aktif uyum sağlayabilen, -başarılı -üretken -mutlu kişiler olabilmeleri için, yapılan yardım hizmetleridir.

REHBERLİĞİN AMACI KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME BİREY Kendini anlama ve kabul etme Kendini tanıma Bulunduğu ortamı ve çevreyi tanıma Ben ne yapabilirim? Ne yapmalıyım? KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME

KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME Kişisel-Sosyal Gelişim KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME Eğitsel Gelişim Mesleki Gelişim YAŞAMAYI ÖĞRENME ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME ÇALIŞMAYI ÖĞRENME Kendini kabul Başkalarını anlama ve kabul etme Ailenin değerini anlama ve kabul etme Toplum olgusunu anlama Karar verme, amaç belirleme plan yapma ve yürütme Kendini tehlikelerden koruma ve kişisel güvenliğini sağlama Öğrenme ile ilgili olumlu tutumlar geliştirme Kişisel nitelikleri ile okul etkinlikleri arasındaki ilişkileri keşfetme Öğrenmeyi kolaylaştırıcı beceriler kazanma Karar verme, amaç belirleme, plan yapma ve yürütme Okul-Aile-Toplum arasındaki ilişkileri kavrama İş yaşamı ve çalışmaya ilişkin olumlu tutumlar geliştirme Kişisel nitelikleri ile meslekler /işler arasındaki ilişkileri anlamaya başlama Meslekleri keşfetme Boş zaman etkinlikleri ile ilgili olumlu alışkanlıklar kazanma Birlikte iş yapma/işbirliği Toplum yaşamında çalışmanın önem ve gereğinin farkına varma KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME

REHBERLİĞİN DAYANDIĞI İLKELER 1. Rehberlikte insana ve onun kendine ilişkin konularda karar verme hakkına saygı esastır. 2. Rehberlik hizmetlerinden yararlanmada gönüllülük esastır. DEVAMI

REHBERLİĞİN DAYANDIĞI İLKELER 3. Rehberlik hizmeti tüm öğrencilere açıktır : rehberlik sadece özel eğitime ihtiyaç duyan bireyler için değil tüm bireylere yöneliktir. 4. Rehberlik Hizmetlerinde süreklilik esastır: belirli basamakları bulunan ve birbirine dayalı olan bir dizi etkinlikleri kapsar.

REHBERLİĞİN DAYANDIĞI İLKELER 5. Rehberlik hizmetlerinde gizlilik esastır. 6. Rehberlik Hizmetleri okulda öğrenci ile ilişkili tüm kişilerin işbirliğiyle gerçekleşebilir. Bu işbirliği personelin yeterli rehberlik anlayışına sahip olması ile gerçekleşebilir.

REHBERLİĞİN DAYANDIĞI İLKELER 7. Rehberlik bireyin zayıf yönlerinden çok güçlü yönleri üzerinde durur. 8. Rehberlik ve Danışma hizmetleri eğitim ayrılmaz ve tamamlayıcı bir parçasını oluşturur.

EĞİTSEL REHBERLİK MESLEKİ REHBERLİK BİREYSEL REHBERLİK REHBERLİĞİN ÇEŞİTLERİ EĞİTSEL REHBERLİK MESLEKİ REHBERLİK BİREYSEL REHBERLİK

EĞİTSEL REHBERLİK Bireyin kendi kabiliyet ilgi ihtiyaç ve imkanlarının uygun bir eğitim dalına seçip bu öğrenim dalında başarı ile ilerlemesini sağlamak için yapılan yardımlara eğitsel rehberlik denir.( okula uyum-derslerinde başarı-motivasyon)

MESLEKİ REHBERLİK Öğrencilerin çeşitli meslekleri tanımaları, özelliklerine uygun meslekleri seçmeleri, seçtikleri mesleklere hazırlanmaları, mesleki yönden gelişmeleri amacıyla yapılan yardım hizmetleridir.

KİŞİSEL REHBERLİK Bireylerin kendileri ile ilgili kişisel problemlerin çözümü için yapılan psikolojik yardımlara kişisel rehberlik denir. ( Sınav kaygısı, stres, boş zamanları değerlendirme, yeteneklerini geliştirme-Gelişimle ilgili problemler)

REHBERLİĞİN KAPSADIĞI BAŞLICA HİZMETLER Bireyi (Öğrenciyi) Tanıma Bilgi Verme Psikolojik Danışma Yerleştirme ve İzleme

BİREYİ TANIMA Bireyin kendisini tanımasına yardımcı olma rehberliğin birinci fonksiyonudur. Öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine uygun eğitsel programları ve meslekler seçmelerinde, başarısızlık, ilgisizlik ve sosyal uyumsuzluk gibi sorunlarının çözümlenmesine yardımcı olmak rehberliğin önemli bir işlevidir. Dolayısıyla sağlık, yetenekler, akademik başarı, Kişilik, ilgiler hakkında bilgi edinmek (anketlerle) yardım edebilmemize olanak sağlamaktadır.

