KORTİKOSTEROİDLER
BAZI KORTİKOSTEROİDLER PREDNİSOLON KORTİZON DEXAMETHASONE PREDNİSON BETEMETHASON TRİAMSİNOLON HİDROKORTİZON PARAMETHASON FLUDROKORTİZON DEXOKORTİKOSTERON
SERVİSLERDE KULLANDIĞIMIZ BAZI STEROİDLER PREDNOL DEKORT… ONADRON DELTAKORTİL PRED-FORTE(GÖZ DAMLASI OLARAK)
ENDİKASYONLARI Adrenal yetmezlik Enflamasyon Otoimmün reaksiyonları kontrol altına alma Transplantasyon rejeksiyon sürecini azaltma
Anti –allerjenik ve antienflamatuar özelliklerinden dolayı romatizmal ve bağ doku hastalıklarında kullanılır .ör: Romatoid artrit Sistemik lupus eritematus(immün kompleks vasküliti ve otoantikorların varlıgı ile karakterize sistemik bir hastalık)
Ayrıca allerji reaksiyonlarında,burkulmada amaç larenks ödemini önlemek Kibas ve glokomda ödemi azalmak Astım ve koah da bronkodilatör olarak kullanılır. Az miktarda da olsa doğum kontrol haplarıda steroid içermektedir
Ayrıca : Astım Multipl skleroz(daha çok kadınlarda görülen nedeni kesin olarak bilinmeyen beyin ve spinal kordun beyaz cevherinin etkilendiği kronik bir hastalık) ve Diğer otoimmün hastalıklarında kullanılmaktadır
Steroid tedavisinin yan etkisi ve hemşirelik bakIMI
Steroidler elektrolit sıvı dengesini K atılımı ve Na-su retansiyonu yoluyla düzenler Steroid tedavisi olan hastanın AÇT si yakından izlenmesi önemlidir…. Mide ülserinde kanamaya neden olduğu için dikkatli olunmalı …
Steroidler k.hidrat metabolizmasınada etkili olduklarından glikoneogenezis yoluyla kan şekerinin yükselmesine neden olur. Bu durumun diyabetli hastalarda insülin gereksinimini artıracağı dikkate alınmalıdır.
Ca kemikten mobilizasyonunu hızlandırdığı için osteopeni ve osteoporoz gelişmesine neden olur
Hastanın olası travmalardan korunmasına özen gösterilir. Hastaya bu konuda açıklama yapılarak alması gereken önlemler anlatılır.
Adrenokortikosteroidler enfeksiyon belirtisini maskeleyebilir. Ayrıca eozinofil ve lenfositlerde azalmaya neden olduğundan hastada enfeksiyona yatkınlık artar. Hastaların enfeksiyondan korunmaları için gerekli önlem alınmalıdır.
Bunlar ; Hastaya uygulanacak tüm girişimlerde aseptik teknik kullanılması El yıkama öneminin hasta , ailesi ve sağlık personeli açısından benimsenip uygulanması Enfeksiyonun belirtileri yönünden hastayı izlemek Eğer hasta hastanede ise profilaktik olarak dr istemine göre antibiyotik vermek vb…
Steroid tedavisi k.hidratların kullanımını arttırır ancak yağların depolanmasına neden olur. Bunun sonucu hastada aydede yüz ,servikal,dorsal ve abdominal bölgede yağ birikimi olur.(cushing belirtileri)
Bu görünüm hastada beden bilincinde bozulmaya neden olabilir . Hastaya bu durumun ilaç tedavisi ile ilgili olduğu anlatılır . Ayrıca diyetindeki tuz kısıtlamasına uyması anlatılır.
Steroidler beynin eksitabilitesini arttırarak emosyonel değişikliklere neden olur. Örneğin ; Ajitasyon İrritabilite Depresyon Halüsinasyon …
Hastanın bu davranışları anlayışla karşılanmalı nedeni aileye açıklanmalı hastayı rahatlatacak önlemler alınmalıdır. Gerektiğinde psikolojik konsültasyona baş vurulmalıdır.
Steroid tedavisi yavaş arttırılıp yavaş azaltılır…
Çünkü adrenal bezde atrofiye neden olur . Atrofiye uğrayan bez vücut için gereken steroidi salgılayamayacağı için adrenal kriz gelişir.
Addison hastalığı ;adrenal korteksten adeno kortikol hormon yapımının yetersizliğinden kaynaklanır. Bunun nedeni genellikle adrenal korteksin primer atrofisidir. Bu hastalık ilerledikçe ve gelişen akut hipotansiyon nedeniyle hastada addison krizi gelişir.