BİLGİ VERME -Okul ve çevresi hakkında bilgi -Verimli Çalışma Yolları hakkında bilgi -Üst Eğitim Kurumları hakkında bilgi

PSİKOLOJİK DANIŞMA Psikolojik Danışma iki kişi arasında cereyan eden bir öğrenme etkileşimdir. Psikolojik Danışmaya gelenlere danışan denir. Sorunlar hemen bir anda halledilemez, belli bir süreç gerekir. -Aşırı uyumsuzluk gösterenlerden çok normal kişilerle ilgilenir. Danışanların kendini anlama ve oldukları gibi kabul etmede ve bu anlayışın ışığı altında gizil güçlerini gerçekleştirmede yardımcı olur

YERLEŞTİRME VE İZLEME Bir öğrencinin belli bir programı ve dersi seçmesinde yada belli bir sorunu çözeceğini düşündüğü kararı olmasında kendisine yapılan rehberlik yardımının etkisinin araştırılması, bir kuruma havale edilen öğrencinin durumunun ne olduğunun izlenmesi gerekir. İzleme çalışmaları içinde mezunların, okulu terk edenlerin, bir üst kuruma yerleşenlerin, eğitime devam etmeyen mezunların ne gibi sorunlarla karşılaştıklarını bilmek öğretim programlarının geliştirilmesinde yararlar sağlar.

REHBERLİĞİN ORTAYA ÇIKMASINI GEREKTİREN KOŞULLAR *Meslek seçiminin zorlaşması *Bireysel farklılıkların eğitimde dikkate alınması zorunluluğu *Eğitimde bireyin duygusal yönüne verilen önemin artması *Akıl sağlığına verilen önemin artması *Karar verme gücüne sahip bireyler yetiştirme*

REHBERLİK UYGULAMALARINDA STRATEJİLER *Yönetici Rehberlik *Uyum Sağlayıcı Rehberlik *Eğitim ve Gelişime önem veren Rehberlik

YÖNETİCİ REHBERLİK Probleme yönelik dışarıdan değerlendirici, toplumun ihtiyaç ve çıkarlarına ağırlık veren, objektif verilere dayanan, tek yönlü ve uzmanlaşmış işlemler bütünü olarak görülebilir. Genellikle öğrenci akışını düzenleme ve insan gücünü planlamaya yönelik bir mesleğe yöneltme işlemi için uygulanabilir.

UYUM SAĞLAYICI REHBERLİK Bireysel Psikolojik Danışma ve vak’a incelemesi sonucunda elde edilen verileri değerlendirmeye ağırlık veren bir rehberlik anlayışıdır. Danışman çalışmalarını bireyin problemi üzerinde yoğunlaştırmış olup dışsal tekniklerle onu tanımaya, psikolojik durumunu düzelterek mevcut ortama uyum sağlamasına yardımcı olmaktadır.

10 DAKİKA ARA

Potensiyeli Doğru Kullanma OKULLARDA REHBERLİĞE DUYULAN İHTİYAÇ EĞİTSEL REHBERLİK MESLEKİ REHBERLİK KİŞİSEL REHBERLİK Potensiyeli Doğru Kullanma POTANSİYEL VERİMLİ DERS ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ VE MOTİVASYON UYGUN MESLEK SEÇİMİ KİŞİSEL YETENEKLERİ VE İLGİLERİN FARKINA VARMAK

ÖĞRENME VE REHBERLİK Öğrenmenin parmak izi kadar kişiye özgü bir olgu olduğunu, Herkesin öğrenme tür, hız ve kapasitesinin farklı olduğunu, Uygun öğrenme olanağı sağlandığında öğrenemeyecek birey olmadığını otaya koymaktadır. Ayrıca Benlik ve Ahlak Gelişimi ön plana çıkmaktadır.

MEVZUATA GÖRE REHBER VE PSİKOLOJİK DANIŞMANIN GÖREVLERİ -Öğrencilerin ilgileri, yetenekleri, meslekî değerleri gibi yönleriyle kendilerini tanımalarına, meslekler hakkında bilgi edinmelerine, kendi özelliklerine hangi mesleklerin uygun olduğunu fark etmelerine, çevreleri ile olumlu ilişkiler ve daha verimli çalışma alışkanlıkları geliştirebilmelerine, eğitimle ilgili sorunlarını ve güçlüklerini giderebilmelerine yönelik psikolojik yardım hizmetlerini verir.

- İl çerçeve programını temel alarak okulunun rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri programını sınıf düzeylerine, okulun türüne ve öğrencilerin İhtiyaçlarına göre hazırlar. -Okulunun tür ve Özelliklerine göre gerekli eğitsel ve meslekî rehberlik etkinliklerini plânlar, programlaştırarak uygular veya uygulanmasına rehberlik eder.

-Eğitsel, meslekî ve bireysel rehberlik çalışmaları için öğrencilere yönelik olarak bireyi tanıma etkinliklerini yürütür. -Sınıflarda yürütülen eğitsel ve meslekî rehberlik etkinliklerinden, uygulanması rehberlik ve psikolojik danışma alanında Özel bilgi ve beceri gerektirenleri uygular. -Okulda özel eğitim gerektiren öğrenci varsa veya kaynaştırma eğitimi sürdürülüyorsa, bu kapsamdaki öğrencilere ve ailelerine gerekli rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini rehberlik ve araştırma merkezinin iş birliğiyle verir.

-Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin öğrenci gelişim dosyalarını ve diğer gerekli kayıtlan tutar, ilgili yazışmaları hazırlar ve İstenen raporları düzenler. -Öğrencilerin ilgi, yetenek ve akademik başarıları doğrultusunda eğitsel kollara yöneltilmesi konusunda branş ve sınıf rehber öğretmenine bilgi verir ve iş birliği yapar.

MEVZUATA GÖRE SINIF REHBER ÖĞRETMENİN GÖREVLERİ -Okulun rehberlik ve psikolojik danışma programı çerçevesinde sınıfın yıllık çalışmalarını plânlar ve bu plânlamanın bir örneğini rehberlik ve psikolojik danışma servisine verir. -Sınıfındaki öğrencilerin öğrenci gelişim dosyalarının tutulmasında, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisiyle iş birliği yapar.

-Sınıfıyla ilgili çalışmalarını, ihtiyaç ve önerilerini belirten bir raporu ders yılı sonunda ilk hafta içinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisine iletir. -Öğrencilerin ilgi, yetenek ve akademik başarıları doğrultusunda eğitsel kollara yöneltilmeleri konusunda psikolojik danışmanla iş birliği yapar.

Rehberlik için ayrılan sürede sınıfa girer Rehberlik için ayrılan sürede sınıfa girer. Sınıf rehberlik çalışmaları kapsamında eğitsel ve meslekî rehberlik etkinliklerini, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisinin organizasyonu ve rehberliğinde yürütür.

EĞİTİM VE GELİŞİME ÖNEM VEREN REHBERLİK Bireysel ve grupla psikolojik danışma yada derslerde geçirilen yaşantılar yoluyla bireyin benliğini ve çevresini daha iyi tanımasına ve bu ikisi arasında ilişki kurabilme gücünü geliştirmesine yardımcı olur.

SINIF ÖĞRETMENİ VE REHBERLİK- PSİKOLOJİK DANIŞMAN İLİŞKİSİ Rehberlik bir okulda bulunan herkesin işbirliğiyle gerçekleştirilebilecek bir hizmettir. Öğrencilerle en yoğun etkileşimde bulunan kimseler olarak öğretmenlerin rehberlik çalışmalarında rolü büyüktür. Öğretmen öğrencilerin öğrenme ve çevreye uyumda karşılaştıkları sorunlara karşı duyarlıdır ve bu sorunların çözümü için diğer öğretmenlerle, yöneticiyle ve rehber öğretmenle işbirliği yapar.

Kişiler arası ilişkilerde gerekli olan saygı, hoşgörü, sorumluluk ve yardımlaşma gibi özelliklerin geliştirilmesi için uygun ortamları hazırlama ve beklenen davranışlar gözlendiğinde pekiştirme öğretmenlerin önemli görevlerindendir. Sınıf öğretmenleri öğrenciler yönüyle Danışmanların baş vuracağı en önemli bilgi kaynağını oluşturmaktadırlar.

Okullarda öğrencilerin dertlerini dinleyip bunlara çözüm yolları arayan öğretmen okulda ruh sağlığını koruyucu bir hizmeti yerine getirmektedir.

Teşekkürler

YOLUN SONU GÖRÜNMEZ AMA TAHMİN EDİLEBİLİR